Microcosmus Hypochondriacus sive de Melancholia Hypochondriaca Tractatus, etc.

241쪽

ro - ZUCOSMI VLPam Damnque pro istis assinii pathematitnis averruncam dis, obiecta grata,& animum recreantia,omni busque modis spiritus exhilarantia sectemur: sive verbis facetis & delectantibusid fiat, siue Musica vocas aut instrumentorum rimonii concentibusq; summe mentem reficientibiis, quae non minima solane esse hilaritatis ilhcia, spiritusque & animum omni deIectationum genere pascunt & erigunt, sensus exhilarano qua capitur omne, quod viuit: quae lenit passiones animorum,& sollicitam explicat stomtem, tristitiam & melancholiam discutit, curas

abigit, & ad laniendos affectus surimum Iez. Vno verbo,quqrenda nesta curisselata, iuxta illud Poetae

uere conuiuis non tristitis it - amicis

Os nuga ct H uuant. Eris & m, inquit Celsius, latitiae assines sentperturbationes,& quq qgrisplurimum prosi tad sanitatem recuperandam. Enpedi sumsea, per in bonam spe etiamsi plurima occurrant f . sinistri ominis: plus enim potest, inquit Au

μαιο- cenna , aegri bona confidentia in depellendista ' ' morbis,quam omnia Medicinae remedia; d

-- νὰ potest ad hoc, quantum possit de M dico

242쪽

c A p UT XVII ' stos dico initicipata opinio, melius enim habet aeager ad omnia quae offeruntur, & facilius bene monenti paret. proinde ex Galen. Comm: Nad 1. progna Medicus ille plures sanat, in quo

plures confidunt Quantum ira corpori huma. no & pr spes hypochondriacis noceat, in capite octauo,in quo de causis externis tractatum est, demonstrauimus: patientia igitur,continetia,&mansuetudine, infraenis assectus iste, fraenandus est,ti eiusmodi ignis aqua contineticea ratione sublimata , & alembicata extimguendus est. At quaeret aliquis, qui in iracunda affectione,aut irato homine,eiusmodi sedativum,ac illud contemperans papauer reperiatur 3 s in cordis, linguae, manulimque hortis

mature transplantetur,colatur, foueaturi & sedulo educetur. Quemadmoduenim transplatalide & cultu, cichorea natura amara hortui ni artificio edulcescunt: ita si colamus & al, mus in nobis hanc contemperantiam,hoc est, si docilitati, mansuetudini, moderationi assuescamus, naturam nostram,alioqui agrestiorem&feroci brem cicurabimus , ac ita moderabimur, ut contrarias facultates ac vires conciliet acquiratque. Auantia qux comitem semper ha-

243쪽

bet Ambitionem siue superbiam, violentissima ani mi perturbatio est,quq sola hypochondriacos, melancholicos reddere potest: gurgites maris citius expleueris,& dolia Danaidum, quam illos bonorum helluones: cani similes,quiquicquid excipit, protinus integrum deuorat, & semper ad spem futuri hiat: aut renibus,qui adipe circumuoluti, sicci semper sunt, & aridi : sic isti dum stipantur undique diuiti js,& opibus eoruscrinia restagnant,nunquam tamen ac nemini-

morationis dictamine,honestique sensu,ad fugiendam auaritiam, sordid6sque quaestus muniuntur. Nam praeter animi perpetuam sollicitudinem, metu, & angorem, quam fouent die noctuque,etiam parcissime edunt& bibunt,&subinde corrupta quaeque: ex quibus omnibus nihil in corpore praeter falsum sanguinem, retorridu, impurum, ac pessimos humores valetudinem labefactantes gignunt: unde redduntur valetudinarii, & de perpetuis doloribus c5- queruntur. Cumque aestiuis &hybernis tem. pestatibus sese negotiando citra quietem to

queant,nec corpus aduersus aeris iniu ias sufficienter muniant, quas no cruditates, incoctiones, obstructiones, affeci us hypochondriacos

244쪽

APUT XVII. 2o & melancholias, innumerosque alios affectus causantὶ quibus ut medeantur,quid aguntὶ abstinentia nempe nimia, seu parsimonia sibi familiari utuntur pro refectioe: in purgantis vero medicameli vicem, si adstricta sit aluus, drachmam unam granorum ebuli, rhabarbaro alioqui cariori substituunt, usi alicuius veneficae consilio : ne apud medicos & pharmacopoeos sumptus vllos faciant. Tandem huiusmodi Duari, si bonorum aliquam jacturam patiantur, eo adiguntur, ut sibi laqueo vitam eripiant, vel in puteos praecipites sedent ut hac ratione corpus de animam justo DE i judicio perdant. Auaritiam sequitur portentosum mostrum diuidia, θη . quod longe horribiliore, & magis execranda ceteras vincit pernicie. Ambitio siquidem vita tutis speciem sustinere videtur: auaritia boni Glicuius imaginem simulare,quo sibi& posteris consulat: at inuidia nihil habet quod jure lacu

suae perturbationi comparet:sed ex felicitate alterius si1um contrahit infortunium, di ex alterius infortunio suam sibi conciliat felicitatem.

Inuidus est alter Prometheus,cuius cor a vulture acerbissimis, ijsque assiduis cruciatibus eroditur dc vellicatur: ipsum theatrum,ipstim suppli- E e 2 cium

245쪽

aos MI RICOSMI Η Ο --ΠAcacium, ac simul sui carnifex: cui tabes illa instat hirudinis sanguinem exhaurit, medullas exiccat,ossa absumit, ut macie, pallore, squalore, ciliabitu coryotis prorsus deformi & horrido sce leton potius quam hominem referat. Amtitiosi itaque per humilitatis panaceam per liberalitatis praecipue vero in pauperes Eleemosinae Gazophylacium: lam is verb per beneuolentiae media nutriri & curati debet. Spiritualiu remediorum electionem, in aureis opusculis magni animarum Medici Drexelbisi volet inutantet,eum theologica magis quam medica in his animiperturbationibus requirantur media. invio. Relsat adhuc He- siueAmoris perturbatio, velut aliarum radix&scaturigo: inde enim otitur aemulatio, ab aemulatione ira & furor a se. rore vindicta, &c. quae animum nocte dieque contorquent: acutissimos reddit stupidissimos,&qui judicio pollent, dementat: prudentis. mos ad insaniam redigit, moderatos effraenati& hominem in brutum commutat : nec mod0 iuuenilis aetatis homines sed etiam senes, qui prudenti* praerogatiuam sibi vendicant. Namnestorea necta senem videas, cui jam ne sp

cies quidem hominis superest, balbum , dei,

246쪽

rum,edentulum,canum,caluum, usque adeba- more venereo& vita delectari, ut alius tingat canos, alius apposititia coma caluitium Uus-mulet, alius dentibus utatur mutuo fortassis asue quopiam sumptis; hic in puellam aliquam misere depereat, &amatorijs inepti js quemvis

etiam superet adolescentulum. Nam ut capulares jam, meraque silicernia, teneram aliquam juvenculam ducant uxorem, eamque & indotatam,&alijs usui futuram id adeo frequens,ut propemodum dclaudi detur. Sed multo etiam tuavita, si quis animaduertat, anus, longo jam senio mortuas,adeoque cadauerosas, ut ab inferis redisse videri possint,tamen adhuc catuli-re, & magna mercede conductum aliquein Phaonem inducere, fucis assidue vultum oblinire, nus luam a speculo discedere, tremuloq; gannitu languentem solicitare cupidinem,potitare, misceti puellarum choris, literulas am torias scri bere, &c. R identur haec ab omnibus tanquam,uti sunt, stultissima: at ipta sibi piscent,dc in summis interim versantur delicijs, totasq; se melle perungunt. At si spectemus morbos ex amore venereo prodeuntes: videbimus

247쪽

guores, lipothymias, syncopes, paralyses, cin. ditates, omnis generis arthridites, vigilias per

petuas, omnem corporis oeconomiam vitiet,

ut subtumidi pallidi,tiuidi,& omni vegeto desituti colore liuiusmodi homines conspiciamtur:quin& luem illam veneream tam famosam, lepramque qua totum corpus in frusta puti,

da soluitur,progignat. Ideo eius excessum, inquam, tanquam via nenum pestiferum fugiendum , ita etiam ut natura ad actum venereum exercendum strudiose nullatenus invitetur. Credatur hic Aui

cennae, lib. 3. naturali dicenti,quod aliquis plus sibi noceat excretione seminis audite venerei)quam si quadragesies tantum sanguinis effudisset. Nam specta mihi seminis primordia, non tantum ex sanguine ortum havet, sed diuinio. re origine gloriatur. Plenum quippe stamen spiritibus est, qui singularium partium Idaeam continent, sexuum distifictionem, viuendi moriendique fatale imperium teneno

quibus velut instrumentis natura corporis asechitectrix partes delineat , membranas extendit, canales in longum producit,& velut sus, xiono quidam perlata. Veneris ergo exci

248쪽

sus, teste Bartholomaeo Montagnana ultimos medullis immittit aculeos, ut accedente senio incurabiles & effoeminatas passiones, quibus mors praeeligenda seret, adducat, laures mea opinione Venus, quam gladius interficit. φnusquisque igitur in palaestra amatoria semeta ipsum nostat: nam qui sibi notus erit, selus fa

pienter amabit. Remedium autem, qui nimium ab hac animi perturbatione exagitantur, primum &vnia uersiale quaerant a DE O tanquam supremo M dico, judicia eius in se acerba resermident,cce-ksti beatitudine aeternum carituri : propon

tur quoque & praedicetur a fideli Medico periaculi metus, ut monitis ac prsceptis alacrius obtemperent aegri. Suadeatur etiam vivendi ratio perparca&sobria,quq mirum in modum huic perturbationi animi conducit: sne Cerere enim & Baccho friget Venus. Otium fugiatur: ad venerem enim exercendam proni fiunt, qui otio torpent. Proponatur etiam infelix exitus aliorum & subsequentes miserabiles affeci us,torsiones nempe, dolores, puer do, istor, lues venerea, cancer vultum ac totum corpus virore suo depascens, & id genus

249쪽

ialia symptomata, quae sine funere perpetuum funus indies minantur,ac cruciatus ipsa morte ferociores eiusmodi aegris pariunt. Quibus omnibus succedit honor, turpitudo , infamia, dedecus. Atqui de immoderata haec dici a sint venere,quae hypochondriacis quoque summe noctua est. Moderata verb venus, quibus ratione status & matrimonij in sanitatis tutelam ea uti licet, exhilarat mentem , corpus degra. tiat, confortat sensus , semitem melanch0lia expellit, & dolori capitis, lumborum, hebeta. tionique oculorum medetur, multas denique prohinet aegritudines, si raro, leniter, & cum Uxore exerceatur. Aurea igitur mediocritas si in omnibus rebus ut Hippocrati placet seruam da sit,profecth in venereorum usu obseruaAda est. Medice itaque, hoc est modice dc temperanter vivamus, ut optime & vere ac jucunde vivamus: nulla enim ut cuni doctissimo Fetinelio concludamus) calamitate vel aerumni premetur,qui vitae sundamentum