Microcosmus Hypochondriacus sive de Melancholia Hypochondriaca Tractatus, etc.

211쪽

Sed dicamus nos, vinum dilutum facilius m netrare cum alimento eracum verb cum ipse difficilius,quia ut primo dictum,naturasuaporosum,concoctionem non expectat, sed e vaporat. Plures alias Conciliatoris rationes siquis desiderat praeiatum legat audiorem decumo problemate Aristotelis, ubi ad satietatem habebit. Interea firmum maneat, quod vinum

semper si non potens conueniat semper, ut potus ordi- ρ ' narius,ac nutriti uus simul. meracum autem &Mait. potens,Vt potus medicamentosus, Sinis soccasionibus conuenire, in quibus dictnm est. Dissicilius etiam est,unum Omnibus dist modum praescribere,quam omnes uno calopodio

velle calcare: quod attendens Hippocrates,docuit nos, respicienda multa,loca, anni temteramentum, consuetudinemque, &c, quae cum altera natura dicatur, praecipue consideranda; attendendum propterea , in quibus conueniat

vel non praeterea sympathiam dc antipathiam: quq omnia uno constringere simulcinguloimpossibile est. Quare non itapertinax debui eLle M edicus, ut semper meracum reij ciat, do dilutum inculcet,praesertim in assuetis quae enim longo tempore assueta sunt,si mutanda sensim

212쪽

c Ap UT XI I sid faciendum suasit Hippocrates. prudentia itaque,non pertinacia requiritur in Medico obprimo dicitas causas Iam dudum itaque Medici Monacenses,insinueCliussit doctrinae,ebriosisque delitiis eius,

indicere bellam potuissent, si in illius gangrenae curationem stili siti nouaculam acuere,nec non salutaria doctrinarum suarum causticiansontici morbi eius medicinam, immittere voluissent: haud raro enim, quum armis non potest,pugnatur calamis, qui sine tumestu, indicias aut pacem, sine sanguine,victoriam, sine caede trophaea moliuntim Verum, ut strenui

& generos milites, leuia & circum galeas &aures crepitantia tela contemnunt, sic viri sapientes&altae mentis, obtrectationes & comuitiae Vtin via,si canis aut equus Iuto me aspergat, non quod Plautus ait, lapidem percutio, non excandesco statim,dc vicissim in illum re gero, sed eluo potius hoc lutum, quam ut respergam: ita hie faciendum , & omes isti pro caniculis aut equis habendi, qui non judicio,sed impetus conuitio laedunt: futiles quoque hominum sine fiseno soquentium aut scri-Denuum susurros,aut calumniae audaciam cuin a a pro

213쪽

proprium, magnum aliquid assingere viris ma. gnis) generoso contemptu, frangere & vindi care,virtus est. possentClausj illaudabiles m6. res, paupertasque spirituum, facillimo negotio dc acri Minerua diuulgari, ni verecundiae mantili magis obtegere placeret,quam diuulgando licentius profiteri silentij que supparo inuoluta Itaquam apertis carceribus emittere stili equos ad palmam.

Atqui furit ulterius Bacchi athleta,quod in.

ediam in morbis a repletione, & intemperie prouenientibus,tanquam pharmacorum phati macum,laudauerit sobrius pater Drexelius: c5tra hoc Galenum inuocat, Hippocratem, Somnes quos potestan subsidium implorat,sed

male applicat. Proponit pater inediam, & r ictean repletis & intemperatis, intemperie non aecepta quatenus est miscibilium alteratorum vnio,sed quatenus intemperantiam dicit in vi,ctus ratione. Vbi est ergo Patris error 3 repletioni contrahatur remedium inaniens, atqui tale subministrat inedia, ergo bene. Breuites

sic argumentatur, quod inanitionem causas, tollit repletionem,sed inedia inanitionem causat, ergo tollit repletionem: maioris propos tionis

214쪽

tionis vestas probatur ex eo, quod contἔariorum contraria sunt remedia: minor autem ex se euidens est, quia calor innatus nunctuam otiosus,in replentem materiam agens, eo magis corpus inanit,quo minus additur,inedia aptem

nihil addit, ergo, &e Sed dicit Clausis: diatur

morbi,in quibus inedia perniciosia est: concedimus totum :& in repletis transeat; sed non tollit hoc,quod inedia non sit indicatum repletioni contrarium; & si in omnibus non conuenit morbis, est quia vires non ferunt, vel pe mittunt: scuti multoties contingit, ut neque venae sectio, remedium alioquin magnumἱ ac indicatum,quod vires contraindicant,administrari possit: imb tanta est veritas Drexelianae propositionis , ut in omnibus materialibus morbis conueniret, si vires ferrent. Propterea Hipp: docet, coniecturari autem oportet, in quibus conueniat, & an tali victu perdurare possint, quasi dicat, victum instituas tenuem,

vel tenuissimum, si vires persistere & perdurare posse coiiij cias. Insuper inediae terminum non pr scripsit Drexelius,sed dicit,quod aggrediantur morbos diaeta simo Avicennas ait, si motabum ignoras, victum attenua) proculdubio

215쪽

quia coniiciunt, aegrum perdurare posse, secus non facerent. DicitClausis, non ess inedia re medium sufficiens,& melius alio, euacuatione

nempe,tollitur; transeat: atqui pater Drexelius, cui tantum curae est , ne corpus repletum existata n reprobat alia remedia, praeto quamqubdille curationem morborum non instituit, sed tantum in intemperatis, inediam laudat, ut tempus detur calori ad ingesta concoquenda, antequam asa superingerantur, ne crudum crudo addas. Estne hic error Patris est ne ille vel tu pestis corporum & animarum plures ne occidere putas crapulam , veI jei nium 3 sobrietatem, vel ebrietat εDenique Droeliomastix, concoctionem in ore fier, nullis rationibus admittere vult. M Mgnus prosectb esset error TheoIogi, si medicis

non uteretur terminis. Sed audiatur Avicennas

Medicorum Princeps, qui eadem habet. sen. doeti . cap a. Ieguntur enim ibi sermasa haeci

216쪽

sis est Pater terminis,quibus etiam magnus ille Philosophus ac Medicus Avicennas, quo jure Clausis inuehitur in Theologum 3 & qua ratione tantos viros impudens vocat vermiculos 3 cur non contra ipsum Medicorum principem blaterat,qui non sollim & concoctionem in ore aliquam fieri asserit,uerum etiam,&digestionem pro concoctione nominat, intactumque relinquit venerandum Theologum. Eadem

impudentia pergit, Patremque quod concoctionem a digestiuo succo juvari dixerit insul se reprehendit. At Avicennam primo citato loco si legisset, non a centone, sed a Medicorum primate acceptum vidisset: quid enim aliud lignificat eb loci Avicennas, dum habeti

Et in hoc quidem auxiliatur saliua acquisitaper dige-sionem, in quam cadit calor innam, quam supranominatum succum digestiuum, de quo loquens doctissimus Sanctorius, in expositione dicti capitis, admonet, ne tam frequentes sani oris collutiones, quia sic abluitur saliua siue succus digestiuus quod idem est qui facit ad concoctionem, quo priuatus cibus difficilius deinde concoquitura stomacho. Vide ex his benigne Lectosiquam inuerecunde, quam ignominio-

217쪽

s e tantos viros, heteroclytum& a meracioris

vini spiritibus & vaporibus destructum,Verminosum Clauiiij caput, idiotas, ac triuiales centones appellet. O supercilium t hinnulus leo nes impetit ue aquilas scarabaeus, & ex magnitudine aduersariorum laudem captat , nominum & aliorum famae sordidus vespillo. Quid stupidius quam cori gere illum, cuius doctrina pectora adamantina percelliti&men

tes caute marpesia duriores: cuius virtutes CL

Iumnia ipsa laudauit, Inuidiamirata est. Comstanti pater iste Drexelius per viginti tres annos etsi tenuissimaesset valetudine nothn

corporis, quam animi vigore, auditorum ora meruit. Neque contentus audiri tantum,oculis ea quotidiana industria parabat subiicere, quae pro concione dixisset, datis in usum lueemque publicam tot libellis conscriytis, quibus legentium desideria, irritabat verius quam explebat. Bene dixit, bene scripsit, bene vixit: praesentis aeui sui fuit Phoenix & Phoebus , potens verbo & opere : vivetis tuba in cathedra: dignus trium Nestorum tatem vivere, si Deo ita visum. Sed heu res humanast occidit Sol ille literarum, Virtutum viva imago,Ecclesis colu-

218쪽

c a P V T XV L isImen , bonorum omnium delicium. praemis' susmon amissus; oblatus Deo, sed ablatus no bis: nec tam ipse vita, quam vita caret ipso. Se cutus est praemissos,praecessit secuturos,seque mur praeeuntem. Claudo itaque Clausis, quia vermis es & non homo.

te forte meae grauis irat arcina etinata

CAPUT XVI.

Te Motu O Piete in Melancholia uva

Motum de Uietem. Consistit auia z.- tem Motus in Exercitio, quod unicu est,&verucaloris nostri innati fomentum. isod etiam in causa est,ut melius digeramus,ut promptius appetamus, ut ad negotia simus aptiores, ut pori aperiantur, ut fuliginosia expellantur,ut liberius spiremus, ut cibus in nobis melius assimiletur, ut calor suscitetur, ut sensus vigorentur, ut Placidius dormiamus, ut multos languores euitemus. Putret namque inquit, prob. Arist.)quod quiescit, minus autem quod mouetur.

Et Gai: inquit de caus sympi, Exercitatio ro-

219쪽

m MI COSMI BIDOCHO CD achbusaddit, ocisi vero dissoluit&eneruat. Quod

etiam Avicennas Fen. 3. doct. 3. confirmat. Vtrumque autem non decet esse nimium. Ve

rum cum varia & diuersa habeantur exercitia. a Medicis in tres species reducuntur & distin guuntur. I. in laboriosa, vehementia seu violenta.win mediocria sue media &lII. in parua seu leuia. Vehementia sunt, saltus, cursus, lucta, pugilatus, jactus disci, saxi. Media siue mediocria sunt,equitatio,vectatio in curru, lusus pilς minoris& maioris,ludus trunculorum, venatio, in quantum sine violentia exercetus,& ars jaculatoria per arcubalistas & bombatidas, ad illam requisita, insuper armorum egetacitatio, & cursus leuis. Leuia vero, lectio, aut conuersatio virorum doctorum, musca vocalis & instrumentalis, ludus chartarum, tabularum,&deambulatio.

'Hypochondriacis sin primo gradu ita consistentibus, non habituatis) qui validas commotiones,ne nimium incalescant, haud sustinere possunt, omnium maxime conducet tu.sus paruae pilae: nullam enim sinquit Galenus in comment: delusi par: pilae) reperiri exercita uonem,quae tam aequaliter, summa cum modestis,

220쪽

C A p UT XVI destia,& in omni figura, maiori sollicitudine

omnes corporis partes moueat, quaeq, in summam vehementiam tolli, & in minimam motionem deprimi,& animum simul laudis des derio) oblectare possit ita excepta. Quando

vero activum hoc , uti&alia similia exercitia ρ ' neque status ratio,nec aulica, aut religiosa vita, admittit,nec extra sphaeristerium commodum sit id instituere, ideb passiuae, quae non propriis sed aliorum viribus perficiuntur, exercitationes sunt deligendae. Veluti vectatio in rheda, gradariorum equitatio,per amoena loca deambulatio, ascensus collium, scalarum, &similes modice corpus defatigantes. Qui enim prorusus otiosi sunt,'plane nulla utuntur exercitatione, corpus humoribus vitiosis replent, quae multorum morborum sunt seminaria. Imitandus ergo Philosophus socrates, qui dum solebat quotidie fere ad vesperam usque contentius ambblare, a quodam interrogatus,curhoc faceretὶ respondit, quo melius coenem. Quibus ostendit vir sapientissimus,deambulationis usum,tum ad ciborum appetitum,cum ad cruditates absumendum non parum conferre. Quod & Gai: confirmat a. de san: tue: uti maxi-