Theoricae nouae planetarum

11쪽

ia aut iudicio Ecclesiistico accidi sit. Deinde irrita a natio bellices Ο siti lari x uitudine animorum ac robore excitas carpit amaaduersu, eos. qui it θ Asententiam distendemst, etiam domi cris delaatem exercere ccrperant. Si 'rundus Imponarer ab esse l. e. ne sebis Pragae repulsu ,pro ligati magni exercitus Germanici, aes olea di in Germania Bebemui exercitus multas remnes fere vastarat. In Italia eodem tempore statim post Eclipsin lues

multa ostendunt,qui quidem edi priuatorram ingruis imitatbant, ac seuebam. Nulla enim ars excoli sine frequentis discentrum potest. Postea vera non solum a R, Cibi neglecta estbee LeArina,

sed uam ab ipsis Acadimus streta v quobus aliquis certe locru, aliquis bonos his Avim in eris Use d bεbat Praemia enim sese, ro praecipua in g)mnasu recentioribus postic niuria ijs, qua

12쪽

Principibus collitur a potis , qui magno Plutosophico animo vi regnatis ample lutur. Nam bis numerus semper est ex us,eSmque ad rem hoc accessit incommodii, propter pa uitarem stimshia Mn. Nam frequens sodalirium di exemplo imitat discentes, cellatione imentorum ad mat. Perra in caeteris artibus mimo multa sue ab lausa. His quaisa rerum varietas est in quas ex aes unus αrtifex, ix intendinre aratremm paruor potest, qua etiamsi per sese satis in tactis est ari , metica Demetna mura sociis opus halet ad obseruarienes μάνariassiopputationes, adtatularum compositiones su emendariolus. Erane imur in via in male liberalitate pubi adboartes tuengo celen . Sed quo bee tempore in qua narione ὀForimus ' Quae fuit aeras maris

inimica Plute sorbiae quam hac ipsa o qua P domesticis ὀ - .

rut ius stere', dia nos a possint, et bis si ei lios carissius,quo sepus est tranquitas e. is de re costam γ ingenti dolore A icis saeuumm fatorum iam r. Iurtia in priorisus Neriata iis omnibus salvearia fuerunt provinciis,restituetat leges sciplinam, iudici exerta at artes. Itaque in Ao,c craseae retruda tenes inciderisne amen haec 'udia e seruara sunt. inrum in Persica mei natabia, o stea in Graeca and γ in Remana. Nime bee fera barisbaries penum deleuit bas artes, is in illa veteri sede Ampnac tum vero γ in Graecia n Dibis recens anee Tunicam domu tionem adnucsmucrunt, ut Trapezonlisioen inmerica e. , seudiat. mrax Demetritis ovi πολιορκητ, edictas i Rhodomi olsi et aemu as GHis Elam muri pari madmouisset, in qua , 'e L aer ima tabula ProtoPris cesticata erat , iam rutas Rhodiis crogetus,utilia operi parceret quoΙ propter artis excel-ietiam inmortalitate Ag m esset. Statim rex amoueri ma Mna, iustis quiem si bicum bostibus non cum artibus be tam esse. Lon dissimitus ob mas iubae retra barbari qua be .m geritia modo cum artibus oe lembus,sed etiam gigantum mere calo a m i ere diuina naturalia iura impietate,crudelitate, libi, amba τιolat.Quanto Otursis in perduis reliqua Europa ,satu

a iij

13쪽

esse,non poterat eam T rei fim iam Alere, reliq-m irit aliquod domicit, udis Dinae calf Moe aliatrum notaria artium, erut aliis mcd ocm Principes clui liorum ρι Horum reliquias utcunque sueant deo non iam frangamur animis, nondum de , de

studiis prorsus dester M. Ac profecto saepe tum ignauiae,

ditari nostrae irascor.Quid enim min s convenit, quum eos in metu

esse p is uiruse vere Dcum imo care fialia Cisisti m Auroris. se visi sim restici oe tegi a Deo Quid minus com mi, quam Ecessiam isse iptimam quae etiamsi licertam duriter auagatur, tamen Alin ejus non perest Cum iditur speraritam r. Dcum aluid σEcci fae oebemstarum artium rilici'. ias fruaturum esse nsunt interim vela Principilus mela nebis discrenda , nemo culpanesta pereant. piam hostili rabie aut uitia fatoris

Q are Cr ipse quamvis turbulento tempore, tamen hanc ad tione adornaui oetibi dedicandum esse census cuius audio cum in Ieraatisne ciuili septenetiam, iustitiam mederationem a benio viris maxime laudari um vero in priuata vita manetatem, med iam Iuerarum,ac harum nostrarum arriams Lum,quae si te, Ppa cis aliis qui earum utilitatem ine 2Pnt p m impi rant ac regunt,ne vel gesteratiane cemmunis salutis, vel barbarico iacmptu nostraturi scio boc tempore inter arma principes ad haec ciuilia emamenta non perinde resticere pes. tamen Vl efcit Afracans bas artes in tutela Princi viii Ubilierum retinean

Natorum pertinet curare γt dierum amu

14쪽

EPISTOLA. amissi confusis ii sta relim m historia n, centra. uum ciuiliciorum,ciamque totius uae sequentur. Hanc ob causam coelim sapientes principes expetiuerunt hanc doctrinam, ac arbitroo, . t x Minde nomina quemniam sideribiu λά ta csse,quia vel ostenderant anni circvitum ac met-, et emorta eria. De Atlans e metiu es Fopinio uisse barum artium monstratorem, ac Iecsu nominatur in Boeotia in quo audi se eum Orion putatu qui res ea em tradidispoisseris. Sed exempla notiora stiue eorum. Mi postea res M. constis 'tu runt. Solon a uulu, a Tbatite Atheniensibio anni metas constis , t it, docuit adjicere Epactas.Postea Reme Numa, Iulius, Aut lmsta ,ma curasses emendauerunt, is recensit Omliti in sturtio Iustorum.

Sed tamen errabant etiam tunc tempora donec

Caesaris in multis haec quoque cura fuit. Non haec ille Deus tantaeque propaginis autor Credidit officiis esse minora suis. ,

Facia sunt-Tbridosis Iustimam a uoribus emendritis noὼγ quam Para memoria estMD16 B. egis,qui pene extinctas ibas Asciplinae tui curau t. Talibus te Hris annumerari neuJes 7 exfragloria. De lucubratione ipsa boc praeseri testum . Et si 'an integra discenda Hex olimo ego sic adsis eri adoltitscentiam in Arithmetica oe Geometria optarim,vparim propenit Ptolemus poset mo vigeo iactis γ prudentes et iros mimi lconsilio quas riuatis quosum duxisse ex finibus libello, de rem

culis, item Tbeoricas seu orbiumpicturas, oe nomenclaeturas , γ

met: ι sumntati, reruda ingenia praeparentur ad Ptolemaeum

idae bant paraca itania adeo celeriter a perememetricen, isto tim miri eas oe iacinus Pto misi denis rationes adsequi ρ47 1s Et praesertim antehac aetare,cum graeci codices Ptelemaei non esse at in manebus hemita,quid intelligi poterat εx Arulicis versi ombi Ideo probata svolunta3 Eldirumqui σι tomas excerpserunt, Pasqui recte discis arrie magnu operae precii fari B. Hinc enim ιUsu Mi planetarut bulis ac supputare motus. Haec exercitia proucta ingemosos oe inuitiat ad quaeredosfontes. Denis cis Purbacchij sua pia suerit eruaetio, singulare in .soceri resilisi, epter autorita,

a iii

15쪽

cum issi rem ει , ac 'Aiosis commodernus . Aiunt Virgil aevi γ non m m s difficili esse ab Homero versum apte ac me stetras erre in alia3 materio quam Iovi fulmen exto 'vere. Ita proαβ is arbitror his exin am laudem Fe.tivn dextra complem seu mas prolixarum Asseatissem Ptolemaei. Et Pires sim hoc e πsculum iam senex paulo a me mortem consore it,cum tu ante me. Ium .s talteram Elam lor oram Epite men, p. sume an P iudicari experiundo an tam prolixae Eus utariones tam dextra Di summa cor potuerint ab alio mediocri arrifice . Audia fabre a.

mesea veteribiu plane an lcmata.Vigi s- α te fac as machinas,quae metus quotidianos e tium plancta. lxum continebat. Sed profecto maioris ingent; Luit tarac iras regre. metuum summam. Nec cibuo,c Mn tructaris arti ues. uni P machinas ctas fabricarunt, hinc exemplum sumpserim. In banu Tam intueri necesse erat .ctim itinerasti tari in alias ta iera, alias celeriora face ens cum alias pro Iesstitas alio re Ied bina gari aliaes in 'um ilias inare leno Peniunt Uuisti tantae ma rietasM,Pιasi picti ram in his theoricis sectantes. Hi a machinas ad barae Idaeam accem media t. Vtamur σοῦ cundimi viri Puga chis munere quod pretius astici mus, marss sis: de limin, εο erit oeyatius. Meundius. Speras meas amotat lenes stu, Aesis profuturas esse,quas Hisci, i inter magmen re, quid quo considio in hanc summam viuert a b derit. demonstratientim

Merues ex Ptolimaeo addiae,quas τι iliti, est ab ipso Ptolemaeo dissi,qui iis quiserbilosophia pus, d Livi, integer c escendio est.Nulto minus taxi infarciendaι esse di tutationes physicas hi ais iij quidum sic erunt .Quid est enim in uisus,quam timenta Eo πιπtrica era tare coinctim by corum Non solum manitas est μ mu 1,ut Plato dixit sed etiam petulatia Ei odio, coturbare grea metrico dimons uriems praei' is cenicisurarum. Proinde m umegi segetium,quantum potu , Purbacchium itastrare edi commin

care studiosis conatus sum , adieci etiam interdum demon'a tiones, ut de station bus planetarum , quae non pastim ebulasmit. spero iuuenibus cir distulationem dei luminatione lunaeis tintam ac Mil m fore. Sed de mea Ale ita prudentibinoi materibus ita rumpermitto. Simplici'Ao impertio ea , quaxu que didui,nonfine magno labore. Oro Quin praestarues artis

16쪽

EPISTOLA. inum m s Ptolemaeum ita bent.D inde ea quae M artis i' d. iam alici, etsi lis Asideruntur ,sua in L ista utilitari gentris humanitensiulant. Valde gauises sium cum intc xi mducti limum

quendam virum ling di iam Uu multis obseruarioniams agutitis, ni iovem os en e tatularum quam prefci magnopere opto. Etsi enim magna impendet rebus humanis omnium Imperiorum

conraeso,tamen nen propterea veritatis virtutis curam ac aduum depori re Immosas mentes cens t. Im. quia barbari isnpendere metuimus.puziemus acrius, ut optimae utillimaei: artes ad postestas perueniant. Non lupost Ptolemaeum vetera m in medita Alexandria funditus perierant. Perusit ei: tir ars isa, nisi ipse eam diuul Ibscurum in vosm motu meu inclus est. Pos a The ede,sij tempore Theon Iomisante Geterum inruptiones. Hic cum barae sarae nati ies in imperium Pinfusae sient, Graecorum ' a accenta persectitque ne haec de bina urbium atque maeniam Uid sminis obrue tuis. Ita nos quoque conten us aliquibi γ Libros ita a res oe doctrinam tradiis quorum indulti ia oese m stolantur ad posteritarem. Beme Tale, II id. Princeps. Viriue Uae LM.April.IJq2.

Io. Stigelius.

Praebuit in tenui labentia sydera vitro Arte Syraculi j machina facta senis. Nuia sed expressit doctis Purbacchia cartis Arte, manu,lingua ,sydera quicquid habent. Has pius astronomi labor illustrauit Erasmi,

Ingenio peperit qui tibi Sala decus. Uantum igitur praestat pictis facundia rebus Tanto plus illo laudis uterque tenet.

17쪽

DOCTISSIMO VIRO sIMONI

tim fiuiti comitari solent,Apollo consulim in lo 'Undo tantarum Olamirati finis baurin es G sit. aut qui biu mesia di faeli placeriem praese res aerumnas depulsuri essent, restendit, turn de Graec-- tramqui eam fore,cum sibi aram pH ibidem erat,i Massem. JErat a rem ara casta, quam cum Delii Asplicare in Atu si ne l-t m pari ma, Mine addiderunt. γ ex culica figuram granulam e Gerunt. Aliquarito po S cuin lis calamitates m. hilo ferent mitteres iteram ii reo ant Apol7 nemideue paruis tu oraculo, Apon negat eo imperata fecis. IIi meri percuisio lauso tisantur ram uterem per ami sim Param esse, oeculi interpretem quaerendum esse censentrismum it ad Plarcia, oui docet a rectu errarum, iidi licet nescisse eos cai ροῶ Pli giscrimen , nec ex cisio suisse quadram dum facienae mmon ut qua ruriene cubus duplicandiu sit. Ceteris admonet bae eruculis nee vitam esse ita Lmum Graeciam futurum trini aiam si se ad Philisqbiam Graeci couerti sent, quia haec Iliadia animos ab ambitione.γ caeteris cupidituribus ex quisus Lila γ cetera miti existunt, adamorem pacis,'mode ion m in omnibuι rebuι abducerent. Hurus mihi Platonici oraculis lifime merit in me temtam Simcn, cum h lites horum temporum iti his censi eis o. Nec Dro alienum putaui bee Ieco recitare, praesertim cum ad te

scriberem hominem,cum in reliqua philosophia tum in bis i sis artibuι eruditifimum. Nam mi bi quos , m hec remearum vide, tur pullicarum calamitatum fere, si se nos,i homines ad veram

veteremq: philosophiam conuertant,quae ctim ince Mammos amo, re ac h. o veritatis, γ ad intellectum vis admiratem epi a. rum rerum exulcitet na 6siccit viros bonos ac moderares etc disiis

mitis horum, qui nci cum propter inscitia belltim veritatι rectae do bina indixerint,'iu homines studiosos horribilem crudelita te exerceant, publica, discordia praecipue alunt atque infammat. Et si autem isti Platonis oraculo nihil asticiuntur, nos tamen decet

18쪽

et eram citre oram contentisne, ut iuue1 vulcm ad Mestudia reuo is tuliberrimae artes conferuentur, O ad pos ros pera Memant quod certe praestare ipsi in hoc vitaegenere Abimus,m is olim habeat Restalica ciues recte eruditos. ωι γνησιως ῆιλο-

σος Ουνὼς mederi publicis malis oe velint cirposint. Neque vera iri melius roris iusque de iniviso Puere Immano mere. ri censindi sunt, nec Deo Patius facere illimi am , quamsi qui hoc consido optimarum artium stula di tant, atque ornant.

Huic merito ,- itriumphi ,1 victoriae inre anteponi pote. runt. Ac mus ego quid m lues ad banc laudim impetus iam elim, sed puel quam nunc optimos autores. primum Mittit clem, deinde EucIιLm Platonem edi curasti γε itine egeo iam agomas ae Atiemm Untaxeos Plotimi extunt minime obscura tuis Atii ac volunt tris tuae tishmema It : γ tibi hunc animo, ErReipubσatulor teq: non E simam, tam οι σπι δ'ον 5, t Acitur

hortari,it tetsi te ad hanc philosophiam id is andum conferas. Habes huius bene, Sisimi mrrioli scies, non sane multos, sed tamen aliquos Iasim in Gomnia , viros eptimes docti imos , quiis commouere studia i in neutis hac in re cenantur. Recte eis tam iudicant. reliquam pbilosophiam mancam ars mutilam esse, mmmmcxlistium certis accedat. Scis autem in sobolis opus esse Elementi mec estus Idetas madis necessarius EF, quia Theori. caeli vocat, tu im egium calesliis , quas cum hic ederemus dili Diax iri optiret ac veteris,l sminum amicι ematas I

cibi Milics4,iu, italo hane ad te Epistola addidimus, nis solsi,

quod tui me meriam uobis Abinde reumat haris artium tractatio,

sed magis eo,quia libetam sterabam plus bditurum Puriae apud

stadiosos propter tuum nomen,quod propteτ eg m3 virtutes tua apud omnes literatos admodum Iatiosum es F, praeterea intuem omnes in te cupio, ut tuo exemplo cortent se bas communes liteis ras cum interiore philosophia conivnre Lbere. Nam Epicureos ictos,qui neque pulcherrimos motus coelestium corporum ad ramtur, neque cogoitionem eorum utilem esse contendunt, ne quid appellatione hominum divos esse iudico. Etenim non solum b Eum gerunt cum humana natura, quae praecipue ad has diuinas res astiacie, idas condata est sed etia θεομα visunt.Voluit enim Deus αrum mirabilium curseum ac virium uotiuam, ducem nobis e se addi vitaris cognitionem.Quanquam in hanc seni etiam aliis in loco

19쪽

tes etaigendae sinit. Primum pemnia γιta esset,simillam certam a ni ac temporum descriptio tum haleremus. Sed illa viduas lonΠmaior est, quod teras illa metuum costitutae ad omniam anima D. tium salutem Linde mites coeliatum luminum multiplices, supcriorum atq: infer m corymnaem consensus persti e temtur, in hunc mundum , ut venusApime input Nemrbum τινοe δημιουργου νήι τί πιημα esse , ac mente aliqua ne optima conseruari ad: trabernari.Qwlum aute refert sominis animus 3nruentes in illa diuinitatis vestim firmam tenere persu

solion de Dei praesentia Bque preuidentia profecto ιu berus memissim agna hoc νδε balet, P ad reli oum confirmanda,i ad

regendos mores. Haec siquis arroganter contendinaturae suae imminitate preduino aliter aq: Cyclops apud Home. qui negatsem svereri deos. Quin petius, ut Plato dixit deissemper γε- ζεῖν,

hec est, certissimo mota e ita metiente gubemare haec inferiora,

ita nos isti limbutus summi arii Pu lineas considerantes, hac pulcherrima Geometria nos oblectemus,quae diuinitarem nebu ostedit. Si ob hane insam pro pue congia est ca Ios natura,vi certe est, ut Deu nobis men Stat, furis constat voluntari Dei neu parere es, qui bee Luinitaru ,si a uen asticium neq: inquirit. lam S .

tum nego ademnes vitae partes diuinatrix ita pars ue en si ea, quae distulat, ques hileia secti resta in miscenta corpeia

temperameneu.In prisura vita babet usum in medendo,ut summi teres is tu conducit oe adre Indos meres, oe deligendast d a. plurimum enim refertine eluere qua quems natura ducat, τι bendis impetus iud Uria iaciemus ars siformemus, prauos celabeamus nam in torsi narure metis ex parte imitata Ar teperamenta. Non dicam hoc loco de fortuna me omnes vitae casu ad astra rea Ierre iidear. Sed tame fortuna saepe comitatur mores. Et quana quam aliae quos canses tu humanem euelaum me res loquitur ipsa metati in astris clausam escitur,vi H sic dus inquit,Ipse dies fuandos parem,quandes vcvir sit. Minus atitem laedet fretu ferae praeparatum auimum. Nec nihil conducit tempestatum Obs uaria ad oeconem a. Perra bi neximi anni aliquci, satis clara, si vilicationes nabuerunt1bdera metram vim in aere ribus na

20쪽

ab hac arte, multa prouidere possiui,vel ad caueuia, vel ad mitia gaiida pericula. Saepe enim fata censilio tu melnus fect ruont. Saepefator: in se tiam lenit Deus, placatus piorum votis. Qwe haec quolumis causa 'em rerum futurarum si is cari es au maduertens. Pro st elim commone ieri bomines atroci obdera minis, ut a Deo opem implorent, deinde ut bonitarem Dei magis scant,cum videri ut aliquam isse susteriorem ac meliorem naris ram oderiSus,quae tristes s stationes miti sui. Nec dubia est harum artium fges. Nam motuum ratio demo strationes babet, quarum eo est siuaui ima comtio,quia delectar animos cerrituri, barmonia seu consensus in tanta diarietur ea mentorum. Et

diuinatricem si quis prudenter ad Phsicen referet, intel dit ea ba

bere Vinus causu. Et tuetur eam experientia peritissimorum bininam. 3, ecia si Galeri u debac ipsa arte inquit, sopbisicum esse, contra experientiae testimonium rationes quaerere. Nec eo detraheta

est artistis,quia aci: artifces aliqui inepti sunt, t non omnes etitieutus humani in arte monstra cur. sunt enim Gratiae quaeda pre, tersydera eventuum causae Et si arare in tantis tembris humanae meaetis, multa prolici nequeunt tamen artis beneficianen leue ducem tam est,quae ρbras interim ad distaesummam pertinentia motnet .QDties sellam,r in leuioribus animaditu iis rebus,que sunt ut ita dicam in mambus' Nea: tumes propter I uiusmodi enata explodendae sunt artes. Sed prugentia est ad distae Uum inde,qua tum posumvi transferre. Illud etiam recte ius Brutis iuguare facile est,quis ese modus Auinationum d beat γε quod retro appreber has diuinationes.ut medicorum iudicia tit caeteras Phasicae partes. Sed hic alibi distulauimus. Ctim igitur praemia sirit artis inraualia,cuma: miris sit cointio suavitas,tamen vel inertia hemiamm y ut be tantae res ne ecia acstretae iaceant, vel etiam n uis iudiciis . Non enim nulla balarum culpa est,in quibus rixas pbisticae longe anteferebantur bis pulcherrimis αδ optimis disciplinis. Homeriis cum in clypeo Achil pingeret bilem, oe caeli verti,cem ac motum des beret, quid aliud ruoluit Oscare,quam baris

rerum inquisitionem summu beroibus ditiam es Apud Virmium

Iopais in remo comisio canit errantem Lunam, Solisque labores.

Turpe est autem in castris,oe in remisio in admiruttione fui se brasnes,oe inscholis iacere stretas atque neglecta quibus Ibitis.