장음표시 사용
161쪽
harum pluuiarum. Etenim Hieronymus Frac storius tr. le Nilo sentit, hiuiusmodi pluuias Solstitio fieri ob ingentem calorem , eo quod Sol
tunc diutius si per eandem terrae partem mancat. idque videtur sumpsiste ex Lucretio lib. 6. qui pluuiae causam refert in ventos SI calorem Solis quo liquescant nubes, instar cerae ardore ignis. ait enim:
Copia nimborum turba maiore coorta
Virget e silero premis ac fucit essuere imbres.
Praeterea cum rarefiunt quoque nubila ventis,
dissoluimuιr Solis sit peridia calore, Mittunt hi oremptumi siliantqΗe quasi igni,
Cerasper calido tabesens mi ita liquestat. Sex Heliodoro lib. a. Ethiop. scribente,aestiuo tempore, non ab Etesiarum flatu, sed ab ipsis cir ca Solstitium testiuum ventis genitis nubes pro pelli versus Meridiem; donec in Zona, quae a dore Solis torretur, colligantur, iii qua illarum motus rerunditur;& propter arsitus vehementiam humor congregatas & densatus in ultimis Liby: e partibus liquescit in copiosas pluuias. At contra primo, si res ita se habet, cur eadem de causa tunc non pluit etiam in AEgypto , qu ae vel si1biacet, vel non distat a Cancro 3 Cur item secuta donon idena bis quotannis accidit Sole existen- re in Aquatore , quando etiam calor ethmaior Θ Tertib, quia a vehementistimo calore fit attractorum vaporum re lutio, unde ad attrachionem sussicit calor remissus, ad resolutionem autem solum aptus est intensius. Quarto,quia in
162쪽
De natura es incremento NAZ 1 1
Solstitio Sol terram sub AEqta inoctiali, & vlterius inoli aspicit radiis rectis sed obliquis, illis 1; dies facit bretriores, & non longiores. Quintis, argumentum Fracas orij , si quid ex praemissis colligere debet,concludit,pluuias fieri sub Cancro, ec in i gypto , Vbi tunc Sol terra rectis ferit radiis,& dies sunt longissimi. At pluuiae, quae ad
hanc inundationem veniunt,non fiunt in AEgypto , alioquin omnibus patuisset causa incrementi : cum. igitur veniant vltra AEquinoctialem, ex oppositA ratione erit Oppositum concludendum , ncmpe non ex calore vehementi, sed
ex frigore hyemali,& breuitate dierum tunc fieri ultra AEquinoctialem pluuias materiam incrementi Nili. Iosephus Acosta in lib.de rebus noui orbis & ipse easdem pluuias in ingentem calorem retulit, vultque accidere vaporibus quod videmus euenire in praepinguibus,quae si admouean rur igni vehementi, illorum pinguedo liquescat dc dissiliat; sin verb ignis moderatus sit, non liquescant, sed assentur. Sed hac in re viro alioquin eruditissimo minus assentior : etsi enim sciam alibi sub Zona torrida aestate maximos
imbres fieri, & alicubi quotidie ; hyeme verti
nullos,ut videre est apud eundem loco cit.A me xicum Vesputium epist. i. sitae nauigationis, Io Petrum Mastcum lib. i. hist. Indicae , Ioannem Gongalem de Meiad ossa Itinerari; c. A. & annuas litteras Prouinciae Mexicanae Soc. I s s V anni 1184. condensatis per antiperistasim ob Solis ardorem Vaporibus eadem prorsus ratione, qua di
Simus aestate aquam putealem esse frigidiorem,
163쪽
quum live me ex Aristotele lib. I. leteor. sum. 3. c. . Lucretio lib. 6.M Tullio lib. a. de Iaar.Deorrum, aliis, ad quod plurimum confert, Vaporem fuisse praecalefacthim,cum pia ecalcfacta cuius refrigerentur . ut docet idem Aristoteles loco cit. Plinius lib. 3 i. c. 3.& Theophrastus lib. s. de
Caias. plant. c. 2O. quia ex calore tenuiora fiant,
ideoque magis passib lia: id tamen miniis accommodari potest pluuiis Nilum augentibus; sed reuocandum in frigus , quod eo tempore in AErhiopia viget Sole remotillime polito. Vnde vapores ibi & vicinis locis eleuati dissicile dis solui & consumi pollunt a Sole, ut etiam accidere solet in Italia veris tempore. Qu:are chio tunc in AEthiopia non sit aestas sed layems, non in vehementem calorem , sed in hybernum frigus conserenda est pluuiae & Nili incrementi causa, uti superius definiuimus.
Cur non citius, aut tardius pant plumae
R V M dubitabit aliquis , cur imbres N Nilum augentes fiant tantum Sole exi-l stente tu Cancro dc Leone, non autem citius, aut tardius, cum sit eadem ratio Solis in Geminis ic Cancro quoad distantiam ab usthio pia, atque in Cancro & Leone λ Respondemus,
posse etiam sepe in ultimis gradibus Gemino
164쪽
De natura se incremento Nisi. 14 3
rum si te pluuias, cum non omnino sit certus ac de , a is inciementi dies , ut ex D. Athanasio,& aliis superius diaeimiis , &hyems sub finem Maij
incipiat ex Atiron. Fernando stipra citato apud Godignurn lib. I. c. I :.11ec sit necelle initio pluuiae Niluni crescere. dixit enim Seneca lib. .nat.qq.c. 7. Prium imbribm non augentur ames,quia toto; in sesulans terra trahit. Posito tamen non pluere nili
cum Sol caeperi per Cancrum vehi, id fit, quia nccellario debent disponi vapores , dc consumi reliquiae prςreriti vehementioris caloris,intendique frigus, ut illius vi densatis vaporibus possint generari pluuiae. Sicut eadem ratione apud nos maior est calor Sole in Leone,quam in Geminis, etsi utrobiqtie aequaliter dis erit,imb etiam in Cancro, cum vicinior est ; eo quod iam penitus consumptum sit frigus vernum,& calor perfecte dominetur. Itemque maius frigus post Solstitium hyemale,quam Sole in Aquario & Capricorno,
quando nondum consimptus est calor autumnalis. Plutatae autem non differuntur ulterius,
quia iam Sol maxime distat ab AEthiopia , ideoque facile eleuari posthiat vapores, difficile vero
consilini. Sole enim viciniore facto, vapores obcalorem audi tam facile disgregarentur,&euanzscerent , Vti quotidiana experientia videmus
actione Solis in nubibus fieri. Vnde
165쪽
htilenam suppetant in Hibi pia vapores
reS materiam pluuiae attratiere ex isiccis L intra Fropicos locis,c Lim apud nos ars a-
te non nisi rarae generentur pluuiae , illaeque notiiuges ' Dubitatio haec negotium facit Olynapiodoro, qui q- ens quomodo ex sententia Aristotelis lib. 1. Meteor. possint testiire fieri vehementistimae pluuiae in Arabia, & Ethiopia, cum nullus ibi videatur humorῖrespondet,nullos quidem vapores,aut nubes ibi ascendere, ex quibus exprimatur pluvia , verum Etelias aestate flantes
ab Aquilone illuc nubes propellere. ldesochidi 1enserat Democritus, Alexander Aphrodisaeus, Ianibliciis,&alij de quibus c. 11. Sed huiusmodi
causam nos stiperius improbauiauis , nobisque in ora maris Mediterranei, qua vaporibus ex Septentrione iter esset,degentibus aperte id falsum osse constat : quippe cum aestate raro ad nos veniant Boreales venti, & s1 qnando veniunt, i gentes excitent calores, quod calidas exhalationes ex Germania, & aliis Prouinciis nobis a tergo positis, quasi verrentes , eas ad nos deuehant: Meridionales autem a prandio fere quotidie experiamur , ebsque frigidiusculos. quare rectius veriusque philosophabitur, mea sententia, qui Utate
166쪽
De natura es incremento Nili 1 1
aestate ad nos ex AEgypto aquis operia, Sc finitimis Protiinciis venire, quam qui ex Septentrione eo ventis propelli vapores astirmabit. Dicimus igitur multis in locis AEthiopiae, isdcirca eam posse eleuari vapores, imbriumque materiam suppetere. Adest enim ab Orie tali plaga simis Arabicus,a NIeridie, Oceanus Meridi natis vique ad Caput Bonae spei antiquis penitus ignotum,ab occidente immensum pelagus Atlanticum , & ithiopicum ab Congi Regno dc
Angola, usque ad Brasiliam inorbo nouo pates, Veteribus imperuium , in ipsa A thiopia palades de flumina non exigua , de quibus diximus
lib. I. cap. 2. Calor vero ibi multo remissior est, quam sit apud nos in qstate Sole multo remotiore ab AEthiopibus, quam aestiuo tempore a nobis, diebus multo breuioribus, longioribusque ninetibus aestum plurimum remittentibus. atque altissimis montibus umbram iacientibus longissime,& sua altitud ne excedentibus reflexione radiorum Solis,qua maxime in his inferioribusCHor intenditur,ut non tantum Averrors, alij Philosophi Aristotelis interpretes lib. a.de caelo. sum. 3 . c. l. sed ipsa experientia docet, clim aestate, & meridie,& locis apricis intendatur aeris calor ob reflexionem radiorum Solis vehementio-Tem , de ex concauis speculis excitetur ignis,qua
Carus lib. I .cap. I . S alij. Non esst igitur dissicile
soli inde eleuare vapores, non facile autem Cocdem elevatos,aut inde , aut aliunde , & a ventis
ea loca perflantibus delatos resoluere ,adq; quo
167쪽
tidie minus. Quare. V .g secundo die plures vapores remanetat in aere qua in primo, cum Solis lo-ge politi actio iit remissi, & quotidie usque ad Solstitium longius abscedat, de tertio quam secundo, S sic deinceps, Vsque dum Sol vice versia factus magis vicinus,magis ac magiS eos lenia resoluat. Obia per dies quadraginta, aut circiter Nilus quotidie magis crescit , praesertim quia a quae praecedentis diei nondum penitiis defluxerunt , cum nouae fiunt plimiae, dc sic deincep, quotidie toto tempore incrementi. Accedit,quia quo magis ulteriori AEthiopiae pluuiae propius fiunt eo etiam sunt copiosiores , clina ibi frigit; intensius sit: haeyerb egent longiori tempore ad defluendum in AEgyptum. Eadem proportio seria uatur in eius decremento. Vidit hoc idem etiam
Lucanus clina lib. . O .cani Nec nun Oceano pasci PDoebumque, pol, p e Credimus,hunc calicii tetigit cum brachia Cancri, Sol rapit, atque undaplusquam quod digerat aeri Tillitu hoc nostis referunt, Niuque Ῥιndunt. Cur autem vice versa cum Sol est in Capricorno,non fiant in AEgypto frequentes pluuiae,causa est referenda, tum in solum arenosum,de quo
plura urtius lib. . tum in planitiem, ob qua
venti vapores alio possitiat auertere. Vnde Herodotus lib. i.ad significandum, AEguptum planari' esse, eam appellati it stipitiam. Qinare Aristoreles Sect. 16. Probi. 38. scriptit. Itaque montibus magis, quam planis pluit.ctistis causam reddiderat ProbM. quod nubes ibi magis consistant,ubi ventus vix quasi ardua superans, depellere nequeat, ut sit 'in
168쪽
De natura incremento si i in montibus. tum in frigus remissius , cum ibi non sint montes, ut in AEthiopia: in Africa enim
ubi sunt montes, fiunt etiam niues, ut in Athlate teste Plinio. tum in maris Vicinitatem, letice calidas exhalationes solet procreare proximas regiones temperatiores reddere.
quo die incipiunt pluuiae in AEthiopia, eodem deprehendatur apud Mem
incipiunt pluuiae die, innotestat etiam in inferiori AEgypto incrementum Nili ; id enim expresse docuit Ioannes Baptista Ramnusius in lib. de incremento Nili
Mihi tamen omnino probatur oppositum. Vt enim superius docuimus lib. a. c. I .ex Strabone lib. i 7.3c Seneca lib. . nat. qq. c. 2.tardius apud Memphim,quam apud urbem Elephantinam&Philas incrementum dignoscitur.i perspicue id exigit ratio, cum aquae non possint in instanti tantum terrae si alium doctrinere.Nec possit prae sentem dissicultatem tollere ratio illa ab Aristo tele Sech. 2 3. Probi. 3.allata ad qiuaestionem illam soluendam. Cur interdiu prius eueniatat fluctus mariS, quam venti a quibus impelluntur ὶ mascilicet primo spiritus ortu pars maris ampulsa
sibi continuam impellat, δε illa alteram, & sic. L a deinceps
169쪽
1 8 Liber II. De nates incri b.
deinceps ob maris continuitatem. Haec enim in qinaestione proposita nihil imare potest,ob Ca-- taractas,dc alia impedimenta, loci decliilitatem,& aluei nondum usque ad ii Immos margines re pleti amplitudinem,& multorum nexuum obli quietatem.Nec ratio villa assignari posset, si id de
mus Nilo contingerc, cur in caeteris omnibus orbis fluminibias puctis aquis plumis, laitialibus, aut aliis qui biiscumque non idem accidat. Adquid item laraemantiai et Daemon, Vt superius ex D.Athanalio, &Anastalio Nicamo diximus, in AEgvpto Nili incrementum, cum iam Viderit cete pille ua Ethiopia pliuitias, iobidem iam patet inclementumὸ Necesse igitur est ut initium pluuiae praecedat antequam Nili deprehendarur incrementum .Ei autem, qui & ab initio libratiit formies aquarum, eisquentinc legem sao arbitrampsnit , & pro ut libet illas ligat in nubibus suis,
dc super Egyptum , & Vnitiersam terram ad hominum utilitates est indit,benedictio, dc gratianam actio in omnem aeternitatem.
170쪽
s. lib. l. c. Id Dis media regio quam profunda. lib. 2.C.174 E citi vj in fonte mei se emergunt in Phale
Tablonia ad ostientandam potentia asser tas. lib. I.c A bua pluuialis debito tempore collicita optima. lib. Aqua quuialis immerito ab . tio damnata. libaa.6Aqua Nili Optima. lib. I.
Aqua suntana quibus aliis praestat. lib. I. c.6 sq- puteana quando bona. lib. I.c. σε qua niualis, glacialis, stamina main est cur.