Microcosmus Hypochondriacus sive de Melancholia Hypochondriaca Tractatus, etc.

221쪽

exercitin.

18ι MI RICOSMI H OCHO Vacamum est malum ad sanitatis custodiam quier

nimia corporis, ita maximum bonum est mo derata motio : neque enim aegrotabit debite

exercitatus.

Venatio,quod proprium exercitium est nobilium,& eorum, qui genero & illustri stem

mate procreati sunt, quo potentissimi Monaruchae & principes summopere delectati sunt,nec non nostro adhuc seculo quam plurimi oblectantur, tempore scilicet pacis,armisque ut aiunt, unco stispensis3 est maxime necessarium,utiliLsimum,ac jucundissimum. Necessarium enim est, ad arcendas & e medio tollendas atrocis. mas&crudelissimas feras, ut sunt Vrsi, Lupi, Vulpes, ac aliae rapacissimae & nocentissima: bestiae, quae non nisi noxam ac damnum hominibus ac reliquis animalibus inferunt. Vtile, quod corporis sanitati hinc prospiciatur ac coesulatur dum scilicet id venator variis exercitationum modis, prout ipsi visum fuerit, expedire potest, siue pedes ire libuerit,siue equi ministerio adiutus, incedere voluerit, siue labo m randiorem vi&leuiorem suscipere, eumqueongiori vel breuiori temporis spatio continuare placuerit: in quibus omnibus, tum pro cose

222쪽

C a P V et XVL Igue poris varia constitutione ac conditione, cum pro fortioris aut imbecillioris valetudinis ratione, caute & adhibito judicio agendum est ; deinde ideo utile est quod carnibus ferinis & deliciosis mensae ac tabulae refertae videantur. Haecque duo, venatio & bellum ex pari utriusque conditione,& similitudine,se inuicem mirum in modum referunt : consuefacit enim ad surgendum diluculo, & ad frigora, caloresaeque perferendum, atque etiam ad itinera& cuta fas, exercet. Praeterea ferro,hasta, glandulisque plumbeis ex bombardis cum f.mine, bestiam petere necesse est, ubicunque inciderit. Unde insectatores animosi, cauti, & alacres, ut feras capiant,ab illisque non laedantur, fiunt. Non minus quoque sanitati conducit, iaculandi exercitium, siue hoc fiat arcubalistis uiu ' Stacheli sive bombardis init Mr Eux: perspicimus enim, plurimos homines sedentariam exercentes, solere diebus festis a prandio hoc exercitio incumbere,idque non solum in oppi,dis,sed pluribus etiam ciuitatibus primarijs, ubi publica loca talibus exercitijs destinata sunt. Hinc fuerunt multi potentes Monarchae, principes, Duces, alijque Magnates, qui summae si-

223쪽

nere potuerunt. Omissis vetustioribus, nostae talis exemplum ex Eryci phteant elogio Ciuutatis Bruxellensis narrabo. Bruxeta, uti in om-ι-ruφώ nibus fere alijs primarijs ciuitatibus Belgii, psit haec enim auis forma & magnitudine placet) e turricula facrae alicuius aedis perticaelatum, petere balastis & bombardis quotannis,& statis. veris temporibus, & A rcubalist arij& Bombardari quodlibet tamen Collegium separatim) so .nt: & illi quidem sagittis suis scorteum, hi glandibus siue globis ut militiae

usus est) ferreum. Ludicra haec quid- certamina sunt,sed praemia seria,quiai munitatum praerogatiuae. Ne & honores desideres, Regio quoque nomine, nec non Caesareo stimantus. Ipsi huc etiaminuitari principes, alijque a Ninbilitate primi ac Patricis solent, &vt popula placeant,libentes venire: vere principes, primi Patricijque , quia ad humanitatem se demiti tunt,quia ludos plebeios, & Regis nomen in Plebe amant. Anno itaque M. DC. XV. ad modo narratum ludum inuitata comparuit OptimaPrinceps Euem pietatis,onm

224쪽

niumque virtutum memoria semper victura, non vicaria, sed sua manu,inter totR eges quorum nomina in memoriae tabulis ibi conseia

uantur) vere hic Regina. Cui in hanc quoque arenam descendenti, siue peritia squid enim illa non dextere Τ) siue fortuna quid enim illa non feliciter') fauit: Mulieri,sed ad vitilem gloriam

natae. O pulchrum & memorandum spectaculum i stetit cum marito principe aliam inter maioris Balistae Sagittarios, posita quasi maiestate: jaculatura,sustulit machinam, collimauit oculum, emisit telum, & dirigente quodammodo ictum Numine, non irrita milia sagitta est: Auem deiecit. Bone Deus, quanto fauore populit quanto applausu Omnes vicisse diceres. illa vero,ut magnanima, ita modestissima, Plebeium admisit Reginae nomen, heroica simul testata munificentia, se jam velut Civem inter Cives esse. Totum illud agmen esse suum

ut ostenderet, vestes assumere sericas, auro orna's , voluit ue suo sumptu,& colore eminere. Cum ex Aerario Vrbis, Donum honoris caussa oblatum esset, in dotem conuertit, qua senae quotannis virgines, vinculo siue coniugali, sive monastico sese obstringerent,non jam pau-

225쪽

perculae, quia felicem in paupertate conditio. nem inueniebant. Gemino res tota Epigrammate expressa est, quod in AEdeSabub te tum ingenium simul Hisma imgonu, viri in Socie tale IE SV per eminentis, repraesentans.

Dextera parte Vestibuli.

nnuis hoe Templi relebratur eulmine L M, Lignee, cum celsa, Psittace, turre sedes, Tum fremit incisis eireum plebs fisa Fabi in xque lutatur, qui Iaculatur Auem. Mee Isabella aderat, et is telaque torserat arcu, lainam agnouit Psitaemo recidit.

Sinistra

Vis at in reinum censum set uti referri, vos foret it senis annua mirgini luctanesis incedunt discincto crine Puel Feso, quo colimus pneuma,seqs nte, diem.

Novam insuper generosissima Heroina Ialistarijs suis juxta palatium domum struxit, ut publicas solennesque inspectura epulas, ipsam

regere

226쪽

C A P UT XVL mregere & complecti hilaritatem videretur. Hi

contra quid referrentὶ Matrem rati, quam Reginam acceperant,amore& obsequio complexi sunt; &ne mutare felicitatem cogerentur,ab omni deincepscertamine,ea vivente abstinue

runt.

Deductus est sorte iste ludus alonis,Lotharmis Dure, qui tres una sagitta Alites, in obsidione Ierosolymitana uno ictu transfixit : pulcherrimum hoc portentum est,consensu praestantium scriptorum celebratum, & ab ipsa adeo Lotharingica Familia in Symbolum originis receptum. Sed quod Gotefridus siue arcu siue balista in obsidione Ierosolymitana

praestitit: hoc Sigismundia Aran in Archidux Austria o Molis, praeterito anno bombaria, magna,dexteritate,in venatioe, Imperatore & comitatu aulico eius spectante, cum Miluo gyratim se supra capita illorum in aere librante, exhibuit : dum eundem ita circumuolantem bombardae explosae misine & grandine i ectum, instar Iouis terrestris, pedibus suis subiecit. Narrant maiores nostri, non multum absimiles jaculatorios ludos etiam Baua semiapti olim instituisse: nec apud eosdem propria cc manu

227쪽

ryo I IUCOSM HI OCHomma manu cum inuitatis aulicis, nobilibus, patricijs,& plebeis tam externis quam incolis,in arenam descendere. dedignatos esse: per hanc quoque humanitatem,omnes sibi tam obsequentes &fauorabiles reddidisse, ut praeter Deu& princi pe suum nihil expetierint. Verum hoc tempore

Laudamin et teres, sed nos ut Mur annis Te ra mutantur, & nos mutamur in idis.

Redeant utinam aurea illa tempora cum genmana fide, dc exulet fucatus Policismus,nobiicque tandem in longum vigeat Pax cura focis, is tranquilia otia mita,

Et nunquam turbata quis

Sunt haec exercitia iuuenum, virorum,& vigο- rosorum magis, quam senum& morbosorum. M ψὰφ leuia autem exercitia, sus exhilarantur,qua capitur omne,quod vivit:

quae lenit passiones animorum , & sollicitam explicat frontem: haec tristitiam & melanchο-liam discutit, curas abigit,& ad leniendos aik,,bi. .. ctus plurimum valet. Laudanda quoque prorii erAG- leui exercitiosedatior illa animorum relaxatio, quae ex virorum eruditorum sermonibus capi non raro potest,dum illi honestos jocos & dο-etas facetias apportant: nam virtutis quaedam:

228쪽

exercitatio est, cum bonis ac sapientibus viris conuersari, qui facetijs mentem demulceanti& ad praeclara facinora acuant.

sed si vero desint sapientes quis enim Moris nescitiquata sit sapientu paucitas simodb quisquam inueniatur 'quanqua ex tot seculis, Graea 'ci septem omnino numerent, quos me hercle,

si quis accuratius excutiat, dispeream si vel semis apientem inueniet, imb si vel trientem viri sapientis) aut si nil nisi triste adferantisitaq; doctrina freti, non vereantur aliquoties auriculas teneras mordaci radere vero ue sique duas illas linguas habeant, quarum altera verum dicant, altera, quae pro tempore judicarint oportuna: talium sapientum,si quis pertaesus fuerit, moriones,fatuos, ac bliteos vel stultos, ut illud ho minum genus appellatur, ad animum exhilarandum, admittat : non solum enim illi perpe- tub gaudent, ludunt, cantillant,rident , verum etiam caeteris omnibus quacunque se verterint, voluptatem, jocum,lusum, risumque adferunt, velut in hoc ipsum a Dei indulgentia dati, ut humanae vitae tristitiam exhilararent: nam fatuus quicquid habet in pectore, id & vultu praese fert, dc oratione promit: nec vera modb, Ve-C c et rum

229쪽

rum etiam aperta conuitia cum voluptate ab

ipsis audiuntur,adeb ut idem dictum , quod si a sapientis ore proficiscatur, capitale fuerat turum 3 a morione profectum , incredibilem Voluptatem pariat. Nec quicquam felicius isto hominum genere ue principio vacant mortis

metu, non mediocri Iouem malo ; vacant conscientiae carnificina ue non territantur manium terriculamentis, non torquentur metui en. dentium malorum, non spe futurorum bonorum distenduntur. In summa, non dilacerantur millibus curarum,quibus haec vita obnoxia est. Non pudescunt, non V rentur, non ambiunt non triuident, non amant. Denique si propius etiam ad brutorum animantium insipientiam accesserint, non peccant autoribus s mi r Theologis. Quam vero ad vitam producenda

necessarium est moderatum corporis exerciisqμietu. tium, tam pernieiosa e contra hypochondriacis est perpetua inquietudo : quod enim caret alterna requie, illud sane durabile non est. Sunt quidam tam duri Catones, qui coelum potius ruiturum arbitrantur, si se quibusdam curis,laboribus,molestiis,manibus pedibusque implicare desisterent,potius vires languidas eneruat, die

230쪽

c A P P T XVII. In dies coniungunt noctibus, &requiem non inueniunt. Velut autem eum qui in excessu ex ercitii peccat, vitam abbreuiare non dubium est: ita vicissim,qui plane otiose delitescunt,&vitam sedentariam nabent, culpa non vacant: eluam quid enim agunt aliud, quam Vt morbos melancholicos foueant,podagras nutriant, superfluitates cumulent, catarrhis,ophtalmiis, apo-plexijs,paralysibus & alijs morbis fomenta ministrent. Quemadmodum non inconcinnes

sit poeta I. pari. 6. Cernis it in uam cinumpunt otia eorpus, Ut capiant mitium, nimoueantur aqua.

Obseruandum itaque hoc symbolum.

quid nimis.

CAPUT XVII

De Somno se vigil,s. Exeretioneo 'tentione, θ nisi Ainctionibis in morbo so ἁ- seruandu VA NTVM ad innum & vigilia, attinet in hoc affectu,sacra mediocritas seruari debet: multum enim ad integre dc commode vivendum interest,dormiatne homo, an vigilet,