Praecepta medico-practica in usum chirurgorum castrensium & ruralium ditionum Austriacarum

발행: 1784년

분량: 623페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

401쪽

In eo solum res conlistit, ut probe animadvertatur , an morbus febrem comitem habeat & acutus , an sine febre , scilicet chronicus sit δFrigore subito exorto aut aere diu nebuloso frequenter arthritides febriles ob

servantur.

In horum principio horripilatio frigus magnaque debilitas adest , pulsus celerior evadit, serer de cephalalgia, calore & siti conqueritur , multumque lolii turbidi excernit.

Post horas aliquor, saepe vero statim ab initio dolorem lacerantem sentiunt, qui va

gus jam in hoc jam in illo loco percipitur ;

utplurimum tamen ex una in alteram articulationem migratur, nonnunquam parteS thoracis infestans laterales vehementem Pleuritidem generat. Posteaquam hic dolor per unum alterumve diem de loco in locum oberraverat, in una tandem aut etiam pluribus plagis fixus manet, ibique albicantem ut plurimum nonnunquam tamen calidum tensum inten- seque dolentem tumorem producit; si hic eodem tempore Plures articulationes infe stet s

402쪽

stet, corpus saepe penitus immobile reddi tur, dolorque intolerabilis summa vehementia saevit, dum praesertim. lumbos , ischia &humeros simul invadit. Verum nonnunquam magnus non Observatur tumor, ParS tamen affecta semper calet & ad minimum atta- Etum valde dolet.

Hi dolores vespertino tempore auctisomnum arcent, magnam inducunt inquietum dinem & saepe deliria procreant. Non raro observatur dolor jam partes externas jam internas occupare, tandemque in interioribus sedem figere, fiXumque permanere; huic nonnunquam vehemens tussis difficilisque respiratio, saepe cephalalgia intolerabilis, validus ventriculi dolor una cum vomitu , dolor colicus , suppressio urinae, dolor nephriticus &c. enascitur. Periculi magnitudo varia ex affectis internis praecipue ad vitam necessariis partibus noscitUr. Surpe statim ab initio figitur dolor, quin oberrari observatus fuerit. NonnUnquam hic morbus sat felicem paucos intra dies exitum sortitur , Verum

saepius etiam valde pertinax est, per Plures septi-

403쪽

septimanas amigit aut in morbos chron os, consumptionem articulorum , saepeque in febrim hecticam abit. Si primus paro sinus vehemenS non

sit & teger statim initio ab omni frigore sibi

Caveat, transpirationem per lecti teporem &lenia diophoretica potulenta promovere studeat, 1 patio duorum triumve dierum ab hoc

malo liberari poteris. In levioribus his malis sussicit aeger terde die pulverem Nro. I. summere & desuper semper vascula duo potus theati sub Nro. a. potare, ita & remedia jub Mo. 3.1. 6. p. multum Prosunt. Attamen posthac monendus est aeger, ut aliquo tempore Omne friguS praecipue humidum aeremque rima admissum vitare contendat, secus brevi in eundem morbum denuo incidet, eritque recidiva morbo praegresso pejor plerumque & Pertinacior. Quod si vero statim in morbi principio& febris & dolor eXorbitet, eadem metho' do morbus tractandus est, uti in febre inflammatoria dictum fuit. Hinc secundum aegri vires & symptomata venae sectio celebranda, copiosa decocta

404쪽

cocta emollientia, resolventia, refrigerantia, aliaque hujus generiS , ut Nro. 8. 9. IO. habentur, porrigenda & partes dolentes quantum possibile discutientibus cataplasmatibus fomentandae sunt, cura tamen adhiberi debet Omnis, ne refrigerentur , quod nunquam impune fieret. Si divus sufficienter aperta non sit, clysmatibus sollicitanda est , aut remedia ita componi debent , ut simul evacuandi vim

possideant, qualia Nro. II. I 2. 13. I . CX-hibentur, aut omni tertio die purgans sub

Si urina copiosa crassa turbida mingatur, citum semper & magnum adfert solatium , quae vero, si pallida sit & aquosa, plerumque morbi longitudinem indicat. Si jam dolores remittant, febris minuatur , tumor mollior evadat & laxior, purgantia toties repetere amplius necesse non est, primis tamen remediis & decoctis diligenter adhuc utendum erit. Doloris vehementia vespertino semper tempore aucta , nonnisi post mediam noctem aliquo modo remittens aegros Per Plu

res noctes somno Privat. Dum

405쪽

Dum post dies aliquot datis remediis

indicatis celebratisque lusscienter venae sectionibus febri moderamen inductum, procurataeque evacuationes necessariae, aegro par egorica fab Mo. I s. ao. Porrigere licet, maturius eXhibita nocivos praestaren semper effectuS. Verum in hoc morbo Paregorica Π quaquam tempore Vespertino, uti alias fiet solet, propinanda sunt, quia Plerumque eo tempore & febris & dolor denuo eXaeer-bantur , unde haec remedia majorem adhu a calorem, inquietudinem, anXietatem causarent & debilitatem; sed mane, ubi & febris & dolor deferbuit, haec porrigenda Veniunt, quibus sumptis, ut plurimum suavis succedit somnus aliquot horarum, qui aegros iterum refocillat & levat. Si ita mitescant dolores, ut jam pars dolens attactum leniorem perferat & sine magno dolore moveri possit, bonum est Sce mollientibus cataplasmatibus desistendum: Fussicit enim pannis calidis partem afflictam suavi manu fricare, caloreque fovere, It

tameta

406쪽

ramen prius recensitis utendum est remediis,

donec aeger conValescar.

Si vero cunffis enarratis adhibitis dolor non cessarer, praeter priora pulvis Nro. et x. evhibendus, aut si febris sua adhuc eY- orbitet vehementia prioris loco id NrΟ. za. substituitur, mediante quo malum sepe subito & notabiliter levatur. Febre jamjam moderata solumque tumoribus laκis pastaceis adhuc praesentibus& obtusis remanentibus doloribus haec residua mala Plerumque praeter lenem frictionem remedia NTO. 23. 24. et s. facile disti-

Nonnunquam & dolores articulorum &febris subsequentibus in toto corpore miliaribus non sine magno aegri levamine. Si tunc non aliud singulare accidat symptoma, aegrique Vires perstent, in medendi methodo nil mutandum, sed prius enarraris Potulentis miribusque remediis procedendum est. Aliquando non tantum articulatione S, sed & totum corpus, caput, simulque facies inrumescunt, quo in casu laudata hucusque

medendi methodus locum habet, siquidem

407쪽

sint eadem. .

Non raro observatur tumor ad articula tiones & artus subito & in integrum disparere, moXque in alio corporis loco magno elevari volumine.

Hi tumores illico, dum fluctuatio per icipitur, aperiendi sunt, ut contentus humoremitat, ne forte denuo in aliam tranSplantetur plagam, ubi aegrum novo & iterato viistae Periculo exponit: materie8 effluens communiter flava, mucosa est & renaX. Aperti hi tumores longo Cepe tempore fluunt & nonnunquam dissiculter percurantur, in principio hic fluxus impediendus non est, sed vulnus. siccis solum linteis carptis deligatur, elapsis aliquot diebus lintea carpta cicutae decocto intincta imponuntur vulneri Sc quater de die renovantur, exin, de sensim materiae hujus zmuxus minuitur &vulnus feliciter consolidatur.

Quod si vero tumores hi ad articulationes & artus haerentes subito dispareant, nec in ulla parte eXterna elevari cernantur,

sed aeger jam cum dissicultate respiret aut comatosus jaceat, mala prognosis inde ha- Cca

408쪽

go habetur, l& hi aegri non raro haud procula vitae suae termino absunt. a In quo casu periculo plenissimo mo κad nucham dc suras vesicantia ponere, clyssinata frequentia injicere dc illa remedia dare

Oportet, quae Nro. 6. 26. recensentur.

Ubi posthac dolores tensionemque in lumbis Sc frequentiorem mingendi conatum eXperiuntur aegri, bonum plerumque signum est, quia communiter urina crassa tur-hida subsequitur, quae magna CO Pia muCO- sum deponit sedimentum. Si hoc cum levamine accidat, sedule his insistendum est remediis; ulcera a vesicantibus orta tarde consolidanda, sed per irritantia in fluxu conservanda sint. Si vero mucosa aquosa esset diarrhaea, haec per lenia remedia sub MO. II. I 2. I 3. promoveri debet, quod saepe non sine summo fit solamine. Nonnunquam hi aegri tussire incipiunt Et in locum evacuationum priorum sputum

tenaX mucosum succedit, atque tunc remedia NIO. 3. 27. 28. 29. 3o. Conveniunt. Quod si autem nullae tales evacuationes

succedant, brevi tempore hi aegri suis ce-

dent

409쪽

4o5 dent fatis , in quorum cadaveribus magna quantitas materiei aquosae gelatinois in cavo pectoris aut capitis haerentis plerumque

reperitur.

Saepe post arthritidem validam longo adhuc tempore superest debilitas; de nullo

quidem dolore conqueruntur aegri, sed di Dii culter corpus movent, debiles & emaciati sunt. Sub his circumstantiiS non raro rota die pulsus naturalis eX ploratur , 'Vespertino 1 olum iEmpore febrilis cum majori calore accedente deprehenditur. Nonnunquam tamen Pulsu semper naturali celeriore gaudent aegri & sitiunt, Parum aPPetunt, continuoque calorem internum

quemdam se percipere dicunt. In casu priori brevi saepe medela habetur a remediis diro . et s. aut 3 i. adhibitis; eodem cum effectu ea, quae Nro. 6. 7. 2Ι. 23. 24. 32. 33. 34. recensentur, Porrigi possunt. In altero autem casu remedia leniter refrigerantia & humectantia sub MO. r. 3. q. Io. tamdiu sumenda sunt, donec auctus humorum motus deferbuit de nullum aeger calorem Percipiat, pulsusque penitus omni

410쪽

febre liber habeatur. Maximam utilitatem eXperiuntur aegri, dum omni hora aut bi. horto vasculum de remedio Nro. 3ς. hau- fiunt, quod tum potus tum medicamenti titulo inservit. Febris omnis saepius datis his remediis penitus cessat, artus abSque dolores mobiles evadunt, somnus adest placidus & appetitus suffciens, vires tamen non redeunt, his igitur sat longo tempore remedia diro. 36. 37. Usu Veniunt. Omnium vero citissime hi aegri sanitati restituuntur, ubi praeter laudata haec auxilia aura favente aere fruantur rusticali, multa que lacte aut lacticiniis nutriantur. Quando dolores arthritici aut rheumatici leniter & sine febre incipiunr, aeger non magnam exinde percipit molestiam, unde in principio tales dolores parasi penduntur negligunturque fere semper tam diu, donec dolor ad summam pervenerit vehementiam, millumque ita fixa tum sit, ut pars affecta sic pe immobilis reddatur & iners. Corpora, quae frigido aut per rimam admisso aeri e Xponuntur, quae sanguinem acrem tenacem suis in venis vehunt aut lar-

SEARCH

MENU NAVIGATION