장음표시 사용
871쪽
non pro uirtutis actionibus: ideo il las segniter exequitur de pigri & inertes pro sua salute sunt, quantumuis prudentes negotiatiores, subtiles,usurarii;sc,m tigulem homines surgunt de nocte latron es. Vt decipiant aliquem plerique,omnem mouent ut dimiὶ Iapidem: alii ut uirginem & coniugem polluant alterius, maximos selaipiunt labores: & in summa non dormiunt impij, nisi eum malefecerint. Sed hic labor in malo, semper autem in bono inertia,unde & eo detinetur hi quoq; uitio :peccant& grauius,quot norint in rebus seculi labo res obire; pro falate autem propria, Scuirtute nullos uel minimos & nisi eoacti obeant. Vt merito dicamus inertium tres esse species: una eorum qui in nullo laborent,ut sues in otio conditi; alteram eorum qui nihil boni agant, sed perditissime ut uiuant, laborant.Tertiam eorum qui in malis strenui sunt inq; rebus seculi,& pro salute animae, valde sunt tepidi & segnes.
Morbo inertiae succurritur in primis, dum recordabimureonditionis nostrae, quae addita labori est,ut in sido. re uultus uescamur pane nostro, Genes 3 .& prouerb. 13 . pane
otiosum non comedes. ποῖς δ' οI-ορος βιος ἀθρώπων κ ουκ ες πονων αναπαυσις Euripides in Hippol. actu.r.
Aerumnos αι omnis uita homιnum, Ioe est laborum Hla requies.
Et Iob s. homo nascitur ad laborem. Et Psalm. I 27. labores manuum tuarum quia manducabis, beatus es , & bene tibi erit. Laborandum in hoc seculo, ut in alio quiesca mus. Et QTρνωM. πωλουσιν nuιν ωάντα τ' αγηουθ' u θεὼ, id est, omnia labore & sudore hie vendunt boni Dei, ut ait Epicharmus a pud Xenoph. de dict. Socr. & pro maximis priemiis, maxima oportet subire certamina , ut Octauius dicebat adnuit. tes libro so apud Dion. Cassium. Uum tempus habemus, operemur bonum ueniet enim nor, scilicet mortis, in qua Operari nemo poterit. D. Ioan . Euang. c. 9. Datum unicuiq; talentum, saltem unum est, nec eli aliquis qui beneficium aliquod a Deo no acceperit,m quo operari debeat: negotiemur in eo,utcu usuris possi nus, ration creddituri est donantio os
872쪽
ferre,ne audiamus grauem illam reprehensionem D. Matth. α s.serue male dc piger, c. At que quemadmodum D. Paul.ait a. ad Thessal.3 .si quis noluerit operari, non manduceti& Pindar. Prthiorum o de L. epod. 2; . ποναν I'' ου τις ἁ π -λαρος ἐτινου TZ εσετω. Id est,iaborum nemo exor est, neque erit. Fugienda,inquit D. Rernard. Otiositas mater nugaria, nouerca uirtutum aliter seculares nuget, nugae sunt;intcr sacerdotes blasphemiae Et Nilus Episcopus& martyr in Gnomis, ma riem uitiorum segnitic ait, quae enim possides auferre solet , quae uero non possides,ne ea consequeris,prohibet. De diligentia. cap. 26.
DIligentia,est cura studium ,& solicitudo eorum quae ad
animu pertinent, quia ea suae diligimus,unde diligens ea studiose & solerter agamus. Quam obiu diligentia, labore liabet iucundu ,& ex parte illum leuat; iuod non multum nobis laborare uideamur, in eo quod diligimus. Talis strenuita luae est ad res geredas prostitudo, δεδμγα . , unde strenui milites,& magistri pecorum apud Colum. li. s. Et apud Cic. ad
Q ratrem strςnue *dificare, id esti diligenter
De fraude lolo,calan nia cap. 27.
DE fraude,dolo,& calumnia late dicemus,Deo fauete, in
iuris epitome . iurare quaedam tantum breuiter,ut satis faciam ordini constituto , delibabo . Fraus & dolus, habentaginitatem cum calumnia, in animo circunueniendi, ice. I ossi c. ut aut fraude iniuria sit:Fraus quasi uulpecula uis leonis I idetur, utcntiq; ab homine alienissimurn, sed fraus odio digna maiore. Fra dare itaq; erit rem alterius astute interuertere uel intercipore,& fraus deceptio & circumletio. Arist.li. . Polit, c. 4 Fraude in persuasione nocente, uel a principio quado falsa oecipiens, uel quando postea talis esse incipit, POD; t. Et libr. I. histor. anim. capitulo I s. in uerluria, dia ait, m ibus pars interior plantae non caua, ted ita planiustula est ut soluim colo artio gat uestigio.ij uel suti sunt & fraudulenti. , te si nullator dicitur ore deci pere amicum suum, ProueIb. H.
873쪽
ag circunueniendum,fillendum, decipiendum alterum adhibita, at ait Cic. 3. E& apud iuriscolis ex mente LabeonisUlpianus in I.i. . dolum ti,de dolo. lib. 1.sF tit. 3 Dicitur bonus dolus aliquan io, pro 'olertia qua decipitur hostis,& cii cumueniriit per strata geniata,vel alio Dodo. Sic D Pau. 2. Cor. c. ret. dixit se Corinthios dolo coepisse. Et bonus dolus saepe simulatio pro salute sua est, non secus ac sepiae in piscatu , ut sis conseruelit,emimini atramentum, turbato loco in quo sunt ut lateant, teste Suida. in uerbo επιτιλ eris,& Plin. li. 9 c. 29. ubi de poli pis idem refert, quodque imitentur saxi cui adhaerent colo Pem. Dolus, cum aluid fit, aliud simulatur:dolosus irduplici corderunde Deus de Nathanaele, qui libere,quae sentiebat proferebat,uere hic Israelita, in quo dolus non est. D. Io. c. i. Et Pedius iurisc.dicebat dolo malo aliquid fit, quoties circumscribendi alterius causa aliud agi simulatur apud Vlpi. in l. dolo malo,de paci lib a. isti . . de in s.sed si fraudan. di eiusdem .l. .ait, ii usi e dolo fraudem. Fit autem dolus, &fraus,& re,& consilio,aut utroque modo:quae Deo fauente distinguemus latius in iure,ubi tractabimus, re ipsa solum fraudem, dc dolum, sine consilio in deceptione uir puniri. Iubent autem leges omnes diuinae, dolum malum abesse, δc puniri,
Ies leg solim dolos in tutela latum commissos: Sc lege lectoria,dolos lia adolescentes, iudicia in maiores QIamobrem vitium hoc fugiendum est,homini potissimum christiano , cui mandatum est r. ad Thel . . in negotio ne circuueniat fratrε suum. Et illa plerunq; pertinent ad circumuentionem ob hona externa. At calumnia famam impetit maxime eoru cotraclitos sit,uti caput de uitam: inde calumniari est,salsa erimina intendere,ut Sc latius, dum de criminibus agetur,si Deusvelit extantq; tit. de calumniat & si calumniae,& dolus malus insit iterti qui ob malitia, in aliud nomen peius degeneret, prohibetur hoc nitium Leu. I9. non saties calumniam fratri tuo. Et Isa. q. recede procul a calumnia, Et Luc. 3. neque calum D Iam faciatis Dirum namque St impiissimum uitiuhoe, quo multi innocenter oppri Inu ntur, Prou. 28. trux communis, d multorum malorum cauti,ut ait Aristo. in rhet. ad Alex. dum agit de exordijs,ut non immerito David psal. ii 8 ad Deum, et i rex, clamet, red rarae mea calumnijs hominum. Calumnia Ioseph iustus in carcerem detrusus,Gen. capit.39. Susanna Obruta supplicio, Daniel .ca. in . Cousistit autem in falsa delicto
874쪽
xuim accusatione. Quanquam & hodie nouus calumniae modus inuentus sit, non umiperando,sed laudando, samae, ac co-
modis hominum insidiari . Quod uitium in aulis principum ortum,usque adeo in oleuit,ut ea loca, tanquam proprias sedes,uideatur elegisse,ut ait Polybius in fine libro primo. Me dacium perplexum,& dolo plenum est, ut ait Suidas in uerb. yολος. I antidota ad raudes,dotis,ct calumnias expurgandas.
SAnior medicina, & regula esse non potest illa naturali,
qua statuitur alteri ne feceris,quod tibi fieri nolis: hac certe fraudes omnes & doli, & calumniae imp ijssima nobis erutsi recordemur quoque, instare fraudantibus, & calumniantibus, pqnas saeuissimas , ut saltem timore petnae facere desinamus, quae ob virtutem contemnimus Recordentur & fraudulenti saepe dolosos,dolis decipi:sicuti contigit Lysandro Lacedae duci, qui erat uersutissimus, multiplex, & subdolus, ut ait Ami.Probus in eius uita,& M. Cicer . primo, ossi c. quique δε- Iebat dicere,ubi leonina pellis non sufficeret, ibi uulpinam esse assuendam: idemque Ribebat,pueros taxillis, hoirines uero iureiurando fallere,ut narrat Plutar. in Lysan. Tandem tamen , ut ait AEnail imprudens ipse fuit accusator sui apud Ephoros, deceptus solertia Pharnabaeti Satrapae regi js. Is enim Pharnabazus,cum Lysander praefectas classi Lacedae,in bello multa quidem crudeliter auareque fecisset, deque ijs rebus suspicaretur ad suos fuisse perlatum, cumque petiisset a phar-Wabazo,ut ad Ephoros sibi testimonium daret, quanta sanctitate bellum gessisset,sociosque tractasset, is inquam, Pharnabaetiis, liberaliter pollicitus multis uerbis librum grauem conscripsir, in quo summis efferret cum laudibus, quem cum legisset, proba isetq; alterum pari magnitudinem discerni non posset lignatum subiecit, in quo accuratis sit me eius auaritiam rei fi liamque accusaret, quem detulit ad Ephoros Lusander. Sed & stimulatores& callidi prouocantitam Dei, Iob 3 6. Scripiu*; ac Ea loliast.capit secundo. Vae duplici corde. Idem,&
875쪽
DE bona fide quaedam diximus, in fidei acceptionibus,est
que haec contraria fraudi,& dolo,& calumniae; cu quis Fui e,& simpliciter,uereque facit, sine deceptione aliqua, vel . proximi circumuentione. Ita corde syncero,& sine fraudevir simplex dicitur,Gen. ro. Iob i. Simplex & rectuS,P. Guer. 2.&3. id est, sine dolo. ua inteli ge s Oculus tuus fuerit simplex, &totum csrpus erit. Mariti. 6.& cap. Io. estote simplices sicut columbae. De twudentia. Cap. 3O.IM pudentia,est in ueri cundia,ανε υντια, id quod non habet uerecundiam, sine pudore . Qui in nulla re uerecundatur, impudens est in deficit a medio uere uadi O sicuti exupe Tatis,qui in uniuersis uerecundatur,qui pauidus dicitur,ut ait Arist. li. r. Eth c. 7.& rursum Ii.i. Magno . morat .c. 3 o. impudes
est,qui ubique: in omnes loquitur,& omnia utcunque euenerint Docet id Cic. his uerbis,uitium esse: Iad Herennium qui uerecuniliae semel fines transierit suae, uere, & gnauiter oportet esse impudentenui id quod est sine pudore, quod temerarium, impudicum elicitaque hoc uirium late patet, dum quis non erit bescit ubi Oportet. Meretricium hoc proprie uitium dicitur a Hiere. 3. F .cta, inquit,est tibi frons meretricisS nolui sit erubescere. Explicat & idem propheta, impuden tiam esse nullo pudore assici ob delicta facta, dum ca. 6. & 8ἀait.Consuli simi, inia abominationem secerunt,quin potius non sint confusi,& nescierunt erubescere, in quo actum esse de salute illorum insinuat:eo quod excusso pudore, sine conscientia, cuius iudex pudor est,ad omne ne phas quis audiendum se demittit. Nam ut ait Plati. in Bacchi d.Ego perisse illudico, qui quidem perit pudor. Et Sil. in ι. Tune tu lor accetiist menum,nec conficia fuisVιrmi presia loco. Et rursum Plau. in Plaud.
Perιere mores ous,decusipietas,sides,
Et qui redire nesiis cum perit pudor. Impudicos detestatur Deus,& a regno eclorum elici r, A pocat et 2.& ad Eph. . impudentiam conritem elle in te inperantiae dixit Aliii. libet. de urit ut ib.
876쪽
De verecundia. cap. 3 rErecundia,inquit Arist. lib. 1.Et hic.c.7. uirtus non qui
dem est, sed mediocritas circa affectus: quae laridetur tameti, habeatq; duo extrema,in exuperantia pauidu,in omnibus uerenteni: in deficientia,& nullo uerentem impudete . Et rursum g. Moral. lib. I c. o .uerecundia est, inter Impudentiam & stuporem medietas, in actio uibus,colloquiisq; constitutae uerecundusq. non in omnibus, ut attonitus trepidabit,
Merum aget loqueturq. ubi, & quae, & quando expediarineqptamen cuncta & omnino agit disitque ut impudens facit. Et lib. 2. Rhetor. ad Theod. c. 6. Sit igitur, inquit,uerecundia dolor quidam atque perturbatio ex malis, aut praesentibus, audptaeteritis, aut fucuetis, luet infamiam inferant. In uerecundia autem, contemptus quidam eorum,aut impassibilitas. Si ergorierecundia est,necesse est in his malis erubescere, quae uel ipssu et iis qui sibi curae sitnt,dedecori esse uidetur: qualia sun cquae a uitio proficiscuntur,ut scutum amittere in bello,aut fingere,quoniam ex metu: negare depos tum, quoniam ex in tu uitia: commisceri quinus non oportet, uel ubi non oporter, mel quando non oportet,quoniam ex libidine, & sic de simialibus quae subiicit. Verecundia ergo metus iustae reprehensionis est,ingenuitatis & modestiae signum, quare amne uirtutibus ponitur uerecundarI, non autem pudere: quia pudor, est
animi sibi male conscij ob scelus aliquot perpetratum: sic pudet a malis: piget autem, cum poenitentia factoru assicimur. Et pudere est, in his quae turpiter fiunt: pigere, in his quς cum' dano & malo .Pudere ad dedecus secuti su Donatu, piget re ad dolore refertur,et si qusdam ho tu aliquando promiscue usurpestuc. Sic in bonis erubescendum non est, sed constanter Mintrepide res facienda aut dicenda,ut D. Paul. ad Rom.ca. 2. Non enim erubesco euangelium,& Lucae 9. Q ni me erubuerit & negauerit cora honi nisus, negabo & cum coram patrC meo. ADte peccatum primi parentes nudi, nec erubesceban post peccatum statim erubuerunt,Gene.'.& 3.& nunc muli res quoque pudice,erubescunt ii nude uidean tur, cuius pudicitiae in ligne celestratur exemptu Lysidicis, qua ferunt apud G r.eco S eA:s fui ne pudicitiae, ut ne tum quidem cum lauar tur,solata stant subuculam exuere. Feruiit Hem aliam Philo
877쪽
terem, cum in labium balnei descendet et, quantum eorporis aquae immergeret, tantum ab inferiori parte sensim detegere ast aetam, subucula paulatim ad superiora subdum: cum q. aquis tota emergeret,ea de ratione superiora corporis amicta tegere,ut sci ibit Theodoretus episcopus Ite sis lib. I 1. de carat.Graeca. ais ct.Graue scelus existimatum est Chami, uere da patras sui detecta non operui Te, sed inspexisse, Gen. eo. Ini xiam sibi maximam irrogatam duxit uxor Cadaulis regis Ly .dorum, φ eam nudatam ostendisset Gygi sodali suo, ut ideo mortem illi molita Dei it,teste Iullino ex Trogo lib. i. & Herodo. in I. Qui & addit apud Lydos & barbaros caeteros quoque magno probio esse, etiam uirum conspici nudum. Et maIter quae temere uerenda hominis cum quo rixatur apprehenderat, manu ea mutilari debet,lege Dei Deute. c. 2s. Commodatur inulieribus maxime uerecundia. I. Timoth. 2. Itpote
quia illa sit custos pudicitiae. Resert Dion. Cassius lib. 8 .hist.
Roma. Romanos, morti adiudicasse uiros quos da, q, obuiam
facti fuissent nudi Liuit matri Tyber ij C saris,ni illa eos eripuisset supplicio, dicens, pudicis mulieribus hos nihil ab statuis differre. Plato lib. s . de legib. liberis, inquit, non auri,sed pudoris multum oportet relinquere . Putamus autem uerbis, ampudentiam uiuenum castigando, id nos imperaturos:& sapiens legislator, senioribus praecipiet, ut sint cora iunioribus uerecundi, ac summopere caueant, ne quis iuuenum eos aut uideat,aut audiat agentes turpe aliquid aui loquentes. Nam ubi senes impudentes sunt, ibi necesse eli iuuenes esse a pudentissimos. Terentius in Adelphis. Pudore O liberalitate liberos Retinere satιm esse credo,ouam metu. Nam certe uerecundiae affectus non ad quamuis aetatε,sed ad iuuenilem maxime accommodatur . Censemus enim eos, qui eius aetatis sunt,uerecundos esse oportere: at cum no sne perturbatione uiuant, multumq; ob hoc peccet, aue recudia
prohibeantur delinquere:& laudamus talem iuuenem, cu ta men senem quod uerecundus si non laudemus: Nihil enim eorum eum agere debere sensemus pro quibus emergere u recundia solet: Neque enim uerecundia homini probo com-pςm:quippe cum pro rebus improbis fiat. Arist. libr 4. Et hic ad Nicoma. cap. 9. Veruntamen in omnibus quibus accidit sc Per natura, iuuenes & robullissi in os quoque, uiri, sui Uo 3 adn. Unc ἰ
878쪽
admonetrande & quidam tunc maxime timendi sunt, cum erubuerint,quia omnem uerecundiam effuderint. Et haec, α plura alia de uerecundia Sene .li. i. epi .epi. I I. additq. magna partem peccatorum tolli,si ueluti teste uerecundi auiuamus,& qui sic uereri potest, tandem fieri uerendum .Et uidetur monere natura mulieres ad pudorem, quando uirorum cadauera supina fluitare, foeminarum prona faciat submersa, ueluti pudori defunctarum parcente natura, Hi .li 7. c. i7. pudoris sedes in genis,seu malis infra oculos in homine: ibi. n.maximuostenditur pudor,Pli .li. I I. c. a. T. Arist. probi. sect. 3I.q. 3. ait homines iratos, maxime erubescere oculis; pudefactos auribus, quia oculi eorum quos puduit refrigerantu nec res bicere vaIent quos pudor tenet: Se timor quoque, refrigeratio eiusdε1o ei sit. calor autem in partem transeat aduertam, que poste rior est. Iratis porro praesidium in eam partem tanquam uio- Iatam transmittitur. Tamen sech 1 I. q. r. latius quam in aures uerecundiam se diffundere dixit. Trepidantibus autem calor, inquit,loca petit superiora,ut etiam pudore assectis effert idem sese ad faciem. Ueruntamen in oculis uerecundia dicitur, quia uerecundia eis imaginatio de ignominia sui gra
tia, cum facimus,uel fieri videmus,quae alios turpia,& iniqua opinari putamus, ut ueraces senes. quare uerecundantur quae oculis cernuntur, quae in propatulo fiunt, unde in oculis pudor. Qui autem errant,& persuadent sibi contrario , non u recundantur, Arist. lib. 2. Rheto. ad Theod. cap.6.
879쪽
ne aliorum quorundam. 63 de materia in genere. 74 forma mundι. eo s De authoe,er factore mundi. 86 sphaera , O muni semione
pre polos: O circulos maiores, O minores. eo. 7 d. horletoniali circulo. eo. 8 de aequinealati circulo. II9 de meridionali circulo. ILIo de etodiaco. 13
i 4 de alia mundi diuisene secundum sit brantiam per parres
880쪽
p ea designis. 1 III de materiais firmastellarii.
si qui primit stellas uel perfectius
27 de cancro. eod. gi Iraliter inserere, ex cans. 18 de leone.
36 de ortu,O oecas, Otusellarum marum. e9. 37 de circulo lacteo. 3 Ia 8 de stellis errantibus in genere quae planetae ideo dicuntuν.
LIB. X. I De metaph ea. 7 sa materia metaphysices, una rei, Oc. 783 Demas aliud subtemna meta. 794 de quaesitonibus quas permittas metaph ci. 8os de Oeculatione metaphysices circa substantiam, accidensa unum, simile, aequale. 8 I6 otiid in s . M.metapb. traare Arist. 8 r7 Pater ens metaphysici, 83 de