장음표시 사용
301쪽
in ri . o---ll et substrata a serpetibuS tutos reddit, abigunturq; omnes adusto
si ,emum ictu μααμ :ia ima stipentes e cauernis extrahit,&cu draco
ne nimicitias gerit eius adeps ad venena valet, nam e per uncto, aut sumto, oportet' locissime auigiant, ex Aeliano, cibo quoq; essicacissimum medicamen contra se Oentum venena. Circa Thessaliam tanta serpentum copIa est,ut iussi a cicom)s de senderetur, incola pelleretur,ex Aristotele in mirabilibus, lacertos, chersidros,alias ue' eratorum pestes, S maxime cenchrum sectatur: earum membra contra omnia Venena a valent,ex Aeliano,sic aqua contra pestem e ventriculo eius, eX Quintili S. Scorpion1-hus maxime contrarium stellione traditur, ut viso quoq; pavorem 13s inierat,di to p xem frigidi sudoris , itaq; in oleo putrefaciunt eum , & ea, quae scorpius pupugerit loca inungunt. Aelianus, Philes,Plinius,& Galenus. Mullius piscis leporem maranum capa di eum comedit: valet contra eius morsum. In luto Nili volutus ichneumon, apricat 1 donec tergus siecetur, & durescat,sic irruens in aspidem,vel caput eius morsu amputat, vel mordicus apprehensam cauda in suuium trahit, ex Nicandro in Theriacis, & Aeliano: draconum adipem venenata fugiunt, item virus ichneumonum, & cutis cinerem aceto perunctos, ex Plinio . Mustela serpentem impugnat, &basilisco serpen: u venenosissimo mustelarum cinis esitio est,adeo Naturae nil placuit esse sine para, ex Pl1nio D t, o Iino: caro eius veneno aduersatur,es Avicenna,& aduersus serpentu venena valet . Aut serpens aduersatur,qui1m deuoratur ab ea,immd talis & tanta vis salamandrae a luibus 4n nocue etiam manditur, ex Plinio. Apros in pamphilia, & Ciliciae montuosis Alamadra ab his deuorata, qui edere moriuntur, es Aeliano : suis iecur cum vino iumptum, venenatorum morsibus medetur, ex Simeone Sethi: contra serpentes auxaltatur verr1- num iecur. Magna est aquilae pugna cum draconibus, & anceps valde, eos rapit unguibus,&rostro in aera, illam vero angues multiplici lapsu inuoluunt,ut colligati D mulcadant: Florentinus in Geoponicis ait serpente non accedere ubi iacet aquilae, aut miluis ercus,aut es cohustis pannis suffitus fiat. Ibis a Graecis dicitur ab esu 1erpentu, di pugna colitur ab Aegyptiis, quia non solum serpentes necat,sed eoru oua frangit,&suis pullis in esca affert assa serpentes depellit, eorumque morsus sanat. Gallinacei aiptavium, & cantum bastiscus timet, contra serpentes pro gallinis pugnat: cuius ius p tu contra serpentum morsus valet, eti Plinio, & gallinae disiectae,& adhuc calentes apposi etae serpentum morsibus auxiliantur, eorumq; cerebellum etiam in vino bibendum da tur, ex Dioscoride. Testudo cum serpente pugnat,contra salamandrae venenum valet, ex Nicandro Chamaeleon volantem supra se accipitrem ad se trahit: ad hausta chamae leontis ova datur in potu stercus accipitris e vino,es Bellunens Non omittemus & hoe mirum. Mures aranei, si orbitam idest vestigium rotarum currus volutatione impres sum) transere, moriuntur, quare & terra mors utquem infixerint, humus inspersa te- medio est, ex Aeliano. DE MUTUA PLANTA IVM ANTIPATAEI A. CV. XX OLEQV VNTVR quae non altera alteri, sed mutuo sbi adinvicem adue
santur. Quercus & olea tam pertinaci odio dissiden ut altera in alterius scro De depacta,moriatur: estatae glandes capitis dolorem faciunt; oleuex oliuis capitis doloribus praestat, quercus restringit, Oleum relaxat Peribit filix, quam per ambitum copiosior arundo coronet, & contra eu nescens abibit arundo , quam obsepiens multa stiti in orbem cinxerit: frundo contrita & imposita, corpore filicis stirpem extrahit, item aiundinem filicis radisi harundo recens trita & in vino pota Venerem concitat ex Plinio, filia inimica sceminis, quoniam grauidis abortum inseri, ceteris sterilitatem. ANIMAE
302쪽
ANIMALIA SI 8I MUTUO ADVERSANT IA MVTVAS,
o Moesanies virtutes retinere. Cap. XXIIII.
A D E M ratione animalia, quae mutuo inimi ea sunt,mutuas &aduersas Virtutes habent, ut altera alterius vitiis medeatur. Draconem elophatus perhorrescit,& mutuo inimici sunt, Aethiopia dracones ipso generat,quos elephantorum interfectores vocat, grauesq; inter se gerunt inimicitias, moritur in dimicatione elephas, moriensq; complexum elidit pondere, draco ipsus fauces circum flexe ambit, flexuq; nodi perstringit, ille arborum, aut rupium attritu, necat in aduersos erigunt se, oculos' maxime petunt, ita ut caeci fame, & moeroris tabe confecti repetiantur: draco elephantias medetur,es Galeno de vipeta loquente,& elephantis ademserpetes fugat,eti Dioscoride. Domesticae omnes ferae lupum timent, & odio habent, ob id es lupi na pelle cofectum tympanum,&pulsatum solum resonabit, flentibus omnibus,utcunq; sonoris, ex Oppiano: δe habentes cauda lupi, omnes ferae fugiunt. Lupi,qui uniuersis odio sunt, adeo natura immanes sunt,ut se mutuo vorent,& sbi inuicem raptiantur insidiasmam in orbem circumagendo, & ex vertigine lapsos, alto impera omnes dilaniant & vorat, idq; accidere dicit Aelianus quum .enatus facultate deficiunturi morbi, quos patium tur, ex Aristotele, sunt rabies, sin anches, & podaura, ut syquestres canes, ob id ad poda gram lupum vivum incoctum comedunt, ex Plinio,&qui per lupi guttur hiberit in si nanche, certissima salute emendat, ex Agricola , ct Hali, & lupi pelles ad canis rabidi morsus laudant. Serpens & herinaceus diu tuo inter se odio fiagrant, quamobrem in t tibulo occurrunt, echinus in orbem se contrahit, ut praeter spitias nil emineat, irruens in eum serpens, spiris implicatis frustra mordet, & quo arctius illum comprehendens premit, eo magis ipse aculeis infigit, &xulnerat, quibus utcunq; afflicta, non remittestamen, donec emoriatur, alias sitius pari casu intereunt, vel echinus euadens , serpentis mortui corpus adhuc aculeis insuu gestat, eu Oppiano: herinacei caro sumpta momss a serpentibus venenosis occurrit, ex Avicenna, S serpentum occursus partum abortu vitiat, & illico parere cogit: echinus pariendo cunctatur, nam asperiore facto foetu, mora temporis maiore cruciatu perire. Ciconia magno vespertilionis odio tenetur,&ham etiam illius, Aelianus: ciconiae ovis perniciem molientes vespertiliones saepit
me vindicant, cum haec itaq; solo suo contactu oua ipsa sterilia effetat hoc remedio ututur ciconiae, platani folia in nidos suos inserunt quod Zoroaster in suis Geoponacis confirmat) ad quae accedentes vespertiliones, torpore comprehenta perniciem asterre non queunt: ciconiae pullos qui ederit, negatur annis continuis lippiturum, ex illinio S Marcello, cum stercus vespertilionis aliquando oculos excaecare dixerit Arnoldus: Adduntq; Magi vespertilionis sanguinem collectum suo ssocco , suppositumq; caput, mulierum libidinem mouere, ex Plinio quum ciconiae castae vivant, ut diximus.Serpes& rubeta sibi mutuo aduersantur, & vorantur, ob id ad occidendos bustones in ventre natos serpens comesta valet. DE p ARTICV LARI PLANTARUM ST M P AT NI A. p. XXV. sympathias plantarum, animaliumq; accedamus. Dioscorides rutam mcibis commendauit, quae prope arborem fici nascitur, reti quam terculis abdicauit. Plutarchus ruta, quae sub ficu prosilit, aut ad nascitur aris, ua. uior, S sapore mollior habetur hydropicis cum ficu decocta ad dimidaas partes bibitur, item ad pectoris, laterum , lumborumq; dolores, quusocias habet vires ad aliquod malum expelledum. Magna in nepetae di pulegi;
303쪽
a .--ν die discutiunt filaora, mulierumq; menstruis prosunt, & aestace
fas lilia de allium arcanum commercium: nam si propritis serantur, ut se contingant, vim nes Vegetiores fiunt: contra serpentum ietas omnes potae valent. Optime corrula, unde fiunt asparagi,seritur ubi adstat harundines,ex Catone,talem inter se Iueunt amirueitiam: ambo alacriores vires ad Venerem reddunt. Mira est amicitia inter vitem & vImum. Vt hae inter se, velut maritati & felicius crescant, ' vites fructuum prouentus det uberiores: vitium lachryma lepras , lichenes, & psoras sanat, cortex & folia vulnera cinclutinant, sic ulmi cortex & solia glutinant vulnera, & ex aceto trita, lepras emcaciter allinuntur, & smilia. Nec est silentio praetereundum quod de vitis, & oleae naturali concordia Africanus Florentini testimonio fretus, posteritatis memoriae mandauit, ut 1 olea inseratur viti, non vitas modo, sed olivas quoq; parere, sed quam multis utram
polleat remedijs,vel per se, vel simul mista, neminem enumerare posse existimo. ma FARTICULARI AN IM A LIV N STM ATHIA.
QIM A L IA ques se inuicem amant, enumerabimus,& quas possident symboleitates & virtutes. Attagenes ceruos amant, de eorum dorso saliunt, ex Oppiano. Attagenes cerebrum libidinem promouet, ex Avicenna: ceruinatura luxuriosa est, ut diximus, cuius genitalem Venerem excitare diximus. Perdice ceruos amant, & quando eas capere volunt, auceps cerui pelle induitur, & cornua capiti imponit, de furtim accedit ubi sunt perdices, illae ceruum ratae, accedere gaudent, ut discedere nolint, ex Oppiano Valent perdicum oua ad Venerem. Amant di perdices capram, diximus iam ad coitum feruentes. Praecipuus est amor columbae & tinnunculi: vetusq; est Democriti praeceptum, ne columbae suas sedes perose relinquanti tinnunculi pulli singulis si illibus ollis conduntur, stipatisq; opercula imponuntur,&ξn angulis, columbari suspeduntur,quae res auibus amorem loci conciliat, ne unquam deserant,es Columella: eius fimum oculorum albugines extenuat, ex Plinio, & colum. hae sanguis ad Oculorum vitia, ct equorum leucomata, es Hippiatricis graecis. Hirundides homines amant,&intra domtis cum hominibus habitantes nidificant,&redire quotannis ad eosdem nidos solent: homines dociles reddunt, amoremq; mutuum conciliant. Canis homini amicissimuscinter omnia animalia, cuicunq; corporis dolori s i ciens catellus admoueatur,apponaturq;, transire in eum morbus dicitur, idq; ex exeterato, perfusoq; vino deprehendi, vitiato viscere illo, quod homini doluerit, es Plinio, se in chyragra & podagra, ct omni arthritide nil praesentius ad fouendos cruciatus, quamlibet egeratos, & praesertim quibus piIus concolor. Sargus piscis adeo mire foedo caprarum amore tenetur, ut ab Oppiano describatur.
Vui madidissimas cupiunt tractare cape asMontanis gregibus, quamuis tot agmiua ponti
Ex Aeliano, piscis mire salaae est, di alienas uxores deperit, hirci luxuriosi sunt, ut dixti
304쪽
X mutuis plantarum amicitijs symboleitas virtutum innotescit. Myrtus laetiore coma virebit, uberioremq; fructum pariet, si comes rosa iungatur. Item cum myrto consortium iniens rosa, fructuosor eua dit: mutuas habent facultates, constringunt, D valent ad sanguinis excretiones, alui profluuia,lippitudines,' alia oculorum vitia,aut tu, sedis, capitis dolores, ignem sacrum ,&υrinam. Inter rosas & lilia arcanum est commercium, si proprius consitae sint, ut se tangant, vel saltim aspiciani: rosarum & liliorum fores odoratiores,&Irtiores nascuntur: igni sacro,& vulneribus ualent, & ambustis liiij radix cum rosaceo,& compluribus medicamen iis simul admista ualent. Democritus testatur punicam, myrtumq: mutua consuetudine mirum in moduoblectari, quod si inter se societate,& cosortio 1 uatitur fertiliores reddi radices quoq; di si aliquanto distent interuallo, mutuo complexu exhilarari: fere aedem facultates, costringunt, urinam cient, ad sanguinis excretione ,sdoris, sedis, aurium ,& Oculorum uitia, lippitudines, de almi profluuia, contra scorpiones,&alia uenenosa animalia,
Scilla omnibus amica, in summa quicquid scillat fuerit con situm, facilius germinat, dicelerius gliscit, ex Theophrasto & scillae sos uirgata specie prosiliens, modo celeriter
non emarcescat, fructuum prouentum, a cuberem annonam nobis promittit: nobilissima bulborum scilla, nata beneominata sua nomenclatura pancratis, ad cunctos inoa
horum affectus profligandos promittens auxilium. Et iam in limine ianuae suspensa, cotra ueneficiorum nodiam amuletum esse tradit pythssoras, semper uiuax, terno foliorum prouentu in anno, etiam pensilii diu uitam prorogare potest. Da , V τ V A A N I M A L I V M SrMPAT NI M.
V T VVS animalium amor ostendit mutuas facultates. Uulpes cum serpente amice degit, ambsq; in cauernis gaudent: utrςq; ad elephantia, sim valet,vulpis uercus cum aceto ad lepram valet ex Marcello: Et serpentis caro ad idem valet es Dioscoride, Galeno, Salios. CoruuS Vulpia icus,ex Aristotele, corvi cinis podagras sanat, eiusq; pellis tussi medetur, vulpes decocta ad podagras valet, eiusq; pellis ad asthma, ex Plinio. Refert Plutarchus Nigidij opinione, quod ubi picus, ibi etiam lupus vititur. Disimus ad soluendum eos, qui se maleficiatos putant, utrumq; valere. ΘΕ p LANTA TUM, ET AN IN ALIV M SIMUL ST MI AT HI A,
IXl MVS de plantis & animalibus, & de eorum simplici sympathia,& antipathia, nuc quam habent inter se plantae, animalia es lapidesiliscordiam, ' amicitiam. Capriscus tauros quamlibet feroces collo eorum circumdata, in tantum mirabili natura compescit, ut immobiles prauet, es Plinio. Sed Plutarchus ad ficum, non ad caprasi- cum mansuescere dicit, ego ad caprificum dicerem nam ct caules caprisci, si carni bubule inter elisandum addantur,Vt Plinius alibi scribit, maono lioni compendio eam percoquunt. Hominem nouissima calamitate castigatum desia naturi Aegyptij, taurum pungunt, caprifico Illigatum, hic enim cum mugit, ii de cantifico lioetur, redditur mansuetus. Horus Apollo Taurorum sanguis fibras re
305쪽
c celerrime coit, & durescit,ex Aristotele, ideo lati ser in potu.
fertus est, quarς s; eti m saeerdos tertie vaticinatura, tauri sanguinem bibite Pii xu ςΥςςpyδ si , ista de qua loquimur, ut aliquando religi ne, vel loco fiat-Cat nium pQ ςst y P'Edo e iii ε est posca, Dioscorides propinat ad haustum taurinuprinci sucςψ λῆς ' habri G,ienti Aetius, & Pli nitis. Galli, qui fico pepζuderint, celeri δ gumςm WV plutarcho in SVmposiacis: quum inter obsonia Aristarchi coquus V Hereuli gallum gallinaceum apposuisse tenerum, fico acceptum referebat ''tendens': iugulatas aues 3c praeduras teneritatem contrahere, quae petim' Ah sere fi eo. Celius Aurelianus de morbis cutis, refert, quod quidam a gallo galli:, eeo duo natore leuiter lasus, in rabiem venerit: ficu ς rabiosorum canum morius fo ito trito ex aceto restinguit,ex Plinio. Lupus scilia bulbos continges, resolutus fatiscit, seu Phile unde vulpes propter lupos latebris su1S scillas apponunt, ex Lorqastrem Ge' rini eis - sciuilla cum pice illita ad cani S morsus, rabiemq; , quae eadem quaerit, quae lupi
rabiosi morsus. Cancer obiecta polypodio herba callos pedum, & ungulas
cit, quia rimis pedum mirifice iuuat, ego quia atram bilem eucit, ex Galeno, & Aetii a rio,& cancri morbus ex atra bile gignitur, & tetra ulcera, ut alib1 diximus. Hederae iussitus perimit vespertiliones. Africanus, &Zoroaster in Geoponicis,&plantam adueriantur vespertilionibus, ex in aio: ne vespertiliones ingrediantur,ad ingressus omnes platani folio suspendit, Africanus. Vespertilionis venenatus est morsuS, ex Arnaldo concipit,& parit optime, quia ouipara,& viuipara est, haedera c' ntra morsus venenatos, utpote phalangiorum,&sterilitatem inducit,& scelus extrahit vulvae indita, ex Dioscoride: platanus etiam serpenti resistit. Ciconiae platam folia in nidis afferunt, ut vesperti Iiones abloant.Harpar hederam nidis imponunt ad custodiam pullorum, vel ut a Dagant blattas Zoroaster & Aelianus. Hedera nigra morbos sanat, harpae autem praeueniunt, Oppianus primo de aucupio. Harpae,siue ossifran infatiabilia sunt animalia, & n1mio infar ,lienes obdurescunt,& coctionem impediunt, visitur hedera, quae lienosis prodest Galenus,& Plinius, necat enim pediculos, ex Dioscoride, & blattas elaam necare votest, cibi , ut eas abigant, imponunt. Zythum poculi genus, uod es hordeo fit, ele phantiasin gignit: eo ebur perfusum, obsequio sum, & operi tractabile reddit, ex Dioscoride: ebur nanque leprae plurimum prodesse scribunt Rhases, & Aibertus. Ebut radice mandragorae senis horis decoctu remollescit, lentumque ad cuiuscunq; imaginis obsequia reditur: cuius dragma tu potu, aut cum polenta in panis offa, vel obsonio data, dormituros protinus homines illo habitu,quo hauserint, ereptis omnibus sensibus, internas,quaternasue, eX quo potionari sunt,horas adfirmat: utuntur hoc Medici cu scin dedi aut urendi negotiu urget, qui in lethargum, aut pestilentiam inciderint, dentis elephantis scobe utuntur, ex Adtio. Varro oleam sterilescere scribit, quam capra primo serminatu depauerit, aut lingua perlustrauerit,ex quo factum antiquitus, ut Mineruae olearum antistiti cs prini generis nil immolarint prisci, licet aliter scribat Plinius. Ca pra luxuriosa est, ' luxuriem inducere diximus,contra olea luxuriae,& immunditiae inimica & diximus alibi oleo collectores antiquitus virgines erant, oleumq; venenum labefactat, caprs carnium esus graveolentiam sudoris inducit, ut obijciebatur Thebanos thletae, qui continuo hisce carnibus depascebatur: folia olearum, & omphaci Du oleutit,hominabile virus absumunt, & sudores cohibent. Os tibiae accipitrum, si ad aurumsdmoueatur sic ipsum illecebra quadam mirabili ad se allicit ouemadmodum hera leo
nus accipiter aua cc IN CIDO IUM pla, animum corroborat, melancnoliar temetit, eΣ
Mose in aphorismis: de auro idem ab omnibus predicatur ad cor exhilarandum, di confirmandum. Vite nigra s quis villam cinxerit, fugere accipitres aiunt, tutasq; fieri villaticas alites es Plinio laborat podagra frequenter accipi ter & fit, cum humor descenderit adarticulos pedum,& digitorum pituitam, aut sanguinem,qui se ad talos deiecerit,
306쪽
circumligata nigra vite, sanat. Odit radicem sylvestris asparagi aecipitem culo fhm ob
scuritate laborat, & huic morbo maxime obnoxius: asparagus oculis claxitatem affert. Mirum est murium cum radicibus maioranae consortium, ac si auxilium ab ipsa deposcerente valet iamsuchum ad uteri effectus omnes, utero praecipue valent mures , & s ecundissimi sunt: nam praegnantes etiam alios mures in corpore praegnantes habent. Men der unus e schola Graecorum tradit,radices betae coctas tetrum allii odorem, ac virus extinguere, si super manduceturi allium ex Dioscoride sapius manducatum visum hebetat, betae vero usus frequens nycillo piae est utilis.Ricinus seritur m hortis,ad arcenda effodientium talparum iniuriam: folia eius oculorum epiphoras sedant,carent enim Cculis. Natura ferularum muraenis infestissima, moriuntur ea tactae,contra viperas pota in vino pollet: Venenatus est muraenae morsus , ut serpentis, atq; cinere capitis eius clemmursnς curatur, ut viperae, & si cum viperis coire putatur. Deleterisfacultatis ma nesest, ut qui hauserint, lunaticos, & melancholicos essiciant: contra venenum est allium, S ad ictus viperarum,& rabioso tum canum,&contra aquarum mutationes, ex Dioscoride, unde facile conijcere possumus contra magnetem valere. ic non dissimulanda celebris illa magnetis S alli1 discordia,tantum inter eas odium esse, ut magnes ferrum negligat, ne dum allicia si allio cos ricetur, quemadmodum Plutarchus adnotauit,& post illum C. Ptolemaeus. Asinis placent cucumeres ciuium eq; expetuntur, furiunt mirabili voluptate,allecti quoq; odorem eminus sentitit, quare munienda sunt cucumeraria, Nec illi erumpentes, ea depopulentur, conculcent, & proterant: cucumis obsitam p dore cutim illustrat, vitiaq; faciei emaculati asininum lac conferre aliquid candori cuti in mulierum cute existimatur. Poppea Domitis Neronis conius quingentas per omnia secum foetas trahens, balnearum etiam solio totum eorpus illo lacte macerabat, extendi quoq; cutem credens, ex Plinio. Multae sum herbae,quas serpentes horrent, non si
tum aspectu,vel sapore, sed etiam nidore, eorumq; Venenis medentur . Rutam horrent serpentes,mustela cum serpente dimicatura,ruta se munit, serpentes fugat nidore ruta, si uratur, & contra serpentes & lethalium medicamentorum antidotum est. Sic & scordium. Serpentibus adeo inimica est fraxinus, ut ne matutinas quidem, occidentales ire umbras quamlibet spatiosas serpens arboris huius attingat, unde si fronde ea gyro claudatur ignis & serpens, in ignem potius, quam in fraxinum sugere serpentem: contra serpentes pollet. allium ad viperarum letus valet , cum magnopere eius Odorem fugiat; nec sollim serpentes,sed alites a laetisseminibus eius odore delibutis,sugiunt. Exhor rent feles rutam, unde aiunt pullis gallineaceoru succo eo perfusis, arceris eles ex auia-rijs: feles nonnullos fiso oculorum obtutu laedunt, alios 1 ola praesentia fascinant, si perius diximus ex Aristotele rutam cotitia fascinationes valere: ad selis morsus valet, quae ad canis,sed rabiosi rutae succus valet: potest etiam ad assumptum cerebrum cati venenosum. Serpens, iniectis frondibus quernis moritur, diximus ad dryni morsum valere. Tauri, illitis rosaceo naribus, oborta vertigine concidunt, ex Zoroastre. Rosae citra eupressionem contuis contra humores, qui in stomacho coierunt, valent: coit san
guis in stomacho, ut diximus, ct in pluribus symbolum habet. Moriuntur vulpes amndarum pastu ex Plutarchor tuis medentur, ut vulpes. KEIIAT, ET ANIMALIA VORACIA, CONCO VENDIO Dui omisibus praefant. Cap. XXX. D alias plantarum, animaliumq; actiones transeundo, occurrunt voraces herbae,& animalia, herbae enim sunt, quae alimentum adeo ingentem e terra eΣhauriunt, ut in confinio reliquae perarescanti ob id ad ventriculi confirmationem valere conijcio ut animalia Voracia, insatiabiliaq; praestant
nobis facultatem ventriculum roborandi, & vim concoquendi, ad quae P P a nata
307쪽
n ul- in imo eius carnes comedendo, vel pelles accipiendo & vennata re creata sunt si lxim '' ς μ' - heibi, iuesta satis succum adimit, quod Socra triculo applicran phis, sestiditis olym nasturcio victitasse, quom
Ρ;: bubei az,assiimit corpus.Natura ei erucae I sinapi linuliS Smam multum tertam ab et ob id incoratam, &congestitiam quaerit, puluereq: fouetur, nec mnus humore gaudet: fit ex eo sinapi simum, quo languescens ventriculus p tiam excitatur. Atriplex in hortis natri iuxta se quicquam mu lan Euiduar p ythagoras eam culpavit, quod dissicillime coqueretur. Sed quae dissicillime coquumux, concocta multum praestant alimentum. Capparis radix vltro, citroq; diu agatur, c Ext', solum sterilescere, nisi primum area in defossum cauata ripis undiq; circum UrueuS lapide coerceatur : fastidia ciborum discutit ,&elanguescentem appetentiam anuitat,rotas apposita ventriculum cInfirmat. Animalia voracia cognoscenis & insat abit .quia ingluuiem ante ventriculum habent, gulam amplam & latam, S laxufacile egerant. Struthio cameli mira natura concoquendi, quae sine delectu deuorari, Plinius ferrum deuoratum concoquit, sunt qui dicant, quod non proprie ate ita, seclvi sui caloris, quod absurdum penitus retur Aphrodistuc eo enim, qui longe q*am struthiocamelus calidus est, ferru concoquere non potest Lapid es quos dςu di R .
ventriculo asseruatos cocoquit,ex Aeliano: ventriculus struthion1S omniatis loco medicamenti habetur, quod honum concoctionem ad Himet, pides in ventre inuentos, ollo suspensos laudat Κirannides ad bonam concoctionem pelles cum plumis mollioribus concinnatis stomachicis applicant. Aquila in altequendis ad viuendum necessarijs rapinas facit, ad se explendum lepores, hinnulo , an lere ,&alia pleraq; capit, ut non vere rex, sed tyrannus videatur, omnes 'inci,&VOrat,oc hostes Omnes habet, ut non solum viventem extimescat, sed pennae eiusdem cum ali tum perinis commistae putrefaciant omnes, ex Aeliano: eius pellis curata cum plumis suis stomaehicis fascia apposita, mire iuuat. Ossifraga aquilis cognatum genus, vicuo carniuorum, 14c dicta, quod Ossa ex alto deijciat super satis, ut eis confractis medullam edat: cuius venter arefactus, & potus ijs, qui cibos non conficiunt, utilissimus, vel si mamanu tantum teneatur, capientes cibum , quidam adalligant es hac causa, sed continuare non debent, quia facit maciem, ex Plinio. Harpa es eo de genere idem egi ci LVultur auis rapax, & carni uora, cadauera sectatur, & exercitus sequitur, futuram hominus ractem praesentiens, ex Peliano. Vmbritius aruspex triduo ante,aut biduo volare eos, ubi cadauera sutura sunt,&multi exercitus sequentes repente apparent, homine morti propinquum, quando supremum diem agit, diligenter obseruant, ut prouerbio circumferatur, vulture edacior: vulturum pelles pestificibus venduntur, qui praeparatas illas satis magno pi aetio vendunt, tanquam ventriculo salubres,& impositae concoctionem promouent ex Bellonio,& Alexandro de Beoedictis. Insatiabilia animalium,quibus a ventre protinus recto intestino traseunt cibi, ut lupis ceruaris; & in ter aues mergis. Plinius ex Aristotele, Mergi ventriculum, quod ea auis voracissima sit, & plurimuconcoquat, nostram quoq; concoctionem roborare posse, ob id eius pellem, omnia eum plumis interioribus paratam a pellifice, & nostro ventriculo applicatam, vim, concoctionemq; promouere non calore tantum suo, sed eius proprietate i& mergi ventrieulum in cibo sumptum stomacho medetur, es sereno: Gallinae calida natura praeditae sunt, nam & venena conficiunt,&aridissima qumq; semina, & nonnunquam arena S,
lapillosq; ingluuiae sua deuoratos dissoluant, tanta vi percoquendi , ut lapillos consument: quae interiore ventriculi galli sinu residet membrana, secti in laminas, cornUS speciem similis ea vero inter coquendum abi ci solet) siccatur, tritaq; in υino conumnientissime stomachicis datur in potu, ex Dioscoride. Columba pulueratrix est, dicati-
dissima, lapillos propter calidam sto machi temperiem deuorat, Archigenes apud Ga
308쪽
lenum palumbum stomachicis in cibo conuenire disit. Anser natura vorax, ventriculo calidissimo, improbum an erem apud Virgilium inuenimus, quasi insatiabilem stomachus stomachicis prodest Cignus cura parandi sibi cibi non segnis, in anserino genere forma & virtute consimilis. Anates voraces sunt, gula ampla S lata, ex Aristotele, ex natura anserum. Archigenes apud Galenum. Inter aues quae stomachicis conueniunt; in cibis anates connumerat,&M.C. Censorinus ut Plutarchus in eius vita scribit grotos ieiunio maceratos prohibens, ali iubet inedia carne anatis,palumbi,aut leporis. Larus auis rapax, & vorax Suidas & Varinus,cibum a mari petit, cum a nate, di harpa disssidet, chelas sublimes abripiunt, ex alto deij cientes, magna vi ad saxa allidunt , itaq; esculenta, testis seiunctis, eligunt, Aelianus e2 Eudemo, delphini ad littora eiecti, ab eis exeduntur: venter eius aridus potus, ct gestatus concoctionem maxime confirmat. Lupi voracissimi, & propemodum insatiabiles sunt, pilos, & osa deuorant, D multa solida: frequenter ob hane causam aegrotant, in fames euiunt, dum edunt, neminem amant, quem etiam aspici dedignantur, etiam terram in fame edunt, ex Aristotele, Plianius,&Solinus Avicenna laudat carnes luporum, tanquam utiles stomacho frigido, humido&debili. Masime omnium piscium gulosus est cestrus,&insatiabilis, quare venter distenditui, ex Aristotelei ventriculus mugilum in cinerem reda ctus, ct cibo sumptus,ventriculi exoleti vires non minus rescit, quam ventriculi gallinarum pelles. ANIMALIA, EVM VENgNATIS BERZIS VESCUNTUR,
contra rarisdem venenam praesine. Cap. XXIIII.
VNT & animalia, quae venenatis herbis vescuntur,&animalibus,&quum nihil mali passa sint,argumentum praeben contra eorum venena valere; & Natura nos eiusmodi spectaculo admonet, quomodo issmederi possimus, qui ea ederint animalia casu,vel vulnus acceperint. Asinis ferulae gratissimo sunt pabulo, caeteris vero iumentis presenta. Deo veneno, qua de causa id animal Libero patri sacrificatur,cui&ferulata fini lacte epoto venena extinguntur,peculiariter si hyoscyamia, istam, leporem marinum, cicutam, opo carpathum, aut pharicon, aut dorycnium ederint. Suillum pecus cicuta saturatur, es Aelianor si homo eam biberit, sanguis congelascit,&eatenus contretione fit spissus, ut inde moriatur hyoscyamo deuorato non moritur,talis, & tanta vis veneni salamand ne a suibus maditur, es Plinior immo quando salamandra comederit sus, ipse extra periculum est,eos autem,qui suis carnibus u scantur, interimit, Aelianus. Suillarum carnium ius opitulantur contra bupestrim,ex Galeno,axungia contra scorpionem & canum plagas,adeps cum vino salso contra hyoscyamum, ex Dioscoride,&serpentes, iecur venenatorum morsibus, ex Simeone se thi & recrementum, ex Aetio. Sturno cicuta alimentum est, homini venenum in cibo
sumptus, iuuat omnes qui mortiferum aliquid biberint, di si quid praegustaverint, omnino non laesentur. Sed sturno allium venenum est,ex Aeliano, di contra cicutam va iet. ut etiam contra venena. Gallinartadii fructu vescuntur,&nigrae fiunt, nec eo in terficiuntur: ius earum contra toxica valet, ex Aetio, Plinio, & caeteris. Coturnicibuuelleborum alimentum est, hominibus venenum. Lucretius.
Praetereri nobis veratrum ent acre etenenum,
. t cis reis ad pes, re coturnicitus auget.
Et coturnices aduersus venenum plerunq; dantur.Caprae veratro, & scammonio Aepa scuntur, ex Dioscoride, &Plinius. pinguescunt capreae, ct coturnices veneno placidis sima animaliai bibitur caprinus sanguis contra uenena.Napelli frondes a quo uis animali illibatae restant, praeter quam a muscis quibusdam, quae illi turmatim insident,contra
309쪽
eius venenum ex eis paratur antipharmacum. In D Ieandri frondibus finimalia quae
dam, Τ t cimices cubant, quae contra eius venenum valere scimus. misi eapitis locM erat in e strii libris praetermisshm, ne periret, huc accessit.
NI MERUM FRONDIUM, ET CAVLIVM, PLANTARUM A
partiam is furitim, membrorum; numeram valere. p. XXV,
E quid dest ingeniosae naturae, quo plantarum partibus demonstrare post, tertianis, & quartanis mederi, caulium, angulorum numero, radicum, nodorum, foliorumve febrium ciruitus ostemtat, vel quae choleram,aut bilem dei)ciant, ex quibus tertiana, vel
quartana gigni solet. Nec silebimus alius Naturae monumentum, nam sicut tertiana plerumq; in quartanam degenerat,sc & plantarum caules triangulares in quadrangulares abeunt, quod casu fortasse quispiam inscius putaret, quum nil nisi rata lege, constituto ordine a Natura sancitum. Obseruatio numerorum utilissima,& magni utiq; facienda. In sacra pagina legitur Deum omnia numero, pondere,& mensura costituisse, idemq;ci Platone repetitum. Numeri a Pythagora non neglecti, Aglaophemo, & Platone,qui diuina numerorum obseruationem iudicauit. Nos hic pauca, alibi plura dicemus. PDahagoras imparem numem perfectum & plenum dixit, parem contra indignum, demgientem &im perfidium. Impar se ipsum addendo parit, additum pari, & conduplica- au S parem gignit, unde videtur habere vim principii, diuisonis nescius. Homerus quidem scientiarum fons unitatis naturam in bonitate constituit, dualitatis in malo: nam L num unitate dicit, aspictionem vero clualitatem. superis imparia semper tribuit, inseris paria. Nessor Neptuno immolat nouem tauros, Achilles Patrocho omnia dat paria,equos quatuor, & caetera. Plinius impares numeros ad omnia vehementiores credit. Centaurium minus caule anguloso, hile ex aluo exigit: datur eius decoctum tertia,
nis, bilem per inserna deij ciens, quo factum est, ut febrifuga dicatura multis. Asarum caule anguloso: ex Mesue bilem deijcit Chamaedris species est quadrangulo caule, vocant febrifugam, quod eius decoctum tertianam fuget, & finiat, bilemq; trahat . Melia sophyllon caulem balloti similem quod quadrangulum est habet. Huicenna atrabi-1arios vapores a sanguine ortos deturbare dixit ; Serapio sollicitas imaginationes tollexe, ab eadem hile exortas. Fbulus, ct picno comon quadrato caule, bilem extrahit. 5 cra herba caules angulosos habet,tertium a terra geniculum datum potandum in febrihus cum soliis circundantibus,' quartanis quartum, ex Dioscoride, & Plinio. Bugiosi
son quatuor thyrsos emittit. cu semine & radice tritum,potumq; contra tertianos horrores prodest, quae quatuor,ad quartanas. Plantago anguloso cauliculo, cuius irra rudices cum tribus cyathis vini tertianis auxiliari, & quartum quartanis . Graminis genicula nouem, vel minus, vel e duobus, tribusue herbis ad hunc articulorum numerum inuoluti lana succida nigra iubeant ad remedia spumae, panorumve. Quod e grami-
mim genere septem anternodia habet, esicacissime capiti contra dolore dati atur, ex Plin1 Qtunquefoliu prodit Theophrastus, fac a radice arida, quae prius rotunda
erat, fitq; quadra. Dioscorides bili cum vino ad febrium circuitus praebet, in quartana quidem quaternum ramulorum folia, &in tertiana vero ternu, in quotidiana unius. Plinius quinquefolium premgijs digitorum mederi. Plantago aquatica quinquenerbia est, etiam digitis medetur. Trifolio asphaliti terna solia, aut seminat in tertianis cum vino potui dedere&in quartani S quaternaot quae febrium circuitus discurrent. Pot
rium solium in tria diuisum habet, ad tertianas,eae Plinio valere scimus. Helioscopium
310쪽
iri coccum: seminis tria grana tertianis, quatuor quartanis dantur ex eo Aym C
ula ponitur, quae sebrium circuitus tollunt, hepatus, ma mor, scarum, merula, quae elisa febricitantibus saluberrima, ex Plinio,& cor eiusmodi habet. Lupus elixus ex ac . . . to,& iure albo,
ebrica tantabus conuenit. Delphini iecur gustatum ante accessiones febrium,circuitus tollit, ex Plinio.