Ioannis Baptistae Passeri Pisauren. nob. Eugubini De tribus vasculis Etruscis encaustice pictis a Clemente 14. P.O.M. in museum Vaticanum inlatis dissertatio

51쪽

PAR ERGON OPVSCVLI.

Exposito mihi veteri Iaspide viridi , quem ego Etrusci operis cfle puto , a Religioso eruditoque viro D. Francisco Maria Galassio Bononiensi , celeberrimae , & antiquissimae Ecclesiae S. Constantii apud Perusiam Priori O S. B.

Congregationis Cassinens s asservato , ob singularitatem argumenti supprimendum esse non censui . Exhibet hic lapillus Thensam , sive vehiculum sacrum , quo Deorum simulacra in publica spectacula deferebantur , ut ludos , qui in illorum honorem celebrari solebant , praesentes e pulvinari conspicerent . id ubique per singulas

52쪽

XXXXI. Vrbes moribus inductum erat , nec dubito quin etiam Perusae id fieri consuevisset , quae una Etruscae communionis praecipua habebatur ; quamquam , ubi melior Philosophia coleretur, ludicra haec inter popularia festa censebantur in gratiam vulgi , & Sacerdotum hariolorum tolerata . Rem Etruscam hic agi manifeste ostendunt ligna duo militaria , quae primum nobis patuere ex Tab. CLXXXI. Pictur. Etrusc. Tom. I l. praelonga nempe hastilia Aquilis desuper incumbentibus , veluti in nidulo , quas deinde Romani extollere instituerunt , unde colligimus apud Etruscos obsequia militaria cum Religionis ossiciis coniungi con

suevsile . . . --

53쪽

ra XXXXII. Desertur in carpento Cista quaedam conicae figurae , instar pineae GOrius noster in Tab. CLXX. Musei Etrusci frontem Urnae exhibuit , in qua expiatio quaedam refertur

circa sacellum , in quo similis pinea loco Numinis veneratu P, Or

gio serpente circumfusa, unde paret ad occultas Bacchi caeremonia&pertinere . Nec desunt in T. III. Pactur. Etrusc. exempla manifesta, unde eruitur Cistam Bacchi cultum aliquando ipsius Numinis usurpasse, in qua , ut refert D. Clemens Alexandrinus Admonitionum ad Gentes lib. I. , pinea cum serpente custodiebatur. Opinor tamen Cistam hanc , quae circum- sertur in Thensa , nil prae se ferre nisi custodiam simulacrorum De O-

rum Di sti sed by Cc s

54쪽

vr XXXXIII. IaTum omnium , quae deserebantur in

circum . Festus : Gensam, ais, weari Sisinius eapite mebiculum , quo exuviae Deorum ludicris cirrensibus in circum ad pu vinar vebuntur. Vae tamen si perperam locatae fuissent huiusmodi Deorum imagines , ut aliqua earum subverteretur, quod ominosissimum reputari solebat , vel uti si pompam illam Dii repudiassent . At longe deterius putabatur, si quis ex eminenti loco , quo Ordine simulacra disposita essent, prospexisIet. Id colligimus ex Macro bio in s. Saturnalium cap. 6. Verrius

Flaccus ait : Cum Populus Romanus p pilentia laboraret, essetque responsum id a eidere , quod Dii despirerentur, anxiam V bem fuisse , qMia non intelligeretur oraculum , evenisseque, ut Circensium dis pneν de coen

55쪽

culo pompam superne di piceret, cr patri referret qγo ordine secreta sacrorum in arca pia lenti comp=sira vidisser, cum rem gestam Senatui n-eialset , placuise velari loca ea , qua pompa veberetur , atque ita peste sedata. puerum , qui ambiguitatem fortis abfolυerat , Togae, 6r praetextae usum in nus impetravisse.

Quia vero institutum velandae via θRemp ubi icam nimis gravabat , usus inolevit, ut Carpentum tege retur velis , atque repagulis , quo rum exempla aliqua in nummis conspicimus . Nil igitur mirumi Etruscos etiam antiquitus inclusisse Deorum exuvias in Cista probe contem , seriam etiam ex virgulis pretiosioribus texta , ne my steria haec tunc temporiS Ueneranda oculis vulgi obiicerentur, &aperta procederent. Ad hanc autem

56쪽

3 XXXXV. ) nrtem disciplinam referendam puto

thecam hanc teretem , quam cur

riculo impositam inter signa militaria Circumferri in hac Quadriga conspicio . Quia vero in hoc schedia ma- te saepe incidit sermo de lava eris , & balneis , quae praemittebantur ante traditionem Togae , & solemnitatem nuptiarum , placuit in littera initiali huius opusculi alterum parergon inserere expressum ex Gemma Gamelia , apud eundem clarissimum amicum nostrum Galassium , eamque egregii operis , in qua Crater lavacri conspicitur adstantibus hinc inde Iotricibus , seu ancillis balneariis, quarum una frigidam suffundit ,

altera aquam tentat, utrum impu

57쪽

ne adhiberi possit ; de quo ossicio

vide sis quae carpsi Claudianus contra Eutropium Lib. I. Vers. I S. In meditullio sontis apparet sortasse vas inversum, ex quo calida in craterem effugit, nisi globosa spongia si una cum strigile manubriato , quibus pueri , vel sponsae se se distringcbant , & purga

bant , quemadmodum in celebratissima Pictura antiqua , quam ab Hortis , in quibus servatur , Al-drobandiniam appellant , perspici potest. Plura humanae vitae ossicia , quibus Etrusci nostri aetatem suam veluti per sectiones dividebant , contemplati sumus adumbrata in tribus hisce valgulis , & veluti universae vitae epilogum exposui-

58쪽

M XXXXVII. mmUS , Ut munus Maximo , ae Sapientissimo Principi reservatum compendiariis lineamentis institutionem universam cultissimae illius Nationis exhiberet Ast unum defuit , idque potissimum , Mors , quam magnificentissime per allegorias significatam , in tertio Picturarum Etruscarum Volumine hrevi prodituro publicae luci exponemus . Praecedat nunc grande hoc argumentum Gemma elegantissima, quam mecum communicavit supra laudatus D. Franciscus amicus noster candidissimus. , praeseserens emblema Etruscae originis , Cc-nium nempe hominis comitem , quem defunctum desset inversa fa-ee super urnulam cinerariam , veluti functus universo ossicio fhi

59쪽

α XXXZVIII. Ecommisio , neque iterum resumpturus . Eius munus ita describit D. Augustinus De Civit. Dei Lib. v II. ca p. t 3. suid est Genius 8 Deus es, qui

praepositus est , ae vim habet omnium rerum gignendarum . Et ServiuS in v I. Aeneid. Ver. 7 3. Cum nascimur duos genios somtimur, unus est, qui bortatur ad bona, alter

qui depravat ad mala. Ethnici vero sa. bularum fabricatores , qui rectas quascumque traditiones deturpabant , Genios Deorum filios reputabant , ut constat e X Festo. Deteriora au

tem sunt , quae de illis legimus apud lamblicum de Mysteriis . ln

valuit certe apud Etruscos, & multo sequentius apud Romano S coninsuetudo , ut Genius mortuorum Vrnis Insculperent moerente S in-vcrsa ad humum face , ut notavit

60쪽

minum ex antiquis lapidibus Dissertatione VI. pag. 23. Vitam hominis denotat elata fax , inversa mortem. Cum Vero

Etrusci per symbolum facis vitam humanam retulerint, suggerit nobis Fabula Promethei , qui fictis ex Iuto hominibus non alio subsidio vitam illis inspiravit , quam accensa face ad fi4grantem Solis flammam , eaque homines inclammasse . Horat. Car. I. Od. 3. Audax Iapeti genus Ignem fraude mala gentibus intulit: Post ignem aetberia domo

Subductum. . . . c

Quam quidem Fabulam cum Etrusci imbibissent, ut ex illorum monumentis sepulcralibus evincitur, hine iacem istam Prometheam Ve-