장음표시 사용
21쪽
intellectus in intellectioe sed tria sunt in sensu pro sensatione:igitur et tria in intellectu pro uellectione: et una viai maiori possint plures subaccipi nilores ad duiersas inia clusiones: utiet prio* colligit accipit nuc schas mino, rem ad seculam pelusionem:ita ut totus sylls replicet: vi sensus ad lucem in sensatione:ita intellectus in intellectione ad ah stractum intellectum: sed sensorium 1sue sen, siis est in polentia ad luce in principio ude potetia maean agentem: in sine potetia materi; ad forma: it et ma, terialis intellectus ad abstractum quidem in potetia est in principio quidem potentia materis ad agentem: in sine reo potentia materis ad forma3. ma intellectus ages
obstractus co parat sensato actu:hoc est luti est enlapfinuerroe duplex:imo triplex ages intellectus: uniis qde ut organum: iusmodi sunt propositiones reparatione conciti stomam: et hit intellectus in habitu apud eum apι pellatur alius dilati lii men: et est vis seu potentia:kii gradus quo intellectus malis recedit a non gradu entium: accedito ad sumum entium qui gradus est naetor pro, Itimiis respectii intellectus speculatius et hic intellectus age sit, insecus est est et terti' stellectus ages quasi tu ciet est deus benedictus:nam via luce lumen.sic adeo intel lectus agens inirinsecus et ut sol et homo hominem generant:ita intellectus agens ut lux:et intellectus agens:xilii men procreant intellectum speculatiuum ret hoc media te intellectu in habitinui sol et homo homine; Uunt meidiante dispositione mali: bene igitur stit averro.que inteli lectus:qui est selicitas hominio est similis lucti naue ille tu, Nilectus est primus moior in natura deus: et ita habetque intellectust materialis est in potentia ad intellectum
agentem abstractum: i luci est persimilis est quidem in potentia aliter quidem in principio:aliter aio in fine:
ius certitudine ora confirmant. M.qJ omne
q6vi potentia est ad aliquidudubitater ac
cidit in actu aliquo teporedit hoc specie aut
genere: et hoc est necessari incussi nullus con/tradicit: et quu3 stellectus malis in se poten/tia habeat istest abstracturnecessario orier
ila ad intellectum et gentem abstracius cui addo hac maiorem: ut ipse additius. Sed omne et fi est in potentia ad aliquid aliquo tempore exibit in actum illitis: dahii conclusio nostraeus. , intellectus materialis et nos mediam te intellectu materiali aliquo tempore exibimus in actu receptionis intellectus agentis abstractin hoc qua clo nobis comparabitur ut formari hic gradus est status Rii citatis apud peripateticos Canimaduersione dignusu, omne possibile si reducitur in alius in genere reducit in actum in speciemam nihil est in genere od no fit in specieret O in specie reducitur opus est ut in idiuiduo et reducatur:nam in specie cotincturiet in aliquo indiui, duoriis contineri necesse est: ut scripsitruis in topicis.ad dit tamen bscisa non opus es rvt reducatur in omnibus inditiiduis spei vel speciebus generis. 'saon eni3 potetia est octo sarpter h c. 6 Ulterius.animaduersioe dignu: ut pino prio* scripsim tiaeet et . peri bennenias:triplex regenti senti g:aliud quide possibile aliud inesse aluit ne, cessario in edidit stem taute hoc modoviam inesseret possibile subordinant ima3 omnem esse est possibile post,
tum in actu ut aristo.inquit ibidem. ibo nihilexo est inesse positias in potentia:q6 quando* ponetur in activid, circo opus est: vi in esse qualom fuerit postibile: ira et possbile quandom sit vel siet in actu. aecessario pho incta est quod uel este no potito esse:vel n5 est: et no potesse idcirco disti ξptra possihi leoni sthene igitur et logice dixit averro si intellectus materiaiis potest recipe agentem: ad om recipiet. Ma 3 postibile nihil aliud est nisi in esse quado in positus in actu: et h equidem Alexa. ratiocinatio si bene observetii est efficax: Biismelia 3 et ad Pristo.mentem CSed ambiges. na3 aduersarh cocederent rem totam: intellectus enim materialis verra,
tionalis anima mediante intellectu materiali quando in recipiet intellectum abstractum:hoc est intelliget deum: sed nos holasti missa hocci possibil ais nobis autem impossibilemisi forte dicamuscus urist catholicis. B.v3. fieri in patria:et du3 resiargemus.Ecfo dicet O ite licci' materialis non ita sem comparatione dei: ut sensorium comparalloe lucismam lux continetur sub genere senst. hilium a uisii .sed deus non sub genere intelligibilumi amateriali intellectu:ga malis itellectus nil aliud oppas. bendituri si qdditatem rei materialis: vel habes nitiddi,tatem talem: Ipterea aiunt intellectum inalem posse opphendere deum ivt continetur sub quidditate rei maι tetialis hoc est a posteriori per effectus: et no per essentia illiusαertio dicent etiam Φ posito Φ ronalis anima sunata copulari deo per essentis 3 dei:hoc non erit specula. tiuo intellectu meliante: sed mediante virtute heroicain ipsar5nalis ala tota fit capax issicitatis: vi dicit Prist.in ethicorum libro. .quod catholici nostri approbata nasmediantibus uirtutibus:qii; merita vocans aiunt rona iem animam mereri beatitudinem: l3 a deo volente pre/heaturiet maxime hoc videt veru ue essecla tunc pueri noessent capaces Alicitatis similiter et mulieres minime capaces:nam puer intellectu; specillativum perfectus non habet: mulieri xo non conuentiat politicon libro arist. docet .amhigultates has solvemus copiose in libro de intellectiunuexo raptim quatum exposito expostulat: de his tra sigamus: et pino dicimus m omne posti hile in , tellectui est posshile homini mediate intellectaescio ducimus . deus est intelligibilis ab intellectu humano pesseni iam des of theologi vocant intellectionem iniuiti,uam.tertio ea mediante intellectu specillativo deus peressetitia est intelligibilis.et mediante virtute heroica a casibilis uel non sine uirtute heroica. I Quantima ad primum arguimus illud.pinostaqcquid est possibile mo, tori ut motor est postibile instrumento ut instrumentus iratu; illi.Ecfo.ginti id est pollibile persectioni vi p. fecito est possibile perfectibili vi perfectibile ab illa plactionemam perfectibile et persectio squantiar:non cnuit ad minus se extendii perfecit bile in eius equata pfectio: exus patet omne postibile itellectui esse posshile homi, ni pino q, intellectus est ut motorret homo ut instrumentum apud τ,latoneescho ila intellectus ut psecito imo est perfectibile. Accedit ad bscudi intellectus est pina periectio: intelligere q&uum intelligibile est postrema perse, cito.quare si intellectus est xiii hi sis homini sim estutia rerit et umbilis pni postremas perfectione: hoc est sm in , tellectione; cuiuscum intelligibilis quare si inteIlectus: ut intellectus potest neum per essentiam intelligere: hoetia mediante intellectu de si per essentia appr hendere poterit: quem ad inodum possibile recipi in super scierpossat et recipi in corporei et per hoc tollitur prima anthi
guttas. schm probant quidam sithiilissimi theologi ex Bili in deo accepto pili essentia3 saluauir omnis ratio pri. vi obiecti
22쪽
iiii obiecti intellectus. ψ3.entis ita in cognitione eius urino potest saluaricla imperfectaequare intellectus est ca pax illius intellectionis: sed B ratio est ambigua: pinosa nodum p3 apud Alii .eias in plus ens esse usi obiit tutellectus:an tus lautu ad malia tnuscflosa simili ratione .phareni ua intellecuis est capax intelligere indiui, cluit sub fone particularivis aristomo repetiti emi ilius ipaliter probastola facultas intelliges aliquid pipter aliqua imitem intelligendi pol intelligere omne id in quo ratio illa placitis me saluat: sed intellectus molis intelligit xi iaspter tone abliractionisugis magis illassulus in qbus magis saluatur ro abstractio is sed Nc roprobat postibilitate coprchesionis: aon me ira dei peen ιtiaim sed alias ronibus:idcirco silius Auer.in tractatu de intellectu .phat hoc per uia destiria. Tid uos sumo opena scire desideramus sus as separatas per ecntia: ethim; desideriit male no sit frustra: igii ora dc qiitelligemus ilias per c fleuitas techcc ro videt valere pirio ga dicet aduersarius uel itelligit de desiderio nati: vr pro desiderio rotiali si liui3M .pbati et, tale iusit homilvisi de re, nati: uus intelligere illas per essentia sit ilia pote: ratio ire recta appeti laophi: unde si desidera fierit tis itelligere in uniuersali: et perrone coe abitructa ab euecti in O;h ira defendi poti xt Dicit filius Auer. hoc iii 5.v3.qail lud maxie oppetit ac dc sidera quo habito cessat totus appotitus et tota potentia intellectiva ad ulteritis intelli, seudu sed intelligere sudas sepadiatas per essentias earii est id quo habito cessat demeriti et potentia intellectitia ad intelligendus: hppter hoc a sita intellectione xiiiiis rei assiimit potetia et desideriti intelligendi re grauiore et nobiliorem: fit uiit hoc quo usae intellectus ascendit ad copiemem3 de forma in forma nobiliore et spinqiliore actu. taliaq1 in sine primen tot ad actu 3. sciam quo nullatenua sit admixta pote ita et i hi cesset poletia supratilia sorma3:et desideriit ad aliqd nobilitas: qitate scietis inmitiua percentia illarum cst maxime a nobis deside, rata mas ea sola habitu cessat potentia ad ulteriorem forimi:et desideriti ad nobis ius itelligibileri sic iah tiu desiideratur scia eariun per effectus et obstractiva: sed supra illa desideras scia altissima ubi ces hi potentia et de fide, rium tuostrii.NIuiis alis rones tangent in libro de ites,
lectu.tractati .et. destiatu alari, nuc satis. nuc declarat
teriturassi imitast averro , intellectus speculai uuis sit ni edui dispositi tu et susscies pro a sitione itelleci' ab stracti: pmostdem via intellectust, duas opiniones: ut intelligere obstracta per essentias illaru 3: et apphenderegitabilia per quditates separatos ab idiuiduis:et cit opi, iato suac ii 5 sit gra scos diu eet cotra mina: deterius en i potius est gramelioris dicio immisi scharia iietioe: itintelligere res milies per qdditates eatu est gra intelle,ctiois subarui separatarii per essentia illa rixaccepto igitu, mediit c quatia puente di ad intellectione sui arsi sepa ratariis sit ilitelliis specula liuis ac ps terissimam Ois potentia ad oti,iri medis totale alicuius fiuis et aa siuemam uua est potentia medii totalis et sinis. cfio idem decla, rasessa intellectus agens toparar intellectui speculativo vi serina et iteirs speculaiiuua vi istrinquare acquae ita tellectu specusativoret ages acquiretur. Tertio livellecim specillativus est ut remissi ni intellectus agens.vt ita ten, sum leton est aute possibile acquiri intestim nisi media, te remisso:vino potucstri calidii xt octo visi acuato ca lido ut umor: ure licia pota 1 i intellectus agenor nisi mediate specus utiliorest igit hellectus speculativus me, disi acq sitionis ad intellectum agenterquid autem faciat virtus heroica:adiiciamus. ros cbricole tenem':ua vir
ius heroicast med 114 meritoris ad beatitudinem acquii
redam: na si deus volens sit beatitudo oibus:tii non esthea iiii do:nisi presserit inertiuinhoc duae est viri'heroica hiis est picna victoria concupiscibillim et ide heroica: sa mediate ea sum' apti ad ditia et heroica. I ampli': tenem 'sola virtute hac hoies posse qlicitari: et sic inulte res et putri possunt esse felices: de re hac in libro de intellectu satis nicemiis. Haerro.aut tenet medita totale ee i,
tellectit speculaiiuu ad 'licitate acqredas:l; no sine he.
roica virilite: ut τ' plueri auscultationis.c6me.eto. iast. 'saa3pclipiscentis valde diuertimi ob acgsitione intelle,ctus speculatiuii et tu com Dicere mulieres non esse capaces nec pueros felicitatis: imo necces holes. Ex unias sol ut sunt qones: sed animaduertendum hec nuer. dicta sunt disputatoria: nos enim tenemus pino sit na ca, pax Rlicitatis et heatitudinia sinit humanae et oisna hu, manaris Ida dicat hoc ee rone naui nemo strabile qua o ee credi ita Tenet a iis scoo . virnis heroica nec est medium beatitudinismec cansa sine qua no:nd Deus volens felicitanam plius et pueros beat:in quibus nulla p, fuit virtus heroica. Icc iii latius dicemus in lirio de i, tellectu:nsic aeo satis quatit ad expone Averrois.
autem receptio in actu itosi est aliud: nasi ce umina meo: et M pter hoc igite ci
ineocri semione verbii simile supradicto. Disitent et stellectus qui est in potetia: qisipeisectioiici recipitiintelligit abstractu 3:ua sicut vinissa inbuta di quς est in honainc te
porcius nati in talis . ex longitudine teinpo/ris et cosuetudine multa exit in actum:simi liter iii aellectiis materialis exit:qlva perficit itelli do res suaptena stelligibiles Haseii sibilibus intestigibilia recipiens.
II eclaratu est itellectu male Misim recipe intellectu ob stractisi hoc est intellectu agete: qui pro nuut est destriis c Loiia 6 . quid intelligit preceptione explena uet inquit. UlIcc ostreceptio in actu non citas it misi ee umina cum co)animaduertesima recipies quae reponi in specie p receptui ut marecipies fori iram:reponit in specie p forma: dum e tra receptu reponit in specie p recipieae vi accus pastilliiuqEm No neutrum p neutrii in specie reponitur is vivam deeantiam alterius opa Aut intellige:tia ilarior re, cipit supioretiaon enim inferior reponit in specie p rece/ptione supioris:nec eco tra supior receptast inferiore re/ripiete: sed iustitor eentia; supioris opati ita ut supior pereetitiam.ppria sit ubi et inferiori, actio et pse abic. t 3μ aut receptio in actu no est aliud nisi ee vinim cus 4 p quato.D.recipies opera furentia recepti: et s3 moesiiciunt vinupro quam una est actio recepti et recipienitis: ira intellectus ages receptus: l3 est deus est sibi et itet. lectui mali actio qui statua est itellectui mali beatitudo: et nobis mediante intella malised qualia rone h receptio fiat.Alexd. in libro de stellii declarat p sile q6da 3 iupoletia ambuladi. Det ibi aiaduertedum da in ambula tione est tria cosiderare: vim sue potitia nate tributam tuebris a genitura babitu ais situ in inebris ex. tequeti. hus actib' ambuladi: et ainbulatione ipa; oc sita: fili robne in hae Riici beatit idie est uist natis apta felicitari us. in te ilh malis qui dat homini per nauxeis ite sis in babibitina speculativus silis habitui ambulatio iuni.est et pse clio Oium coarque faciut ad illa felice copulationem vii intellectus malis iuc psichuroquiim intelligii res sua pies vesp.debea. D 4
23쪽
genitur ista nulla est Oiisrlla ci
na:ltelligibiles v3.kFas separatas me no est in persci: quu3 intelligit abstrahendo intelligibilia a sensibilibus. Ex hoc patet primo spter quid homo est capax beatim
clinumani queadmodii3 ntilla est qu reda causa: ciar hoest ambulatimis: nisi .ppter vim naturale contractam alare hoz hoc est
homini per gitationem: non .stietur: sed deforis accedit mediante gitatio ema; potetia ambulandi est apta perfici ab ambulatio evi,
atorium ita per intellectum in habitii reducit in is potetie ad actum copulationis et ita nulla hinn, renda causa cur intellectus materialis recipit age te me, diante intellectu in habitii siue speculativo est enim hic receptiuus naturaus se receptibilis:et in lectus in hahi, tu medium naturale receptionis.Qed hoc epiplii in viidetur falsus .pinoua potelia ambulandi est acti iu: potentia intellectuq malis est pallina: cundo potentia ambiitidi ex actibus et tepore increscit et intestor finintelleci malis nisi s recipit magis vel minus: tertio plectio vitiima potetie ambulatius est actio amhulatoria id est acci des sed psectio ultima intellectus malig est sul,stantia.
muti tria --n:hahse potentis an ibulandi saltem in genere intellecti is in ha hitii qui continuo sit maior ac maior in nobis hili similis est baldi tui qui acquiritur peractus ambulatorios: et coipulatio ipsa lus comparatur ambalationum csteris noeli dissutilitudo. Dic pessimi ee innumeri ambiguita,
ninus: tertio plectio iloanthulatoria id est a Ius missi est substangad hec respondeinus m argumeta concludunt elulum eg non iano limite: sed uiritia tutum iam uti tillaque distinus requiruntur ad ambulatione muta h med tunc ambiges.nam fetiae cico saretur et intelligeretur a nobis:q iod non videtur: na; prius videtur copulari di intelligepotoici iv simul tepore sunt tamen prius natura est apphensio vi copulatiorquando quide apphensio est funda metum:et copulatio est relatio sed te lκc in libro de tutellectu .irac.scho. hesio sit ipsum intellectu; et respodet et, sic uult eni in ιtellectum inalem nihil aliud reciperem intellecta et apι prshelione ee ipsa intellecta .p3 in hoc differt ii lucui materiale ab intellecto abstracto mam intellectu ah stractum est apphesio sibi et re est apphensio recipieti tis
di sensi hili. gt.t aec existimes vi propter hoci in recipit vel intellectu abstractit Iuti itelligibilia. mersimur in seipso sta ut efficiatur aliud in se dia eni reciperet spes derivatam ab intelligibilibus: pinutaretur salte inquan tum emceretur aliud in se:na; per spem lapidis fieretvt lapis per spem ligni ut lignum. et ita utiqua specie pinu, tali is pnuitaret:et hoc stibdit. Ei ut recipiat permodii; sensus:hoc estvipnuitetur:dsensus enis dii plice sit, mit cuariatione.ppler sensatione.primo M per spem rei sensibilis efficit quod4 modo ipni sensibile: cho et, qlim cortiimpitur ab excellenii sensibili Igmmo in hoc coli. trarius est ipsi sensus essem a sensu g est pallio cum pinia. tationed vel corruptiuatvel subiectitia i sed quod recipit intellectus ab intelligibit hoc est vel intellectu abstra cto uel intelligibili malil est sollini receptio apphensio, ni sthiis quide apphensio est idem quoa ipseJ in lectiis agensuta vj intellectus ages es ubi apphensio et recipi. 1 ipse due dicere ipsiamret tunc ipm
l nec existis nes ut opter hoc permutet ulse ipso tita ut eviciat aliud in st: et ut recipiat per modum sensus:hoc est ut permutetur: lino specialiter in hoc cotrarius est ipsi femsusee qa sensus est passo cli3 pinutalide. 6quod recipit intellectus ab itelligibili est Q=lum receptio apphensionis: qus quideue ap/prehensio est idem quod ipse.
Lot Si i Dic remouet ostione: sed et iis io pol dupliciter itelliigi vel de intellectu agente:vel deiiellectis 1 lihiis sine intellectu agenter oustet quis virus intellectus materiailis quiis copulatur agenti permutetunhoc est recipiat ili. .ain ab illorqus a nostrisn recipiat eum per esis sit substantia illius.
Respodet m recipit illum et intelligit iliu non mediante spe te intelligibili derivata ab eo sed per gentiam eius. Nam est illa receptio solum apphensio: apphensio auteest ipsemet intellectugrga ut diximiis ipse est sibi et alias apphesio et per hoc docet beatitudine non re sciertia; tu, tellectus agella per demonstratione vel syllogismii acni stat sed est scieti, quivoce: ut deus.m. scit sexta est ici, ita sibi per centiam suam:et aliis per eandem ei alia.
sto. ES; tunc nil res propter quid pro sensatione reuiritur spes sensibilin pro intellectione minime: sue ipsa op prchesio est res apphela non sibi si intellectui mali mere hac dicemus in libro de intellectu: niinc καppter tria spes in sensit videtur reqivis primo ex parte sensor se clido ex parte rei sensibilis.tertio ex parte sensationis:ex parte quide sensoria:na particuIare est et hociidcirco rocipit particulariter et designate: hoc autes est recipe in alteratione.Ex partem te rei selisibilis nam nullum est ages prer rea sens hilet: solium enim res sens bilis et sensus
causant sensatione et quia impossibile est sensibile agere in sensumis p medium. igitur requiritur aliquid imps sis in sensorio:per quod fiat sensatio:et hoc spes vota l. Ter.
tio autem ex parte seia sationismam sensatio no iiii in sensorio est octae sed habitumon potautem ee in habiliuni si sensibile consentetur in sensor lomon conseruatii ruisi initetionali:et hccintdtionalis consevii alio speil est iis trib' constat spem rei sensibiIisee pernecessariam pro sensa,
organo vel parte coxiia intelligibile non agit in sensui si ii
apte:qtii est viilume in intellectit mali. tertio quia meι
hro de anima diximus binc fit cii intellectum est intelle ctio recipioimon sute sibi econtra no in abstractis: itet, lecta eni abiti acta sin: ptr: sunt sibi et recipieti intellectio, uesicausa est:nas intellecta multa sunt abi racta partici, pallae illa no abstracta deentia :idcirco ut dicit Suer. 3. de alii tua . come .s .res simpliciter abstracte uni itellei' citones
24쪽
ctiones sibi et ahagitis materiales olus et nonsbi sensibi, lia noti ec sibi nec aliis sunt sensationea: sed mediatibus niti Maiietionibus emcitatur aliis obiecta sensata. ehis pquire in libro que recoficiemiis de intellectu.CEuno accidit ei pituitatio ex hac recepti ne siciat accidit senis qui est in poteria. namentiuuenibit aliud est nisi quod receptin est quod tu sensit no est: qui a sensis est in pote tia aliud in receptii in eo. et vere post hoc dicendus ne stet si esse intellectus materialis aliud in extra reception cimasceretur ex hoc et comprςhelideiido intellectum abstractu uesteret ex novo sternum. et est hoc impossibi
diis. 4mi accepit hactentis i intellectus materialis ab itelligi bili non recipit speciem ab eo aliam ista intelligibile cuintelligitur est intellectio intelligenti. in sensu no eco trast. 'linc accipit secundo ui intellectus non corrupi, iurab stelligibilhut sensus ab excelleti sensbili Ammolatellectus ab excelleti itelligibili Alicitatur.Spilogi at concitisionem hanc sic.nullum in potentia ad aliud Gad receptionem comam pitur a recepto. intellectiis est inpotentia ad nihil aliud iii receptionem .et sensus in pote, ita ad aliud uireceptionem .igitiir inies lectust ab intelli, gibili non corriipitum sensus ab excis lenti selisibili cor rumpitur. auius primo ponit conclusonem. Secunda ibi. l 'laam eiiliu3Jponit minorem .l Et vere prohat minorein per impollibile sic. li intellectus materialis esset in potentia ad aliud G ad receptionem: tunc cum reci
peret tutellectum abstractum eisceretur clernus.et non prohat consequentiam .ubi debes scire Q, esse inpoten,
ita ad aliud ut receptio si nihil aliud est ij esse tu pote,
ita ad aliam formam hoc auteni est esse in petentia ad corruptioitem quare este in potesta ad aliud 4 ad receiptioneni est este in potentia ad corruptionem .erigat igi, tur consequentia sic. si intellectus materiatio esset in po,
tentia ad aliud G ad receptionem: esset corruptibilis aes et comi pii bilis: igitur quum reciperet sermun intel/iectum redderetur stermis. Dp prius suerunt declara ta.quare patet intellectum materiale siron corrumpi ab
excellenti intelligibili immo persici heari ac summope re qlicitari h cpotest ee secunda ratio ad probandus polithii ita et comitationis:hus sic componitur.ua id p
lienire potest intellectus materialis:in quo summopere beatur:ac mirum in modum psicitur sed in comprςhenso ne primi eniis ori est intellectus ages sum opere bea,tur:ac mirum in modum perficit ira tur ad statum ia leui peruenire pol. Isc igit seclida demonstratio.
Cald hoc aut curiam niamsestiun est quide
apud nos q) intellectus ages non tuu est causa in intellectu materiali per viam eis icistis et motorio: sed per via vitii ni persectionis: hoc est per viam lamis et finis.
Letii. eo. Enrtio probat postibilitate 3 copulationis sic.quod coparatur nobin ut ages forma et finis: potest nobis inter dum copulari sed intellectus agens comparatur nobis vi ageuiator mari sinis.igitur potest nos is interdum coepulari.inaior perspicita est .na3 forma et filiis polliini copulari Ormatodit ei cultis es finis. Tla torma et finis rei
sunt iure inor ponitur in literataqj probata alibinn
in libro ne anima. L ed iunc ambiges quomodo in ιtellectias agenses in intellectu materiali vi eruiens: et forma:et finig. ram emiens vult esse en rinseca causa: forma intrinseca ivt in physica auiuillatione traditur. LMannesian nonus in qu stionibus libri destia vultu, intellectus ages sit forma intellectus materia iis et emciens intellectorum.forma quidem ana ex intellectu age, te et intellectu materioli taui ex dii alius substantus fit
apud eum rationalis anima assiciens xo intellcctionus quia aliter nulla esset necessitas ponendi intellectu age. te imui dicit Aristoteles in.3.de anima. stro 3oanne fa/cit verbum averrois in .uartaphra.commento. 3i .vhi inquit. sed mouit aristote.ad ponendum mouens sepa, ratum a materia in factione virtutum intelligent ita. i. tur virtus intellectus agensis est ad intellecti5estiuae e matelia diligentius in libro de intellectu relinquatur. nunc quantu spectat ad rem: h c posito errat. frimo. quia contra Aueri oeireque in sequitur. Cecundo. quia contra rationem. contra Aiterrae in quidem. Nam . in metaphy. mento. 38.ei proe concludit nos depende/re ab intellectu agente vi ab em ciente et ut a forma et fune. contra rationem Bo. trimo. uia substantia obι tracta non titi debet accidentia producere sed substan. tias. quido quidem substantia abstracta est agentior no abstracta Eecudo.perfectissimus status rei est reditus ad sui origine; vi dicit ato in Lymiso igituν si homo beatur in intellectu age testia tellectus agens est origo hoι minis et ita non tin em ciens intellectioiuim.Tertioleia iitudo nostra est una numero cum hediit idine Dei et cf. terarum intelligentiani ivt dicit Aristoteles. et meta, physic laeductio autem est qualis optima parito tem/pore nobis.m enim semper illud est.itobis quidem en 6 impossibileri reliqua Ped heatitudoc aerarii est deus. igitur beatitudo nostra est nefas:quare intes lectus agenserit detis .et sic non ilia causa agens intellecisonii: sed anumariam: ut dicit Averro es.quod nodicit in intellectus agens est forma intellectus materialis: ita ut ex eo et immateriasi rationalis colligatur anima delirat ma3 omne colla positu in operatur per sus fouiis essentia3 ut caliduper calorent:equus per equinitatem: et cetera eiusmodi.
Qisgitur intellectus agensi in principio esset forma intellectus materialis:utim in principio esset homini beatitudo q5 Averro es v bim rem hanc negat. icendum itam intellectum agentem coparari nobis ut ages dupliciter: untio adesseret quoad intelligiliis ianito adesse quid eue: inquatum est motor cςltilis primus:a quo cstum et tota natura depende ut dicit Arist.quo ad intelligibilia καpro quanto est villas a quocstera illustramur: ut dicitata erro.3.de anima .in calce conre. .comparatur no viserma in sitie:nam qtius intellectus materialis per intel lectum speculatiuus copletur in esse intellectivo iunc copulatur sibi delis vi forma per qua ipse operatur opera itione illius ita ut quemadmodus ille est sibi operatio et actio: sic recipienti erit et actio et operation ita ut forma. Item et ut sinis nil intellectus agens:quieti deus in hae formali copulatione est ultima beatitudo: sibi quide; pessentiam mobis autem per receptione. LEx iis perspicita est vis rota is urerro.accipit enim una 3 per se nota3W.Q, intellectus agens reparati ir nobis ut agens forma et filiis: et hanc enisus est probare. 3.ue anima coine.36. et nunc omittit. Iccipit scio.. omne coparatianualiciti in
triplici genere causseiusmodi aliqundo copulabit cuti, sato: et tuc p3 possibilitas copulatiok.Ethsces pulchra persuaso:si bene cosideretiaequa Manes non percepi et est fere tolum fundamentum Aterreis.
25쪽
C Et hoc est viiiiiii eorum que secet uterim re alii asaro:*ud opinatus sit laeet causa solum sicut motores naaterialcf.
mihist , C Ex iis quasi refellit opinionem auena satis:qui credit
agentem intellectum comparari nobis timui motor essiciens: et non visorma et finisuram si ita essemine Beatumdo esset nulla otia mini esset nobis copulabilis ali, ter o agens passo.
Et quide argumentii3 Themistisi ad hu/
iussit odi copulationem supra adductu3 est: mm sensata hμ uitelligibilia sunt a parte se tellectus abstracti: et quia res efficit senas si hi similexovii emens est igitiir et magis di
gulam ut tutellectias materialis cum eo coli
inligat: et fiat vim in aliquo iudiuiduo.
colvi set, it Quarto that possibilitate copulationis pcr argumei tum Themissistet coponitur sic.agens res intelligihiles: est intelligibilis per se intellectus agensi agit res intelligi hises igitur est intelligibilis per semiator declaratiircla omne simile agit sibi sinu se ut homo hole3:et ignis igne: et generatis simile sibi simile quare intellectus agens est
aptus intelligi: et per psequens aptus copulari cum inter lectu materiali in quodam indiuiduo. v3.in quo e si completus intellectus speculativus.lae syllo tongit ibi truv3.sensatal minore.ihi tEtssa res)tagii .pbatione maioris.ibi. coueines estJ infertone et x ba eo patet. LSI ambiges Indissimile essicit isti fui se ut mot'effcit ea, lorem. 3teus calor emciti illam: ut calor celestis in aere pleni gessicit utilia ex putri niti procreata: ut dicit Auer. 1αiriempsi .co is.de hac re in expositioe nostra. Σ.libri metaphrace multa diximusmunc no verbii Auerro in actione intationali no hue calluitani: omne navi ages intetionaliter Idiicit sibi simile iii ionalaxi iuste facit colores visibiles: et est visibile imo per se: sint ili tone inteli lectus abstracius emcii poleila intelligibilia actu intelle
3t .vbi in*iit. necesse est ut illud quecit non mixtum
cum materia Mineretur quoquo modo a non mixto inm
iatii simpliciter hiieadmodus est necesse vi omne inii tucus materia generetur e mixto cta materia.C Animad, vertendum cpals dixi vim syllogismiee banc propter quo a vii quodeti tale et illud magis 'res sensibiles es, seruili intellectc ab intellectu abstracto.igiripse est majgis itellectus a nobis.maior veriscatur ab Aurigii mini
mmetaphysi.ra metuo. 4. CGed quomodo argumen, t ε 3 Averrois ac Themi: hi valeat in libro se intellectu dicemus:et pro parte supra diximus.
ia oculis alicuius specici animalis ppter si id debilitarem: uo accidit esse occultam omni bus speciebus. na si occulta esset omnibus spcciebius igitur prouid cutia diuina qtis dicitur natura sapieuth: secisset illi quod van ut ponendo rem in potetia:qus num ad actia 3' rediiceretiar: ut inuis vespei tilio lume solis inlucri non possit. non iii omniblis a talibus
est hoc istibula et in bomimina socie
Debeatitudinetas ito possit intelligere hunc intellecti r noest de necessitate ut hoc cotingat toti speciei. Immo necesse est ut hoc noli accidat.
C emouet nem. Ma videmus alio silme visibile: Loth .ue et iii ab aliquo non videri:vt lux solis . notho visibiIis et tame ab oculis vespertilionis no pol videri.Simili ro, ne dicerem si, intella abstractus u3.deus est oino intelli, gibilis: et tame ah aliqua hominii in societate non vis lis: nee intelligibilis ut nec ab incolei thus sub calici icircu.lomec sub polis. homine seni illi uti hestis sunt:nec opii copulari intellectui ohstracto Resph dei hoc enthymeima nullum ee hoc ab aliquo non est uisibile.igit no est visibile. Mam arguit a pila quid ad simple. 3 eni; lux solis non sit visibilis ab oculis vesperi ilionisspterim beacillitates oculorum est visibilis ab oculisi aquil vi dicit dilidius et Aristotcles. I 3mmo pol arguinctu 3 contorqueri. primo.quia Iuxilia non es visibilis propter im, becillitate; oculorum vesperi ilionis igitur ubi nulla est imbecillitas potest simpliciter ferri in subiectunx modo intellectus materialisi nullam habet imbecillitate; quia iam probauit eum esse sternus. itur pol ferri ad omne
intelligibile ecudo. intellectus abstracius est natura et potertia intelligibilis igito nobis aliqua do intelligetur. aliter natura egisset ociose. Exu patet solutio ad formaimconcedo ob lunae solis ab oculis vespertilionis nosentiumclitante ab oculis aquil hene sentiri potes . Si, militeris intellectus abstracius no possit stelligi ab oli, qua hominum societate: utpote ab incoletibus sub can, cro tame non est neces le hoc contingere toti spei.3mmo necesse est contrariu3 accidere: ut et, intelligatur interclitati aliquo homine. Ecce quomodo simul refellit strionem' quasi secti quintam rationem: qua3. 4.metaphncomen. .posuit Sed sit pra hac ratione averrois in tal,
tipliciter instant latini. primo.ssa nihil prohibet aliquid si individuus et species frustrari: vi de vespertitione di ctum est ita ut nihil prohibeat tota specie; mespertilio nis non comprshendere solemus sol sit maxime uisilis ita nihil prohibet specie; hominii in totas non opp*he dere intellectum abstractum: iis sit nauxime opphen sibilis s amplius videtur sophystica quia procidit ex
coria par Niciae pin genus:ad comparatione sua speciem ut patet. Tertio. neus est maxime intelligibilis: non ia, men oportet ut intelligatur a nobis.et per conseques noest octo sinu si a nobis no intelligitur Miscit enim ut in telligatiir ob aliquo. Ccirco hanc ratione aliter 'Dan, n es:aliter Quggeritis deducit consequentiam .3oaimes quidem sustentatur in uno: et, uidelice separate sibi a tic comparantur ad intellectum nostrum:vt forme nais tutelligi et luteiro noster comparat eis ut uilitu3 nasum recipere illas spiritualiter et intentionaliter siue comprς, heii sitie: tunc arguit substantie separate sunt naturaliter intelligibiles ab tutellectu nostro.et econtra intellectus noster naturaliter aptus illas intelligere igitur hahei naiiiralem potentiam ad illas intelligendas per essetitiam Onim igitiit si aliquando non attinget ea sua a tura egioset octo k qiaia fecisset illam potentiam naturalem lutei lecti is nostri adiuuaeque nim qi in actum deduceretur. Ecce quomodo Maniles exponiti ex parte intellectus nostri:et non ex parte earu . uggerius in libro De iii ιtellect a quem misit diuo Thome oeducit rationem ex parte earum. Accipit enim primo Q, si intellectus mare, rialis non Dotest intelligere superiores intelligentiasui, is non possint intelligere neu quouia forma non apta
suscipi in maximo recepi tuo alicuius generis illa noesh
26쪽
receptibilia sn minus receptiuo eiusdem generis sed inι do videlicet.intellectus specula Digest in sumor et quoi tellectus materialis est maxie receptiuus in gite abstra. niam h e sumitas est monet mox acquiritur abstractus ctorem igitur s punia forma non est apta suscipi in uel, intellectus.est enim virum et idem instans copulati es eriectu materiastaec in aliquo e terarum intelligentiariis et per intellectum specula illatim perfecit eservetuit unia suscipietur.Cecundo.pelii nullam intelligentias media est instas genui esse et is me di positi es Mnquit ad hoe polle intelligere mediam vel inferiore nusino potest in. pulchram smiliuidini.videlicet et, ita se habet hic prς
telligere primam. 'am. 3.de anima.comento. 14.intelι paratio ad intellectum adeptum completum. hoc es . a
ligentia inferior intelligit peresim in superioris. Cm intellectum speculatismi vlismo perfecium: sicut mateiis arguit, intellectust materialis non pol intelligere des. tia iis intellectus ad animam: videlicet imaginaliuana. igitur nulla mediarum poterit intelligere deii .igit nul . Iaam ut materialis intellectus es vltimo forma inis a mediarum potest intelligere mediam .igitur nulla pol sic hec pparatio villima est xltima speculativi perfectio. intelligere se .igitur omnes sunt simpliciter igno is nam et declarat se videmus et, in materia posto recipitur nec intelliguntur a primo intellectienec ab infimomeca una dispositio insurgit potentia affatia nitet ulterius almedio. a prinio quide 3 non quia nihil extra se intelligit: aliam:xi ta diuq diu venit ad ultimam retus est animat nec ab infimo propter dicta:quare deiis erit simpliciter qua recepia intellectus materia iis copulatur illi anim ignoratus: et c tera etiam .il ted hs dias fornic dedui per naturam et ex illa anima et intellectu constituitur ra,cendi rationem Averrois in libro de intellectu refelle. iionalis anima eodemodo su in speculativo intellectu.inus tractam videlicet.αcapite. ti. Nunc no sat sil mo. nam acquisita una parte eius:assiirgit post niti ad alia; idum hunc aliqua ex parte attigisse. Canimaduerielaia et ea acquisita iterum assurgit poleuita ad alia;uadium, tamen rationem polle facile reduci ficu, videlicet quic diu fiat in sumo:quo secto hi eiur illa prs paratio quς quid repugnat essentialiter alicui indiuiduo olicui' spe, dicitur adeptio et tadem mediante illa copulatur mate/ciei repugnat mis specie lique illa species fit viiii loca: si, tiali intellectus abstracius per cuius essentiam intelligitue analogka .et contra etiam quicquid copetit indiuiduo homo.dixit illas dispositiones esse ad infinitum uid sim . o licuitis species cssentialiter: compelli cuilibet eiusdem: pliciter scd quasi quo ad is ostrum modus enumerandi. v r.et .cci commento. ρ. sed intellecti is materiasis et cf. Traias patet et, sicui acquisiti esse anim simaginatilicitere tutelligentis sunt eiusdem speciei: saltem analogi r est primu3 aca situ esse intellectus materialis:ita ut viiii vi dicit. 3. De anima .commento. is hil ir quicquid essen fit instans acquisitionis in homine virtusq):ita persectitialiter repugnat intellectui materiali: repugnabit cito esse per speculanuum est primu instans acquisiit esse coris intelligentiis:qliare s repugnat intellectivi materiali putationis et sic ad forma3 patet solutio:q3.v3.copulatio intelligere demiticeteris repugnabit.' sic natura sapien fiat subito 3 prepara tua dispositio fiat is temporen setis fecisset aliquod ociosum .na3 fecisset si me intelligibi, ordo estis e.pmo ab age te homo recipit dispositoesu. te: et ab intelligentias nuni fine intelligendum .hst nunc les et quantas.saeo recipit animam imaginat susticu3 qua satio. litvo enim de intellectu multa replicabimus. simul recipit intellectum materia linq3 anima traduca, i nnimaduertendit; secundo.ρο quando una sola spe, tur ex semine:in telis no deforis accedat: ut dicst aristo. cies sub genere est nata habere aliquam perfectionem et in libro de animalibus.ex quibus sit rationalis anima: non habe totu illud genua est ociosu3. Similiter quoni cuius xi a pars e senilae:altera detorigemanet hac condo aliquod indiuidi vim eiusdem non habet: vel habere stituta rursum intellectus recipit intellectu; specula iuupotestitio 3 genus est frustra. et sic patet.q, s intellectus per parie; post partem usquequo complettir.cuius ia/hominis no potest peruenire ad illam cognitionem muli pleti esse instans es punium instansi copulati esse cuin ta alia species perueniet. Evinc ad rationes escendii. tellectit abstracto per cuius essentiam homo tunc in te bald prima; . arguit a specie ad genitu:quia sola illa spe igit. 3 c. immetaphysice comen. im tradit averro es.cies est apta perlici illa perfectione secus es in vesperti, Utrum nox tuis quis incipit esse qlix incipiat intelligetione:qui non uti potest viderer sed multa alia animalia. re intellectu agentes: hoc est deii r in libro de intellectu. Et per idem ad secundam et aa lcritam per discursus faι in tracta.3.capite o pertractabitur. Nunc xo sat sic acicuim etiam solutio patet. cepisse ab Auerme beatitudinem fieri subito:la beatissι
Et hic solvisi est diibi iam si pra monstra/ cadispositio songo acquiratur temporet uim videlicet preparatio beecti qua ab/ Quia vo est hoc. is 3 habes q) intelligibi/stracta recipiuntur est viiii quod accidit uise lia maellectus speculat mi sunt scientis inpotellectui speculativo post persectionem: ita tentia:quim sint scientis rei n3 qns sunt in povibvius preparationis proportio ad intelle tentis. Et ex bocre morietur diibium: quii 3ctu' adeptii 3 completum est: sicut materia λ dicit:quomo possimi veri sicari uniuersalialis inici lectus ad animam. Vides itaque post: mappr belltiolae qlm troiam neniantur ex qualibet formam nouam particularem ge/ tra anima3. et hoc est qb induxit 'dilia toties unera leui et corruptibilem cratcidit recipicii dicere in sint somlς singulares obstracte: et
di impiam ad formam alis ii et aliam: et Φλ dante ille singularium specie ibium iis et amnis procedat iii in sinitum in prsparationii in malis. Respoissio quidem ad hoc est amni o siue iecipit sormam unam non malem. iuersali assint scientis inpotentia eorrisii scissi
coth, l Polliit i stionem dissicilem .videlicet.vtru adeptis bilium: quς sunt extra animam.
intellectua abstrat fi fit tota simul an successita per par. CAolliit seclidam ambiguitate .v3.qstalla sunt intella. - tem post partem Respondet ut intellectus materialis cia speculativa:an uniuersalia an plicularia an in actu: μ λ intelligit agentem: quoties in eo tacta est suma disposi. an in potetia Respodeto, stelligibilia intellectus specutio pro receptione illius. it autes sum a dispositio: an laiiiii sunt scietis in potentia: et sic no in actu, Os hcc se,
27쪽
suila delathna; sicut homo inpotentia no est homo ita
scietis in potetia no est scientiae igitur intellecta specula, tilia non essent scienticiqd tuti; est quias sint partes initellectit g speculauui laici potest . unam et res est actu et potentiarest quide actu ratione habita ad subiectuetuitaemest Bo potetia ratione habita ad agelsa quo dependet et ita intellecta speculatria sunt actu respectu intelle ctus materialigaeui insunt potentia autes respectu sinularis; e quibus dependentiet hoc innuit Ziierro. addes.
olui; siti sciet rerum qiis sunt in poterii hoc est sngulariarque actu sunt sensibilia potetia itelligibilia. D
uersalia non sum extra animam:quomodo igit possunt verificari apud intellectu tangit fuga 'Natonis qui M. luit spter hoc argumentus. et dentur fornis singulares obstracte: qtie id es dicuntunqus Dant hoc est agiat ce singularium speciei huimans et aialis. Lad duo nam pol suit ideas plato. Ad scientias quidem saluandasma quum scientis sitentium: et non potest esse singularium materialiu igitur erit formarum a singularibus abstra, claruni sinesse ad generationem no quia omne stati, legeneratura sibi simili: propter quod homo hominem generat propter familiuidines in Hea hominiaeet animal generat enim at propter similitudines in idea animalis. ed quia hcc responsio est contra Aristotele . Resp5, det pin peripateticos in uniuersalia sunt scienti tactu quidem respectu intellectus quem perficiunt. potentiano respectu eorum sensibiliu :qtie sunt extra ex quibus dependent. s circa hec qii res quid est uniuersase apri
averroem Uecundo. utrum uniuersale si scientia rei. Tertisamini uniuersale silens rationis. Eme re hae
in milliis locis titimus et in. i et metaph comen. 4. i. tenvis. nunc raptim animaduertendum primocla uni
uersale est equivocum ad uniuersalem propestiones et ad rem uniuersatem proposito euis uniuersalis dicitur uniuersale pro quanto utinatura vel constructione es talis. vicensi positonesiue tonstitutione est uniuersa, iis omnis homo est gramaficus in materia de laetam caen in materia contingenii contingit,omnem hominem esse grammaticumrut dicitur primo prioru3.3Isa no est uniuersalis natiata omnia cygniis est albiis mas nihil est reperiri sibiecte cisi non conpetit prsdicatum . propossι iis igitur uniuersalis dicitur uniuersaleqtiodda. me hoc loquitur. 1Σ.metaphysi.comcn.si .ubi dicit et, scsre uni versalia est scire panscularia in potentiaret in pmoprio. rum.capit metti posterioribiis Rpissime Riirsu; res etiam oscitur uniuersalistet h*non una ratione nititur. nam quedam est uniuersalis per essentiam:quctas par,
istipatioine unitiersales res pereentiam sunt omnia ab fracta: ut deus et intellectus celonis ut dicitur. 3. ani ma.comento ε .et in libro de somno.Qunt enim unitier sales per essentiani quia per natura; abstrahunta maιteria: presentia materis et conditione materi .non aures vialiter sales pr dicatione:qitia repugnat esse plura:degi hiis aliqua earum predicetur Unitier sales no per par,ficipationem sunt fornis materiales uniuersaliter compisde quibus in peri hermensag quoniam autem sunt hec quidem rerum uniuersalia.illano singillatia .laico outena uniuersale quod in pluribus natum est passica fixi homo.Uniuersale autem in predicando tribus ac, cipitur modis vel simpliciter in poletia uel simpliciter in actu: vel in cile medio inter potentiam et actum. Uni uersale simpliciter se potetia est rea sensibilia apta itet,ligi.pro quanto em3 actu est extras nimam est actu fu,
stilare pro quanto est apium uitelligi abso materia:est
potentia uni tersale. adiit quod est prius potuit esseret dicit alexander. liuersale actu simpliciter est res dii intelligit .nam intellectus nihil intelligit: nis abstractiis a materia et pr semia et conditione materierande secu. do de anima. c5mento. 6s inquit Et debes cire eo coni. prehensso intentionis influitaui est sensu luet comprehe/no intensionis uniuersalis est intellectus. Unitier sale inesse medio est quod habet esse mediu nona singulare est quod includit materiam prssentiam materis et conditio, nem materis:*t quando est omnino in sithiecio quali et quanto.3n medio autem et sensu exteriori includit conditionem materie et pr sentiam materis non autem male riam.3n sensibus interioribiis: ut in imaginatiua et dia. noetica .hoc est cogitatiua abstrahit a materia et prςsen. tia materie. non autem a conditione materis. igitur uni
uersale habet esse medium in sensbus et medio. Isc traditauermes. Σ.de anima chmento.6s.s Ex us patet. primo quid si uniuersalcinam uiuis talita sit sngulare nidiu materiam includat vel eius aliquid: tunc uniueri sale nihil aliud eriimia forma sue substantiolis siue ac, cidentalis concretiue concepta .hoc etiam patel.ssavni uersale format intellectum .materia autem cum si in potentia moti format.oportet enim omne intelligibile esse
pta. nam uniuersale est totu3 quoddam ut primo physi, csasi salitationis.remento. . de primo metaphrs.co ιmento. 1 .inquit.gemis est medium inter actum et pote, tiam et intelligit quod est forma no simplex nec composita: sed pars accepta per modum totitigribatet secundo. iniuersale simpliciter in actu non est ens rationis.nasens rationis estens secundo intellectum. tr. metaphysi. 5mento. 39.Uemm uniuersale dum pr dicatur est eus rationis:uel salie; sub ratione relativa eniis rationis: vi primo meta 1 comento Es.dicii. species sunt relatius non existentes per seq. .metaphysi comento. 4s. uni/uersale est in capitulo ad aliquid. io.metaphysi.c5 metor 1.Scientia dicitur pm relationem ad scitu 3:sed uniuer, sale est scientia singularius: ut dicit hi et dicemus. omni νhiis enim us locis patet uniuersa levi predicans esse re latione . latet tertio uniuersale esse scientiam rei:inde primo metaphy.cδmenis.Σ .inqui comprehesio uni,
uersalissest scientia singularis in potentia .conlprshego autem singularis non est scietiliaritia patet quid sit uni, iter fasciolioniam sua desinitio est eius per modum for ιm .a a te laxo uniuersalium est intellectias materia lig.nam nulla intelligentiarum per rerum materialium intentiones intelligit: sed dii libet intelligit per essentia. nam eius e sentia est eius intellectio.ex hoc patet oe non sunt incusanahqiii mnitier satia volunt esse species intelii hiles.nam sunt seruae intentionales rerum sensibilis: ut dicemus in libro de intellectu et tal siritudines singularitim.Effectrix causa uniuersalium est intellecetiges:
novirities salium visimus quidem est ut in paret itet, lectum materialem ad heatiiiidinem: ut dicit hic aliter, roesos, emittimus sinis est ut res materiales cui primo omnium principio copulet et coniungat nas corruptibi, les res exqtio a prinio principio exietiant: eidem possimi redire non in esse reali:et ita in esse intentionali: quod est ee uniuersalc.eth comnia tangit averro es. 1 et .mete . competae. . me his ample dicentiis in libro de intellectu
28쪽
lam lis timus esse notum per se quaq6
est in potetia i aliquo geli ei cinecessario e rit ad actum in illo genere ex aliquo illius. B3
scientis vi potentia sunt intelligibilia. igitur necessario educuntur a scientes: qus sunt in
actu: quando requirunt motorci efficere ea de potentia adactum.
Dis .m CZ tus iste reperitur valde corruptusa quia eus notegi in propria tinglia: accepi vereat, cui iacent in codi, ce meo: e3 fili; lsa Iierenni, Egnardi memoria
hase in tu tegeti is agens γ' est eatitudo sinientia in
actu.et hillogisat sic.omne exiens ne potentia ad actum necessario exit adactus ab aliquo sui generis.hanc feci, pit tam per se notam .et declarauit ea3 in libro metaph sce conira flatonem sepius. sitelligibilia sunt scientie ob actu igitur necessario existit
ad itum ala ita in actu sub hac
geniti vi in libro De intellectu dicem'ω aliqiiudo apud alter, est forma diu phani constat a iure hoc noveris aride deo.Tertius est luteilectus agens quasi si strumentu3.
ut pruna notio:*is idcirco iurum 36.pro quanto est principium quo extrahitur co, clusio de potentia ad actuin .ent igitur intellectiis illii,
ilumemquo natio a principio intellecton. Tettius est intellectito illut natus. v3a primo mediante hoc lumine. Ee intel,
lecm limpliciter illuminante Auernus verba hic intelliguntur flaui ille est scientia sibi et aliis.sbi quide; peressentia; ut Dicit , et metaphncomentorii .asus xo perhe ronali recepitonem. Sed queres statim quomodo intelle,
aia, ctiis qui est: vi lumen se habeat ad rationalem anima3: virus ut pars.uia vi accidens: vel facultas. Esn hac re inueni Averro e in valde erraticiuac varitim. n.3.enim De anima. mento magno,inqui sed opinandus est v, in anima sunt ires parteo intellectiis hilarus una est in. tellectiis recipiens. stria autem est elliciens.tertia aures
est factum vi intellectus speculatiuustet non possimi ee partes nisi respectu alicuius totiusmec potest viatim to, tum responderetrihiis parithiis nisi sit totus integrale: quare eruntdus compositiones.altera quidem ex intesu, est aliquid anim nostre quandoci inest propositio nes:ex qui biis sit syllogismusCaiisa est quia triplex estis itellectus agens.Umis quide uti sol:qui forma est uni, uersalia omnium intellectissim separatorum ret id per cit ius e Mntiam omnes illi heantur. Aluis insimus animo qui pars est rationalis anime hic autem est uti lumen quo intellectus materialis recipit intellecta .et hunc de
dii intelligere.3.de aia .co moto magno dices. mmo
erit sui se et quodlibet sui imaterialhως anima
uicterna.alteis erit cimen uidetur esse uti pars rationalis anim .nas de intel iecui et ii est diu ilia composilio intelligi minime potisdem accipi potest eode3.3.de anima c5 me tis.1 .etis. vide. n contrarium uidetur Aristotele g.ipse enim
quam inclait et desinit.et alteram per qua remanet: undea 2.metaphy.inquit. Ei auteni et aliquid maneat poste, rius:perscriitandum est.3n qilibusdam enim nihil si sh est ut si est anima talemo tota: sed inlei lectus, tota infimini possibile est forsan Ecce quomodo rationalem ani/inam constitiait ex duabus partibvs.alteram ex semine traductam volens.quam grscidianoeam vocan ostri cogitativam:siue discursiuam: siue imaginatiua3.alteras deforis accedere:intellectilin. 3.materialem: 3 noni captus ex seminem ec inseme redi sed remanet. ubi autem rationalis anima esset coposta ex intellectu agente et materiali: ut puer.dicebat.esset tota sterna:nihilqs eius inciperetnihilqa desineret: res h sc gratiis est:a val de laboriosa attamen apud Auer.s dicta sua debent coiiienire dicedium est et, rationalis anima est duplex una quidem animas ac formans:alteia animata ac formata. Ronalis anima unimas est intellectus maὶerialis ster, mis: qinquum appropinquet materis hs aliquid priuattioniss sm qi est capax omni iis intelligibillimitetiae; oamateria recedat ac deo appropiquei: plusq; c tergornis materiales: vt.et,pprcs auscultationis comen .etshahet aliquid perfectionis:per et ias illii minatur et rem ditur capax intelligihilitana: ut diaphanu per lume respectu sensibilium: igitur inusicinis materialis potest dici anima:pro quanto animai et format boles et est quasi utiqfidam repositum ex priuatione et lumine isso:qusno renissingilumnsed m5 i in intelligendi: et hoc modo accipi, endo rationato animas in toto nostro intellectu:et in to, io libro destriictio destructionis .nos intellecitis materiaι leni votahimus animam ronalemiet cita docv intellectunaaterialem:qliadona intellectu potentie: siue possibiles.
'Rationalis no anima animata: sitie ser hala est qfidam compositu ex parte persectiori nostr fornisquς ut dix0grsae dianora dicituraex semine traducta et intellectu mali:*iem nuc diximus hoc emscdpositum νm aliadest sternu3n m aliqd est genitunaequatum quidem eclintellectum matem deforis accedentem: cternum qua ιtum ad dia notam ex semine relictam:corrii piibile et genitu mugitur intellectus materialis est una rone pars: utpote ad animam rationales animatam: siue formatas: olla ratione totum ad partes rationis mi ad lumen et ad priuationem. It 3 una ratione anima ἰ alia Aio pars ais Ex us patet pino quo lumen illudus est itellectias agessit aliquidamtius noti .etqilomo non. patet scho inter Aristo et averroem concordiaret inter dicta alter. etia3. Tram quadocs averro .intellectit in materialem vocat
animam: fido vi parte anim Sinistret ego in scriptis meis interdum intellectus malem animaue:interdii par tem aninis vocoIIs ensi sic pisse dictardebent adhue sensum et distinctione; reduci sed utrum hμ sit sinplici,
ter veritas in libro de itellectit tagemus:*bi ostendem 'in pueriliter averro intellexerit ariston quo depraua/uii fere oes eius textus nunc aeost dictum intui.
LDifficile est aut ei qui non puenit ad hunc
gradu cocedere hoc. itaque diabstat:sicut longe est ei qui est in visa sate te inporis crede/re quod accidit sibi ua suturis.
c declarata possibilitate copulationis mine tangit diis sentiun et hoc ga non penieuerunt aclystatus illum. Tra; ut consistens in clate pi.e, hiervet iuuentutis non cradit sibi accessiira:qu in eo tingere solei uis posterioribiis statib'3uuenis enim fortis ac robiistisset bene firmus:
29쪽
tus s surditatemmel alia senibus peculiaria ita sitienia nunc studes'illim non intelligamisi per syllogismiis ac
Disciplinam non potest videre: vel excogitare:* omodo
sibi accidere postii temptis tale: vi ipse absq; syllogismo
ratione et labore intelligat:per estentiam .v3.intest ecliis agentisviliemadmod is ipse intestigit ah cs pena et labo, reth c est causa difficultatis et procii ldubio b c dissiciit, ras maximum apud me habet momentum:per via enis hanc quam dedit Averro .nemine; vidimus bearimem per historias antiquorum legimus aliquem beatum tali via fuisse.hene autem per heroicam virtutem:vitiorum comprellionemrac merita legimus innumeros esse bea, tog:de his tamen in libro de intellectu oscemus.
CEt nobis quide3 in hoc videtur et euetus
ad hanc persectione3 naturaliter accidit ut, plus mali Gaggregatione reru3 coadiuuanytiii 3 sese igitur euentus huius persectionis: inplurimum continget tempore senectutis:
ae post nullium studium in speculatione et inoribus: et post elongationem superfluarurerum: qiis videntur necessaris: et non sunt: et videtur * plures debeant puenire ad hec persectioneim quando vicinant segregatio ἡ
ni huius sui: Ahse persectio est oppomta perfectioni corporei.
om SV stet bis declaratis ethn solutis vult determinare tempus quoquis est apnig beati ac capax huius perfectionis. Et dicit primo. 1 tempus est senium. dicit secundo.ω non decrepita&sed virilitas: que est post talentute et ante te, trepitatem .probat prisma. Nam ad talem beatitudines requiruntur multa:qus paruo tempore congregari non pollivit.ex parte quidem intellectus requiritur adeptio intellectus speculativis quo mulis paries scientis spe culmi continentiinex parte corporis requiritur victo. ria senutius pariis:ω haberi non polliani nisi per habitus logo tempore acquisitos.ex parte no formne requbritur decentia honorisn .non quidem vipere taestus: gaipedirent uixta illud.si h essent: o non esse .nec si is ficit paupertas. io.ethico vim.homo enim animal est in digens. sed requitiummi dicit Aristoteles: sussicietia:qus haberi non potest mox et in pueritia: et ita patet qualiter heatitudini ueniens stas est senectiag.probat scfm .iniquit enim et vide inrωpiti res debeant puerare ad hac perfectionem:quando vicinantur segregationi dies' sui. hoc est iuuentutis.quasi dicatus stas conuenientissima est virilitas.probatur.quia hςc perfectio est opposita p/fectioni corporee.opponitur enim morbis:quos senes serunt obliuionibliae graiiedinibus:hebetudinii et csteris:usenem imbecillum faciunt oportet enim corpus sanum esse. io.ethicorum .itemo opponitur sis libidini inquiebtudini ambitioni:ac cstetis:quc conueni ut iuuens igitur
promptissma stas beatiuidini est virilitas: qus sortille
est. 3 .annorum: qualis Saluatori nostro tributa fuit. Animaduertendus u ad hoc ut homo possit esse ca . pax beatitudinis qusdam requiruntur lassi necessaria: quidam ut remouentia impedimenta .ut quides necessaria rearitur intellectus specillativi adeptio. partes ast intellectus speculatuit ellentiales sunt naturalis scientia et uretaphysica. IIathematica enim non est dispositio ad Micitatem retillim careant sine: Mim emisi eruis proipter exercitium:x dicit alexander dispositiones pari iusunt dialectica et grammatica: dialectica quidem a pler
lmientionem et errorum consutationem:cum quibus noest copulaticis rammaticam quoniam vipim situ stri,pta alio*:niis sine lingus scietis habeti no possim equa, do ii intellectus speculatimis est perfecte a stus in
intellectu materiathisic copulabitur hellectus abstraci ut forma: per cuius essentia; erimus intelligentes t xoremouentia impedimenta est necessaria uictoria concupiscibilium: xt declarat auertoes. .physicorum .co me. N.et alibi pluries.stemm et bonorum externorum sum. cientia .non quidem defectus est enim paupertas impoditiua silicitatis apud peripateticos nec xvi superexcessus.nam excessiis honorum mulio magis impedii isticutatem letos reo christicols tenemus per nihil nos posse mereti *licitatem.nam per nihil finitum meremur rem infinitam .verum ad beatitudinem coserunt merita: ssunt virtutis usust:quibus solis teus voles mere colige. ter per sui essentia heat nos.de his amplissime dicemus in libro tiro de intellectuqtieminc facinius pro re solanesium eopedite nostra linientute inueninius.
Loquii Elienasar credidit in fine suorudierum perueiure ad hanc persectione et noperuenit: positit impossibile hoc et vanu3: et ostii re sabulas vetularu3: sed est solum: ut
nos ommus no autem ut dixit vir iste.
Taliena sarco misit peccatum in logica. arguit enim ab com 41vna singulari negative ad unui et salem negatiua de possbili et non vale Socrates non est rhetoricus.igit imι possibile est hominem esse rhetoriciis. I 3M uides erirerem logictim. ita arguit ipse: oin sine dierum meo non peruent ad statum talem igitur impossit,ile est ho. minem peruenire ad statum illum propter quod inter filutas enumerauit copulationem hanc:quod forte nomale dixit.nonnulli codicest hahent qui dat alia verba: que an sint de textu ignoro.et propterea omisi ego enim averroem non legi in sprio fonte. LII c tradit auer moes de possibilitate copulationis.
CEiusdem ausistini Tilphi Lomentatio in s Tibriis
de beatitudine auinis averrois.
J T i massi itersi declaratio una
adiuncta iam dicto ad inquiren mi du3.videlicet intellectu in acturqui moueat materiale3 et redii Eal catenm in actu:sicut repertim
turi, se duo in quolibet generabili et comi/ptibili specie. hoc est. potetiale et actuale:qistrahit illud in actu31 et fili Sristotelem in libro de anima. hse via est manifestior ad iii ueniendum intellectum abstractum:qui dii eat intellectum materialem ad actum.
m. exposito conclusit pias bilitatem systo, coire ν' MUN sismis et ictilibus.'n quibus musta sibi
peiud nunc illa seriatim declarat.Et primo in in rerum natura sit intellectus ahens.pectindo.Q, ille at ahstra citis a materia et magnitudie. Et arguitivi mihi videtiit per argianientiam a simili.Eiciit in qualibet specie generabili et corruptibili est dare aliquid ut agens et aliquid ut patiens ita in natura intelligibilhponitur aute3onte. cedens ab omnibi sagitur et consequens ponendia. ori nio accipit concitissona Eeciincla se Micut reperititur)accipit maiorem:et iacuit minores let sui aristod
30쪽
Declarat secundo ui eiusmodi agens intollectus sit abistractust diictoritate ni istotelis dicentis viam hanc va lere pro abstractione intellectus agentis. DAed circal c dubitare potes primo contra maiorem. Nam ea ac cepta .addo hanc minores .Eed materia est res genera hilis et corruptibilis igitur est dare materiam agentri et materiam pallentem.contra minorem arguitur. η'ani intellectus no est species generabilis et corruptibilis: ut videtur averro es dicere. 3n libro ne anima.3.dicemus
prolixe.nunc xjo vls rationis accipiatur hac via .cmne factu; habet aliquid ex parte ageniis et aliquid ex parte materi sulcilectus specusativus est tacius.igitur habet aliquid ex parte agentis et aliquid ex parte patientis. iii cce stat prima calumnia .nam materia non est facta.cessat secunda.quia intellectus speculatiuus apud Aliermem est sucius. pcd tunc restat adhuc quo secluta li pro intellectu speculativo formando requiratur aliquio ex parte agentis non est probatum illud esse tu specie lutei lectus.dicet euini aduersansi illud ex parte agetis requi. situm esse corpus et ii 5 intellectu Respondet Averro es
cuia omne nuxtum cum materia tu a mixto cum male,riari econtra.omne seporatum a materia fit a separato a
materia.modo intellectus speciitallinis est separaiugam uteria.qtiare agens eum erit separatus a materia et ita intellectiis.et hic est illa via Aristoclita; dicit Auermes esse naanifestam ad probandum hunc intellectum esse
dicentibus nobis q) stelligere est simile ipsi scutireno debes propter boc credere in hic intellectus est cxtra animam:sciat sensus
cste ara animanu ia iurelligibile quod est
comparatum intellectui materiali comparationc seu fati: ad sensum est in anima: et scula/tum est extra animam. Et propter hoc noli
dcuccessitate est q) hse stelligibilia sint scpa
rabilia: ut opinatus est ablato: et anima recipitur m definitione intelligibilium specu Iase
a. s G spe nuerro es accepit intelligere esse simile ipsi sentire:idcirco dubita laam s sic iunc tutelligibilia essent
cxtra animas: ut stato dicit.consequentiaue prohat quia sensibilia circa que est sensus:s textra animam. igitur
et intelligibilia s. ei pocletu, similitudo non est assunt Oda qualuit ad omnia sed q, sicut sensus est in pati et mo,
ueri a sensibili ita intellectu si patitur et mouetur ah intelligibili est Ilo disserentia: quia intellectus:hoc es uniel, lectio non est evira animaist hoc ethare intelligibili etitru animam: sens in no est a re sensibili extra animaximiciligibile enim quod movet intellectu est in anima sal, tein dian ista sue imaginativa. sensibilexo quod mo
uet sonsum est omnino extra animam et dianoeticam et seu situ imi nam monet sensum: prout continetur in me dio illuminato.hsc declarata sui.Σ.de anima.ωme. d.
iis inseri contra 'olatonem .st, intelligibilia non sunt Mee ac forme separat ivt o solo singit. ias est in animum on est separatu sed intelligibilia sunt iii anima altem dianoetica: it no sunt separata Dec est pruma differentia inter sensit,ite et intelligibile dei de id ti midam tu . H.intelligibile definitur per animam euabile iobion per sensumaest eni iii iesii hile luteuito i
st equivocum per militis definituriri cudo ne anima accipitiinet hcc secunda differensia confirmat primam: nam sanima cadit in definitione itelligibilis est quia est illi subiectum et per consequens intelligibile non est idea separata a corpore:vt plato diit
C set rema sit nobis declarare: omodo sormateriales monent intellecti materia, tenuet reducunt eum in actum: sicut sensatusensunt .lDanc autem prςparationem no ha heiat soruas iliquantum sunt in materia: sed inquantum sorius mam impossibile est rem non materialem operari in uuateriaici misi inquantum est fortas a solum. igitur materiales sensate mouent intellectum ma terialem: cum acquirunt esse forsnarus: qus de necessitate non sunt in materia. l sc auteest sonia a illa:qus inducit formas uiateri, leo efficere intellectioci. Et scis et onme qditi ducit aliquid saccre rem inicilectus: est in tallectus neces lario: et ideo dicitur et sorine in ateriales sui itelligibiles in potetia: et o pue* habeant vinnia agens:qiiod extrahat eas de potetia ad actum: sicut habet quodlibet:
Llluc stilio explanat aliud qfi remansit in libro primo colh.4.v3.quo materiales tornis sunt apis mouere intellectum materialem:t reducere eum ad ac mut senilbile redii. cit sensum hoc est id relinquebatur:et ad huius sola, tioncm accepit pnio u forme materiales mouent iniet. lectum quando habet esse abstractus a materia prcsemtia et conditione materis: et stilogismus est iste: suam soci
' oracte. im ς materiales mouet
i vi ruis simpliciteragitur for, intelletis subesse abstracto .pri ι ibi. et anc autem prsparationem)
ciens formas materiales emcere in intellectualem. iii addit maiorem et scis cito iducit aliquid facere rem intellectus:est intellectus necet sariore tacuit concitissonem.v3.qj intellectus ages fit initellectusti irret tunc concludit intentum .et inat.et ideo di citur . fornis materiales sunt intelligibiles in potentia: et oportet si habeant unus agens: extrahat eas de potentia ad acitis sitiit habet quodlibet ob est in potetiari ita habes tria: pino quomodo res materiales moliet in tellectum materialem quia mouent stabesse abstracto tetin quantiam fornac. secudodi res intelligibiles anteque in ιtelligantur sunt in potentia ad mouendum intellectum. tertio q) datur aliquod agens extrahens illa de potentia ad actum quod est intellectus tua.
Et sicut i es qtig apprς benditur a sensu vi sus ipparci per illud quod videt. quod est
sua causa: vi est ii ix per hanc eandem ratio nem est propcutio intellectus abstracti cinu