장음표시 사용
41쪽
formatum: et sic materia erit incerto gradu eniis: sed crelinquantur calculatotibus.
Cgis est in priuio gradiuno potest esse plura: sed omnibus modis est unum solii sepa/ratunimus autem sinit in dii s sunt plura. et horu3 quide tria:neq3 sunt corpora: neq3 ad
corpus. v3. pruna causa. secuda causa. et uel selectus agens:tria aut alia: linoia sint corpo/ra sunt ad corpus. v3. a1a:sorma: et in a.
cossi etis. Claeclarat mJc partes latitudinis:et dicit pnio o entia ncolloc turis pnio gradu mon sunt plura: vel genem vel specie vel nito si unu Munero simpliciter: ut dicenuis: qus sunt in alus gradies sunt plura utiomam intelligei lapsuresu uecnis plures:ais plures:&rmς plures. Eicit
seculo opina tria:nec uni corpora: nec virtutes incor, poribus ut ocus: ciuida causae et intellectus.reliqua triali tib iani corpora:sunt virtutes in corpore vi anima: sor, ni met materiaci cenim omnia sunt partes corporis. 3dubitatur primo cotra primu .Echo contra et .contra
primu quide. Nam eiu intelligentia no est plus una in specie.aimiliter et intellectus no est plus unus numero in speciervi tenet ipse tem rationalis anima no est pliis una in specie.et maret iapnia una numero cium forma, una .contra no ambige g. imam intelligentie et intel. lectus sunt ad corpora:ga sunt fornis stilitentes corpo ra.p auscultationis phn .co 63. Clibro solane primi debea scirem sis Auer. detis est unus numero et gradu: ut declarat aristo et Auens gli.c8. ao.et. 1zmetap5.c5. .est adem unus numero ga carei materia an formiseni liberatis a materia no est plus uno indiuiduo in spe cie.est χο unus gradinquia repugnatee plura pmas mipliciter cum latitudine ceriaua tunc no essent sema.pruna igitur causa est una numero specie et gradu.Eecuda causa: hoc es .intelligentia sue quoi,t sit una numero in specie:ga carent materia tamen omnes sunt in uno graιdu: qa participant eode ee sm magis et mimis et sic in se
cudo gradu est pluralitas imili intellectus lue sit illil,sin sua specie unus numero:quia caret materia: in om hov3.materialis et ages sunt unius gradus nitia participat eodem esse orditae hilodam loquor de agente pro lumi, ne.ala rationalis no est una numero imo tot quot corpora.et hoc capiendo rationale aiam pro aggregato ex dia noea et intellecm.sic enim constituitur anima rationalis:
qu quidem in me est alia Ipter alia diano emet in te alia xpter alia dia nota:capledo tamen pro aggregato ex potentia et a clivia est intellectus et una numero vi intelle, cuis: sed uicum sit omnes sunt unius grad te et Dateris hiroq; pliires sunt quia cgestis una et generabilium altera: et onines eiusde gradu stet si nigeriat specieri ac ad otibilia patet solutio. I intelligetit disserui specie:et libet sit una munero in sua specier tame omnes pstitu utvnii gradu Ic et intellectus et cxtera alia. CAd dice, dum et, aliter per este ad corpiis intelligit esse forma dei pendente a corpore in esse et conseruari.modo hop sex trianem sunt corpora nec ad corpus ut desis et intellige ita et intellectus tria sunt ad corpus animaesalte chus ad dianoeam. Orma et materia:quia partes corporum: sine quibus ee no possim t. Ei sic patet solutio an
Uenera autem corpo* sunt sex m. corpus celesie: ronale aiaturi male aiat: vegetabile: minciale: et quatuor semeta summa io ex
his sa generibus coposta est niundusae
ius propriam et primam causam credendue si esse altilissimuli deum benedictit ipse eniest causa propinqua essentie secundorum et essentis intellectus agetis. secuda Do sunt caias corpor una celemum: et ab his proiae niunt substantis horum corporum .essentiae iusta a cuiuslibet corporis celestis de pelidet
a quolibet secundorum . nam supinu3 χαν dorum in gradu constitistee prinis sphs s. insimus constituit esse lune. media quoq3 usunt inter h constitu ut ee csteraris 3 sphs rarum:quς sunt inter has.
C rate costituit es h latitudine corporis, et inqui Denera ea aut corpori sunt sex.u3.corpus gleste: f est in s gradu. QMpost hoc est rationale aial:postea irrationale aiat postea vegetabile postea minerale:vltimo quatuor elementa:utenet locisi materi et sic habes duas latitudies. Dicit se,cudo .sima no ex iis sex generi .v3.tas in pinaui in Platitudine collocaliscoposita est mundus totus Deinde declarat es corporu latitudine depedere ex sma:et dicit tertio cui a pria et prima causa; crededu est ee altissim si deii hin dicis .et declarat duo.et inquit. ipse enim est causa spinqua esseniis scho*.hoc est intelligentiarin et essentie intellectus apiis et elia malis pue ita*deli re causam νιν marem ima situ. dieinde declarat quors est causa me, diata: et usi remotari inquii.Ecfa eo ut helligetis sunt
caiis corpop cgestiuret ah his celesti inorporibus ine, niunt subs horis corporii sensibiliv.ω declarat.d.eentia cuiuslibet corporis cslestis de pedet a quolibet scisos. Bestsingulu cfluax prio et singulo motore. ria supremus scho* ingrata ut pina intellige ita pstituit ee piris sph ι sit uvi sivelligentia lun costituit esse orbis liino mediaque in et sunt interhsaroc est intelligei ieiternae, clis constituunt esse teraria sph rarii Mus sui inter has.
CEx us arguit .sscsd est ca est cacausati sed de st
estra intelligetlax:n suntes orbiu et sui et cas effectui sit stiliu et corruptibilitaret ita deus estes olu3. Siaa, uertendii cu de' est ca intelligetiaria: et intelleci' in tfipli, cigite causs: ut declaram in lib.ec structio destructionu. disputatione 'ut finis.ua optimii in na et sit me appeti. hile: ut formarga sume intelsigibile.'ni ut sic est formaoiu3itelligetiarii utem cies:ga pinu Hepedes q' est ciosus v sunt postri hccaa in abstractis a ma no differt fi
quo no ab uno pueniant toto in lib. destructio destructio. piari. 12.metam. com. 4.declara L vitertiis itelligetis
vr sor Uno iiii appropals licδstituetes corpa celestia in eE:vt p auscultat HispBic .c5.63.et Let. de sulla orbis. et in lib. de celo displitam' utent equus m sues a uia sorma sic cstiis,3 spes a suo motore est eni nictor aia csii: ut equina forma equi.veru equina forma costituit et conssi, titit a susto ep.3llaxo ut dicit)costituit tingis Rem hic absoluim in multis donib'et tractabim ' nucno Dno est locus)sithiacim limad. et niti forma et finis et emci. res sunt Helu separatis a mn idcirco intelligerita est caoibis ista triplici roneaeorpa aeo celestia sunt cas ho*: vi Ariminquitiet.de gnone iet is metebris ut em letia testiet hoc lumine et motu .dici aut pilat forinc et fines p quanto Oe placii est forma et finis ipersectioris p politicς Ulte.
rius aiaduerteducam uiliseecam accideli via insuta se
42쪽
su ut etiam c use omnium accidentium per secssis ii ii, re in lutis et uicis.Similiter anima qus est causa ho minis est causa onmiuin accidentium eiusdem et forme hiis uuat cous; corporiam scias hilius sunt coiisς omnium eorum que insunt corporibus. ram forma cum male. ria sunt cati' omnium eorum qias insunt copositis.priimo auscultationis physic s.
Et mi merus quidem seciuadorum est 'nmunerum corporum celestium. et clam dico hic ivrmerianu debes in ligere per modii 3 causarum et causatorum. scis nam causamque non est corpus non recipere numeris 3: nisi per modum quo est causa corpor una num crator mas. hse autem secunda sunt qus di
Elysias. si Explicatis dii ita ordinthusisoluti qu stiones este ibi os . primo enim dixit in secundo gradu entium prinis latitudinis esse'luralitate et numerus. dicet quis quot. amplius videt in non. Ma mimeriis eir uitltas qus ahistractis non competit. Lertio Ossimi illa cntia: s diicuntur secunda Eoluit primu3 ea secunda esse toequot sunt orbes: ut iet. metaphysic explicatin est potuit et 'num crum tribui per se causatis:et sm ratione causis corιpora enim glestia per se numerantia non scito eoru iii ratione et attributione. Ses dices. csti numerantur per seri iur sunt in materia: et sic erunt generat . Resp5det
ac. habent materiam quiliuoce dicta nitet per pseques non geherabilem ret sic possunt recipere numerus et qua titatem per se: aninis psio eoru per ecciden Aeoluit ter talim .. illa secunda entia que collocantur in secundo gradu suiu ongeli. angeli enim auctores latone in T inco dicuntur dia secundi quibus telis reliquit c terum operis faciendus: sic igitur patet quis si gradus pinus: quoniam est causa omnium alio*:liisue seciuadus quo ni in i caust secis nus.
Et intellectus quidem agens habet de sua virtute et opere prouidentiam quς est se animali rationali: et apphendere quidem illim: est ultimus gradus persectionis an mas no sti sequia illud est sinis et nostra beatitudo. Contingit aut hoc:quu3 separatui mec eget in suo esse re qus sit subeatvt est corpus ma
teria vel accides: et in hac persectione remaia et senapcr. Et substantia quide intellectus agentis est vivum uis gradus suus cotineat
id quod dependet ab omnibus animali rationalibus receptiuis beatitudinis: thoe est quod vocatur spiritus sanctus.
coiii .ets. Explicat manc tertium gradum enissiman qno repone. hatur intellectus agens:et D t pino. itellectus agens: qui est tertii gradus:hahet in homine prouidentia3: ς est iu animali rationali: et hoc potest itelligi et, prouideat de animali rationali: et sic per intellectum agentem intelligeret deum. Doc stare no potest: qilia deus ponitur in primo gradu micas ex no inc uenistidem reponi in pri, reo et tertio gradu suh rationibus diuersismana deus re,
ponitur in primo gradu .sub ratiose primi independen,
tla .reponitur in secundo sub ratione qua emeitur forma hominis.Et si dicas quod ponitur in pino gradu est causa intellectus et omnium: inir per intellectu non potest intelligi deus Respondet et, idem est causa sui:deus enivi simplex ens et prinita; est causa: vi formanus homini initur: potest esse causa copulationis:et per pse ies sui. men vel potest exponim habet providentia de homine: hoc est infit prudentia hominisuram per intellectu age. tem intelligimus eum qui est quasi agens respectu ho, irrinis:pro quanto per ipsum constat homo iet sic intelle,ctus agens eritiae; que materialis intellectus sed hocs, pterea quς ωhdit stare non potest. dcirco dicendu3 ubintelligit eum agentem qui habet prouidentia hoc est intellectum materiale quasi subsecuina sutimiet sic peritatellectam agentem non intelligimus eir; qui est vi solivi est deiis mec eum qui est principiu3 scientis ut propositiones: sed ei qui est ut lumen:qui cum intellectu possihili faciunt xiiiiiii compositim: salte; ex partibus ratio ne diuersistut 'pius diximus istud itaq; lumen h; pro itidentia madest intellectum materialem qui est in oni, mali rationali discit secudo et appr hendere quidem ii tum est ultimus gradus perfectionis aninis nostr qilia illuclest sinis et nostraheatitudo. Eel contra. Tiam per illum vel intelligit intellectum agentem quasi lumeveletita si solem si quasi solemi igitur in tam breui ser
mone eo viro cesset.si quasi lumetu falsii ira est:quia hemimido est summum honum. constat autem lumen hoc esse valde insimum .contradicit etiam sibi. iet.nit tapis.
commento. 1 .et 38.et in tertio de anima omnibus locis.
ΓAnimaduertendum in homo duobus modis depeni cleia deo:ut sorinatum a forma: et vi factum ob agente. uuare si reditus eius ad suum principua3 oebete se per fectus et completiisedecei homine; intelligere neu duostius modis.videlicet ut torma stire finis et ut ages et qui dem vi tormas intelliget deum per essentiam dei minoa gens intelliget eum peressentiam agentis: quod est tu, inen anim nostr :quo si ut uno sere actu beatus copu letur deo vi fornis et lumini sus anim iam rationi per quam intelligit primun .et l, c vocatur persecta copuilatio.quare deiis tui non est beatitudo citiunibet intelle,ctus: sed tita abi.nem intellecuis agens: qui est aliqd anu nostr est 'licitas prima ensi est nimis communisi ut constat. nec redit ad enm stlix reditione completa. Qistinus enim Alicitatem propriam . primo ethicoru3. capite.s.igitur felicitag propria est comprinensio dei et intellectus agentis simul et quum competinensio et comior hensumunt idem proculdubio heatitudo ad nate erit intelleci' agens.hoc est.lumen nostis anim et deus et ita tot erunt Llices quot 'licitates et eco tralatia vide, licet stans:alia mercurii alia veneris:aliam aliovi impro .ui essentis illarum sunt alis.Tunc dicendum v, per illuintelligit agentem quasi lumen:et ulterius vult in eo consistere beatitirdinem non totaliter sed partialiter et dei gnati ierut diximiis. nam ille est finis et nostra heauiu, dorsaltem partialis. Γ eclarat tertio quando siet hcessistitas, inquit.contingit autem hocqiiuni anima ipsa separatur tali separatione videlicet da pro operatio e .p. pria non egeat corpore vel virtute corporali t quando adepta est tolum intellectum speculamium time enim operabitur non per comterstonem ad pbaniasmata sed per essetitiam intellectust agentis: tunc labore hii mano non egebit anima prosticita eius sed ociis erit sibi sciui tunc no uter syllogismo definitione:enthyniemare: ex plo: vel alio instri meto dialecticomec letioemec discipsina: sed deo intellige udeo operabitunita deus illi erit
43쪽
cficiet in hac perfectione remanebit semper. Tontra. ia cor ι rumpitur intelligere quodam interius corrupto ut in ii hro de anima scribitur.Eiti potest min hac persectione remanet semper quanium ad partem intellectu si male rialis .uam optad Auermem intellectus materialis seni, per mane et ille deb3 semper esse copulatus alicui et maxime bono. Gedde hoc M. 3.de anima c5mezaei rorael pol dici *hγheatitudo semper remini et nanis, heatitudo est deus et lumen anius nostre et hec duo semper remanenti ore beatitudo semper remanent 3 heas de, sinat esse apud eum .s dicit quarto.* l; substantia in tellectus ageniis sit una: coluit et tamen id qliod depen, det ab omnibus animalibus beatificis. imas cotinet dio notam:quc traducitur ex semine in omnibus animali horaiionalibiis. laicit quinio. et hoc est quod vocat spi, ectum agente: qui est quasist Tam hoc intelligimiis B
lo spiritus saucius pro omni sorti sic patet tertius modus.
Res autem ills princi numRus sunt in
gradu a tersint pluim earum enim sunt an, nascelamim et earum sunt antas rationabilin malauiiuuet earum irrationabilium.
coni N. CQuartus gradus erat in quo antas collocantur. idcir, conis inguit animas in tres: in silestent. videlicet ratio, natem et irrationalem Iacet autem vegetatiuam.quia ilita non est anima beatifica: vel forte magis orninfida est cum gradu formarum .petiractabit autem has tres per ordinem et potentias earum.
CIn anima autem rationalium animalium continetur virtus rationalismaotiuamn aginatiuaret sensibilis.
ginatiuam:et sensibilem. Canimaduertenditiii animas rationalem apud auermem elle compositum quodda3
potestas siue virtus est quam gr i dauermes quandoae cogitativam:quando in imaginati uam qui differentia ah ipas transsatoribus contingit. stam in lingua eius habere debet nonae designatii.vim Xo materialis intellectus si totum aliquod potestatius: posterius disensitiva et in in qlio etiani: que grece dia inis dicitur. vir, si qui est actiis to jnei hi est eum loqui ut plures ut sacti hi ibi enim lo quilur proprie:hic per communia.
L littus quidcm enim rationalis ca est qua homo appWhendit artes et scientias: et qua etiam depbendus sturconuenietis et discon γnensciis in operationibus et virtutibus nao ratibus: et id quod est conne nictis sacere vel non sacere iuuatilium vel nocivulia: delectabile vel triste.
recie quomodo per virtutem rationalem vult intelli/ com r. gere mentem. hoc estantellectum materiale. 'am nulla asia virtute hμ omnia deprchedimus 'nisi tute illa male,riali. mina aduertedum et, ea qus insunt nobis phae virtutem quatuor sunt. v3 ars: scientia iactias et electiorvi primo ethicorum scribinir:et hcc quatuor lagitaras ibi. Et qua etiam 4 tangit octiones hii manas.3bi. Et id q6 est comi enien vitangit electionem. D em 3 qualitor no/his insunt ab intellectu ipso materiali.
t de hae quidem Osda3 est speculat sua
et qumam practica: practic ς io quςda3 aditisicialis quedam cogitativa. speculatiua u de3 ea est qua homo adipiscitur cognitione rei viqius no possunt fieri ab hoia me. practi/cam qua cognoscitur quod potest homo sacere: et quod ptiu et ipsi homini sacere a tisicialis est illa qua apprςhendit omnes a
res mechanicas cogitativa vo qua puidet homo si est eoueincias sacere vel non.
D Rationalem virtutem prima sui duiuione diuidit in Lour.33 speculativam et practicam virum no practicum et speciliatiuum sint partes rationalis virtutis an babitu in ii, Dro de intellectu omittdivbi ad songii h Goliania declaramus practicam secat in duo.nam hila artificialis hoc est.factiva alia cogitativa hoc est .aci sua :omnis enis pra xis: primo elbicoru3: vel est octio vel factio. prcula imanuidem est eortis .is non sunt in actione vel lactioeno. stra qua in aristoteleso' metaphra .diuidit inires naturalem metaphysicam et mathematicum, practica ri ocst eorum quς sunt in posse nostro .artificialis quide; si,
ne factilia eorix manu facimus cogitativa siue acti. Da eor as que habitu agimus ut moralis scientia et apud alios logica .virum Aio hesint partes rationalis intelle,ctus vel potetic vel habitus: in libro de intellectu re init, timus querit nunc facimus vi in eo resoluantiar occulta: hiis hac iuuentute ludendo adinia enimus.
Liuibotiua do est per qnam est motus hia/manus ad prosequendum: vcl sugiendum delectando vel abborrcndoc et ab hac colin, gunt odium et beneuolentia minor et an da cor ira et mansuetudo:crudelitas et pictas: et alie anilias affectioncs.
LQuam nunc Euerroea motiua; vocastalii et ipse alibi phalasia in vocare soleat et iam phalasia est motus pnci, pium et inde nomen otiue sortitur.virum autem hsciuhontine et cferis animalibus sat unius rationis in libro de ala et de sensu relinquimus nus Dicit patent.
TEt illa quide est imaginatura: qus imp
tiones rei ut sensatarum conseruat postq a sensibus abierint: et componit unam cu alia et separat via aue ob alia et in somno et in vigi ius copolitides et separationes dico in par te veras et in parte salsas. et cit hoc etia3 ap prehendit iuuatiuum et nocum3: et alia qus
44쪽
in virtute rationali supradicta sitiat
coatin, C Iscimaginatiua ah aut froe alibi appellatur cogita
liuaralibi aliqua ratiora libi stellectus materialis particularis secudo cui de anima chmen .R.vult hac cogitantia apphcndere intentiones indiuiduales omniuni oecem pdicamentonian. 3tenam tertio de anima. men. 1 vult illam esse aliquam rationentidisserrem ab intellectusa ille uniuersaliter et abstracte apphendit formas: h eo particulariter et signa liniret ibidem .comen M.inquit hec uir nae est aliqua ratio quia sicut ileilectus materia, iis qui dicitur ratio simpliciter ratiocinatur de re uni uersaliter apprehensis: sic b c virtus de rebus indius, dualiter cognitis: et discurrit te uno in aliud pro cogniti ione ignotiret alia multa dicitique breuiter consistunt.*hcc virtus tam habet vim qilatamites lectus materialis: solo hoc disseres ab itellectit et, ille uniuersaliter cogno/scit hecidividualuerreo homines generaliter discurru .hac xo particulariter:propter quod hsc est hontini projpria:in nullo et animalium reperta: et est intellectui co gnatis ima: sibim adiumento iste rarum subseruies. Uneam greci dia noeam vocant. Averroes manc interprsae translathre vocatis ginaliuam alibi autem interplite alio vocat cogitatiuam Φxo unam eandem et potetiaimelligo patet per ea qu sibi trihuit nec curauit ordi nem seruarcidum premisit phantasiatmquia hς possint mullis modis ordinari Et si dicas:hanc conseruare eum
dixisse:responde v, intelligit effective non aute subiecti,
CSeii sibilis auto manifeste est illa qua sen
sata apphenduntur quinque sesilaum et de/lectabile et tristemon aute3 ilauatili immac/esivi: nec conueniens ab incomtementi.
cessi. 3 6 TDaiic vim althi vocat sensum conuine:cuius esseclussest apphendere se iasibilia sensuum exterioritv et laterii, la differentiam et conuenientiani colligere:erit igitur hic ordo: pina virtus est sensus comunis quem virtute3 sensibileni vocat. secuda phanta qua motivas vocat.terιtia est magiatiuar siue dianoea: siue cogitativa. subiicuit memoratiu4rga non est locust nunc explicationis. Extrahas stiperior et viriuersalior est utrius rationa qiis est intellectus materialis: prires omnes sunt organiceuertia est penitus abstracta hec quinque sunt antas rat onalis acultates:siue uirtutes siue potentieaenim quatuor in sunt ei a parte ani ius sensitius Rationalis no a me de
O Sedui quibusdam animallum irratiotia
hilium t eperiuntur tres virtutcs: prste v3.
rationalem In quibus quidem imaginantia stat loco ratio italis:quam habet animal ra tionale: et in quibusdam tepetiuntur solunt
coiu.3 . Eoliatiqi aestionem.v3. uirit 3 in omnibus animalibus dic quatuor tacultates coperiantur: veluti potentis probpris eorum animariri.' Respondet mili millis reperitur rationalis vis sed bene in quibusdam repemuntur tres: cogitatiua: verum cogitatiua stat in eis loco rationalis et loco intellectus.3n quibusdam etiam illi sunt phanta, si ustue motiva et sensbilis: tres quidem repertiintur in animalibiis proximis homini:dus no iiii animali iiii. perfectis: sed utcunm sit facultates hs non una specie et
larum ratiorum ivt in libro de aia om sim pira etati.
TEnhias vo corporem celestium diuersifiycantur ab his animabus in esse ipsa re et spe cie assam per has animas quas habent cor
pora celestia stant et mouentur motu comtismo et circulari. et recipiunt multam nobiulitatem et perfectionem.
στlunc de celom; animabus proponit: et vult primo et, conueniant: secudoap disseiunt:conueniunt quid exquo niam viastinis animalium constituunt animalia in spe cie et genere et sunt cause omnium eorum qiis per se in sunt illis: sic ah cssestes sunt causs omnium eorum sius in sentcsieret constituunt sos in specie et genere.
sunt nobiliolis essentis G sint ilis quς
sint anmas: quς sunt apud nos.
C Nunc ponit disserentias: test prima disserentia udi aninis cslestes sonipstabiliores o ni nostr quod quomodo sit:non expositi sed in libro de substantia orbis obit. Ioluit ensi has esse prςstabiliores:quia constituunt ce los: et in specie eos reponunt: et non constituuntur: animς nostrς constituunt subiectum et constitii iniunidcirco ibsς separais dicimae hς coniunctς ac materiales: ille in tellectus:hesensitive: hς dimin :bs caducset hcc differotia est incise et ementia.
L Ree sunt in potentia aliquo tempore: sed actu semper. quoniam intelligibilia ipsarus:
nee desuerit nec desunt ipsas a pricipio ea
ruimquia id quod intelligunt semper intelligunt:aninas Do noli primo sunt in potemtia: postea reduculmi r ad actur et accidit hoc
ab aptitudine: am habent ad recipiendii intelligibilia.
Caecula disserenita est,antius cstorum sunt in actutnostri quandoae ac nequadom potentiarilis semper in telligunt nostrς interdum sic et interdum nomith sempsunt beat inostr post logos lahores ills semper mouet: dianoea componitur: polentialis est:et non sem p in actu: anima aeo Rii: uni si omnino simplex:omnipotentia caretλongam questionem faciemus in libro coi. viruintelligetis dent este orbibiis:vi averroes tenet hicnucio fit dicium inlatum.
L Et corpora quido celestia non habent de anima sensibilem me imaginatiua: , ipso/rum anima intellectiva sit similis anilias ra/tionali aliqua parte assimilationis.
merita differentia est v, anima csti non hates seu potentias sentiendi ut sensum
.ioitate tamen atruum e laliqua ratione esse si,
45쪽
phan lassanuhaberent instrumentum sensiis et si habere instri mentiam sensus essent eis propter salutem:et si pro ιpter salii tem possent eis accidere occasiones:hsc omnia
patentia expositione nostra: vetus breuiter deducumr: scdi habent phantasam:habent etia sensus exieriores: quia phantasa est motus factus a sensi is fini actus Une anima. habet sensus exteriores igitur sensoria:hoc est instrumenta ilior uin: vi ocialog:ati res linguam: et cetera
alia:sa habent sensus et organa: itur essenis, sc omnia ii, hi data opter saliuem hoc est ut eustent pericula in ah scest causi quare sensus et sensoria animasib donata sunt: ut dicit aristo .in libro de sensum si si ter salute cis hse tribula simillonfingeret eis accidere occasio es et pericia, laevi fractura oculorum: surditas et id gemisviam potentia est contra sortim una et eadem alias rationes tetigi mus in libris allis. cutis.
C Histelligibilia ipsoru sunt subitantis a
stractea teria Ruia qiuslibet diiuna ill uitelligit primum et se:hoc est suum esse uo haath appellatur: de secundis do intelli git 3 obar:quod dedit sibi suum esse.
colli . Di K Quarta differes ita est ex parte intelligibiliumma antimsc orum non intelligunt nisi abstracta a materia gaetu libet anima illorum intelligit primu et se: hoc est suuesse: odarabice dicitur dehaath: hic autem sunt abs stracta. die secundis χο entibus anima sili intelligit so , hae hilod est illud quod dat sibi esse .Eobar enim arabice dans esse interprsatur.Cauimaduerte dum ua ani,nia gli dependet simpliciter a deo:verum mediante in telligentia proxinra ut intelligetia soliis depedet a deo medianie intelligentia Sanirnudeus enim et xxinas in telligentic sunt catis vllinis deus uniuersalis causa vitinis proxime et particulares: ut enim sol et homo sunt causa hominis coeus et intelligesti Q aturni causs sunt in testigeniis Iouis et sic in atq&vt. i et metapbysscs. me. 44micili viri in libro destructio destinctionum. sic igitra et obiecta intellectuum abstractoriim esse cntia peressenium separata.
Canobiles autem gradus intelligibiliu3 qui
sunt apud nos quei iis sint nobiles tu intellesectu: quum ipsi sui in materia:ab aliuna celarii 3 non intelligunt utinam gradus ipsoruitelligibiliu est multo nobiliorque sit gradus
intelligibilium qiis sunt sub ipsis.
coib. 43. est animas isto vag non intelligeremissentia p essentiam abstracta petei quis uini; intelligere possint
formas materiale suus intelliguntur a nobis. 'Respon, det ua non.T sua quia ills sunt in materia: et nihil abstra, cstam intelligit materiale Tun vel maxime: quia obie,ctum intellectus earum est multo nobilius formis maierialibustet per consequens non intelligunt formas mate,' rsales quia visescerent. CSed hs rationes non valent. Mima nou.quia tunc intellectus materialis non intelli geret sormas materiales ostia ille est per e 1lentiam separatiis:lue constitia .st homine ita: ut anima gli per essentia est separata is constituat ci irin.Seci inda minime: nam intellecuis noster in stati intelligit substavius separa, rasiet formas materiales: et illud no est vilescere, sed plia rihus modis perfici: ut tertio de anima meus fri46. L circa igitur hec dubita must. -pranio. quomodo ani. me celoninuque testelligentie sitie angeli intelligat deti .
Eecudoquomodo intelligant se. Tertio quomo intelli
gant hic interiora nite modove superior intelligat in te, riorem et ad primam Theologi inter se disseru et foritalle ab Auerro. C diuus Thomas vult animam csti: sue angelum: siue intelligentiam delim intelligere naui taliter per essentiam non quidem dei sed suini et intelli. gentis. Dci suadet hoc ipse:quia angelus: siue anima ccii est dei similitudo:litie specii su3:pro quanto drpendet ab eo sic igitur anima csti per essentiam propriam shi: tam per rationem intelligendi deum ipsu3 intelligit. Isc au. teni cognitio apud eum non est intulicia: sed quas ob stractiva. Sed contra hanc positionem theologi qui . dam:qui stibilles perhibentur:orpiunt primo.quia non magis per ellentiam propriam deus intelligetur O per speciem derivata adeo.Secudo.quial, c cognitio eet syllogistica:quia esset a ratione cognoscendi cognita. Maspecies intelligit,ilis est ratio cognoscendi: non cognita
essentia angeliiqita deus intelligitur eet ratio cognoscenidi et cognita: et per consequens angelus cognoscerat deus stilogismo: q6 negunt. Tertio.anie demonstratio ine ops
cognoscere quid nominis subiecit: et quia .sed deum non cognoscimi intellige iis nec qilia nominis nec ga. Quarito.omne principius cognoscendi aliud cotinet illud vis, tu aliter saltenti sed essentia angeli non piinet tela virtua, liter.igitur non est ratio cognoscendi de iis p pter hssionent ipsi u angeli cognoscum deum per species terilia, tam a deo et quia hec species est cum angelis concreata: idcirco h c cognitio et ii nauiralis probant hanc nitibus dani rationibus acceptis ex verbis ibeologorum ret quia nos procedimus ex rationibus naturasibus omittimus. 'bersuasio tame naturalis hec est.*hsc species est ma ιgis conueniens natur C ed pace hovim: hsc species est signi etiani pluralitas enim pino auscultationis phy,
sic semper est retiada:ad qhenim species ponit: essen.
tia eius uim ii igitur superfluit. ecudo omnis species est abstractior eo a quo abstrahit ideo nihil abstractius: ij iiir deus no potest intelligi per specie3. Tertio.omne quod imediate depedet adeo est substatia .ir. metapl3. cometo. 36 et sic illa species erit substalia quod no concedunt. tiaricide sempiternig accidentibus:scius motus est clerniis. ir iri etaphyli.cometo. i. Quare hsc spestion erit accides. Quinto. vel b c species cst ratio cognitta ah angcio vel no: si sic.igitur ut ipsi arguunucognitio qua in habet angeli de deo erit syllogistica .st uomtuc an gelus non intelligit omnia citra deum: et certe isti vi no, ita dicat:diacti sivit ad hac isaniam: propterea Dicamus:
ut colligitur ab niteri oe. 3.te anima. conario. I 4.et. 1Σ.
metapssy s.comento. 38.et alibi:u, anima gli siue sit an, gelus siue itelligetia tot modis deum itelligit quot ob eo Dependet. ependet autem ab eo dupliciter: via forma et sue: et vi ab agente Est enim dcus apiid Aristoteles et aueri oem causa intelligentiarum tripliciter: ut strina sinis et agens .3psa igitur intelligentia ut effectus dei in telligit deum per essentiam suamet hoc est intelligentis vi forniat is et finitum Udam intelligit Deum per elle a. ita in dei est enim deus forma intellectivini separatoru3: perco sequens intellectio sbi et omnibus illis vi igitur sibi est intellectio per esseniis sinita isteris. Detis igitur in ratione agentis intelligitur ab intellectu inferiori peressentia; suseriorem:*t forma et sinis intelligitur per ensentiam ne i Tunc rationes coira hoc nulis sivitii ad prima; patet . magis per essentia :quia species illa re/pugnat statum angeli. ad secudum respondet auer. 12.metaphy. 5 meto. i. q, syllogistica cognitio est pilus in potentia deinde reducitur ad actum: angelus aluein
semper stetit in actu cognitionis dei is issur ex parte nostra
46쪽
nostra videatur cognitio stllogisticamon tamen parite angelhqui semper stetit in actu ad tertium .verus
est antecedens:sed cognitio h c angelica non est demon strativa: sed simillianeari semper in actu. CAd quartiis dicendum. in omne principium et ratio cognoscendi:dohet continere in actu vel virtute cognitum: vel contineri ab illo modo essentia angeliconisneiunet no piisset Uel dicaturu, continet virtuali et istrumeataliter non aut pia, cipaliter patet igitur modus quo anims cstorum deum intelligant. t nubitatur seculo,utrem angelus cogno stat se et qua ratione Respondet duuis Thomas ς, an gelus cognoscit se peressentiam propriam: sia vi essen, itasti sibi intellectio: queadmodum deiis per essentiam
seipsum iii telligitIRatio eius est:quia intellectio h cestratio imanens: igitur res intellecta est unita intelligenti: nihil autem est magis viritum intellectui angeli ct pro pria essentia igitur propria essentia est ratio intellighndi semel:et intellectio: unde esseniis angeli superioris est initellectio sibi: et intellectui inferiori. J Theologi quidas
qui subtiles habentur impugnant hoc. orina inqiliaeensita non informat intellectimn igitur non est actio imma, nens.Secundo agenss et actio et actum distinguunt reali,
ter. dicendum apud aristotelem et Averro em Mim cit Thoma philosophorum prs stantissimo:m angelus pesseni iam intelligit se in separatis enim a materia idem est intellectio: et res itellectaequare esseniis angeli est is, tellectio:et rcn intellecta et intelligendi ratio mec disteriit hec in angelo sed piri nostrum modus intelligendi attri, hi iuntur angelo intellectus intellectio et essensia: attribuila enim in illis non distinguatur:nisi ex parte nostra. Σ.nietaphysic .commento.39. τ) tria angelis attributa sim uintellectus videlicet intellectio:et ratio intelligendi: quare in illis unum sunt et ideiret; in nobis distinguans. ad primum dicendum qi h actio est plusqj iina,
neus: ut 3 non informeti obiectum et intellectust sunt idem omnino. I ad secundum dicendus hanc opinio, nem non este actionem nec pallionem: Henim ibi no ee agens nec factum:nisi liradain ratione accepta a nobis: quia hsc sunt attributa illis a parte nostra modo attribuia tu e ih non distinguuntur realiter. Eth non intellexerimi illi: u habeantur subtiles pipud autem me crastiusculi sunt duum enim in cis studium consumpserim an,
nis pluribus sein per inueni eos Aristoteli aduersantes: et si semper plusque peripatetici habeantur. C petebat
tertio quomodo angeli cognoscant formas malersales. ad hoc respouet milius Thomas:et vult pino ua an gelus non cognoscat huec materialia per essentiam probpriam Greuclo dicit.q1 cognoscit h per species cocre/tas Tertio .ui quato angelus est superior tanto per pati tiores species intelligit et uniuersaliores. mimus pscia, de te, essentia angeli est determinata ad genus et speciei igitur no est ratio cogito scendi omnia omnium generii. etsisti; persuade quia angelus est completus in spe.
ieri r nihil sibi deficii propsectione speciei:quare spe,
cies olum rerum conascunstire haliter esei imperfectust in specieiet sic egeretvnioe ad corpiis: unde et decima I,
politione de causis dicitur omnis in te Iligentia est plena formis.Teritii in pei suadet quia deus peressentiam enitis intelligit omnia: igitur propinquiores deo per pati clara intelligunt. Quidas redarguunt eumsed quoniam utibi h clatius pertractabus uir. laicanuis primo apud Aristotelem et Averro es .irmetaphysic cometo 61. si intellectus diuiniis et ceters intelligentis intellisint hcc non accipiendo cognitionem a rebus et quantin ad hoc
bene oscit Thomae mimoclina nulla intelligentia erueptima substantia.na; vltima porsectio est in actuscfo. tiui si ille actus non sit eius substantia: substantia eius
non erit optimatquia aliud est suum optimii3. Pecudo. tunc tontinuatio intellectionis esset laboriosa: quoniam potentia solumodo receptiua erit:est potentia contradi/clionis apud eii in .s talis aut non potest esse actui seni. per conuintianisi cum labore a 3ssimi diis ratioes Brusotelis.Culterius accipiedii apud Arist.* intelligentie sunt laus rerum sithordinais:ordie videlicet quo cs.li ordinantur et orbes est aute3 hic ordo:* essecius uni/uersaliores reducuntur in causas uniuersaliores: propter nilod infima intestigentiarum est illa sun :quia est causa in imae supina est Deus fila est caiisa totius entia. Tracdiccndum apud averrὀem et aristotele et, intelligentis intellistini lorinas materiales pretii sunt causs eorum rvt enim deiis intelligit omnia:quia est causa omnium: et intelligendo ensiquod est sua essentia. retinetaphpsi. co. uet .sic intelligentia proxima deo intelligith et prout est causa horum:et per eius essentiam:qus est latio produce, di hcc et terita intestigiis, cper rationem sus essentis piut cocurrit ad h c sub ratio e inferioris gradus: et sic usq; ad animam tunsa sc positio declarabitur in libro dei structio destriictionii. Tunc ad prinuim dicedum. messentia angeliri; si determinata ad genus et speciem:cuillimitata respectu horum:quia vitius e ilia causaliua est uniuersalis apud aristotelem:et sic prout est causa iniet ii th c. Secunda persitasti facit pro nobisnuonia3 eniangelus est coplenis in specie usiur nihil deficii sus essentis:et per consequens non eget speciebiigc quibus peri sciatur. Tersia etiam facii pro philosophis: nam deus intelligit omnia perestentiam.quia causa est ollim. it se uda proxima causa intelliget omnia per rationem is, feriorem inis copetit sus essentis et sic de c teris:no igitsunt necessaris species: rationes autes quas diximus coιtra Averro.qualiter valeant ex iis patet.
L lnec pluralitas intelligendi est de psitata Multima nobilitate: vides enm3 primuna se so/lid intelligere: uis sit quo dat nodo omnia entiatqvu3 igitur se intelligiti iam omnia imtellexit per illii modum:qm a quodlibet ensi ecipit est suum ab eo: q3 pluralitas inteν ligendi pluralitas non est: et quidem ipsorii
secti don intelligere diminutu est ab illo: nauslibet borum intelligit se et mmm: et solia tio huius qonis dimittatur in ali ii locus
Camhiges. 1a psum intelligere est maioris persectio. nisi itur quanto angelus est superior tanto plura iniel, ligi consequens falsum equia quanto superior tanto per sampliciorem rationem intelligit Respondet negando antecedens: nam pluralitas intelligendi no attributa nohs litati signum ponit:quia deus est optimum: et non initelligit nisi se et quia dices: iure cetera ignorabit: qilaare pondendo inattii et, etiam intelligit cstera intelligenido se:*ita es uiaodamodo omnia: eo quia omnia dependeni ab eo sic igitur patet non tribui nobilitati plura tu, telligere. ecividum signum ponti . intelligere intelle. cnisi in interiorum est diminutum comparatione adit. iud dei:et hoc pro tanto: quia etsi libet earum intelligit se et deum tis r plura intelligere astipulabitur potius ignobilitati. CSed dices qu libet inferior intelligit se et deii igitur intelligit deum is per conseqtiens omnes in/tellectiones earum erunt enitales.3M dininus supra et, Silesp.de bea. o a
47쪽
ex parte conditionum: et modorum intelligendi: et sic pallet cv quanto intellectus accedit ad plura intelligenda tanto accedit nugis ad potentiaistac priuatione3:et per consequens eo imperfectionem. Qiiculonem tame hsse transmittit ad temptis. CPnimaduertendum Ontel ligentia intelligit superiora et inferiora: quanto quidem enim intelligerita est inferior: tanto intelligit deum perplura medio: in tantum si, intellectus tu is intelligit de iiii in 'riorum se habet: nam intelligith cia autem esseniis est valde ad mul
miam accedens: quare et impera
fectius intelligit: igitur iam superiora in inferiora ina. persecte intelligit.
C mas aute ui*iminue perseuerant ut esse ipsarum mec faciunt opiniones emuiuiunt virtutes et insparationes soluui prsparilis ad recipiendum imprsssiones reru3 qns re εcipitatur. verbi gratia .vtest virtus visibilis
ante' videat: et imaginatiua antech imprς se sones rerum imaginabilimo iis filia: usMad hune puctum ipse sunt fornas verti qua do i in prstriones sunt recepis in ipsis in actum. imprssiones sensatorum in virtute sensibiliet impristiones imaginabilium invii tu/te imaginatiua et imprςssiones intelligibi iviiii virtute rationali sitim separate a formis: nem sunt soritas nisi per viam similitudinis: et mis sunt longiores ab his ut dicantur sorme sunt imprςssiones intelligibiliti: qias ac/cidunt virtuti rationali: ipsς udque sunt possibiles esse scparate a materia similitudo etiaipsarum ex stes in virtute rationali est multum loginqua a sinat litudine coniunctionis forme cum materia: et quando accidit Qui tellectus in actu est similis intellectui ageti: tunc non deb3 vocari intellectus forma mec
tam. 46. irriti de hs m reponuntur in pnnio: secundo tertio:et
quarto gradibus.muic deformiaque reponunt in sinto graduentium vult loqui et accipit primo et, sortiis sensi les pollunt comparari ad aninias siue potentias animς duplicite sono modo utantius accipiuntur quantum ad earum ei eston vi operantes: vel recipientes:hoc est possunt comparari ad facultates anim vi sunt potentis receptius vi uiale ad visum ante visionem, imaginabile ad imaginationem tuitem imagine tui et id genus: et hoc molo fornis seu libiles sunt actu fornas pira vera ni rone tornax:ut color anteis videturnest vere forma parietis: et amem consideretii rest vere forma .alio modo possunt sensilia ipsa occipi vi sunt actu in psya in laculta ili' aninas vi color vinctu vitear: et actu consideretur: et hac milione eis non competit ratio fornix imo si dicantur sor,
quente insunt potentus animo ut color et soniis proprugsubiectis: et addito, res materiales aciis impus in virui, te ratiotiathsunt ilisque minus participant ratione forini siet hoc probat trihus rationibus, primo ga rea intellecis posivi esse omnino a materia separare vel p3 vians epaces:qui posuit in abstractionibus esse statum Multimo abstracta vel sm uiam a terross. qui ponit et, intellecuis in aterialis potest intelligere enita omnino amateria separatarubi igitur res intellecis sunt omnino amateria seiuncis nonposititit dici fornis:cus omnis forinia dicatur relatitae sto materii. scho auscultationis p scsisFecudo.ga similitudines rennia materialium qu ς sunt in xirtute rationali sunt satis loginqusa formis ac formarum cum materia compositione:nam sunt abstra,cta a materiaco ditione materi et psentia materis. Iccr. tiovis intellectus materialis quando in statu est sint ilia agetii: ut quando recepit ipsu3:tunc apua ' hilosophos: nem formamen; similis forme dicitiinet hoc cuia omni,no a materia est disiuncius. Heus patet quid sit forma: et quid nom forma enim proprie ea est smateriam iniformat et ea in in specie reponit. qua ratione et via intelle cta actu non sunt forins: nec anim cstorum oscuntur piprie forme. l Sed ambiges nam uniuersalia sunt sori
comento. 14.dic que uniuersalia sunt lauris id ei ico:quia non urateriamem compositummum illud quod est sol, ma esticitur uniuersale . to lissat etias dici fornis prout oeciarant esse: et ut mirant intellectum: non tamen iit, quantum informant:verum averro, hic vocat fornias: qiis materiam insormant. ι
CC iudam tamen homines vorant om ucs substantias uacorporeas formas: squillocedicentes deformis.
LEoluti diibitationem:na; 4blato vocat ideas formas: cons set constat eas in nulla esse materia: igitur definitio forme est falsa Respondendo dicit eas nucupari formas ut, uoce:hoc est analogice nona vel ordo est sui perfectio, ne3: et sic forma dicitur pro prius de abstractio: vel ordo accipitur sui origineue: et sic proprie serina et pro prius dicitur de forma materialimam ab hac attributum est nobmen sorius illisci caute in prioritas tacit formam dici analogice: on autem s*rinoce.
CDico G sermarum qiasdam sunt separate et denudate a materia uita egent materia: indam sunt hiis sunt inseparsis a matella: utilis quς dicis sunt: et hςc diuisio est per
stibistinguit hoc analogum formam. Ubi animaduera covi, Mitendunt q3 separatio et coniunctio sunt relationes opposits est enim separatio quoties forma ipsa non dependet a materia in esse et conseruari: colunctano forma ea erit: P a materia eius esse et conseruatione dependet. Ex Bl iii arua forma separata non dici heo sa nullius sibi ecti sit actus et perfectio sed quoniam a nullo subiecto de. pendetulec dicitur coniuncta quia olicui subiecto date inam aninis celorum dant elle csiis:et tamen dicuntur se. parat .c5mune enim est omni ruis: vi deteste alicui subiecto: sed dependere a subiecto separat sormas siun. ξctam a separata. 3ςc res in cito et mulo pertractabitur longius: et. Σ.metapB.et sic ps distinctio Auer.hic.
LEt sortiisque egent materia: sunt plinmii 3
48쪽
gracillu3. magis autem infimus gradus sormari V est gradus sorinarii quatuor clam e toruue ipssi idque si iniqliatriccsornas in qua tuor mater ijs: et uint alis soritie corporum: qu gnans se coinixtione clementorum.
comi 4s. CCubdiuidit formas coniunctas materis in duos gra
diis.uam alia est elementaria:vt uitatuor fornis elementopalia mixto*:qus ex iis elementis prodeunt.
CEt de iis clis3 sunt aliqus irarum una est
nobilior altera .aliqua naq3 sorma corporu3m incrassum est nobilior alia in gradu: et sor me corporum mineralium sunt nobilioressoria iis eleia tentorum: et fornas nasce imum teri s fiat carum nobilitatem sunt nobiliores formis corporum iiiiii et duiuas: et sonias animaluim irrationalium sunt nobiliores sor. mis nascentium terrs: sorina aute3 rationa
lisam inali liquantuita rationalis est nobilior o innibus sormis dictis: verutamen pro
ma materia et prima sorma plus diminuta sunt omnibus aliis in ipsoru3 esse ina quς ἡ libet illarum eget in suo esse stabilitate altorius taltera vo scilicet forma stabilitate non habet nisi utinateria.
com 49. Cmis italium Danis multiplices sunt.prinis et insim sntineralius: ut metalloriim et lapidiim .hs enim sunt ual. de proxime elementariis.etis hahent latitudinem ira uia da sunt nobiliores ut auri et argenti et sciolarus lapi olim qdam ignobiles.post has sunt fornis uegetabilisit uiis cita; habent latitudine sui perfectius et vilius post has Mut fornis sensitius animalis ina:et h iter ii sunt gra dilatc. post has est forma animalis rationalis. non nico ut animat: sed vi rationale. hscelli est ultima et minima et indiuidua non habens gradus ut dicit Aristoteles et. De anima.et in hoc patet qualiter isti gradus no sunt di. shucti realiter: sed ratione.*lestes enim aninas ponsiurin secundo gradu et in quarto similiter rationalis forma ponitur in quarto et uti into.et hoc alia atq3 alia ratione. 4 Addit tame q, prima materia et prima forma: sitie sit elementariaenue corporis: sunt c teris imperfectioresnhoc probat.na eges pluribus pro suo esse est persectius eo quod eget minorib modo omnes alis fornis egent materia et prima forma ad hoc ut sint. forma no prima sola materia eget .igitur hςc est forma imperfectissima. iii teli ige maiorem cum conditione. Nam detin est opti,nium in naturaestamen nullo eget: vt.etcsti dicitur.ea propter intellige inuiore de his: quς egent te aliqua I sui esse. In iis enim mensi plurius est nobilius egente paucioribus:*ua est tandi finis multorum.
Couatiliter et materia est eus: in seipsa et in sui natura ter sorma3ret persectio sus es sentis est ut recipiat formaue. Nam si sorma
non esseimeque materia esset. post hoc autem
sunt soruae alvi sabstracis sunt.
Loias .so. Accepit pris ani formam et materiam primam ese in. tersitera vilissima.probauit hoc de forma prima: nunc illud probat de materia ollud quod est propter forma: et culus esse est ad formam:et quod non eslei nisi propter
ormam est vilius forma: tale est materia qiuare mateiria est minor forma. et per consequens tenet vel non gra, dum entita vel infimii gradu; tet in hoc opparet vitimus gradus enitum .deinde ponit vltimum gradus formaru prosequendo ordinem: et dicit. post hoc dulcathec est post
forma; hominis silai fornis isdasque abstracte sunt: vianinis citorum:in quibus est hominis status1 sentim abstracis sunt a materia tam fm toiu qifin se et Gio diubet subquod non est in rationali anima.hsc enim sm ali. quid est abstracta ut pm intellectunus in aliquid in ma/teria ut sin dianoeag.Et vltra b c verba no inueniam νplius i libro lue et ego existimo ut dixi tibi o Dieronymeathrtim esse corrii pilim et mancum . verum vi tibi satisfaciam hunc expositi. Ouii3 enim Aiterrae in proprio fon/teno legerim scio me multa errasse circa eius verba.ve. nam l3 dicta mea non sint ad verba:sunt hac mea luiten. tute satis consona dictis elus alibi. Ut no videatur ii hai coclutiorqite in libro meo deficit:dicam iis ad Euer roes voluit habere per hos duos ierum ordines. beta νmus primos, intelletius multifaria dicitur ut allemn, dei scribiti nus est materiail aequiis est pars rationalis aninis aptus recipere omnia intelligibilia aliust est bula habitus:vt intellectus primorum principioru . Iicenini intellectus inhabitu dicit: quia de difficili deletur esto
promptus ut in nohis infit.3.de anima, commento. 1 p.
Bliu g est intellectiis ages:*ii est uti xt sol vel ut lunie. qui qitides ut sol est de iis est: qui est veritatist fons:et laia quo omnis veritas dependet: aut est ut i limen: et hic est ea sine pars siue gradiis quo intellectus materialis deo est similis vi dicit c5merio.s tertia de anima. alius est intellectus specillativus est autem is omnia intelligithilla per se apta perficere intellectum materialem. peι ramus secundo in partes intellectus speculativi per se sunt etalla metaphysica et naturalia. ma ibi maiia enis sunt propter exercitium: et ad nullum felicitatis finem. Rhetorica logica: et grammaticaret poeticaret siler eiusmodi sunt propter intellectum speculatiuum: ut dispoibtiones videlicet ad illas.na3 maior pars intellectus spe, cuialsul inuentione et doctrina acquiritur inuentio autem et doctrina non possunt haberi sine scientia lingusios grammatica dicitiit meos sine scientia inuentionis: qu rhetorica a dialectica: et poetica nuncupantur.moralis autem est necessaria ut remouens probibens: removet enim hri talitatem et inducit heroicam vir liuem. quare totus intellectus specillativus exus fiet: quς et in meia physica et in naturalibus scientiis tractantus. petamus tertio horum intellectuum generationem esse eiusmodi. ab intellectu quidem vii sole inpenera ivr intellectus utilumen prima et sterna generatione .nam si sternus sol: sternii lumen ab intellectu vii soleiet hoc alio vii sumi, ne prima generatione generatur intellectus in hahitu: niti est communis et generalis omnibus.ab intellectu uti sole eo xii lumine hoc uti habitu generatur intellectus speculatiuiis persciens intellectum materialem: quanι tuni ad ultimam eius dispositionentiadeo quidem ut asina et generali causa a teris uti a causis .pximis et pli. cularibiis. xiis patet cur accepit hos entium duos ordines. Exu seni ni habere vult totam continentia3 in, tellectus speculatilii iras totus intellectust speculatiuus ex iis qiis reponsitur in his duobus ordinibus constulit, tur Ut aute3 videatur libri conclusso. 'eiamus primo in omnes substantis separatc virtute minis non cotinet totum intellectum specillatilium continentia uirimit: qordine quodam .quom alii deiis continet primo.scilicet
virtute propria. secundus intellectus. videlicet saturni
49쪽
toni et eundem virtute dei iiii. Intellectus tertius I. Iouis continet eum virtute dei primoret virtute Satur/ni secundo:et sc successitie uso ad intellectum agentes sest quasillimen. lle em 3 continet intellectu speculatiuuprimo virtute dei. secluido virtute intellectus Caturni: et sic eo ordine quo orbes collocati.erit igitur in continentia hac virtuali duplex ordo.alius quidem natur e alius originis.ordine naturi deus continet a se et primo. intellectus Saturni secundo et posteriug.et sic consequenter.or ιdine originis id colla et per prius: quod est pro prius in, tellectui speculativo .et sic intellectus agens: ut lumen est prior. Secundo intellectus lun .et vltra cons lienter. Γηbetamus ulterius secudo Φ itellectus speculatiuus continet omnes intellectus abstractos a poste3iori et continentia quadam instrumentali qua ratione effectus continet causam:et lac intellectus speculatiuua primo primi, late materis conlinei deunt .secitndo intellectu; patur,ni.teriis intellecium 3ouis.et sic ordine suo uso ad intellectum agente diquod est lumen. Troiura autem ordine originis.primo continet intellectum egentem .seetido
intellectus luias tertio intellectu mercurii usq; in deli: eo ordine quo collocanitur.ssimus patet qus sit beati ludo et quis ordo ascensus ad illam .Qrimo nstet intellectus in hahim acquiritur nobiscisc enim solo lunasne in tellecius ageniis inest nobis hoc est.2loitellectu qui est quasi lumen procreatum a deo: a est intellectus ages: per hunc acquiritur nobis intellectus speculaitillis totus et perfectus:quo amisisto uno instanti temporis peres, sentiam copulabimr nobis omnes substantis separat :lsst ordo natur et originis ordine enim natur primo co putabuntur deo. hoc est intelligemus deum per essentia esita vi ipse intelligit sciaecundo copulabim tir intelle,rmi Satura et sic viae ad lumen .econtra ordine origis. primo copulabimur lamini. secudo intellectui tun et in . de successive usq; in deum in quo est status. CSed tueambiges qualis est cognitio dei in hoc ei statu.Canis ni aduertendum apud theologos si, duplex est rei cognitio una ahstractiva:altero itu uiua prima dicitur vesper tina .seclida dicitur matutina .Est quidc3 abstractivagd. ditatis ut abstrahitur ah actuali existentia. Intuitiua noest rei pili existentiam estis: et psentis vipsens: et hanc vocant faciei ad faciem .sgi χο aliis verbis volunt releeduplicem cognitionem.olieram quidem per essentiam eiustalteram xo per abstractione a se vel ab alio.cognoscitur enim lapis per abstractionem a se et gemis substantiarum abstractarum ut causa cognoscitur u ah stractio nem ab aliis.hoc est ab effectibus. si Tunc dicendumo, beatmido est cognitio dei intuli Mamaatutina p essemitam cognitiones enisu omnium reruue per abstractione sunt ut dispositiones cognitio autem Dei perellientias vi finis et vitiina ais beatitudo. Et in hoc apparet v, Deus et c ter intelligentis in cognitione abstractiva copulant
nobis vicatis effectrices 'nam usrtute earum abstrahimus 3 a cognitione amem intuitiua copulant ut formo et inquit Auer .iet.metaphysi.chmen. i Si igitur iste intellectus.hoc est.deust demidatur apud perfectionem humanam a potentiamecesse est ut destruatur ab co b eactio: qiis est alia ab ea: B est.abstractio .et tunc aut no in telligimus omnino per hunc intellectui aut intelligimus inquantum actio eius est substantia eius hoc est.p eius
essentiam et impossibile est ut in aliqua hora non intelli gamus per ipsum:aliter possemus non esse homines.re. I inquitur igitur cum iste intellectus fuerit denuda a potentia ut intelligamus per ipsum inquamlim otiio ei est substantia eius.hoc est.per essentia et h* est xltima bea i Mohte est libri cocluso. Uerum contingunt.1ff. γιnes non parti Misas mouebimus in libro de intellectu
quem nunc facimus. v3.tractatu.etcapite. 13.et soluenatis
illas per ordinem. CEa enim quς hic dixi titi volumus esse excitamenta.na3 in eo libro aperiemus multa occulta .et in hoc non parum admirari debemus Auer.erahes omnium legum deprauatorem ex pura uia naturali majiume cognouisse rationalem animam posse ad tale scam de restatum:ut in eo deum intelligat eom sius uir nullo utidio nullom labori innixam .vnde .s metaphy. come. ΣΣ.contra auem pa .inquit heatitudinem hanc non acqιti modo potentiarum cogitai tuarum:qus acquiruntur pcognitionem. temper ratiocinationem .verit m mcdia deducendi ed illum statum bonus vir ignorauit. No enivi dicemus in libro de intellectae sat est adeptis intelle, cius speculatiuiuaec naeritum siue virtus heroica sed se,
tum ipse reus healitudo est cui vultisolus ipse est finis et selicitas libera. cui sit honor et gliam obisci ut sibi tuitu.
D iber iste subtilissmi'be nobilissulio sit
lacto: Venetiis arte ingenio ac largissu nissumptibus h edum quodam Inobilis viridui S ctaviani Scoti Cmis et patriti; Abodoctiensistac socio ni3: viligetitissime impi,
ius est. Suno a salutifero partu Thillesurio