장음표시 사용
321쪽
Detilia, adimitur, ex Aeliano. Alia est Democriti aglaophotis a Plinio seseripta, qua
admirationem hominum propter eximium colorem acceperit: hanc enim Io phti, in belli iudai et eommemorat histori s: vocant recentiores lunariam grςcam herbam quandam, quae semina assert longiuscula inter latas ct planas siliquas, quae veluti tenuissim. Iamina, sunt hae maturae noctu ad Lunae lucentis imaginem in superficie sua laeui spleti di dant ut speculum reddant, ut inde lunariae nomen stimpositum. Alij quod solium uuia Vt, inq; folliculum in medio facit, & intra semen continet argenteo nitore splenudet. x splendor ille ad Lunam nitet, ut specularis lapis fores coeruleos habet remeditieti ea aduersus comitialem morbum probatum audio Poeonia, Apuleius dicit, noctu lueere, tanquam lucerna ob id noctu a pastoribus inueniri; & alio modo aglaophotis diei Si lunatico iacenti imposita fuerit, statim se leuat, vi sanus, & si eam secum habuerit, n ta nquam ei accidit. Nyctegreton in ter pauca miratus est Democritus, colore ignei foliis spinae, a terra se attollentem, praecipuamq; in Cedrosia narrat, eruitiar post a quinoctium vernum radicibus, sccat usq; ad Lunam triginta diebus, ita lucetis noctibus. Mastos Parthorumq; Reges, uti hac herba ad suscipienda vota, eandemq; vocari clienum ychon: quoniam anseres a primo conspectu eius expauescant, ab alijs nyctilopa, quoniam e longinquo noctibus fulgeat. AN IN ALI A. I g CV M LV N A AVENDAM CONSA
sem histos. Cisp. XI. VN T 'animalia quam plurima, quae cum Luna cosensum quendam ha bere videtur, haec omnia ad comitialem morbum, & ad cerebri uitia v lere proferre ausim. Aelurortim oculi ad Lunae vices ampliores fiunt, &minores. Id multo magis mirandum aelurum marem, ut Horo Apollini placet,solis vices sentire, mutareq; pupillas oculorum syderis cursu; si quidem diluculo exortu, protenduntur, & eaedem meridie contrahuntur in orbem, occasu solis obscuriores hebescunt. Isidis numen totum complecti in senaturam Aegyptis credentes, ideo il)i hoc animal coniunxerunt, quod Lunae, cuius syderis heneficio Naturae pars multa stat, notas ct imagines quasdam, praesertimqi in oeulis referret, i ii quibus ad quotidiana luminum in eo decrementa, incrementaq; augeri pupillas in Euris, & minui, pleriq; testati sunt, nec id tantum, sed noctu, ct in tenebris syderis illius inodo fulgere, & quod maximum est, iere em & veget hilem Luns
naturam foecunditate sua, exequare. Mustela eius species est cuius caro ac comit; ales valet, ex Avicenna, ventriculus ex Dioscoride, sanguis ex Galeno, cinis cerebri,testiculorum & uuluae,ex Plinio Simias Luna caua tristes esse,nouam exultatione adorare solinus dixit, quibus in simiarum genere cauda st, Luna caua triues eis ait, nouam exultatione adorare, Plinius. Aegypti pro L una cynocephalum pingui, propterea quod animal hoc consensum quedam quoad Lunae cum Sole coitu afficitur, habet, ibi enim aliquanto tempore Luna cum Sole congredies expers luminTs permanet, tum mas qui .dem cynocephalus nec quoqua intuetur, nec vescitur quicquam, sed demisso in terra vultu, Lunae tanquam raptae vicem dolere, & indigne ferre cidetur: soeminaver/, pra-terquam quod nusquam oculos contorquet, eademq; cum mare patitur, insuper e genitali vase sanguinem mittit,idemq. ad haee usq. tempora in sacris ipsis cynocephali nutriuntur, ut ex ipsis coniunctionis Solis & Lunae tempus cognosci possit. Lunam orientem indicare volentes, cynocephalum pingunt stantem, manusq; in coelum attollente, ac regium insigne capite gestantem, quod hoc habitu videatur cynocephalus Lunae co- gratulari, ex Horo: cor simiae assum & aridum potum dragmae pondere cum mellicrato vetere, contra comitialem morbum valet, ex Rhase . Elephantis religio & veneratio *derum, & Solis quoq; &Lunae, ab interlunio crescente Luna elephantos intelligo quadam Naturae recodita ratione, ex sylva primum,ubi nascuntur, ramos decerpere, eosq; deinde sublimes serre, tum vero illos ad Lunam suspicere, ac leniter ramos mouere,ia quam
322쪽
quam supplicationem quandam Lunae praetendentes,ex Aeliano i Ebur exhibetur cum mulsa, valde insigni facultate in comitialibus, ct iecur comitialibus morbis praestat, ex Plinio. Acoitu crescente Luna muris iecusculum mirum in modum sibi fibram quoti. die quandam progigni usq; ad Lunam plena, deinde Luna decrescente, fibrae pariter decrescunt, ac in unum corpus extenuata paulatim evanescunt, ex Aeliano,& Cicerone,
Lucilio Gellio, & plinio. Murem araneum Aegypti sacrum habent, quia eius iecur minuitur, qu in Luna Obscuratur. Murem dissecans per Lunae silentium,iecur ipsus est rahitur, & assum epileptico, ut comedat exhibeto, ex libro parabilium Galenus. Callinaceum,exoriente Luna, quas diuino quodam spiritu assatum bacchari, atq; exultare serunt, ex Aeliano: gallinacei testes es aqua coelesti bibendos dant, antecedente quinq; dierum abstinentia ad comitiales, ex Plinio,&se Yto. Lunari potestate ostrearum, con chiliorum,concharumq; omnium corpora augeri, & rursus minui referunt. Horatius.
Liarica nascentes implent conchiliis Itina
in causa sunt propriae Luna affectiones, quae sunt, rigore di modico colore humectare
corpora. Luna igitur humores alit, & regit, quemadmodum Sol suo calore scecundat Omnia, quia omnium vita oritur a calidi d humidi commisto ne , D sotietur utriusq; teperamento sol masculuin sydus, marisq; vicem gerit, Luna scemina foemineum sydus est,molle & noeturnum, soluit humorem, di trahit, non aufert, ut ait Plinius. Diximus conchilia & Vniones ad comitiales valere. Porro mirum formicam sentire vices syderis, interlunio tempore cessantem, ' plenilunio noctibus operantem. Quin&scarabeus totidem digitis, vel pedibus nititur, quot metis; diebus constat, in quibus Sol exories suos persequitur cursus, is solis,&Lunae coitum aperte demonstrat, quandoquidem ex bubulo stercorepitulam ab ortu ad occasum rotando uersans in orbis imaginem effingit, quam viginti octo diebus, facto humi sero biculo , adobruens tantisper celat, dusignis erum ambiens Luna ad intermenstruum reuertens, sileat, apertoq; tum orbicu.lo, coitus syderum denuncians, nouam prolem aedit, nec aliam ciascendi nouit origia nem; quorum viridium natura contuentium visum exacuit, ex Plinio .
ANIMALI VM CE RE ERVM, o D AD LUNAE VICES CRESCIT, esisq; lvinare e siri Cap. XII. - SΤn cerebrum quorundam animalium, quod cum Luna crescit, de crescitq; valde sensibiliter,quum & hominum. omniumq; animalium d etiam ad Lunae vices augeatur, minuaturq; Prucientes chirurgi plena I una caput non aperiunt, quia tunc cerebrum magis diffundi,& totucra Dium impleri uidimus. Hippocratres libro de morbo comitiali. In
- morbo sacro cerebrum nimis humidum est, cognouerit hoc autem ipsum quis maxime ex ovibus,&praesertim capris. Haec enim irequentiis me eiu modi morbo corripiuntur, quod si caput ipsarum dissecueris , reperies cere Drum humidum, sudore refertum, & male olens. Plutarchus in quaestionibus rerum Romanarum capra, praeter caetera animalia comitiali morbo tentari reseri, proptereaq; veteres sacerdotes ea vehementer, ut morbida abstinuisse: carnes caprae in rogo hominis tostae comitiali hus valent, ut diximus Cerebrum caprae traiectum,priusquam lac detur infantibus,distillatur contra comitiales morticis, ex Plinio. Galenus iecur propinat,Dioscorides lac Cuibus semper humi Hum cerebrum , ct comitiali morbo corripi utitur : ad c mali ales
morbos mirifice laudatur sanguis pecudum. Plinius sel alibi laudat, sudores Serapio, Soesypum cum myrrhae momento. Cerebrum suis pinguiusculu, ex Arastotele, decre scete Luna magis minuitur, quam ulli animalium. Aegyptij suem prolanum cxistimat, videtur enim praecipue iniri decrescente Luna, es Plut si cho libro de lude, contra co . mitialem morbum dantur sv um testiculi inueterari, triti q: i ta laete sues, praecedente viani abstinentia, & sequente continuis diebus, Iotium apri bibat cum Oximelle de re me a RR a caum
323쪽
dium eapiet, eu Plinio. Dissectis, Luna crescente,hirundinum pullis, qui primo pastoetielus sunt, in utero eorum lapillos duos offendes, ex quibu5 unum colore varium, at terum paruum eximes, ij primo quam terram attingant, in iuuencae corio, aut celti in apelle brachio, aut collo alligati, comitialibus proderu nt,& sepe prorsus eos recreab Ut,e, Dioscoride. Caput coturnicis apertum humidum est, ct foetidum, ob id epileps e ob nouium, Plinius. CoturniceS propter comitialem morbum damnauere mensae, & de spui consueuere, quem solae animalium sentiunt, praeter hominem: a 3 morbum comitialem remedium valeteressicax coturnicum cerebrum ex unguento myrteo tritum
stanti eo vase repositum, &quum quispiam morbo comitiali prolapsum videris, eo fata elem oblinito, & admiraberis eiusmodi ausilii essicaciam: nam statim aeger resurget, ex Caleno. Gallinis cerebrum humidum est, &comitiali morbo corripiuntur: diximus supra gallinaceos testes ad caducum morbum valere. Aelianus Demonstrati opinione piscem Lunam appellari dicit, lata figura, exiguum, pulchru , cyanei coloris, in formam semicirculi Lunae,& eum ipsum quu est Luna plena, impleri, & implere, nempe si decrescente Luna arboribus appenderis, exiccari, atq; interire, s plantis marcescere, si plena Luna in id aquae inieceris, quod in puteis reperitur, aquam iugem & perennem fore, in extrema Luna aquam exarescere. FLORES SOLIS FORMAM TFFIGIANT Es, ET ANIMALIA
LOR ES sunt qui foris formam, & etiam colorem mentiuntur: in tu mescunt primo praegnantia forum inuolucra,& pto alabastro sphaeti. cum orbem ostendunt, quo fatiscente& in folijsse explicante, radiatum orbem circinatum per extrema structili quadam serie numerosis foliolis demonstrant, veluti radiolis, videnturq; solis radios emetiri.
Heliochryson folijς circumcingentibus solis radios videtur aemulari. Solaris herba est, ct diximus ad gloriam valere. Helenium buphtalmi fore aureo stellato, quem ambiunt folia tenella, oblonga, radiata, in cuius medio umbo prominet villosus, Solis orbem imitans: eo utendum vino humen ti,ac recenti ad animi paranda commoda, laetitiamq; inuehendam, 'moestitiam expellendam, ex qua dote plurimi fecer uream antiqui: ct nepenthe illud aegyptium ex ea una confectum opinati sunt. Heliantem uocant in Themiscira regione, & Ciliciar montibus mari nisi hanc cum adine leonino decocta, addito croco & palmeo vino perungi Magos,& Dersarum Reges, ut fiat corpus aspectu iucundum. Anthemidi flores in cauliculis bullatum glomerulum luteum, quasi modiolum in medio cingentibus foliolis, alio nomine chris come, id est auricomaditia . Ab Aegypt ijs sapientibus Soli sacrata, febriumq; Omnium remedium putatur
Seoνῆ reis vocata flores profert etiam radiatos: datur eius succus cardiacis, & animi deliquii,. Cattha forem habet in orbem circinatum, umbo ne in centro perspicuo extante, cingentibus circumquaq; veluti radiolis multifidis circumdatum, es auro fulgore rubenti, nulli soru speciositate secunda: acetarijs inditur ad cordis assectus, ' ad acie oculorum excitandam . Sunt& animalia , quae quadam forma & virtute Solem mentiuntur, ad cordis robur, & ad venena valent. Leo rotunda facie est, eoq; nomine So. Iem referre, quum &in ambitu radiorum, quandam imaginem pilos referat pr fulgi
d &quodam odo igneae eius pupillae, Aegyptii Soli sacrant Leonem, quia id animal
videatur es natura solis substantiam deducere primumq; impetu & calore caeteris praestat animalibus, ut praestat Sol inter syderat validior est leo pectore, di priore corporis parte, ac degenerat posterioribus membris , aeque Solis .is in prima si ei parte ad Meridiem increscit, vel prima anni parte a vere in aestatem,mox elanguescens dedu citur, vel ad occasum, qui diei, vel ad occasum , quae anni pars videtur esse inferior: idemq; ocudi patentibus,atq; igneis cernitur semper, Vt Sol patenti, igneo q: oculo terram omni pectu perpetuo,atq; infatigabili cernit. Haec Macrobius. Hoc argumento Hoti throno leo
324쪽
nes subi ciunt: cuius adeps cum rosaceo febribus medetur, ex Plinio, vel eius adipe pe- iuncti faciliorem gratiam apud Reges, populosue promittunt Magi Pliniani Accipiter Solis, praeter caeteras volucres,smulacrum esse videtur,utpote particulari quadam,& occulta ratione Naturs intentissimis in eius Orbe oculis prospiciens,atq; hinc est quod Medici ad sananda oculorum vitia hieracio herba utuntur Vnde etia sit, ut Solem interdu, tanquam visus authorem&dominum accipitris forma pingunt. Aquila Soli sacra , no Poetarum figmento Ioui, quum & ipsmet ignem Soli aquila subripuisse dicanti nimia caliditate praesita est,ut Sol, ideo lapides in nido ponit, ne plus debito calefiant:oua in Solis orbem intensissime perspicit, & filios ut contueantur cogit, ob id eius lapidem diuitias augere dicunt, & dextrum oculum ad gratiam valere,prodest autem febribus, ex Trallianor Gallus magis est ipso leone solaris, & ob id leon em fugat, horas aduenientis Sosis praenuntiat, ut de alectore sabulantur Poetae: cristis & auribus gallinaceorum crematis, tritisq; cum oleo perungi iubet febrientes. STIRPES, AVAE LUNAE IVANDAM FORMAM REFU
VNT& herbae quae falcatis lunatishesolijs, sliquis, alijshe partibus, &lunaris virtutis compotes sunt.
SETI AM primo, mox hersam sserra cauallo voratam, tertio minorem itinariam appinximin, ut ad Iuni Mainem lunam folia contuearis.
325쪽
Sendi lunatis siIi quis est, vel folliculis: mundat cerebrum, & omnes corporis sensitis
confertq; omnibus oriam incommodis, animi hilaritatem affert, roborat cerebrum neruos & oeulorum aciem, ex Mesue. Lunaria minor caule rotundo,iolia utrinq; septeannexa refert lunata, numero frondium quoq; numero dierum cuiuscunq; eius quartae referunt, inexplorata adhuc dotis , sed auguramur ad eadem remedia valere, quae
diesimus. Plutarchus libro de suu ijs in Apsanto monte iuxta Tracheu flumen herbam. selenitem gigni scribit, a qua distillantem spumam pastores init o veris pedibus illintit, ut a serpentibus tuti sint,absurda quadam persuasione vulgi,spumam quadam dimitte
re credit, unde specularis lapis aphroselinus cognominatus, quasi es Lunae spuma concretus, ct comitialem morbum,quo correpti ore vomunt. Inter genera palmaru gen usest, cuius fructus os lunatu habet, osseumq; dente cotra fascinationes religione polita, ex Plinio. Sunt &pectines marini multipliciter,& varie . giati,inter quos lunati sunt, ct diximus cochilia ad comitiales valere. Aleotorolophos folijs cristatis,falcatis visitur, inter quae lunata emicat siliqua, mebranacea cute obducitar Plinius ad oculoria caligine ualere dixit. Sunt & lunata dracunculi folia, ratione caulis, cui herent incuruati, eum hordeo maturescente,crescente Luna effodi iubent: ct menses siliit, si ferro no attingatur. In anasarytide,ob eandem figuram sic dicto, rumicis genere,eminentibus utrinq: tanquam cornibus: mulierum prossuuia trita, & admota cohibet, tosta in vino menstrua commouet. Arum latum folium habet circa primu a pede Ortu, eminent utrinq;
cornua: in eclegmate menses cit, habet & hemio nitis folia lunata,& phyllitis, sed ad
326쪽
Luna Diatum macularum maginem contemptiris
ΥIA M stirpes se tu nates esse fatetur, animalia,& lapides,que maculas in folijs ruetibus, pellibus, dilapidibus ostendunt. Cyclamino folia
insunt varia, nam supra, intraq; albicant maculari succus eius ad purgandu caput infunditur naribus. Aron solis paucioribus distincta maculis habet datur utiliter seminu dragma dua ad ciendos meses Cham et eo niger soliorum colores variat,ut hic viridia,alibi albicantia,alibi rubra in uetantur; suxiones inhibet, quas rheumatismos vocant, & hydropicos curat. Persicam in folio linae maculae modo conscripta, quae corniculantis Lunae imaginem refert, habet molibdenae effectus: nam si oculis religetur, plumbum, quod est sonus vitis,ex oculis tollitur. UsoLAEES HERBAS TSSE, EVAT SVA TORRIDA a ONAnus Atur. Cap. XVI.& multae stirpes, quae sub torrida Zona nascuntur,quas solares esse di- cemus, sic&animalia de lapides: maxime enim ibi Sol viget solaremq ;.uime S imprimit, unde calidae&siccae sunt, cordi subueniunt, oculorum aciei, -- , D 9ευ nenis,&febribus. Balsamum in Iudaeanaseitur,&praesertim Hyerico radserpentum & venenatorum morsus .alet, caligines oculorum discutit, sobrium horrores illitu tollit,cor mitifice eius olfactu reficitur Cinnamomum Aethiopia Τraglodytas mittat, caligantibus oculis, ct cardiacis datur. Garyophylli in India Orientali gignutur, cordi ausiliantur & oculorum caliginibus, & visus exacuunt. Casa in Aethiopia nascitur, in tractu Arabiae odoriferς viperatum morsibus resistit,&ad visus claritatem facit,&alia innumera, quae piget referre. Contra sunt stirpes, quae Septentrioni obiiciuntur, locis humidis,frigidisq; , quibus Luna prςest Exemplum erit cicuta, cuiusvis eximia in terris Parthorum,qua adeo algentis ingenis, ut potenter interimat, cohibet rheumata, S sic de alijs. VAE CONTRA COELVM sVIRIGUNTUR CONTRA FU G
IDENTUR haec quodam odo coelestem naturam sapere, quomodo fulminibus & tempestatibus obuiandam sit, & ijs satisfaciendum, qui in causarum disquisitionese torquent, quum aliqua fulminibus non
feriantur,ratione apta iamus. Non ignorandum ea omnia,quae tempestatum tempore, & imminentium fulminum, contra coelum surriguntur, quas coelo colluctatura,sine dubio tempestatibus, ct fulminibues obuiari, iis figuris ostendentes, se contra ea prieparantes, aut cicculto consensu tueri, idq; etiam antiquiores naturales sentisse video. Nam Plinius de phoca loquens ait. Vituli marini pelles, etiam corpori detractas,sensum aequorum retinere tradui, semperq, aestu maris recedente, inhorrescere. Ob id pauidi, ne fulmine seriantur, tabernacula epellibus beluarum, quas marinos vitulos appellat,contegunt, quoniam hoc solum animal ex marinis fulmen non percutiat. Seuerus Imperator lecticam suam corio vituli marini tectam voluit Nos sepe obseruauimus austrinis ventis insurgentibus,in horrescunt pili, horealibus vςro desides evadunt, eodem modo de hyaena pelle loquuti sunt. Palladius enim. Grandini creditur obviare, si quis crocodili pellem,ues hyaenae,uel Vituli marini per spatia possessionis circumferat, & in villae aut corris suspendat ingressu , quum malum viderint imminere. Philostratus vim hippopotamo tribuit inquit enim. Intra regionem
327쪽
ρὰ lonem pellem sumatilis equi de dito, & eo Ioco fulmen non cadet, hippopotami enim pilis teguntur, ut citus,etenim in aquis degut,& si adhuc obseruatu non sit, eo lapilos contra tepestates eleuari, nauium gubernatoreS ias extrema vela muniunt, ne sul mitie eo facta depa rent. EX volucribus solam aquilam fulmine non ici scribunt, qua ob hoc huius teli gerula fingitur, cuius pennae tempestatis tempore surrigi debent, D si adhuc inexpertum. Quapropter homines solam auium omnium aquilam diuinam perhibent. Idem in herbis videre licet quamplurimis, quae contra tempestates folia erihunt ,Sinhorrescunt. Plinius de trifolio loquens. Trifolium quoq; contra tempesta tes surrigere, sed quale fuerit non exprimit. Fuchsus acerosum dicit, quod umbrosis locis nascens futuras tempestates pro nuntiat, squide appropinquantibus erigitur contra S obseruatum a se, & ab alijs, quod eius herbae copios flores crebras illius an ni pluuias,& aquarum in nudationes certo portendant, contra pauci siccitatem. Et deas phaltite trifolio loquens,quoad septies sngulis diebus odorem suum habeat, & toties eum amittat, quandiu in hortis creuerit, &pluuiosa temporis constitutione, &tempestate instante multo vehementior est, & sc sane ut totas aedes odore suo compleat. Sed ego id in pratensi, &omni trifolio obseruaui: unde contra suimen certissimo pronuntiare. Antiqui de bryonia, iue alba vite scripserunt idem, ut contra fulmina valeret, demuta tionem quandam in tempestatibus obseruaui. Palladius contra grandinem omne honti spatium alba vite praecingit. EtColumella ait.
Itos Iouis Di prohiberet'lmina Tarchon Sapessasse des pracinaeit Uribis lassis.
Manu satarum, receptarumq; in domos laurus sola fulmine non icitur ob id Tiberium Principem, tonante coelo, coronari ea solitum ferunt,contra fulminum metum: cuius rationem diximus, quod contra tempestates folia surrigat. Rationem aliam dicemus quod suis actionibus masime igni aduersari videtur. Subiungit Plinius. Laurus quiddmanifesto abdicat ignes crepitu, & quadam detestatione,mira est in ea natura, intus hahet ignem, affrica tu enim excitat ignem, ut M)ius experti sumus, foris eisit S detestatur . Ficus arbor etiam fulmine non icitur. Et bulbus non sui corporis exigui rate fiat minis impetum euadit,sed aduersam fulminis ictum retorquentem naturam possclet Co tallium Gorgona dictum, nominis causa, quod in durum lapidem mutatur fulminibus ει tempestatibus resuere assirmat Plinius. Consimile munus habet tuber,cthinc adagiuusurpatum, ut qui suopte pissidio aduersus portelorum vim premonitus est . dicatur &hydna gestare. Monstrant cognationem cum tonitruis, quiam autumno fuerint tempestates & tonitrua magna tunc nasci. Aquinas Poeta.
Et faciet lautas optata tonitrua carnas.
Quippe imbres,procelique, quae cum igne eiaculantur,viden tur causam eius generationis esse,ut ex Plutarcho habetur Conrtariae nature cucumis, nam quoties coelum tonat veluti timore perterritus, conuertitur