Theoricae nouae planetarum

31쪽

tant .hunc motum ideo suilla assignandum lunae quod loca cum eclipsium quae semper eueni ut prope nodos, tum maximarum latitudinum lunae.quarum loca mediant in

ter vagetur certo annorum numero p r totam eclipticam.idaue contra seriem signorum, seu in anηtecedentia. ut Ptolemaei more loquar. Verum id genus multa alia c5memorare poliem, nili arbitrarer ex his exemplis satis perspici posse, quod sit discrimen methodi in

hac Isagoeta & apud Ptolemaeum. Nam epitome prorsus imitatur methodum Ptolemaei.nisi quod sententia Pt lemaei interdum breuius tradit, laepius autem obsi retores propositiones in parata quasdam ac membra erudire atque ingeniose distribuit. & apertiris copiosius. denique facilius demonstrare studet ut plerisque in i cis παρίς ξασις potius quam epito me appellanda videatur. Reliquae sunt duae quaestiones altera curauiora sole ordiatur.qui tanquam princeps & moderator talestis ceconomrae medram sphaera occupauit. Alicra quem ordinem seruauerit in docenda cuiusque planetae thectica .Lexplicanda doctrina et, . i. De prima quaeitione sic respodeo. Et si alij multas colligat rationes hisas exordiu, mihi tamen limpliciter videtur Purbachius secutus Ptolemaei velut optimi arti is excplum. Satis enim apparet Ptolemaeum absoluta doctrina primi mobilis primis duobus libris,mox proponere motum solis primum quia periodo

solata quae annum nobis conficit, metimur caeter Cru omnium planetarum motus ac periodos . Dcinde quod disi putariones de reliquis nullo modo intelligi possunt ab Gque notitia motus litis,quem velut principem atque numen suum illi omnes cum vada reueretia colui, stasque cursus ad eius normam digere solent. Sic etiam exen plo Ptolemaei lunam mox aggreditur post solem . Et quanquam in reliquis planetis nonnihil mutauit ordinem tamen nihil ab eo temcre factum est sed si quis totius tractationis seriem diligentius expendat. perspiciet Omnia in hoc compendio venustissime inter se cohaereo re summ6que studio atque prudentia facillima quaeque

32쪽

primum esse tradita. Quam etiam ob causam ultimo loco proponit speculationem motus spherae, in qua

sunt stellae inerrates,stu ut vocant .sxae, cum Ptolemaeus eundem motum mox post duo luminarra ex nonat ac demonstret. Nam quia haec octaua sphaera non incedit simplici motu ut Ptolemaevi tradit.quem penuria obseruastionum & angustia temporis satis excusat sed varie quasi

trepidat quem ad inodum contanuis obseruationibus posteritatas animaduersum est commodum erat in extrema

parte clementaris doctrinae hasce dissiciliores sipeculationes recitare.POreb, ut respondeam ad alteram quam nem sciendum cst autorem prima parte huius libelli ordine tradere singulorum planetarum motus periodicos,qui fiunt secundum lonstitudinem totius zodiaci . In post Hori autem parte cui titulum fecit de passionibus primu docet varia ραν ivx quae propter hypotheses motuum periodicorum & orbium ut epicyclorum, se nossi is Gulis alia alio tempore olierunt, ut sunt progresu:ς re res sus ac stationes Planetam. occultationes emcris ni ue, prout hi distant a sole. Item varii aspectus omnium inter se Planetarum.Quare nos lunam ac propiores Planetas cernamus in aliis locis coeli quam sub quibus vere anc dunt. Et hic pertexit elementarem do trinam de eclipsi . bus, quae disputatio etsi brevi; est tamen intellecta , studiosis, qui rectis atque philosophicis praesti sunt ingeniis magnam ipsis ac veram voluptatem ad aere Heconiania fere comitantur adhuc illas hypotheses motuum periodicorum & amplitudinem seu anetustiam eorum Osebium de quibus prima parte dictum erat. Deinde texit hinstoriam de motibus planetarum in latitudinem , hoc est, quatum quisque eorum, aut quot partibus Item in quod mundi latus denique quam varie evagetur extra eclipticam , quae a sele annuo motu destribitur Z a Ptolemaeo κυκλος . in appellatur. Ad extremum pertractat ut dixi octaui illius orbis ambos motus simul,

quibus videlicet cietur & in longitudinem S latitudiis nem. Sed in priori parte quae continet periodicos motus , docet cuiusque Planetae theoricam hoc ordine.

33쪽

trones qualis sit situs orbium centrorum.& axium scu polorum. Deinde quae sint periodica tempora mortuum. Item supcr quo puncto & axe vel eccentinus orbis, vel epicyclias regulariter incedat. Item qua ratione hi m tu, ad selem velut Lesbiam coelestium corporum regu lam sese accommodent. Ultimo exponit ac desinit voca bula quorum noticiacum ad intelligendos motus, tum

praecipue ad eosdem computandos necessaria est. Haec bono consilio volui studiosos lectores initio admonitos de subiecto ac methodo. de lue ordine totius libelli quae eui fuerunt prolixiora. tamen spero discentibus non futura angrata aut inutilia. Deinceps in singulis theoriciet addam cum breuia ad declaranda seu figitras, quae passim adiectae sunt tum alia etiam profutura iis,qui haec elemeta cogno secre atque intelligere chpiunt. Audiamus it que iam ipsum Pu bachium doce

34쪽

TAE ORICAE NOVAE

PLANETARUM GEORGII

Purbacliij fceliciter incipiunt.

DE SOLE.

PRIMA PARS DESCRIBIT

orbes,& horum centra. OL habet tres orbes a se inuicem omniquaque diuisos atque sibi c6tiguos. Quorum supremus secundum superficiem couexam est mu-do concentricus, secundum concauam autem, eccentricus Infimus verb secundum concauam concent icus,sed secudum conuexam eccentricus. Tertius autem in horum

medio locatus tam secundum superficiem suam couexam quam concauam est mundo eccentricus.Dicitur autem mundo concentricus orbis, cuius ce

trilin eli centrum mundi Eccetricus vero cuius celitrum At aliud a centro munJ Duo itaque Prim; sunt eccentrici secundu quid,& vocantur orbes augem solis deferentes. Ad motum enim eorum aux solis variatur. Tertius vero est eccentricus simpliciter, S: vocatur orbis solem deferens. Ad motum enim eius corpus solare infi xum sibi mouetur.Hi tres orbes duo centra tenent. Nam superficies convexa supremi, & concaua infimi idem centrum habent quod est mundi centru. Unde tota sphaera solis, , scut& alterius cuiuscunque planetae tota sphaera concentrica mundo dic, tur esse. Sed superficies concaua supremi atque convexa infimi una cum utrisque superficiebus medij, unum aliud,quod centru eccentrici dicitu habent.

35쪽

TII EORICA TRIUM

orbium Solis. o bis su emus

orbis C.

medius orbis ad cuius motum solis e D staecliptica, est D. B. C utrin est mundi super quo desosra esloe extrem oris ei serenota supremi orbu , quae hic repraesensat superficiem comes m eiusEm orbis: oe in ima circunferentia in mi erbu retro furumsuperficism concauam eius: m.

36쪽

Centrum recentrici orsu ,super quo an ae extriniliates mes' orbis, exterior interior deforduntur. Exterior seu remo tior a centro des at tam supersciem conuexam huius m ' o bu , quam concauam supremi. Interior autem superficiem concauam eiu em med 1 oe conuexam in imi. Sunt enim oe hi ct alia coelestes orbes inter se contivi id est,eorum Titi seu extrema simulsunt seu itasese continuunt, ut nihil positi esse medium. Orbem Cicero er alu tantum etiam pro circulo dixerant. Sed hoc loco Dii ais haramsic excavatam, ut intra se aliam -- lptat tanti ram. Cuius rei exemplum qualecunque videre licet in partib. oui, ibi primum crusta exterior in ludis omma interiora, inde exigvia vel tenuu tunica se membrana continer proximum liqvorem, quem vocant assumen. In medis se mitellus tanquam terrea pars otii. Martiatis. Candidas crocera circumsut Mutivitellas. Ogliquod etiam exemplum ping t ceparum tunica

multiplices, mi semper interiores ac ni o propiues sunt am tristiores. IEst autem ditiacum caelestia corpora tacita non fori j motu proprio Ure FonM, ut animalia ,sed motu vectionis. sNon enim Nipisses in aquιs,vel aues in aere temere malintur huc illuc,sdperpetua ac lairima aequabilitate ac intra certas metas l

cetis. Vbi etiam monet duplicemiphaerae tu esse se κυ pari stn J early volutationem oe conuersionem, ac docet caeli motum se si νασιν non κνυσιμ, qui e re eadem duo Pwcia manent immobilia.

37쪽

sECUNDA PARS DE PERIO

dis horum trium Orbium.1 I.

DE PERIODICO MOTU

deserentium augem. Mouentur autem orbes deseretes auge s blis, motibus propriis proportionalibus, ita quod semper strictior pars superioris sit supra latiorem inferioris, & aeque Cito ci cum sunt secundum mutatione motus octauae lsphaerae, de quo posterius dicendum erit. Poti tame huius motus fiunt ecliptic octauae siphaerae. Aux enim eccentrici solem deseretis in siu- perficie eiusde ecliptici continue revolvitur.

MPA alios Los orbes, sumsimn ac in Oriorem, ut medius irae ab v purantiara ac Sἰenim Planetae flos had rens Ecce raucos orbes, necesse esset tum propter Assimiles eorum , ocim eterar re linqui media loea hiantia vacua rer rid. tum etiam opter disti ita motuum tepora per Acu atii feris,ssionem corporum, aut certe eundem lacium adias ramum esse corpore, alias replere horet rem nar a re a vacuo a penetrarione d mensi alum, P am ita vocant,cum Nant duo corpora simul occupare e dem locum proprium. ex Ptolemaei quidem sententia,q, suis άν-si xflis immobile uatum hoc Ph suo munereμα--tur hi duo orbes aditi Eccenono. posterior aetas non reliquitias Orbes ocisses, sed quia deprehendit VCGnflispaulatim tu . ducis A alia sita et odiaci, hoc ipsem quoque munus os delegauit Vocatur autem planum fi s κυκλer δια ι γων των Iais,o

quia curn sol in e de semperplano decurrat, reliqui Planetae omnesi uti

38쪽

soLIS.

inde ni vir: ae latus euagantur, iton viis atqiae eo em modo,sed ad disimilia interualla, ac diuersis locis oe temporib. t infaexplicabitur. Q λώπτnt; -o ocatur,quia quoties Luna adso temperuenis,lelei obiacitur ne latitusne. t non ita magna,e diis dfectius, Solis quidem in nouiltinio, Lunae autem in plenilurris.

Caeterum idem esse is ct Quaesthaerae, cui infixas triluia mim pessis inerrantes, oes haeras iis, inde animaduertitur, quod stellae inerrantes seu'as per eodem modose habent ad planum, in quo sol perpetra conmertitur, is insta dicetur. Ex his iam facile inteΞ potest, cur hoc is inplanum Solisa recentioribus vocetur Echptica o lauae sthaerae, videlicet, quia sestae'ae, qui omnes in oc1 a s haera collocamus, laritudines his seu J Ilantias ab intinerestari non mutarent hac lentis,sed se semper constertiant. OH es Utantur a Graecisse pioAL aeque oces, uero te Diat orbes inaequales, qui tamen pari temporis statio conuertuntur. h. e. qui habent motus similis τelproportionales, ise Ptolemaeus loquit Deuer rt axe arxerAmrοῦ,

DE MOTU PERIODICO OR-

bis Eccentrici, qui deseri corpus selare. Ed orbis solare corpus deferens motu pro- Pro im prio sit per suo cetro, scilicet occentrici, re gulariter secudum successionem signorum quotidie 19 minutis & octo secundis fere de

partibus circumferentiae per centrum Corporis solaris una reuolutione copleta descriptae mouetur. Cuius motus poli a polis prioru o

bium distant, & si in t termini aris illius orbis, scilicet lineae euntis per centrum eccetrici axiorbium augem deferentium aequi distantis. Ex his apparet, quod propter motum orbium augem deseretium, quem habent virtute motus

39쪽

Uctauae sphaera axis orbis solem deserentis clicentro circuli eccentrici atque polis eiusdem

circa axern orbit augem deferentium, paruorum circulorum circumferentias describat secundum eccentricitatis quantitatem.

addi in DNicas putorinn astronomicomm . Caeterunt λ. εἶ. . iuxta Ptolemaeum paulo est maior anni quantiti, ac propterea - , a re m fmotus Lumus item aliquanto minor. De qua varietate annorum

40쪽

., is deferentium apogaeon Eccentini G A H. P est rii xu Eclipticae illa uae sphaerae, is paulo ante diritum est. Eccentri,priori aepiadistans E F. Eccentricitas seu laxuνmphile Solis linea N. Hae est dias antia centriorbu Eccentri solis a centro mundi. Poli, id est, extumitates Mis orbium deferentium a gemG H poli axis Eccentrici RRCirculi,quid scribuntur ad motum deferentium Neom apolis Eccentris repraesentantur hic a semicircidis E F HI,