장음표시 사용
11쪽
quae se ob a in eo oribus conspicienda exhibeat Constansire nobis vigilantibus est de istarum qualitatum . quae audiunt corporeae, ne est in potestate animi eas iugiter non periri sie uti ergo constanti experientix, ct evidenti qumdam persuasione mei, aliorumque corporum rite dedueitue existentia, pari jure existere a corporibus praelatas quali tates absque erroris periculo inseremus.
Quamvis istae qualitates constanter in corporibus in ianiantur, non tamen sedem numero, di in in vividuo sunt; partes enim corpo tum nunc magis , nune minus sibi invieem resistunt extensio corporis nunc major, nunc minor eidem corpori modo plures accedunt partes , modo pauetores ra etiam, quae limes dieitur extensionis, mutatur . Conti nue in eorporibus, quae sensibus nostris obiiciuntur, tum existentibus extra nos, tum nostro partes non eundem semper servare locum , nunquam non istas exhalare, iisque succedere, tum per experientiam, tum per rationem in notescit Si ergo anima , ut sentiunt Materialis ae est ipsum corpus, aut pars corporis nostri subtilior, partibus gaude re debet, istae sibi invicem resistant necesse est, non ea dem in ipsa semper partes, figuram debet praeseserte, magnitudinem , eamque aut continue , aut identidem aItem mireare . Haec omnia ex antea demonstratis sponte fluunt.
Hujusmodi mutationes sine motu peragi nequeunt motum in corporibus tum nostris , tum extra nos existentibus rentinuo nobis repraesenta must eumque per 3 rvationes minim interruptas esse videmus in eorporibus, quando ex uno in alium transeunt Oeum, sive quando ordinem in coexiste domutant relate a corpora externa, aut quando partes unius,
ejusdemque corporis ordinem, situm quoad 4e invitem
12쪽
mutant, qui tamen ista corporis an e uno in alium locum transferatur . Si Animam ponamus esse ipsum corpus, aut eo oris nostri aliquam partem , cumlibet corporis parte eveniant a6. sin sint absolvi , alma utique motu gaudebit XXVIII. Iste motus, qui in mutatione loci , extrinae ei onsistit par est quidem assii . Omnis enim
acti est status mutatio . Jam vero corpora , prout obse tu sonibus constat, per motum malant ordinem in eoexistendo, locum vel internum, vel externum, qui quidem ordo 'loeus est existenili motas, sive status motus igitur est actio
Si intimius in motus naturam inquiramus, nobis se oriri non tantum ut actio 2ου sed talem monem ita se ipso ostendit, et quam corpora agunt in alia objecta, non autem in semetipsa . Per motum enim corpus aut aliud impellit, aut ipsum premit, aut attrahit, aut in ipsum gravitat, vel reflectit, aut alia hujusmodi operatur, quae profecto sine operatione cirpotis unius in alia dive t- sum nec esse , ne intelligi possunt rmum igitur Stat mo tum esse actionem unius objecti corpore in aliud a se dia
versum , no vero in semetipsum
XXX. Per motum igitur corpora reo possunt se determinare ad operandum Fae enim, si fieri possit , corpora et matum eis agendum determinate. Quoniam quod se ipsum de- te ζmina , actionem in semetipsum , non in aliud a se diversum exercet, corpora semetipsa determinando In semetipsa operare tui . At talis petatio a motu est aliena ca . , ergo per motum eorpora ad agendum se nequeunt determinare . XXXI.
13쪽
XXX l. Damvis orpora per motum determinare fi neque 3o. , motus tamen , quamdiu is corporibus existit, est ipsis intrinsecus. Quid enim aliud est motus, quam eorpus ipsum agitatum, sive tali modo ad agendum de tenninatum g Numquid motus sine corpore quod movetur concipi potest et Jam vero corpus motum a semetipso non digcrepat, ergo quilibet motus, quamdiu est in eorpore, ipsi intrinsece inhaeret.
Cum autem motus, teste experientia, continu mutetur in corpore, dum interim corpus ipsum perdurat , hi in per motum corpus modificetur, nulli dubium et t. Est ergo corpus quodlibet, adeoque etiam nostrum sub tantia propriὀdiecta
Ex quo intelligere datum est orpus nostrum intrinse eum principium suarum modificationum, sive motuum continere . Superio demonstrati hue etiam collimat. Cumque intrinsecum actionum principium sit vis Ox6. , Omnae profecto corpus sua gaudet vi , scilieet motrice, XXXIV.
Nise in antecessum displitatis, ad Animae nostrae actio nes propius accedamus, earumque natura, quantum perimbeeillitatem ingenii fieri potest, expendatur, ut deinde vi Animae cum corporis vi motrice comparata, a istae substantiae reapse una tantum sint, an vero plures tuto mille re possimuΕ.
Animi nostri operationes deae sunt, perceptiones, cheogitationes Pleraeque ex istis operationibus, si a ea, quae in nobis eveniant, animum convertamus , spe .e -
14쪽
auum nostri corporis in nobis oriuntur, Qquilem di uerat pro sensuum diversitate. Nota enim , judice eonaei en tia , ideae rerum visibilium, quae nobis per visum prove niunt, aut saltem excidantur, sunt specie similes iis . quas per auditum, aut per olfactum acquirimus, ne uniaqtiam oculorum medio in nobis ideae soni In generantur. nec eolorum perceptio per aures nobis exhibetur. Huiusmodi deae mediis sensibus aequisitae, aut excitatae audiunt
sensationes. Ad hasce sensntiones ex itandas adeo sensoria organa uni nece Maria, ut ne caecus a nativitates ideam ullam colorum, nec surdus eam soni in se possit excipere Organa ergo sensoria homini data sunt ad ideas rerum sensitivarum, aut pro lucentas, aut excitandas
Ista autem deae, si nobis objecta orporea repraesentent per notas, characteres, quibus sulficienter objecta nobis exhibita distinguantur ab aliis, elatae nominantur si seeus obscurae . Jam vero claritas nulla sensationum in me est, si aut nulla fiat impressio in organis sensoriis, aut nimis remisse haec ad motum concitentur . Claritas ergo idearum, quae sensitivae appellantur ab aliqua satis in t xa sensuum commotione aliquo modo aue t originem.
Ad ea ulterius , quae in me aceidunt, animum in te dens , sensati me easdem vivid res , clarioresque experior quo sortiones, ac magis intensae sunt ab obiectis externis impressiones, de in tu ortae in organia commotione ς contra vero tanto minus vividas seri sensatio es ipsas, quanto de-biIiores sunt conimotiones in orga is magna itaque necessit Eu , atque harmonia intercedit has inter commotiones, atque animae sensatione . Sunt e animi itere, di organorum motiones unum, S dema Praepropere curiosus in judicando lana sestina . XXXVIII.
15쪽
Quamvis organo tum commotiones quo intensiore sciunt . eo elatiorem producant deam , nihilominus , si nimis in ranaῆorgana ipsa ab exter is objectis agitentur , confusa magis oritur sensatio . Unde nam tale phaenomenon Scilicet aut ex organo propter nimiam Gmm tionem vitiato, aut ex e turbato in fibris organi motu, aut ex unione partialium motuum in uno e demque physico punis . Si enim nimium eorpora ab aliis concutiantur, aut eorum partes divelluntur, aut pristinam amittunt guram , aut alias quascumque eorum structura patitur mutationes. Cur ergo in organis nostris sensoriis ad quamlibet commotionem maxime pronis, saei libus idem non poterit evenires Profecto si motus sit perturbatus, nullus ordo, sea maxima habe ei debeteonfusio . Cum igitur commotionibus orgaciorum harmo ichrespondeant sensationes 47. , mirum profecto non est si di ipsae eonsum fiant . Quod si partiales motus in unam coeant, tum nulla impressionum partialium distinctio, ac proinde nulla distincta , sed ponsus sensatio.
xXXIX. Si unum, idemque objectum distinctas in distinctis oraganorum partibus producat impressiones , organa p&x bene sint affecta , partium distinctarum ipsius objecti deam cone pimus. Neque aliter fieti potest idea enim quaeliber
impressioni respondet 47 impressiones autem sunt per hypothesim distinctae , ergo etiam dea a nobis habetur, quae debet ideas diversarum impressionum, ac proinde partium divertarum continere XL. Hae autem idea unum , idemque repraesentat objectum, si impressiones in organo actae sint contiguae ast si no
labili aliquo antervallo sint inter a disparatae objectum ipsum
16쪽
ipsum non unum, continuum, sed aut multiplex, aut quoad partem divisum apparet . Objectum enim, quo coi tiguis, di simul unitis constat partibus, contiguas emere debet impressione&, quae unam compositam, a toralem constituunt, si nihil obstet porco istae impressiones excitare debentis portionatas ideas , idea ergo unius objecta coa-tinui debet exurgere . Quod si impresaiones an in dive sis separatis organi sensorii partibus, haud possumus non percipere in obieet hiatus, ac divisiones
Verum, si res ita se habet, cur unum idemque cor pus duabus manrui tractatum , non duplec, sed unum tantum ventitur Nonne Impressione ambabus mani bus Tactae sunt a te invicem functor Hau dubito.
nuis distinctae sint in utraque mana impressiones, attamees similes quoad sensum, S specifice sunt identi eae . Ubi identitas Impressionum . Ibi etiam sensationum . Impressions staeterea in utraque manu iactae ad
eoeunt. Ubi autem una composita e
tinua ampressio, bi inIus tantum obieeti sensatio C o. y. In hoe igitur casnon duplex, sed unum sentire debemus objectum XLII. Cur ergo do similii objeeta, si loco sint seiuncta
similesque in sensorio efficiant impressionea, non unius an tum obiecti , sed multiplicis mur sensatio I Quia nempe motiones non sibi contigitae, sed me a Ilo seiunctae a se in i em sunt , neque in unum physicum, in continuum coeunt . Cum igitur obec lis unicum videri debeat, quando impressi me omnes unam compositani, ex continuam efficium a1. , in hac hvpoilies nequeunt unius ejusdemque obje- Ulpitia 'ν ora i
17쪽
ubi mi inam t2ntum ideam excitare , sed duplicem, adeoque noli unicum, sed duple videri debet objectum a . . X I. Cum omnis sensatio impressioni saetae re spondeat 3 . , quoties objectum aliquam similem in organo producet sensati nem, si nullus sit obex similis etiam oriatur oportet sensaiatio. Si enim eontrarium eveniret, Sematio impressioni non te ponderet, quod eam sit absurdum , redit principium . XLIV. Si ergo obiectum sit idem, aut simile, similemque producat impressionem, sed non similis oriatur in mente sensatio, hoc fiet , vel quia impressio eadem non eandem exeitat In organo sensorici commotionem, vel quia si eandem, non eadem utique perse Uerat. Rec enim diversa sen
satio nequit ab eadem impressione dimanare , quia posita pressione simili, similis oriri debet dea sensitiva 430, ergo a commotione diversa in organo excitata, aut in de
Cumque , iudie sensu, Mereperientia, nihil sit absque sufficienti ratione eur potur aliquid la I modo sit, vel fiat, hujusmodi diversae commotionis in organo excitam ratio est petenda ab imprestione , vel a constitutione Drgata sangori . Non ab impressione . qui , per hypothesim eadem aut similis est ergo ex diversa aecidentali organi mutatione est repetenda XLVI. Longun esset, permolestum omnia enumerare, quae in pensationibus, quatenust cum impressionibus ab ci emis habitis oriuneta sunt, spectari possunt. Gmpus est, ut Sematrones eaedem in se ipsis considerentur, ut tandem aut de earumdem differentia a commotioni a corporis, aut de
18쪽
Ipsarum eum iisdem ridentitate autum ire .pnasImus I
Quael bet sensatio , si sedulo acri inspiciatmis , est actus, quo objectum aliquod materiale ope alicatus organi seti Forti repraesentamus . Hanc autem repraesentationem non aliis, ite nobis fieri intimo conse entiae testimoni erudimor . Fabitaque sensatio actu nobis intimus, qui fi aliud diver sum a nobis objectum non tendit. Jam vero motus est aetio non in se, sed in alium Gerzita sa9. . Sensat oigῖtur est actio a motu corporum , quoad hune respectum , toto cinis diversa
Sensationes praeterea motum ipsum nobi repraesentant vel quate us exercetur in nobis vel quatenus amet co Pora extra nos posita . Si ergo per motum absolverentur, motu aut se ipsum repraesentaret , quatenu in nobis est, aut alium motum, S quidem nobi : Nullus a te motu neu se ipsum, nec alios motus nobi potest Tep aesentare . Denuo igitur constat fieri non passe , ut ea Salione sint motus propri dicit
sensatione evenit Nonne per quamlibet sensationem quantumvis vividam , si velimus, corpus nostrum de eo in lo- eum transferti prohibemus Non ne sedentes, ut accum bentes maximis assicimur sensationibus, qui tamen locus noatri orpori commutetur Non bene ergo conveniunt nec assi unam spectant ataram motus, sensatio
19쪽
Qae plura Influmerae sunt sensat onec quae o ea a quiete posita repraesentant . Ponamus huiusmodi sensa tione esse quosdam motus , motus ergo repraesentabunt quietem eo orum, sive corpora ipsa in quiete posita . Quies vitem est motus privatio, uti omnes norunt Philosophi, ei tur motus nobis exhibebit motus ipsius privationem, quod eum si ab urdum, fieri noti potest, ut sensatis in motru
D. Ast desine plura eveniat quis ne I, ut per motum cor pora in qui et Pollita nquam quiescentia nobis erilibeant ut Isonne coatinia imago. alicujus objecti quieaeentis in fundo Oe I depingitur quini ob lucis motum singulis momentis mer alia radiversa est, ct tamen inorpus in quiet positum, ire praesentit, Annuciatae hie ipsa exmptio plurimum causa nostrae opitulatur . Detur vini in continua successiva objecti visibi sis imagine . aut in quocumque alio simili motu hane ipsam exprimente , sitam esse sensatiouem corporis quiescentis . . Ou iam ingui; momentis imago , Haud motio imagini es nee non est eadem, singulis momentis pariter non erit eadem ciueseris senxari , aut saltem idemtis erit intimus sensus, . qui sensatio aem ipsam comitatur. ntim autem erudimur, aut sensationem eandem. ii ut intimii Ren Sum Tois sensationi . tempore eundem num ro in no-
his esse, iue saltem in continua, in non interrupta per aliquo tempus en 1atione permanere , ergo id siet etiamsi plutes numero successiv diversas sensat ones admi tam us . Cum totius continuatae sensationis conscii simus, liquod is Ius vestigium in intimo sensu remanet se natilam anteacti motus habetur . aut cla aberi potest vestigiunt, eo quod motus absolutua tempore quocumque nec rat, nec
20쪽
eo dec ab istic vi a priores omnino diversa debet oriri tali.
Hae iis a motrie quidem diversa: ex qua idem oriuntur sa. , si attente nos ipso perscrutemur, per intimilensus testimonium ita modificari potest, ut potius a unam, quam ad aliam contemplandam mens nostra convertatur. Han vocam attentionem. Est igitur attentio visi ac trea, Wr quam ad unam prae aliis ontemplandam ideam ducimur i
Huiusmodi attentione, de , in qua metatis ac em prae aliis defigimus, a nobis fit clarior. Per ipsam enim imo ecto, quod consideramus, plures, quam meae natae se- a nobis offerunt quo plures autem notae conspiciuntu vie clarior objecti idea evaditu hinc atteatio optim etiam: des niti potest activa vis, qua uua clea prae alii ola tior initur.
Ne tamen insera , nullam penitus attentionem a cis teras ideas Iaras ab animo nostis adhiberi. 1 ossibile enim est, ut anima deam objecti alicujus claram effor me interim omni ad ipsam attentione destituatur omni, quippe dea clara, uel grata est, vel molesta. Si grata in nobis ideam voluptatis in aerat, si molestat Erotis Ubi autem voluptas, ibi aliqua mentis fietem Disti oos e