장음표시 사용
311쪽
rtim absoluimus, quaesti, spartistis hominum, animatam membra, s morbos demonstrabant , reliquument, mi coronsdem tandem libro imponamus , eas a P
gredi , quae coele Ilium 1 Artim militisinem oe muttitim consensim iniurant, eti1 de m Qirtutum copotesse commorent: res prorsus statu digna, admirabilis i. Pan utitur nobis muni μὰ Phroneae benignitate fores tam inenarrabila colorum marietate, mantara, numero forma, is motui dera imitari, Ut ne script ris quidem sufficiat imagini colorum recidenda, s contemplanti potius in Ommis nos fertilitatis gaudio I Iamram lasciuile videatur, quammis is hominiam admonitione, se coelestes mir tes p idere indicare Dthagoras, s eius sequace, terra res cottacentes flestarum oculos vocabant , ac D dera caeli ores , oesi cui in terris flores testarum colores,it Idera in coelo terrae pratum ostendunt, Cottimesta. Pingunt ετ in tarios, coelestia udera pes.
Imm) μοχ bet udus in caelo cum suo re in terris ympathiam posside
312쪽
res eu regis iis, meluti per ramidems se ore dicunt,qua in coe Io basim, in ore contim hisbelat, is hoc cum si consen sim dem
Abare. Adeli ortum rem pinefacere, ad occasum comprimere abi in iactim, dein ad exoratim emergere extris aqua, toto, die circumagere cum 'dere, in eius ortu mane sectare, ου rim iter isd occasum usque
etiam ntib A de qui, mel Eoris formis ripis formism imitari. Inquit
Hermes,inferiora haec omnia exsuperioribus etires,sproprietatos ciapere,er quato puriora essent, puriores,s maiore estarum effectus ortiri,s quum res sini purioresplantarum partes, piariores istis virtutes
impartiri j ob id phytoptam de iis solentia non ignarum optarem, ut
'tares, quas in/ostris hesmor in s aer lip Merent spesiae Altem non ignoraret, oe eodem tempore, it in reliquis hiris ferimi de anim i-bus, s lapidistis loquemur, multis enim arcana reti erit lapides, immo herbis multo plures, ου admirabiliores, nismno tam facile siccescunt, aut
putrefiunt. Idem sensit Orphei libro lis dum
Ex terra vero lapidum omnium genuae, inde ipsis Robur immenstim, is tarium, qua ni possunt Radices, tantia lapides. a1 num enim robur est radicis, Sed lapidis msito maius, quoniam robur incorruptumsemper Generanti mater, s sine senecs te is in Ilia etero moritur paulatim tare siens, Et tanserem ipsius ructus, quantum iram est, In quidem herbas zere malorum j, s sonoram Inuenis, in lapidii, Cero damnum non ocile inuenires,
minatis compotes. Sic etiam gemmas ct metalla. F. I.
sTROLOGORUM,&Medicorum calculis sancitum est, prin, cipibus duobus nostris corporis visceribus duo magna coeli sydera correspondere, cordi & cerebro, Solem, & Lunam Dicemus psimo de Sole. Sol in coelo fons caloris, in corpore cor, vitaeq; principium, sol aureo lucis radiatu mundum illustrat, fores aureo fulgore solis lucem aemulantur, eiusq; virtutis compoteS . CC rdis tormenta sunt febres, spirituum desectus, venena , ' eiusmodi similia , se aurei sores solares his morbis subueniunt. Sed animaduersione dianum non paruam differentiam esse in croceo colore,si vel splendidus rutilet, aut si hebes, obscurusve caliget: splendor nil aliud est, quam lummis continua-
313쪽
ta denigras, contra quod rarum caligine offunditur. Auri, vel Sogis colo diem tune quid pram aemulabitur, quum flauum nonnihil,&solare lumen in densum coeuntia splen duerint, vel in eis Solis lumine regesto , aureo colore refulgent Aliqua lubet depromere esempla. Heliochryso eximium aurei foris decus,ad radiorum Solis repercussum coriis in lucem, & vegetam intuentibus iaculatur: cernuntur enim in eo corymbaceaeum bellae e multis extantibus bullis circinatae, aureo aspectu micantes, diuturnumq; splendorem tutantes, ut solarem herbam pronunciare nil verearis ob id Theophrastus ditiit, eos qui huius flore coronantur, unguentoq; ex aur' ignis non experto, gloriari& bonam existimationem consequi: eius': usus ad serpentium morsus. Abrotonum soribus refertia, comantibus in sui no auri sulgore cory mbis: exitialium venenorum antidotum est, serpentes sustiratin' nidore fugat,& horroribus illinitur: Atriplicem, cuius solia ex uiridi in aureum luteum languescunt, vulgus chrysolacha non vocat, id est aureum olus; valet ad scprpionum & aranei morsus. Chrys 'go non aureo verbasti fore, venenatorum mortibus subuenit. Hypericum, astyrumq; aureo fore colui ean: tert1anas, di quarta nas fugan t, & venenosis morsibus resistun t. Ruta aureo micat soris colore ad horrores sebrium circuitu repentes pota valet,redditq; in emcaces yenenora vires,& visus aciem excitat. Quinquefolium scirem ex candido pallescentem,auri aemulum habet, bibitur' contra fibrium citcsitus. Potentilla aureis floribus comatur, manu, Λ pedum volis admota, mirum dictu, quam cito febrium quarumcunq; calores remititat Eupatorium Mesu ei' aureis soribus in umbellam coeuntibus hesi chrysmod , sue herba itiliai eius deoctum diuturnis febribus &serpentum ictibus propinatur. Torm mi illae decoctum omnibus uenenis remedio est, pestilentiae, pestilentibus sebribus. Tussilago, receptiorum experimento contra pestem & pestilentes febres valet.Sonchus melii, is aureis floribus surpatur a neotericis contra febres & scprpionum ictus. Florentis x et basci stillatitia aqua datur potanda in animi deliquijs , mirifice cor consertans, ro hora iisq;, scorpionum ictibus subuenit. Cucumeres satiui Olsaeitu reuo eant eos,quos animus res querit Melopeponum seminu cremor inrisus propinatur. Hyoscyami ter tia, qua te alie folia pota sanant algidas febres, quas epiolos vocant. Sco heriad tur cardiacis, robus, napus, ct hunias venenorum vires hebetant, brassica viperarum mortibus auxiliatur, sinapi contra febrium ambitus aridum bibitur,' ad hebetudines oculorum, ad serpentum, &scorpionum ictus, trici contra venena datur. Hieracium utrunq; scorpionibus aduersatur. Lae tuca sylvestris scorpionum,&phalangiorum morsus, chamapitios contra venena,phalangiaq;. Lysimachia flore aureo, acerrimum nidorem sussita reddit, qua de causa serpentes stigat. Coniga maior, subaratu, suis tu q: seri
pentes fugere cogit, earumq; plagis subuenit. Cotonea mala coloris sunt ad aurum inclinati, ob id Graicis chrysol ela', & Maroni aurea mala suo praestan ti odore, quem vibrat, laethalium .eneno tum vi i es obtundit, eorumq; vehem.ntiam hebetat. Addit Plutarchus, phari eum pinesens, alioqui x enenum in patinam adhuc cydseniorum, vel eius sal gamum olentem, ignauum fatiscere, clanguidumq; a peculiari natura uiribus exhauitis desciscere, illos n. i ncolumes, & illas s commistum seruasse, quos insidiantes vene. fici potionarunt, compertumq; hoc ex relatu, qui venenum vendentes, rem ita se ha fere depra henderunt. Aureus est color mali medici,vel citrii: tuba in Mauritania, commentariis ob id malunt aureum dici scripsi, plures sunt eorum species, quae quia ex auro rutescunt, aurantia citcta sunt i uenarantia, s aurum ex viridi languescit, limones sunt, si satu rare lutescit,pon ceria,Ordine quo praecedunt,ita vegetius veneni noxas tollunt. Virgilius in Georgicis
, , quo nonpraesentius vitam, octilis si and auae infecere nouercae,
Adsuerunt f herbas, es non innota aeterla.
314쪽
in ilium Senit, ac membris a Pt atra tenena.
Cb eoru praestantiam fingunt Poetae tellurem edidi me nunciato Iouis, &Iunonis com nubio. Contra venena nil copiosius describit Athenaeus de maleficis, serpentum vene no multandis: quorum esu incolumes euaserunt: arcetq; pestilentiae contagia: roborat cor, & eius vires recreant, eX Avicenna. Sunt inter perscorum genera, quae aureo ful fore nitent, ubi maturuerint, chrysomela appellamus, eadem modo pyra, ct mala ap pia, quae contra venena existimamus. Eodem argumento metalla, gemini &lapides, quae aureo fulgore micant,vel aureis guttis stellati sunt,ad eadem, quae disimus valent Aufum inter metalla maximo suo fulgore solem repra sentat, maxima eius uis ad cor, venena,& febres, ut Operi huic dicat loquemur latius. Chrysoprasus porri succum re fert, sed paululum declinata topatio in aurum, visum fouet, cor hetificat, & eius patriones aufert. solis candida gemma est,&ad speciem syderis fulgentes radios spar mi Chrysolitus ab aureo colore nomen, quas aureum lapidem dicas: ad nocturnos timores ,&daemonas valet. Succinum splendenti aureo croceo est colore, vocat electrum
Plinius: quoniam Sol vocitatus sit Elector, plurimi poetae dixere, primiq; ut arbitror Aeschilus,Philotienus, Nicander, Etiripides, satyrus. Hic & differentiam nouam attulit appellando chrysolectrum,quasi coloris aurei 1 hoc collo alligatum mederi febribus, ct morbis,&si cum melle attico conteratur, oculorum quoq; obscuritatibus dicunt. Callistratus cuicunq; aetati contra lymphationes prodesse tradit, infantibus adalligati amuleti ratione prodest. CROCEAS PLANTAS, IT GEMMAS IOVIALES EXSE.
ROCEI coloris cognatione, post Solem de Ioue dicemus sola. res herbae ex lucido in aurum abibant, ioviales vero, quasi emaculato splendore proluuntur, quum fulvo hebescunt, caligantq;:
nec virtus dispar, earundem sere virtutum compotes utraeq; sunt, animo, cordi ,& venenis valent. Eti empla afferemus. Crocum cor exhilarat in tantum, ut perpetuo risu hominem concutiat, authores quoq; habentur,immodico necari gaudio. Mentha graeca in croceis corymbis, copiosos affert fores, Odore & vi peramica cordi. Garyophyliata suo olfactu spiti tus recreat, eruca venenatis morsibus opitulatur, anagyris ad phalangiorum morsus Sena mundat cor, & omnes corporis sensus, animi hilaritatem affert, cor roborat, i medicamentis admisceatur cor e&hilarantibus Asphalatum, siue oratam croceo ligno est: Avicenna non modo cordi laetitiam esica
cissime afferre disit, sed illud non parum corroborare,&praecipue febribus aduersatur. Sic crocea solia, radices, &succi . Phyllitis, angelicae radi Η,& seri cum medicinis ilJis admiscent recentiores Medici, quae cordi conueniunt: nam illud mirifice resciunt. Fui nus balsami succus, abstergit oculorum tenebras,contra venena, & serpentnm ictus .a1et, & ad cordis recreationem. EC dem modo thus, myrrha, & ambra. subnectemus crocei coloris gemmas io uias esse, quibus hebes croceus color in obscurum caliget. Hyacinthos dicimus veluti croceo refuIgentes, tristitiam sugant, di vanas suspiciones, contra pestiferae regionis noxas. Avicenna libello de viribus cordis dicit Hyacinthum
cordis imbecillitatem pellere, Marbodeus reddere hominem dicit hospitibus honore dignum, iussaq; petenti nil nega tu, ingenium, gloriam, diuitias,&fulgorem augere, hostibus tutum reddit; quae omnia a Ioue habet.
315쪽
Ars I s LORAS PLANTAS, VET ARGgNTT I Cotos smesusta esse ai, Iusuras esse. cap. III. DIENDET Lunae sydus albo, vel argenteo colore ,& procidentes ab ea radij candescunt: argentea ergo , vel summe alba Iuliares in qu dius repraesentant. Sed quia Lunae color non semper idem, sed varia tur ad suas ditates, & diuersas potestates habet,ob id sedulus Phytopia haec maxime animaduertere debet. Primo quu Luna intermenstrua est,idest aequa portione dimidiata humida & aliquantisper calida es quum pleno orbe tumet, calida, ct quodam odo sicca est tertio quum senescit, scca & stigida censetur. Quarto in interlunio, quum omni lumine orbata est, frigida,humidaq; evadit Pleno orbe alba crocea est, quum dimidiata est,alba fauesces, quum ad coitum accedit, simpliciter alba . Diximus Lunam cerebro dominari, quum manifesto sesamus ad Lunae vices cerebrum commoueri, augescente humectari, & minuente siccari, ut in epilepticis videre est . sed ad esempla veniamus, Scylla fore serecandido est, ad comitiales valet, allium comitiali morbo opitulari tradit Plinius si quis eo cibo utatur, &ptitione . Amaracus cerebrum roborat. Galega, siue sylvestris ruta
albescenti fore, comitialibus propinata prodest. Cenanthis insperso cibis puluere, si lutaris. Vitis alba ad epilepticos, & apoplecticos. Altera bryonia eiusdem fore & dore.
Idem de dictamno Dalijs dicendum. Lapides etiam argenteo nitore fulgentes, vere lunares virtutes retinent,&ad epilepsam, & alias lunares virtutes valent. Specularis lapis exaluminati coloris, vi argenteum Lunae lumen imitari videatur; π1lepsam
amouet,& gestantem castum reddit. Margaritae vere argenteum lumen representant,
implen ut roscido conceptu, & nitent pro qualitate suscepti roris, s purus e mullerit,
candorem conspici, si turbidus foetum sordescere, eundem pallere coelo minante conceptum, ex eo quippe constare, coeliq; eius maiorem societatem esse , quam maris, unde turbisum trahi colorem, aut pro claritate matutina serenum, ipso tantum coelo gaudent, sole rubescunt, candoremq; perdere, ut corpus humanum: Avicenna,&Sera
pio ad cordis etfectus praecipuam opem ferre, & ad nubeculas oculorum valere contingit, ut cum Luna crescant, pariterq; decrescant; amouet epilepsiam, ut multi scribunt, ct gellantem cassum reddunt. Sunt & aures malinae, & conchae margaritiserae & alitequam plurima algenteo vnionum colore lunari,quar eudem usum, quem diximus subministrare aegrotis possunt. Aspilarem Democritus tradit in Leucopetra nasci, argentei coloris radiante, cotra lymphaticum habendum, est enim lymphatio cerebri furor FVE EI COLORIS FLORES, XT GEMMAS M MITIAS ESSE
VB R Ο, vel fragranti carbonis colore rutilat Martium sydus,ob id
sanguini, Deius ossicinae iecori dominari indicat. Gramen Marti consecrauit antiquitas, quod ex humano sanguine procreatum crediUerit. Eiusmodi fores sangui ni compescendo, purgando, &clari cando praestare superiore tertio libro tradidimus Quod ici coli dominetur color sanguineus, aliqua es Medicina afferamus exempla. Rosa sanguineo colore nitet; iecorum obstructioni m,r1ncam pIaestat opem. Centaurum aureum forem habet, qui eX puniceo in purpuram vergat: pedit cunctas iecoris obstructione . Anagallis iocinori misissee prodest. Martiae virturis compotes sunt etiam rubicundae gemmare vires omitte-mu , quae sanguini valent, solum martias recensebimus. Inter iuspidis species rufa est, vel sanguineis lineis interlita: qui eam secum attulerit, securus incedit ab hostibus,no
316쪽
xia phantasmata pellendo, & hominem potentem reddit,&sortem, animosum, victo-1iosumq;: sammam sne igne accendere dixit Orpheus, & lebeti imposita, eum seruere cogit sine igne. Sardus rubri coloris est ; reon sinit videre timorosa in aedibus, feci animum augetinvictoriam praestat contra inimicos , audaces reddi i ferentes, & a maleficios tutos. Corallium probatissimum eximie rubet: Haruspices, eorumo; Vates in primis validum gestamen amouendis periculis a strantur di surculi infantiae adastigati tutela habere creduntur, ignibus diu repugnat, ex Plinio. Adeo sanguinem mentitur, ut scripserit Orpheus, ex Gorgonei sanguinis capite exortum sit, es filiae ponti in cruorem irruentes, in corallium concretae sunt, ut solidum marmor existimasses in coli mes reddit nautas e mari periculis, quum e mari nascaturo aduersus domesticas inimicitias valet, fulgura, ct tempestates a quocunq; agro repellit,&resistit syphoni,&fulminibus vi Martia. Cornelius lapis rusus est: iracundias sedat. Haematitis in Rheno flumine reperitur, coloris minij rubicundissimi Plinius ad sanguinis vitia valere dixit.so-tacus haemaritis speciem magnetem dicit, quia praecipue rubra est, D ferrum ad se trahit, quod Marti subest: valet contra venena, extrahit sagittas ct gladios ex vulnere, ex Galeno timores, & suspiciones aufert, tritus, ct super ardentes prunas iniectus, ut fumus ad cerebrum penetret, & videbitur a phanta natibus infestari. Orpheus Marti subesse dicit.
Magnetem mero malide is uit hel Postis A ra.
Rubricam sinopicam lau/auit Dioscorides, quae iocinoris imaginem referret,eamq; da 1i iubet iocinorisvitio laborantibus. Hephestites lapis rutilans,di rubicundus,accensas iras compescit, & tutum gerentem reddit. CARNEI COLORIS FLORES, ET GEMMAS VENERI FAE
ILUTIOR IS ruboris, sed peram ceni, & blandi venereum syssus
est veluti purpurei obsoleti clari. Vulgus quia carnis colorem aemulatur, incarnasum vocat , omnium speciosissimum, optimum indicat temperamentum calidi, &humidi, generationi ob id aptu, &Veneri dicatu Exempla erunt. Anthirrino sunt fores rosei albi, veluti purpurei, veluti es rubro violaceit quo perunctos venustiores fieri, nec ullo malo medicamento laresi posse, referunt Magi Pliniani. Malua suppunieante sorum colore, velut ex purpureo albido . Veneri nascituri semen unieaulis aspersutis genitassibus Reminarum augeri aut ditates in infinitum tradit Xenocrate ex Plinio. Garyophyllorum fores dilutius pura purascunt ex candido,quasi purpurea aspergin et ad venereos effectus, Quas commen datissima dote Inter rotarum genera Unum est, minus rubens diluto roseo mire amoe no, ac humanae Natur tu cundor ad foeminarum vulvae vitia, & conceptiones diuinis pollere viribus scribunt, usus horum foeminis est, circunciato collo monilium vice,contra sudorum virus, & amorum illecebras, ob quas dotes Veneri illud nostri maiores sacrarunt. Amygdalarum fores subrussi, utuntur eis,Galena Praecepto,ad roborandam Uenerem, & ad vires reficiendas. Cyclamino fios colossinus, in rose modum purpura nitet: Theophrassus appensam haruentes partus accelerare & ad amatoria valere dixit,&menses ciere appositu. Eadem dote commendantur gemmae, lapidesue, qui carne hoc, uel ino lato dicto insigniuntur. Coroneolus lapis rosei, vel carnei coloris est, υn de nomen adeptum: ad sceminarum fluxum sistendum Marbo deus valere ditiit, ac digito, collo te adhaerens, excandescentes iras reprimere, decet enim Venereos non irato; esse. Onyx eiusdem coloris, onychas Graeci ungues vocant, onychinus unguium est,ad
317쪽
mista rubori albedo, velut carnibuS Vngue interposito, & utroq; transsucido auget is 1iuam pueris, partumq; accelerat . Sardus obtusiuS Πltet. SardomX Lardo, & oni che compositus lapis utrasq; vires retinenS, cuiuS VirtuS est hominem hilarem ex atra hilari reddere. LIVIDI, VIRIDES, P VIPVI EI, COARVLEI, ALBICANTgstolo=essala misent, henis medentar. cap. VI.
IV F T atro pallore saturninu sydus, viridi, purpureo, vel coeru leo, sed non etiacto, at hi colores, ut ex albo pallentes videntur, hebescentes, & sine fulgore illo, eiusmodi colores in soribus lieni medentur, cui praeest Saturnus. Myrica muscosum sorem ex purpura sibi cantem profert: sues dum dulcedinem pabuli consectantur est enim insatiabile pecus) supra modum aestate spleniς inermmento laborant, cui occurritur, si fabricentur canales, alueiq; e tamaricis trunco, repleanturq; aqua, ct deinde sitientibus admoueantur, quippe ligni medicabilis succus epotus compescit tumorem,ex Columella lienos; suibus mederi tradit Democritus Physicus,squam, quae potada obiicietur, in qua candentes myrice carbones fuerint restincti,consulitq; hominibus,lienis vitio laborantibus vinum ebibere carbonibus myriceis igni sagrantibus exustum, explicito Chai Daedris fiore purpureo lienem ex aceto pota consumit. Teucrijsos, chama diis soribus similis, spleni Optime fauere natu gest: nam lienem potenter absumere tradit Dioscorides: sed Plinius a Teucrio sc tradit inuentam, quum esta super eam proiecta essent, adhesisse lieni, eumq; esinanisse, ob id quibusdam splenium vocatum . Narrant sues, qui eius radicem edant, sine splene inueniri. Amaracus flore pallidulo,hebeti, purpurei coloris lietiosos iuuat. Betonica si re purpureo obsoleto, datur lienosis molestijs, denari s singulis in aceto multo. Hyssopus lieni cum fico, nitroite illinitur. Tragoriganum lieno iis ex aceto bibere prodeth Pulegium flore in purpuram languescen te, lienosue cusale utiliter illinitur. Vrticae genus unum forem album mittit subpurpureum, ex Dioscoride, qui lienosis medetur.Italica nardus sores dilutiore purpura virentes asser praesertimi hemina albidiores, obstructos lienes iuuat. Asarum purpurascente fore ad lienis
in fartus, scirrososq; tumores, ex Mesue.Lupinus purpureo fore lienosis prodest. Ad lieris dolores cssicas est dictam nus, qui es Virgilio.
Dictamnum genitrix Cretaeis carpit ab Ida,
FHeribus caeso A s, oeflore comantem
Eiusdem coloris lapides, eiusdem saturninae virtutis partiespes sunt, nos praeter ea, quae si1hi ci iximus, alia adducemus . Calcedonius lapis hebeti colore pallescit, valet contra daemonum illusiones, ct agitationes phantasticas ex melancholia exortas pellit, ex Al-herto: omnes eius species libidinem cohibent. Inter iaspidis genera unum est, quod ex viridi pallelcit, curat hemorrhoidas & phantasmata pellit, eti Marbocleo: inhibet Venerem, & conceptum denegat. Topatius ex viridi pellens; as hem orthogiam valet, sia Derbullientem aquam expositus suas rigiditate seruorem cessare facit ob id frenat iram, &1asciuos impetus: valet contra phrenesim, & tristitiam. Smaragdus viridis, R lucidi coloris, Marbo deus idoneum praeda cat scrutantibus abdita,&qui praescire aliquid quaesierint, suspensus collo fugat hemitritaeum, compescit Veneris incentiva, & dcemoniacas illusiones auertit. Prasus viridis, ceu smaragdus, Alberto teste, quasdam iaspidis, &quusdam smaragdi virtutes habet . Lapis cceruleus, quem a li Voeant, colli, & stellaru formam refert, nam aureis micat scintilliS, Ruicennae,& Mesuei testimonio ad attiabita
318쪽
rios effectus ualet Armenium , Alexander Trallianus a3boxeratro praefert, ad de cien dam melancholiam, cui subscribit Aetius,& Actuarius. 5apphirus coetu lea gemma sua frigidi late febriles ardores opellit, si circa pulsatiles cordis Venas alligetur, ibidinis arcores refrigerati castum & pudicum reddit, pacificum, amabilem, pium, deuotum g
stantem reddite melancholicos terrores expellit. VARIORVM co LORUM FLORES, ET L Ap IDgs My IcVRosdus repraes sunt. Cap. VII. L ANT A R VM ssores qui uariorum colorum misturam referunt, Mercurium te admonebunt, splendet enim in Mercurij stella amoena cunctorum colorum missura, saurni viride & pallidum, Veneris roseum, Iouis croceum, Solis aureum,Mercia rius preaest memoriae , cerebro & eloquentiae. tris a coelesti arcus similitudine nomen accepit, repraesentatur in eo multi colores: in uniuersum magnusiridis ad omnia Vfusi cerebrum ex crassa pituita succus eYpurgari sunt&belli des,quas vulgus Margaritis, vocadi liquidem ali sin centro aureis soliolis, rubentibus stipatis, in aliis ex candido rubentibus, ver scoloribus, ct adeo folia inter se stipant, ut sericeos floccos mentiantur: expurgant cerebrum a pi tuita, & eiusmodi similia. Dicemus eadem in lapidibus scilicet colorum misturAm Mercurialem esse lapidem demonstrare, & mercuriales vires largiri. Occurrit primo opalus, in eo carbunculi tenuior ignis, est amethysti fulgens purpura, est smaragdi uirens ma' te, & cuncta pariter incredibili mistura lucentia, non est in conueniens tot virtutes habere, quot ei insunt colores,omnium philosophorum suffragiis confirmatum Orpheus oculis mederi dixit, quia iris oculorum colorem resert Nic lus duplici colore ornatur fauo, &nigro,alijsq;: cuius virtus est gratum populo facere. Iaspidum genus est num varie coloratum, polygrammos vocant, ex variis colorum lituris: Magi hunc lapidem conesonantibus valere prodiderunt, quibus p eea Mercurius. Panthera lapis est habens varios colores, ad similitudinem animalis sui nominis pallentes, nigros, rubeos, roseos, virides, di purpureos. Inspiciendi in eo colores 1 unt Sole oriente, quia in eo renitent omnes: in omnibus actibus illius diei, in quo eum fers, victor eris. Acnati multi sunt colores, reperies in eo viridem iaspidem, sardium cruentum , splendentesismaragduna, & minis colorem, praeterea in ipso aereum, & verni pomi colorem, om niuoptimus qui Diuum leonis colorem habet, dictum leonios eryn,interstinctum macuus sauis, albis, nigris viridibus: tradit Orpheus virum graium facere mulieribus, di vertias homines demulcere, &qinecunq: petieris, assequeris, vi hilaris domus redeas: contra scorpionis aculeOS, contra febrile incendium, & quartanam, neq; inter lapides ullum meliorem praedicat, optimas vires ccelestis in gutius retinere, quem ii Raa2 secum habuisset contra VlyXem facundum victolia potitus esset, sed spreuit Deorum consilium Amethysti gemma varia purpura pellucet, & varijs coloribus interlitus, arcem cerebri defendit a temeti obsdione, & ob id Mercurio sacrauit antiquatas A I LIOT ROp IAE HERBAE, ET LAPIDES SOL ARAS sVNT, i dor pari cis I. Cap. VIII. 1XIM V S es coloribus forum, quibus planetis stirpes subderentur, nunc heliotropias subnectemus, quae quotidie cum Sole circumaguntur,horasq; D aoticolis, etiam nubilo die, stendunt Theophrastus de his, quae forent ali nua sequi uidentur, ueluti heliotropium herba vocata & carduus ; nam is
quoq; dum solstitium agitur) sequitur, & hae partim naturalem habent
319쪽
causam, partim fortuitam. MLlto magis mirum toti Aegyptiae , calycem , & eaulem, nedum papauera, Sole oriente, patefieri, di ad occasum vero si deris comprimi is eas umenim forem in medias usq; n octes a vespera abire in lacum, ut ne demissa quidem maianu compraehendi possit, vertitur deinde, paulatimq; subrigitur, diluculo reddi t, dehi cente flore ad Solis ortum, ut plane a terra alte absit, & extra undas emergat. Cuius rei causam calori, frigoritie retulit. Comprimitur enim sos humore coacto , de quas com creto, tum destituitur sui caloris facultate, sese utiq; aperit, diffuso iam calore, relaxan aeqή, quod frigus coegerat: i 3 ergo Soli feratur acceptum. e descendunt altius, imbecillitate quadam prouenire, & quas pessum ire constat Solis absentia, gliscente praesentis munere vegetiora reddi, atq; eo veluti adminiculo fulta emergere, sed quae undis conduntur feruentioribus, astuosisq; magis: has euntis & redeuntis gnorunt 'deris vices. Nec minus mirandum in his herbis, quas vocant heliotropias, quae cum Solis declinatione folia circumagunt, id ego potius euenire iis consueuit,quae permulto humore madent, ea nanq; dum vi caloris exausta suguntur, eo ferri,pronaq; inclinari par est, quo sol humorem feruefaciens prouocarit. Igitur horum omnium sol est author, qui alliciens ad se humentem succum, folia secum trahens, rapit sic, ut is creat, illa procliuia sequantur. Haec Theophrastus. Serides omnes specie cico reaceae, nubilo etia die, Solis exortu panduntur, & cum eo circumaguntur in occasum, noetu semper compresse, 'interdiu dehiscentes. Inquit Plinius, succo totius cum oleo perunctos fauorabiles fieri, & qua velint facilius impetrare, Dioscorides cardiacis per se, aut cum polenta utiliter illini disit, & contra venera esse. Malua sores, quando Sol meridianus coeli Mostrum verticem scandit, tunc quas syderis iubaris inhiantes, se pandunt, post una,vitq; altera hola, illius veluti digressu, ερ desiderio moesti marcescunt, de occluduntur, ob id Theophrastus horariam Vocat. Columella molochen illo versu.
Et moloche, pronosqtii r qua mertice Solem.
rodigiosum Naturae miraculum, ut herbae, nubilo die, delitescentem Solem prodant, e obiecta nube, velut indices curriculi, veram celati Jderis sedem foliorum stratu,conmerso neq; demonstrent, immo verius solarij vicem exhibeant, ita etiam, ut non aper- eto Sole, horas colligere possimus. I n magnis est laudibus, & de ea mire traduntur, sed magis si quotidie quis succi es quolibet sorbeat cyathum dimidium omnibus morbis cariturum, Heliotropijssos ortu Solis aperitur, &occasu clauditur, is eoq; solsequia, vel solis sponsa, quod espergiscatur, de occubet crepusculis sopita, desiderio quodam xedeuntis syderis, ex ortu, item perdius, atq; foedere quodam amantis intueatur Sole, o ob id ami ea solis aliquibus dicatur. Multa de hac Magi pollicentuit quartanis qua-eter, tertianis ter alligari iubent ab ipso aegro, precariq; eum, soluturum se nodos liboratum, de ita facere non exempta herba. Tithymali genus unum, quod vocant helio-scopon, Solis iter sequitur, de prono semper vertice cu eo pergit ad occasum, percitusque emper ad eum spectat, ita ut non1 nunquam videatur eius intorsisse coliculum, tanta est aviditas sectan is yderis. A sumptum cor invadit, unde cum sumitur, medicamenetis illis admiscetur, quar cor roborant, ex Mesue. Hemero callis fores Athenaei conuiuetrabescere, sole cadente de rursus oriente pullulare dixerunt, non quidem prorsus marcescere, aut desuere, sed occursu humentis noctis frigidi uscula contrahi, collabiq; in sese fores, qui prosima luce, radijsq; Solis collustrati explicantur, de quas reuiuiscunt: utuntur eo, neutericorum experimento, ad corroborandum, de omnes principes fa cultates, di ad animi deliquio correptos, de cordis pulsatione concussos. Lupinus etiam cum Sole circumagitur, horasq; agricolis etiam nubilo die demonstrat j discolo tem hom inem frequens in cibo exhilarat, de pulchriorem reddit. Tragopogon suo so- te Solem sequitur, ac sereno coelo fatiscit, nubilo vero contrahitur, occluditurq; - 1ice, congener est sordiserae vocatae, cuius succus cardiacis datur, animi deliqui s,
320쪽
R eordis pulsu, tremoribus obnoxijs, & commanducata tristitiam discutit, & hilarita in conciliat. Ricinus quum ad Solem vertatur, heliotropia nomen meruit: bile extrahit, eX qua tertiana febris gign1tur, ut caeterae solares herbae . Idem in lapidibus conside iandum: Heliotropius lapis di iis, & vulgo helior via, qui batillo aquae pleno, ac solis radi spercussus Solam sanguinolentum reddit, ac eclipsimos eiissere uigetur,ob hac, quam cum Sole sympathiam habet: solaris virtutis est compos: praestat vaticiniis, ornat homines laudibus bonam tribuit famam,atq; omni vitae tempore incolumes seruat,pellit venena,&cotra ea valet. Orpheus duos lapides Solis dicit, de ambos prope diuinos, in quibus veri Solis radii insiti sunt, recti, splandentes, in quibus veluti come apparent, & sorma inuicem differentes, hunc quide christallo similem, illum vero chrysolito, nis radios haberent: & eis multum prodesse,quibus Sol spiritum impressit candidae lucis, ad solares influxus pnrstantissimi. NTREAE, LAPITTs E, AV I AD LUNAA VICES MOVEN-or, L na escis. cap. VIIII.
VNC&stirpes,lapidesue,qui ad Lunae motu crescunt, decrescuntq;. Obseruatum est ab antiquis omnia terra, mariq; nascentia,crescente Luna, gliscere, &senescente, tabescere, caepe sola omnium olerum syderis cotraria damna sentire, vicesque augendi, minuendiq; cotrarias habere , reuiuiscit enim, ac regerminat, decedente Luna, contra autem inarescit, adolescente, quare Pelusiotae Aegyptii sacerdotes cibis caepas abdicarunt: eκ his nos iudicamus aduersus Lunae vices medicamenta praebere. Qui enim epilepsiae morbo ob nosti sunt, crescentis Lunae damna sentiunt, & caepas edendo huic morbo occurrunt, in numeris'; periculis factis, ita demuesse compertum est. Scilla e capaceo genere vertiginosis & comitialibus propinatur, si ev ea acetum conficitur, quod scillinum vocant, alliu u. comatialitius datur,ut superius diximus, eius speciei. Praeterea fatis solae frugia in exeta replentur crescente Luna, sed 3nexpertae adhuc facultatis ad tu nares morbos senecio qualibet forme Luna luteos nouos fores instaurat, qui breui in pappos abeunt, datur contra comitiales. Est&selenites lapis, quem aliqui aphroselinum vocant, quoniam noctu invenitur Lunae imagine reddere, quae cum ea quidem augetur, di decrescit,cuius ramenta comitialibus in potu dari iubet Dioscorides. Sunt qui tradant in armo pantherae similem Lunae inesse maculam, crescentem in orbes, S cauautem pari modo cornua, es Plinio,cuius pinguedo utilis est ijs, qui vertiginem patiuntur,si eius odor inter affandum recipiatur,ex Plinio. DE LU N ARI AF s ΗΕ Ra s Noc TM AD LV N AE LUCEM
VN A RE S hebas subnenemus, quae cum noctu luceant, vel ad Lunae
motum moueantur quandam cu Luna sympathiam habere dicuntur,&lu nares voeant. Has ad comitiales morbos, ct ad foecunditate facere credutur, quod Luna foecunditati,&generationi patrocinetur. Herba est cynospastos, alio nomine aglaophotis; est enim hoc nomen grς- cum a lucis splendore inditum inter c teras herbas delitescit, nec ullo modo agnoscitur, noctu vero stella instar lucens, & igneo splendore coruscans, facile in conspectum venit, itaq; signo ad eius radices desso,discedunt absq; eo, neq; colore eius interdiu, neq; speciem cognituri nocte iam etiacta,aduentant,& herbam ex signo agnoscunt,sed euellere cauent primum qu tam eius nature imperitum perijsse ferant, canem adducunt nitentem, & famelicum,& funi culum ad inferiorem herbe stipitem vinctum, cani alligant, es carnes ei obiiciunt longissime recedentes, canis ad carnes propexans, herbam radicitus eruit, D canis espirat. Vsus herba, inter Cetera ad comitialem morbum, remedium ex ea homini commendat, & ad oculorum vitium, quu ei videndi