장음표시 사용
391쪽
De piciis eae accedia manantibus . Sex potissimum vitia ex accedia origenem ducere, tradit D. Gregoritis lib. 31. Moral. cap. I7. Sunt autem, malitia, rancor, Pusillanimitas, desperatio, torpor, eVa gatio mentis circa illicita: quae quemadmodum oriantu vex accedi a , lacile intelligetur ex singulorum explicatione .
Malitia hic dicitur oppugnatio bonorum spiritalium,
quorum aversati O ingeneratur ex accedia . Vitium est eorum qui Religionis veritatem, et sanctitatem, resque ad Religionem Pertinentes . Saera, caeremonias, Sacerdotia, Religionis administros insectari, et in contemptum adduce Te omni ope conantur . Hi sunt nimirum perditi homines. et impii, qui sedent in cathedra pestilentiae, quorum Sermo ut cancer serpit, et incautorum animos inficit. Rancor hic dicitur indignatio quaedam adversus homines , qui suis nos correptionibus , monitis, eonsiliis, justa correptione a vitiis retrahere , atque ad spiritalia bona impellere satagunt. In hoc vitium saepe incurrunt, qui Praepositis suis, et Superioribus succensent, eo Squo odio prosequuuntur , cuin collapsam rectam videndi normam , et disciplinam instaurare aggrediuntur. Raneorum non esse peccatum genero suo dumtaxat veniale , Satis edocemur hac Pro V. Sententia Cap. 29. Viro, qui eor ,, ripientem dura cervice contemnit, repentinus ei super veniet interitus , , . Pusillanimitas vitiosa cst virium suarum dissidentia , qua quis opera pietatis ardua, et dissicilia , tametsi suam facultatem divinae gratiae auxilio munitam non excedentia , refugit nihilominus, et aversatur ex dimissi animi abjectione. Vitium esse naturali hominis inclinationi, et consequenter legi naturae adversum , luculenter demon- Strat S. Th. 2. 2. q. I 33. art. I. ,, Inest, inquit . unicuique is rei naturalis inclinatio ad exequendam actionem eoru-
392쪽
, , mensuratam Suae Potentiae; sicut autem per praesumin ,, ptionem aliquis excedit proportionem suae potentiae , is dum nititur ad majora , quam possit ; ita etiam pusil- lanimus deficit a proportione suae potentiae, dum re- , , cusat in id tendere, quod si suae potentiae commen ,, furatum : et ideo sicut praesumptio est peccatum , ita se et pusillanimitas; et inde est, quod servus, qui acce- ptam pecuniam Domini sui sodit in terram, nec ope- ratus est ex ea propter quemdam pusillanimitatis tiri morem , Punitur a Domino , ut habetur Mailli. 25. et
Fit lethalis pusillanimitas , cum hominem retrahit a muneribus, vel operibus, quae obire, et SusCipere necessario debet, velut qui mundano timore perterritus , non audet palam fidem . et religionem suam profiteri , cum ad id tenetur; idque ne in discrimen vitae adducatur, aut etiam ne contemnatur; Servus, qui non audet impura Domini jussa detrectare, ne torvis oculis aspiciatur: quisquis denique munera dissicilia sibi a Superiore demandata cum pertinacia, et pravitate animi recusat. Etsi autem in eo , quod pusillanimus imparem se alicui muneri existimat, videatur abhorrere a superbia ; tamen hoc ipso , quod pertinacius proprio judicio inhaeret, in eo se superbum demonstrat. Hinc Moyses, et Hieremias recusarunt quidem munus, ad quod divinitus eligebantur, considerantes propriam infirmitatem ; non autem pertinaci eter, ut ait S. Th. , ne laberentur in superbiam . Undo Gregorius in Pastorali de Moyse ait: se Superbus fortasse se esset, si ducatum plebis innumerae sine trepidati
se ne Susciperet, et rursus Superbus existeret, si Auctoo ris imperio obedire recu Saret, , . Desperatio est vitium , quo quis salutis aeternae consequendae spem abjicit. Docet S. I h. id vitium quandoque oriri ex luxuria, qua homo praesentibus corporis voluptatibus delinitus, ac demersus , omnem de suturis bonis cogitationem , et desiderium , spemque adeo abjicit et interdum vero etiam ex accedia , seu nimia quadam contractione animi , et demissione, qua quis impossibi-
393쪽
lo sibi judicat, e peceatis aliquando emergere , atque adeo aeternam salutem adipisci. Hinc fit, ut docet idem S.Doctor, ut non Semper desperatio cum infidelitate, vel odio Dei sit conjuncta; non cum infidelitate ; nam qui desperat ex accedi a , non expresso , et speculativo judicio sibi persuadet, Deum non posse, aut nolle Poenitentibus veniam concedere, sed peculiari , ac practica aestimatione, hanc Velut sibi praeclusam apprehendit : nec porro cum odio Dei, quia non propterea Semper Deu in ut malum sibi repraesentat; sed non putat, Se posse parti ei pem illius bonitatis fieri . Hinc fit, ut desperatio genere suo minus Peccatum sit infidelitate, et odio Dei, quia illa Dei veritati , hoc Dei bonitati, ut Veritas , et boni.
tas in Deo est, adversantur. Desperatio vero est contra Deum , non Secundum quod in sc est, sed Secundum quod participatur a nobis . Desperatio tamen est periculosior, quia sublata spe, nullo fraeno retinentur homines a vitiis, et ad virtutem revocantur . Esse autem Peccatum natura sua lethale , patet ex eo , quod spei necessitas ad salutem innumerabilibus Scripturarum testimoniis ad
Torpor est remissio antini, qua vel ossicium quis praetermittit , vel negligentor fungitur; lethalis est cum retrahit ab ossicio , quod sine lethali culpa praetermitti nequit : quatenus autem facit, ut oscitanter quis Praecepta impleat, certe periculosa est admodum, taciteque hominem ea correptum in letlialem culpam conjicit. Hinc Apostolus ad Rom. i a. torpori servorem Contrarium Commendat : Sollicitudine non pigri, viritu ferventes , Domino
serotentes. Hinc S. Paulinus epist 36. ad Macarium ait: Vicina morti labes est torpor animorum . Et S. Isidorus
lib. a. de summo bono cap. lo. Multos remis, a conver, io in pristinos errores reducit, ac Dioendi tepore resolvit. Hoc vitio periculosissima quadam ratione tenentur obstricti , qui mandata, quae implere aliquando tenentur , disserunt de die in diem, ii maxime qui poenitentiam, et Coi Versionem procrastinant, contra id quod legitur Ecclesiastici 5. Non tardes eonverti ad Dominum, et ne d eras
394쪽
de die in diem ; subito enim veniet ira illius , et in tempore Oindictae disperdet te. Evagatio mentis dicitur inquieti animi volubilitas , et inconstantia , qua divina bona fastidiens , vagatur in commutabilibus bonis persequendis , ut aliquid cx his deIectationis percipiat. Tales sunt homines illi, qui nil aliud agunt, quam ut nihil agant, qui ut refert Apostolus de Atheniensibus, ad nil aliud vacant, quam ut dicant, aut an diant aliquid novi, qui propriarum rerum obliti
res alienas studiose exquirunt. Tales homines acriter reprehendit Apostolus a. ad Thessalonicenses 3. ,, Audivimus inter vos quosdam ambulare inquiete, nihil Operantes, Sed curiose agentes: iis autem, qui ejusmodi sunt, denunciamus , et obsecramus in Domino I. Cui cum Silentio operantes, Suum Panem manducent. Dixerat superius : Quoniam si quis non vult osterari , nec manducet. Hinc otium iners, et desidiosum sons, et origo innumerabilium peccatorum: quod significat Ecclesia sticus cap. 33. Multam malitiam docuit otiositas . Et EZechiel cap. i 6. Ecce haec fuit iniquitas Sodomae, superbia,
Saturitas panis , abundαntia, et otium ipsius. II inc S.Carolus in Instructione Consessariorum, nimiam otiositatem numerat inter proximas occasiones lethalis peccati , in quibus quisquis versatur, non ante absolvi debet, quam eas deseruerit; quibus malis ut occurramus , hanc Penitus animo, et mente complectamur sententiam Apostoli ad Calatas 6. qua hanc nostram de poccatis commentationem concludimus: ,, Bonum facientes non deficiamus, tempori re enim Suo metemus , non deficientes; Ergo dum tem-- pus habemus , operemur bonum ad Omnes is .
395쪽
LIISPUTATIO POSTERIOR . De Contractibus singillatim - Pag. 3
QUAESTIO I. Breviter eaeponuntur memoratae contractuum species . ' ' s
q. I. Me Promissione, et Donatione . 5ῆ. II. De Deposito , Commodato, Precaris , et Mau
g. IV. De censu . Iog. V. De Loeatione, Conductione, Emphyleusi, et Feudo. IIq. VI. De Soeietate i i 3g: VII. De Sponsione, et Ludo. ' I4 g. VIII. De contractibus accessoriis, Idejussione ς assecuratione Oc. ig . IX. De ultimis voluntatibus'. I9
CAPUT I. Mutui natura et ratio explicatur ΣΦ PROPOSITIO I. Sen Definitio essentialis mutui Mutuum est contractus re inllus, quo res fungibilis datur ad abusum , restituenda Proinde non in specie , sed rn genere . a 3
PROPOSITIO II. Seu mutui Definitio Theologica . Tom. XVIII. C e e
396쪽
ficitur , uSuras quantumvis moderatas esse li-cisas . 8o CAPUΤ VII. De titulis mutuo interdum accedenti. bus , justiquo lucri eaigendi caussam praebemtibus . 85 PROPOSITIO I. Damnum emergens titulue est legitimus, vi cujus honestum lucrum , Omnisque usurae experS Percipi potest. 86 PROPOSII IO II. Ob lucrum cessans licite aliquid etiam eXigi PoteSt Prae er Sortem mutuo datam . 8 PROPOSITIO III. Poena conoentionalis titulus est Per Se non rePugnans aequitati naturali r ρlerumque tamen merito susρecta videri debet. 89 CAPIIT VIII. Utrum periculum sortis justum titulum praebeat Gliquid ultra ,Ortem exigendi. 9 PROPOSITIO I. Periculum iur/s ster se , remοια usuraria intentione . iustum alicujus lucri eaei-gendi cauSsam Praebere potest. 9o PROPOSITIO II. Periculum facti nullam praebet justam caussam , aliquid praeter sortem Eaigendi. 9a CAPUT IX. De Contractu trino. 97 PROPOSIΤIO. Trinum contractum inire cum una eademque PerSona , praesertim simul et Semel, minime licitum esse videtur. IOODe pacto legis commissoriae. Io3
QUAESTIO IV. De Emptione, et Venditione. Io6 CAPUT I. Quid sit emptio, et venditio . IOICAPUΤ II. De rebus quae pendi necne possunt. I IOCAPUT III. De justo pretio in emptione, et Dendi
PROPOSITIO. Iniquum est rem pluris Lendere, aut minoris emere, quam ferat justum pretium. IIS CAPUT IV. Quibus de caussis vulgare pretium re rum augeatur, vel minuatur. I I 6 CAPUT V. De aliis titulis pretium augenιibus , vel minuentibus. Ii 9 C c C a
397쪽
CAPUT VII. De Mitio mercium quatenuI in penditione aperiendo. IabCΑΡ UT VII l. De stactis quibusdam , et quaestionibus ad Ocnditionem pertinentibus . la8CAPU r IX. Utrum, ec quemadmodum negotiaιio Sit licitia. i 33
LIBER IV. TRACTATUS DE PECCAIUS.
IN TRACTATIOΝEM DE PECCATIS PHORMIUM. 13ν TRACTATUS DE PECCATIS PARS I. De Peccatis
QUAESTIO I. De peccati natura , et affectionibUS. CAPUT Ι. De peccati uniferse notione . et Pria Vita e . IA PROPOS1ΤΙΟ . cum peccatum sit pe/ versis tu his , quae sunt ad finem, ejus serapitas nihil stror-ous rei putanda est, sed mera priuatio debili ordinis. 14 CAPUT II. Peccati actualis definitio breviter eX- ponitur. 340 CAPUT III. De peccati divisione . Iba QUAESTIO II. De Caussis Peccati. I 54 CAPUT I. De Igmrantia prout od Peccatum Per tiner . i55 PROPOSITIO I. Aliquod Ignorantia est caussa pec cati. 155 PROPOSITIO, II. Aliqua Ignorantia est Usa Pec
PROPOSITIO III. Ignorantia oincibilis , quae dae
Prorsus caussam actui , minuit Peccatum , consequens auget, concomitans nec auget, nec minuit . i58
PROPOSITIO IV. Ignorantia invincibilis sive juris, alve facti Prorsus excusat a Peccato .
398쪽
CAPUT II. De cupiditate, ut eaussa Peccati. I 6a PROPOSITIO I. Cupiditas quandoque est Caussa
Peccati . . t I 62 PROPOSITIO II. Concupiscentia antecedens minuit peccati gravitatem, non tamen penitus tollit, nisi hominem e Sratu rationis plane deturbet. atque in furorem , et amentiam conjiciat . conis sequens auget. 163
CAPUT III. De Malitia ut eaussa Peccati. I 6sPROPOSIΤΙΟ . Qui ad peccandum prava Peccati
eonsuetudine inducuntur , ex malitia Peccare censendi sunt. 166CΑΡUΤ IV. De caussis peccati eaeternis. 169CAPUΤ V. De peccati occasione. IIa PROPOSITIO I. Seu LΕΜΜΑ . occasio, quae de rum peccandi periculum eontinet, optimo jure proxima dicenda est . . I73 PROPOSIΤΙΟ II. seu LΕΜΜΑ . Verum perieulum est, quod afert justum ac prudentem timorem. I74 PROPOSIΤΙΟ III. yeu LEMΜΑ . Apprehensio mali grapis multa probabilitate futuri justum , ac
Prudentem timorem ingenerat. II PROPOSΙΤΙΟ IV. seu THESIS . Occasio 'roxima definienda est ea , . in qua qui verSatur, Ne etatis probe circumspiciendis omnibur, prudenti. ne probabili judicio conjicere potest, ac prae Midere se peccaturum . non autem illa , in qua qui persatur, Gul Semme Peceat, aut frequentius , aut frequenter saltem peecat , quemadmodum est a nonnullis Theologis donita. 175 PROPOSIΤΙΟ V. Quaecumque occasio, e quia Subo
ν itu/α gravis tenιatio praeDidetur, et in quam nulla se necessitate quisque conjicit , proximα esse, aut ad proximam accedere, jure a merato censenda est. ' I76 PROPOSITIO VI. Quisquis persatur in occasione Prozima Peleati, tenetur eam Omni conatu re movere, neque excusari Potest ullo praeteωια
399쪽
boni, honesti, vel utilis uel deleetabilis, neo Pque ulla jacturae faciendae eoνsideratione, Si
QUAESI IO III. De peccatorum comparationa inter Se . , ' i 3 4
CAPUT I. De inaequalitate peccatorum. I 84 CAPUΤ II. De 3ρecifica diversitate peccatorum. I 86 PROPOSITIO I. Specifica peceatorum dioersitas ex objecto, velut primario fonte est repetenda . I 87 PROPOSITIO II. Non ex diversis praeceptis , quibus Oppi nuntur Pecoata, proprie censeri possunt, differre syecie . . I 87
PROPOSIIIo III. Diuersitas formalis objectorum .
e qua specificam diversiιatem peccata Sortiun. tur , dignosci potissimum valet ex diversia pix. 'tutibus, qαibus peccata οπonuntur', et ex comtraria , Dei diversa ratione, ,qua uni ei emque virtuti opponuntur. I 87 PROPOSITIO IV. Ut innotescat, num praecepta di υersa inducant in peccata specificam dioersita te n , non egi attendendum, νωna disserant ratione finis extrinseci, et ea parte Praeestentis et legislatoris, oed solum si disserant ratione rei Praeceptae, pel proximi,et intrinseci motii. I 89 CAPUT III. De eireumstantiis noνam Peccato ma liliam et grapitatem conferentibus. I aPRΟΡ ΙΤΙΟ. Antiqua sane , Patrum traditioni Malde consentanea , Principiam etiam Scholae rationibus, et aucἔoritate confirmata sententia est, quae ait eae conditione sacri te oris Deo ametatim dicati moa guadam maliιiae nota Peccata saltem graviora conιαminari. 39S
CAPUT IV. De numerica peccatorum distinctione . I9T REGULA I. In actu ρhysice uno , quo Plura Objecta attinguntur, si peccatum multipleae,prout ρ/ures sunt obligationes , quae piolantur, Plura jura ,
GULΛ II. Cum plures actus physice diatincti re
400쪽
feruntur ad unum prineipalem , euius sunt illi
velut inchoationes , et a quo comρlementum et unitatem habent in genere moris, unum lan rum peccatum admittitur. I99 REGULA III. Cum plures actus, physici persantur - unusquisque circa suum obiectum, in quo terminant , habentque suam unitatem moralem , nec proinde unus ad alium refertur tanquam inchoatio , pars, aut medium, nec ab eo compleri ορus habet, ut ille actus Per sese unum lotum morale essicere intelligatur : tum illi actus, lametsi successive sant, totidem pee
REGULA IV. Cum actus, qui spectat in unum aliquod objectum, moraliter interrumpitur, et su- . binde repeirtur, tot sunt actus numero distincti , quo sunt restetitiones morali interrupιD- ne diremptiae. ' ao I
PROPOSIΤIO . Em pereatis alia sunt eae natura sua graviora , digna odio Dei, et morte aeterna , titia minime, adeoque mortaliα PEccata, et Penialia non externa tanιum imputatione , sed
toto genere dirimuntur , sive in renatis, et fd libus, stoe in I delibus, et restrobis . a OA CAPUT VI. Unde sit repetenda mortalis, et Menia is ρercati di renἷia. - a IaPROPOSITIO l. Nulla eae quatuor Prioribus sententiis satis aptum asserre Midetur mortalis , e1 Genialis peccati discrimen . at SPROPΟ8ΙΤΙΟ II. Differentia peccati mortatis, et venia is merito ex eo resteti posse videtur, quod Peccatum mortale ita sit contra legem, ut sit etiam contra finem legis , nemρe caritatem, dirimatque adeo conjunctionem illsm , qua ho-' mo raritate Deo adhaerescit ut fni, ordinem