Praecepta medico-practica in usum chirurgorum castrensium & ruralium ditionum Austriacarum

421쪽

Sumat omni biliorio duo cochlear.

Usus, ut prioris. Nro. 29

423쪽

mali. pilui. Russi dr. β. elixir. proprietat. q. s. ni. f. Pilui. gr. iij. Sumat ter de die tres.

Sumat omni trihorio duo cochlear.

424쪽

'. Sumitatum centaur. minor.

426쪽

D. Terment. panis albi lib. J.

farin. semin. sinapi aa Une. v. aceti q. s. ut fiat pasta

Infantes utplurimum δc juvenes variolis laborant, attamen & adulti dc seniculi nondum . assecti variolis ab illis liberi non sunt. Hie

427쪽

423 Hie morbus saepe inopinanter grassatur, ingentem numerum infestat, & non raro in pluribus simul reg onibus debachatur. Nonnunquam vero sporadice solum de

currunt Variolae.

Sunt quoque subinde malignae, quae multos trucidant; saepe vero benignae habentur, ut vix ullus aTectorum fatis cedat. Variolae miti debitoque decurrentes ordine , nec violentis malisve aut periculosis stipatae symptomatibus communiter benignae

vocantur.

Malignae vero dicuntur, quae debitum ordinem non servant, symptomata mala &Periculo plena concomitantia habent, maXimumque hisce decumbentium numerum e

necant.

Variolarum naulignitas minime dependet a diversiitate anni temporis, siquidem omni tempore & bonae & malae observentur Variolae. Subita tamen temporis mutatio aUt mala hujus indoles omni anni tempore vario las malignas generare valet; utplurimum vero malignae evadunt praecipue sporadicae, si acrimonia interna aut alia causa maligna

428쪽

424 in corpore latitet, aut quod non minus Dei quenter accidit, dum sat imprudenter calido tractantur regimine, aut alia inepta adhibentur remedia. Verum variolae sive benignae sive malignae contagiosae semper sunt, contagium

que non solum per attactum, sed & ope

aeris communicatur.

Si morbus hic ordine consueto decur Tat, Plerumque cum horrore incipit, cui calor succedit nonnunquam continuan S, non nunquam remittens , aut calor Sc frigus continuo se invicem excipiunt. Vespere vero semper calor vehementior magisque continuus observatur. Put1us naturali celerior

est, aegri de dedolatione , oppressione ad scrobiculum cordis, dolore capitis, dorsi,

lumbo vum & artuum conqueruntur , sitiSadest, nec non nautea & vomitus, continuo somnolentia, inquietudo & anxietas il-lOS excruciat, lingua albo obducta est muco , urina rubra aut flammea mingitur, Oculi scintillant aut ruboni.

Symplomata haec plerumque ad finem tertii aut initium quarti diei persistunt, dein in facie, collo & nonnunquam in pectore

429쪽

puncta apparent aliquo modo eleVata, Pa Va , rubra , quibus apparentibus Priora symptomata mitescunt, dumque haec multum remiserunt, febris ipsa cessat. Sensimi in extremitatibus similia puncta erum-Puns, tandemque Per totam corporis superficiem omni jam varioloso mi asmate ad peripheriam corporis deducto prius enarrata symptomata ProrsuS evanescunt Puncta haec rubra lente eodemque ordine, quo erupere, elevantur, & variola rum nanciscuntur figuram, quae in margine suo circulum rubrum gerunt, cutis interposita tenditur, rubet, & non raro dolet.

Ad finem se Xti aut initium septimi diei

variolae in suppurationem tendunt, tun C Ut plurimum febris novum capit incrementum, teger de majori calore , de somno inquieto, de siti, & dolore tensivo in omni plaga Variolis obsessa conqueritur , facies & totum caput haud raro tantopere intumescunt, uripsse oculorum palpebrae non raro prae tumore occludantur. Subjecta majoris aetatis Plerumque circa hoc tempus Ptyalismo la

430쪽

Grandescunt tandem Variolae, elevano tur, & pure flavo replentur, decimo aut undecimo die in facie partibusque superio-i ribus plerumque terminatur suppuratio. Febris nunc denuo una cum tumoIe harum

partium & tensione cutis remittit , flacce, scunt tandem variolae, & siccari incipiunt, tuncque in benignis & regulariter decurren tibus omne fere periculum suphratum est. Tensio & tumor in partibus superiora bus minuta in manibus & paulo post in pedibus augentur, ordine eodem suppurantur variolae, Sc flaccescunt ; nonnunquam in partibus inferioribus adhuc totae recentes sunt, dum in facie jam exsiiccatae haberi.

Suppuratione facta ipsa febris suppuratoria terminasur.

Pro ut tumor in facie & partibus superioribus minuitur, eadem ratione Ptyalis mus in adultis disparet. Exsiccatio variolarum plerumque die decimo quarto, decimo sexto, decimo octa-VΟ, aut ubi variolae copiosae sunt, tardissi