장음표시 사용
11쪽
qui in rebus mediocribus,' ubi ab utraque parte adsunt probabilia argumenta judici facultatem dat, quam Velit partem amisplictendi lib. II. de Pur Beli. Ei ac cap. 23. . . quam lice tiam recte quidem judici ncgat Bacho ad neuti voI. I. dio. I. th. I. M. B. ita tamen, ut casus quosdam pro amico statuere videatur: quousque autem illi ele extendant, inuantum in illis judici liceat, ipse non expbcat saltem admodum obscure loquitur, ex nimio forte contradicendi studio vid. Ιll. Ziegleius in Dicas . concI. 4 r. n. 6. Clarius , quid sentiat, exprimit Hieronymus de Cae-
vallos in Derisur commvn opin contra commun rom. I. in Praefat.
n. io 3 dicens: Suando duae communes opiniones sunt, una pro actore. altera pro reo , tunc, cum si in ure di cultas , quaestio pro amico
erit S gratiscationi lacus in omni foro. Io 6. Haec semper fuit receptissim. sententia, quam vidi in practica observatam a judicibus integerrimis. Hanc quoque sententiam quam plurimi D. amplexi sunt, inque magno opinionum conflicti, summaque amisbiguitate , arbitrio judicis relinquunt, utram velit opinionem is qui, pro quo litigantium judicare, adeoque amico suo gratificari velit. Communem hanc, probatam sententiam vocat Corinratius in Tract de Comm opin lib. II. it. n. 7 multosque eam
sequentes adsert. Adde Menoch. in Arbit.jud quaest. lib. II. U. 77. n. 6. Quinimo latius adhuc progressi stin alii, statuentes, conistra justi iam non facere judicem , qui in talibus casibus , ut uni parti faveat, pecuniam accipit vid. Lessius de PV. Gi in lib. ILev ub. 9. Optimum igitur esse habere Iudicem sibi amicum dc
sevcntem, scribunt Franc de Marchis aeuo. Ι 8. n. r. i. Julius Clarus si III Sentent f. samentum . 9. n. s. infla ubi ait: Cogita, quia articulus propter varietatem opimonum es valde dubius, s in sertur, quod in hac quaestione jurix ex variis eircumstantiis possis aliquando in unam, aliquando in alteram partem moveri, se ideo bonum esset hahre judicem favorasilem. Hanc quoque ob iusiam mulisti cum Quintil. li f. cap. r. advocatosin procuratores in primis monent, ut in suis allogationibus judicem cxtollant, cumque si laudes suas ut corvus apud Phaedr. lib. I. Fab. non gravate audit, vocando doctissimum, acutissimum, Xcclientissimum .
iusque adulationibus corium pendi judiciis instrvientibus , ut ait
12쪽
Chrysestomus in m I. IV. de Lasaro, sibi benevolumin propi
Apparet itaque quamplurimosin magnos viros casus pro amico statuere, jam perquam utile erit ut unde ea orta sit sententia. sammo digito 6 uuasi per indicem enarrcmusu sic enim, pinquasi iundamento inspecto, clarius cuivis, quid de eo, quod ruedifica. tum est . habendum sit, adparebit. Postquam seculo via in Ita. liam postliminio quasi rediisset jus Romanum, atque i merius, ut quidam tradunt. Constantinopoli , ubi Graeca linguain Iurisprudentia erat imbutus . Bononiam vocatus, ibidem jus Romanum Dublice explicandum suscepisset, ex illius auditorio multi cel Briores profluxerunt juris interpretes, praecipui autem inter illos Bulgarus os aureum martinus copia legum uti ab Irnerio moriabundo vocati sunt. Hi cum cingenio,in doctrina essEnt disii millimi, paris ac apud Romanos Aldus Capito dc Labeo, partimque ex aemulatione, partim ex naturali illa ad dissentiendum facilitate multas contrarias severent sententias, originem praebuere diversis uris interpretum familiis sectis . uti Romani illi Sabinianis QProcul anis. Etenim eorum discipuli adeo erant addim jurare in verba suorum magistrorum , ut eorum dictis magis, quam legibus inmererent e palam , se cum magistris malle errare, quam ab iis abire profiteremur quo sane pacto fieri non potuit, quin jurisprudentia eorum contentionibus vehementer agi tatis mirifice conturbaretur . vide Cl. Brunnqueli de Sectis tu e . proversis Glassatorum. Huic malo accessit deinceps' alterum quod neglectis legibus, Glossatorum adeo increbuit auctoritas, ut
non modo vis legis corum glossis fuerit tributa rudin ip silpta lagem habitae fuerinta Satis hoc indicat notum Fulgosi dictum ad
. . C. deo. A. IV. 36 C.Comm divid. Volo potius pro me glossa torem , quam textum . nam s allego textum dicunt advocati disres
partis, ' etiam judices: Credis tu, quod Glossa non ita videris horirextum, seu tu G. Et quam via Glossator nequidem tanti aesti
13쪽
mari voluerit suas Glo , ut deficiente lege ex iis probatio in
duceretur, ut ait ad I. E. D. de . Praes omnium tamen Doctois rum opinionibus eas praetulerunt,&, qui earum auctoritatem infri gere volebant, somniare, qui vero eam fide implicita sequebantur. veritati inhaerere, & in perpetuum non errare, crediderunt vid. Iast ad I 3 o de PV. Jure qui ait: Glosae auctoritatem omnes excellere 6 illi tanquam Caratio veritatis perpetuo Maerendum so Bariolus ad l. 3. n. . in In D. eod. Corratius de Comm opin. lib. R. ti . . n. I 3 lib. II iij. 9. n. 2 i. est seqq. Quinimo tot pecorum ritu hunc antecedentium gregem secuti sunt, ut Tasius exclamaverit: Ego credo, si Glossa pareret elephantem, omnes octoisi res equerenIur ad Luit .pr. D. Si cert. petat. Contius lib. II. sec. let2.48. in m. Pragmaticio forenses homines putidi mos quosque Iuris interpretes diligentia , 6 Irequentius legunt, quam Ctorum is Map. leges. Ob hunc igitur legum contemtum, saepe etiam ob cassis novos in illis non decisos, lenique ex seminibus dictarum scholartim in dici magis magisque, tum in soro tum m lcholis tota tercationes di contrariae ortiniones oriebantur, ut juri rudentia, lcui simplicitas amica est, in dis opinionuin rixis foedata, & pro R fuerit obscurati, vide uidenti in Praefat. ad Damhotideri Praxin. rer. ciυ quod etiam movit veteres Pragmaticos, ut, ad certam sibi in praxi opinionem habendam , operi pretium dux rint, numerari sententias, easque , quas crebrius Ma majore Interpretum parte adprobari videbant, aliis tum in respondendo, tun, in udicando potiores esse voluerint, vocarintque Communes vestam muniores opiniones. His procedente tempore tantum tributum fuit, .
ipsique judices eis adeo adstricti fuere, ut si communi opinione relicta, secundum alios sententiam tulissent, etiamsi ipsi veritate subnixi , tamen furere,in insanire dicerentur , quinimo injustandi
ferre sententiam, de syndicatu tenerentur, nec in foro constientiae haberentur tu , nec mirum , cum tales communes opinio-
fies hon modo gibus aequipararent, vimque di virtutem linig*rtiri vellent , sed & supra leges eas extenderent vide se xand Con os . . . lib. 2. Gayl in I. U. 33 Corratium Bb. f. iii. g. n. 6 seqq. aliosque a Tuldeno . Praefat. αχic ero concL 39. n. 3. a 32 laudatos. verum enim vero ..
14쪽
iderint , quinimo tanta saepe opini senum varietas luit . 8 dii reis Pantia ut sciri non positi, quaenam opinio communis esihi habem da, cum multi utrimque unam di ineram serindc sustinerent, pa- .riterque burca illam communc altastaientur. Quapropter cum carpallime uterque . actor in is unde petebatur, oui munem Pro se alligarent opinionem atquc ita omnino judici novis remediis esset inpus . nonrnulli Doctores ad aequiratam confugerunt alii illaru inpinionem ipsi loquendam sic existimarunt, quam in conscient Neriorem ess putet Menoch. l. II. Praesumt. 74. alii vero &il taque rem ejus arbitrio reliquerunt ut possit eligere, quam velit Tipinionem , Mi alterule litigant tum amicus sit ei favere Talea igitur quaestiones ambiguas Ocim casus pro mu , qui in illis
prodest habe in judicem amicum: fav*ntem. vide praeter suprat
s. praee laudatos AsBict. Deci . 84. cap. 32. n. is ubi ait: Quas 'do e dubia potes esse causa ex varietate opinionum Iuris=udentius eurorum virorum , ideo , sussus occurrere casus , puto vati cario
. Ad nostram tandem aliquando pervenimus aententiam, quam vel ideo, quia hic de favore dc I spe tu, personarum agendum ei it sub hac illinctione proponimus , an scit Ue justitia attributrice extra judicium an de eta leti ico ut judicio ag tuae. Prior suli ininum est praecipue seriatur circa mun 3 iramia, omcia misericola --diae ἰωhummitatis . sive 'uae spici mogis , ouam ossiuatis tuis ἐ.47 3 Dχιαmod ideo a quum mnino admittiti, isonarum adspccstum. Quod mi ad munera timet, Ponamus duos se
15쪽
neri cuidam, quod ambiunt obeundo, unus autem eorum mim vel propinquus est illius . penes quem jus est elisendi an non ille elector praeteribit extraneum, nulla sibi nccesitudine naturalidi amicitia divinctum in praeseret eum eui vel sanguinis vel am loris amicitiae vinculo obstrictus est Hoc enim non tantum ipsi licere Cicero pro Plane cap. 4 ostendit his verbis m Hronditi liberorum populorum . posse s ragiis vel dare via detras re quod velit, cuique. m. Thomas ap. 63 art. t. qui ait Praeis Iarum posse eligere consanguineos Jos, aeque digni ant, verum etiam gradus officiorum i de quibus adeundus est Gellius ιβ. V. cap. 3. id flagitare, atque jubere aucto te lunt Aristot lib. IX. Ethie eap. 2., Cicero lib. I. OF cap. 37 apud Grotium in notis asti, L. de ur μή rap. I. g. 7 cujus tamen verba quaedam hic adscribo: Seis contentii quaedam e comparatio a , ovibus plurimum re Mendum eicii principes sunt, patria, se parentes, quorum beneferis maxime obligat fumus, proximi liberi rotaque mus, quae spectas m nos solos neque aliud ullum potes habere perfugium demum propinqui , quibuscum etiam commuηis plerumque fortuna sci quam ob
rem necessaria Pitae debentur iis maxime, quos ante dixi ua autem mictusque commam Ne in amisitiis vigent maxime. Neque in hocce
casu is , qui praeteritus est , rubet , quod queratur de injuria sibi sectari nihil enim aufertur quod ei ex jure perfecto competebat, quum aptitudo usum proprium jus tribuat ut munus aliquod exigere possimus, nequidem, si alter non tam pius sit, quam is, qui
praeteritur, Grol. lib. II cap. 7. 9. Scio. cap. dc Ampl. vander culin Cumae hujus provinc Senator venerandus, in Commad Grol. lib. I. cap. . . 7.
Aliter autem imo longe aliter res sese habet in judicris, quo.
rum sacrosancta officina, majestas nullam omnino gratiam per sonarumque acceptismem admittunt. Abhorrent ab illa Sacrae Luterae quae ubivis judicibus inculeant, ut omni respectu persa narum deposito julte judicent proximum tuum, sive is potens,
sive tenuis, civis an peregrinu, sit ,D l. 22.4 Hy&6 Levita
16쪽
U. os De . I. . 16. 46. 39. Psalm 3. Φ. 2. ubi quin .rit Rex David An reverara manipule justitiam ιορ in mim qua re Ea sunt judicatis, fui hominis QProverbis . p. 23. W8. . M ubi sapientissimus Regum ait: aDnsere rejoram in judicio nones bonum. Quinimo Dei judicium dicitur Deut I ipsique judices Dii vocantu Psalm a st. i. ut inde Deum , qui ipiamet justitia est , cujus vices gerunt, omniscium ubivis
praesentem, quique quod agitur, non tantum auditin videt, edticipias cogitationes, mentiaque conceptiones cognitas habet, seminper in judicando prae oculi haberent, ad eum respicerent, uti pulcre dicitur in Nov. 8. c. ia. . . , utque cum timore Dei sentemiam ferrent nulla unquam persionarum acceptione habita. quum apud eum, cuju nomine judicant nullus personarum sit. respectus Rom. a. . . Eph. 6. st in Gai et . . 6.in Marcus φ. . dist. 4 Aureum huc pertinet monitum omnibus, qui judicant commendandum, quod Rex Josaphat judicibus se constitutis dedit II. Paralipom. 9. . o. Vide okpuid sit facturi, non enimnst homine judicaturi estis. sed pro Iehova . . t timor Domi-m via cam. cum diligentio curicta facite, non enim apud Deum nostrum iniquitas est, ne personarum acceptio. Qui timor Dei oc. ab Im nostro commendatur in No 23. 2 sque eo rem to improbum absolve iunc& justum condemnarunt, Deo sunt a -- minationi, ut dicitur Proverb. 7. st is addatur Tu ferus 1
. . .. 2. Jam inspiciamus lua Canonlauim in quo Ponistisices, judices illos qui vel consanguinitate, vel amicitia, aut contra hostili odio vel inimicitia ducuntur, non modo humanum,
. . scdin ipsius Christi, qui et jultitia ciuiicium pervertere dixerunt in ιν 78 6' ' Catij XI. quaesi. 3 quumque sci ent, ein, qui sua odia, vel gratiam equuntur digne judicare non posse cap. 6i. - θ' -' iis idei, cautionem judicibus Ecclesiasticis dederunt, ne talibus aflectibus sinerent ultitiam evem, sed sta
teram gestantes in manu lanci appindetent aequo libramine atque in omnibtis, veram in primis in senten iis ferendis , prae oculis
habercnt solum Deum, in Cap. I. de S ni res, is 6 Cujus irarum severitatem corruptis judicibus graviter denuiuiarunt, in
17쪽
Apparet itaque quantum satis est casus pro amico a jure Dino no Ganonico maxime csse prohibitos, jam non manus a ratione naturali eos alienos esse, erit ostendendum Emmvero mor juris requisita praecipuum est illud, ut aequabile sic aliter non est M. Cicero lib. I. de retinis ipsique justitiae adeo propria 'est aequalitas, ut absque illa prorsus Xclodatur, Lactant ob X et Divin. U. e s. qui etiam lib. VI. Div. V. dicit: ytisi ia virtus est, quam Deus homi sus prae seueriι umformem tib simplicem, x per eam tamquam obitu quodam ordinato inaura ma r - orymelitas dirigeretur Ubi autem manet illa aequalitas si iudici li. eet affec tibus indulgere dc pro amico ob hanc solam caui im, tua amicus est, respondere Ubi illa uniformis ultitia si arbitrio Νώ dicis relictum est, in uno eodemque casu nunc assii mantem nemo leganteis ferte sententiam, prout id amicis suis litigantibus expedire videbit sc ob nullam aliam Causam, quam quia id in eoium is vorem libuit ' Hoc sane nihil sequi rari magis adversum est, cim haec paribus in causis paria jura desidem Cicero mim. ι ., uri id e m cum erium c finitum ess oportet L tu ur. θ' fari ignor inecrium c infinitum redditur denique se tuti Rei nil magi contrarium est, cujus permagni interest, ut justitia in judiciis recto administrcetur, cum ea litiscrvus, spiratus
tin mens Rei quihus dissblutis . ipsa diuisivitur, petit Sique
nimium jura vacillent. 8 eaedem quaestioncs eodem Dodo non decidantur, nemo civium erat qui quidquam se halκte certum, ut a patre accepturum, aut liberis relicturum arbitrari auderet,' id Cieero pro Cecinis . Summa quoque judiciorum con- iiDge Perturbatio, quae civitatu in extrema ειρι exiιiorum M6, exituI,
18쪽
elisu, ut ait Cicero II intrar capi Plato lib. n. de Laobus
monet civitatem brevi corruere Meverti necesse esse, in ora judicia mime fuerint rite ordine constituta. Hoc autem arbia
trium amicis Evendi si judici integrum sit, jura quotidie vaesare, judiciaque perturbari, qui praecedentia legit, nunquam negabita
Areopagitae idcirco noctu . O Obscura luce judicare suerunt a.
liti, ut non ad dicentes, sed ad ea, ouae dicerentur, resipi rent, Luiscianus in Hermotimoin Alexand a Alexand lib. III. Geniat. Her. cap. 4 vel suti alii tradiderunt nomina illorum, quorum res agebatur, in Areopago sileri voluerunt. Prudentiam quoque suam ostenderunt Thebani, quum, ut incorruptam justitiam lignarent, ςamque non variari gratia, judicum imagines line manibus, prinsipis vero sine oculis in foro. posuere, ut idem Alexand ab Nex. d. I. tradit, ad quem vide notas iraquelli, dc elegans Alciati Eis pigramma Quam ob causam sorte Egyptii justitiae simu . lacrum sine capite pingebant vid. Const. Landus tom. III. N. RHza Romam quoque praetoribus suis, ob gratiam, vel odium simpe variantibus, ocim arbitrio jus ad factum accommodantibus. prudenter fibulam unponere conati sunt expressa lege Cornelia obui solum lata Dio Cassius lis XXXVI p. mihi χο cujus haec sunt verba Praetores solebam jura ea, secundum quae essent judicaturi, ripta edere. Neque enim Praetores id jus quod ad conreactus iuriagendas postum erat observabam. Neque id unquam fecerant, ne scripto juri fleterant esse sepe numero variaverant, crebioque per gratiam , odium certorum hominum , veluti seri adsiet, multa gia rebantum. Igitur rogationem tulit, nempe Cornelius Sulla, ut si tim a principi Praerores medicerent, quo jure essent Muri S deinde nequaquam ab eo desecterent. Cons. Theophilus ad s. 7. Inst. de Par Nat Gent. ω Cis. Forner sis. U. re quoi cap. II., Q. Noodi ad Vsi I. it. I. p. o.
Ipsum metere judicis ossicium excludit omnem erga amicos si vorem illud enim omnem judicem obstringit, ut omnibus pravis affinibus procul a se remotis , adeat sacrum justitu tribunal,
19쪽
atque ibidem sedens, ita versetur, ut personam viri boni, win.
nocentis omni modo tueatur ι 4. q. m. ercisic neque preciabus, nec ulla gratia se hinc vel illinc flecti sinat, verum uti conis stantem rectum judicem decet, .is. D. ΔΜ. r.es stateram in manu restet,in absque omni personarum respectu judicet, uti sancivit Wilhelmus Rex Scotiae apud Lamb. Goris a d. l. I9 pag. mihi 28 . Facilem sese praebeat utrique partium in inter eas quasi stet medius; pariter enim ac Sol omni scommunis est,ita judici,qui solis justitiae est minister, in primis id faciendum incumbit. Semper autem imaginem justitiae sibi ob oculos ponar, quam, ut omnes j dices scirent, quid sui muneris esset . Chrysippus apud Gellium Iib. XLV. N A. cap. 4 ita pingi voluit Forma atque si virginali adspectu verimenti se formidabili, luminibus oeula miseritas: n que humilis, neque atrocis , sed reverendae cujusdam tristitiae digni
rate. Ex hujus imaginis significatione intelligi volebat, judicem,
em justitiae antistes est, oportere esse gravem sanctum, severum. incorruptum, contraque improbos, nocentesque immisericordem, atque inexorabilem , erectumque arduum , ac potentem , vi ocmajestate aequitatis . veritatisque terrificum. Ex quibus requisitis& aliis , ouae Cel. Otto ob eximia in me collata beneficia dc fidelem institutionem, dum memor ipse mei colendus, in Praefat. ad om. V. p. I9. attulit, satis claret, quid in bono judice requiratur. quam longe hi a via aberrent, qui illi tantam licentiam favendi, cui velit concedunt. At sene dicet aliquis hoc in dubiis tantum causis ei licereri verum enim vero . praeterquam , quod sub dubiarum causiarum praetextu omnis facile iniquitas a judice committi possiet; tunc maxime judicem decet ab omni odio, amucitia ira atque misericordia vacuum esse, si res, qiue agitur, dubia obscura est, Sallust. Catilis cap. I. in prine quoniam hi astactus judicium interpellunt & obtenebrant, eique adeo officiunt, ut fieri non possit quisquam verum &Justum provideat, vide Senec. de Benef. c. I A. de Tranq.anis cap. I. in clib. VULEp. 6o. Symmach lib. VIII. Epi'. 46 qui ait rarum est in amante judicium.
Quare Aristolam. II. Rhetor. cap. i. dicit Amor facit, ut virtutem Judex non agnoscat. Quod etiam Horatius paucis verbis exprimit lib. II. Serm. . . . maci
20쪽
Rationem hujus rei eligantam dedit Quintil. lib. VI. Ins. Orat.
t. a. quia simulac judex irasci, faucie, disse, alit nisereri coeperit, agi jam rem tuam ex illimat, sicuti amantes de forma judicare non possunt quia sensum oculorum premit amor, ita om- nem inquirendae vcritatis rationem amatit judex occupatus as etilius, aestu fertur, & veluti rapido flumini obsequitur vid. Cortius ad d. I. Salluitii, Ruperius ad eundo cin usanus de la Rucrom. V. B. p. Is 6. Addam illud Poeta de assectibus breviter, a pulcre canentis: Turbida mens est, Vinctaque stenis, me tibi grau.
Non tantum porro judicis sententia debet esse intorrupta, ve rum etiam legitima , ut dicit Philo Judaeus in libro de judice.'Quum enim judex ministerin quasi vox lcgis sit, hinc non ex suo arbitratu, sed ita judicare tenetur, ut Lex ipse, si loqui po Tet, judicarci Cic lib. II . de L L. c. i. legis vultum omnibus exhibere debet, Seneca apud Frelierum in omm de Equit. Gm. IV. 2 p. 37s. add. Arist. lib. V. Ethic. e. q. qui ait: Ad judicem ire nihil alius est, quam ad jus ipsium ire , cum judeas quas jus animatum N Lex loquens. Cassiod lib. VHZ mrior Bonus uae nihil ex suo arbitrati, sed juxta leges injura pronuntiat. Quinimo illud praecipuum judicis omni esse 1 p. noster in n. tit. Hi de Op jud his verbis ostendit In primis iue
Iud observare debet judex, ne aliter judicet, suam legibus, ut Comyitutionibus, an moribus proditum es. Cui adde I. 13. C. de Sent. interi. I. ali. q. sn. C. de Aneli Novell. 82. cap. 3 I i. c. 'Σ. insis I 16. cap. I. Auch jubemus C. de Iace. Pratdum