장음표시 사용
261쪽
danter, ut arbitror, superioribus libris demonstratum
est. Nunc earum rationem rerum inveniendarum, quae
pertinebat ad causas deliberativas et demonstrativas, in hunc librum transtulimus, ut omnis inveniundi prae ceptio tibi quam primum persolveretur. Reliquae quatuor partes erant artificii. De tribus partibus in hoc libro dic mus, dispositione, pronuntiatione, memoria. De et OCutione, quia plura dicenda videbantur, in quarto libro ConScribere maluimus: quem, ut arbitror, tibi librum celeriter absolutum mittemus, ne quid tibi rhetoricae artis deesse possit. Interea prima quaeque et nobiscum, quum voles, et interdum sine nobis legendo consequere; ne quid impediare, quin ad hanc utilitatem pariter nobiscum progredi possis. Nunc tu fac attentum te pra beas; nos proficisci ad instituta pergemus. a. Deliberationes partim sunt huiusmodi, ut quaera
262쪽
tiir, utrum potius faciendum sit; partim huiusmodi, uti, quid potissimum faciendum sit, consideretur. Vt ruinpotius, hoc modo: Karthago tollenda, an relinquenda videatur. Quid potissimum, hoc pacto: ut si Hannibal
consultet, quum ex Italia Karthaginem arcessitur, in Italia remaneat, an domum redeat, an in Aegyptum prosectus occupet Alexandriam. Item deliberationes partim ipsae propter se consultandae sunt: ut si deliberet senatus, captivos Rb hostibus redimat, an non; partim propter aliquam extraneam causam veniunt in deliberationem et consultationem: ut si deliberet senatus, bello Italico solvat ne legibus Scipionem, ut eum liceat ante tempus consulem fieri: partim et propter se sunt deliberandae, et magis propter extraneam enuSam Ve-fliunt in consultationem; ut si deliberet senatus, bello Italico sociis civitatem det, an non. In quibus causis rei
263쪽
IUIETORICORUM natura laciet deliberationem, Omnis ratio ad ipsam rem accommodabitur. In quibus extranea causa Conficiet deliberationem, in his ea ipsa causa erit adaugenda, aut deprimenda. Omnem rationem eorum, qui sententiam
dicent, finem sibi conveniet utilitatis proponere, ut
randia . ID. - Omnis ratio ad ipsam rem nec. Ei . Ned. o. ratio ora tionis. Sed. VOss. O. et Leid. pr. praebent Omnis oratio. Vere. Deest rena vos . sec. ID. - m ipsa c. erit radisugenda aut deprimenaia. Voss. e. leti. Leid. teri. ed. ex. i. e. erunt auraugendiae, vitie deprimenuae. In Leid. pr. etiatu ex ipsa e. deest iu ea. Din. vox m. Leid. qu. aut agenda vitia d. OvD. In Hs a iptri Otisa ele. In his ex ipsa tisia eriatii cu augendrina. atit ἁ-primendiam orationem Ioriam. qtii sententiam dicent: qui sentenιiam dicet, finem sibi eonoeniet titilitatis pro-yonere ut omnis eodem totius oriationis ratio conineratur. Ita fieri Ptiam
est in i typti. B C in ullo aliter, quum legitiae in vulgatis; uiruiu reclitis, dochi viderint: Mobis non titilla lectio videtur, si eram vulg. con feraliae: Omnem deliberationem l niub. legit. quo loeo orationem alii. Equidem . ut ingenue saleae, etia in in veteri lectione, quam sequor, aliquid desidero : aut enim pro vortio eriant. legendum est erit ut intelligatiir rario. aut aliquid addetidum. quod Ciceronis sententiam ex-Pluat post verbum errant . ut inrata tidiumentia , out Dei depromti. ad quidpitiin liuiusmodi: sed ita etiam long illam xentio vulaatae ante serendum. Ba Tvs. Docta manus. De eici evitis, nilexit margini editi otiis I .atiabiti lauae . ipiam pos ideo: In has ea . ipsa eia tisa erit ad citigeniam, sui deprimendam omnem rationem earum. Otii sententiam dieet Mems. e. Videbatur ista iam in disti uelione, quam in lectione varietas digna, quae aliorum oculos etiam saturaret. VΕssu BG. - Omnem rationem eorum. Leid. teri. ed. Med. omnes rationes eorum, ut iungantur etsi deprimen iae; pluralis eomparet ollam in ed. O inniti. et vos s. teri. qui tamen praebet orationes. In MSS. reliquis a m. pr. Omnem orationem. Bene. Ovn. - Qua sententiam dicent. Addu ut Voas. Leria Omnis rario ad manm rem Ers.
iacti. et Craianu. ed. Omnis oratis ad Usrim rem accommocliabiliar; omnino reeie; mox melius Caucii. et Crolanu. ed. In his ipsa ODia entisa augendia, Omisso ea, quod coin-naride omittitur. ID. In quibus ea rianea eatisa cons
prim ridam. Caucii. In his ipsa relacritasia vitia radia odia, avi despuim uia. u. Omnem rationem eortim ) Ersuri
Omnem memorationem eo m. Caueti
gendii in eum victorio, omnem ora tionem orariam. In Ees. ex bis distititia
vocibus Ortum est memorationem. Sieiti praecedente nota itidem eorreettim est ex me ibi auis opitini, omnis oriario. ID.
264쪽
omnis eo totius orationis ratio conferatur. Vtilitas in duas partes in civili consultatione dividitur, tutam, et honestam. Tuta est, quae conficit instantis, aut cons quentis periculi vitationem qualibet ratione. Haec distri
buitur in vim, et dolum: quorum aut alterum Separulim, aut utrumque sumemus coniunctim. Vis discernitur
Per exercitus, claSSes, arma, tormenta , QUOCationes
eernitur. OvD. Vis decernιetir. Sie iii quibusdam legitur, in alii, ι---nιdiar: neutria in probat Laiuli. qtii discernituν , ut nos , esidit. Ba. Eooeationes h. et vitias h. res. A1M. O. et edd. I p. reo aliones h. eonferat vir ) Εrs. Vt omnis totius ora conia eodem riatio conferia M. u. Ttitiam et honestum ) EA. Tutiam ,
et eis. Vietori i, coni mete : quod et in suis Crotiovitis vidit, et adstruxit a uetoritate Tullii I de iuvent. c. Ca xv. Et ita MS. Traieet. Bunal. Via decernitur J Sie Dall. et smil. maluit Laiu hinus discernittir, quam heiae, ipse viderii: vulgo eicit secerni mr. GRur. Ed. Grtit. Vis uoce itti,
iectura: Dis cernatar Per vixerinus. tu Victorio est seremittir. In Ersuri. lamen et Catieli. Dec uou Craiandri . Mediolati. Ascetis. Car l. et noti. Steph. aliisque vetustiori hul omni-hias edd. est Dia discernitiar. Nee video causam , cur id non locum stitim Ohtineat; Dis discernitur, sciliret udolo, Ρer exercitus, citisses, si in exercitibus et classilitis nobiΑ vis insertur, nostroque diripiutitur et v
Eoo riones hominum Pleraeque vetustiores edd. et NM. R., Λιλ-
est vis p Sarae evocati milites aptia Bonantios Don vi erigebantur ad Do men dandum militiae, sed precibus et promissis invitabatitur. Aldus Na-
nucius h. explicait evocationes, immiti titiones hostium , quum evocarii tirabhos ιhtis mi idani, ut eorum vis iustin-gnivr. Quis unquam ita loeotias e tysed ipsum vide, tui et sequentia ex Plicat pessime. Sane corrupta n in botiel ouesunt explicait. liue quid ad σια
265쪽
hominum, et alias huiusmodi res. Dolus consumitur in pecunia, pollicitatione, dissimulatione, maturalione, mentione, et Caeteris rebus, de quibus magis idoneo tempore loquemur, Si quando de re militari, aut de ad-
Non ea pili, nee eon ieeturis ineertia i nigere lutiet: ali sititi in mentem veneruiat deo irationes , vel interneciones, pro quo seribe haut lihrarii internee iones. Leid. qu. et alia Atii. Ovn. - In peeuntia. M . O. eum ed. Omn. in PecuιHiam , praelem Mam vos . see. et Leid. NH. et uicin seqq. In plurali ν Itieti itiones dissim tilationea maturiationes menti nes et euhterias res h. hetit Voss. pr. teri. Leid. sec. qu. ecl. otia uiti. Di i qnod et eraeteras res desint vos . teri. ae Leid. pr. aec. pro varia ieelione praeheat mentierones. In eodem eodiee mentiones exponiantur fu-rili rit s. Glossae. Mentio Au uυησις κΣ. Ψευ ναα. In Leid. Oxt. mentitiona. V. Graeu. OvD. Mentione. Mentilionem, prolista Lamh. emendatione e simia a. Quid enim sibi hcie L,eo utili montionet Si quis autem est, qtii novitate vel hi moveatur, is ita telligat. qua vati ne ametitio a verbo MyHO. mviditio a verbo molior. deducta vox sit, ea dom ratione a vorbo m ntior, mentirici de-
duei licuisse. BRvT. At quid mentio tid doliam 8 Sane nihil, si vulgari signi-1ieatione hoe loco capiatur. Suut qui mentιιι ne legendum credidere. quod non improbo quum vocem mitius obviam lihrariorum ignoratilia Deile mutare potuerit in aliam notiorem , lieet minus aptam. Cleritisa exemplari suo , qtiod mihi ad communem utilitatem dedit utendiam . adseripserat: Mentione. hoe est ψευσματε. mite Gliaaias. Illua cerium est, quod Auctor ψεύσμα voluit designare ista v e. sive ea sit legenda
pertineant rei Mationes, ut alii legunt, intelligo. Qui ob exilio revocantur, in illo b. ties eium confertur. Nec Oeati Nes . ut nonnulli maluut, hie possunt ferri. AMoerantiar quae animram a curis et sollieitudinibus ubducunt. res tu nudae aut studia. taleelou Virgilii ex emendatione I. Fr. Gr novit: Oblectvi hortam , asemat. Pascit,
tene , Aninioque moesto demit amores graMes.
Cogitabam abactiones hominum, qutim vi homines instar pecorum abiguntur e stiis stillius. ID. Et alios hi iusmodi res Λ Duisb. abest res. ID. Mentitiones Malim L gi mansiones.
turationesni , mentitionem , et Oeteras
res, de qui si sed prius habent
omnes libri vetusti, quos consului. et editianes antiqui rea, vetustissima Italica . et Mediol. Victor. Crutand. Hervag. Sed edd. Aseens. Caroli et Roberti Steph. et Lambitia. Iegunt,
maturiaticane, mentitione. Apta eviset
vox molitio huic loco pro mendaci . si tisquam alibi extarei. sed none invitis eodicibus Dihil muto. qciam vi non intelligam, quid hie sit meritione. Dee quod praecedit, minia tione. nisi die . maturin One esse Aimul hione maturationis ad deeipietidiam. Sed lioe est vatici lati. Lambitius Mitae molle pro mentitionea legi mansiones ; quod itidem non capio. CEAEv.
266쪽
ministratione reipublicae scribere velimus. Honesta res dividitur ἱn rectum, et laudabile. Rectum est, quod cum virtute et ossicio fit. Id di viditur in prudentiam, iustitiam, sortitudinem , in il stiam. Hudentia est calliditas, quae ratione quadam pol est dilectum habere bonorum et malorum: dicitur item prudentia, scientia cuiusdam artificii: item appel
latur prudentia, multarum rerum memoria, et Usus
complurium negotiorum. Iustitia est aequitas, ius unicuique tribuens pro dignitate cuiusque. Fortitudo est rerum magnarum adpetitio, et rerum humili uim contem - .lio, et laboris cum utilitatis ratione perpes,io. MOdeStia est in animo continens moderatio cupiditatum.
Item ametialia r. Leid. lett. ed. Onan. et a Pel. Leid. qu. item et iam. ID. - Perpessio. Ed. Omn. Deriis, aio tu. - Culintra tim. Ctipidi atemestio lib. Gryph. B C et sis idem rectius; ex quortim auctoritate disci-Heniam vitia ac erat m eap. 4ea. edidimus, titin diaeOlιniabilem: quod vix dixtium vethum doctis auri hias, nedum eius seculi elegantia, haud prohabile videtur a politissimo scriptore usurpatum. BR.
Perpessis Liber unus mantiso. habet mmensio. LANE. EA. prim . et IIS. tinus Lambini. Inhoris etim titi-htale mmensis; quod reeiperem, nisi fortitudinis munus esset actio: pe pensio vero laboris eum utilitatis in tione, hoe est eousideratio et comparatio laboris eum tililit te . quae laborem sequetur, est prudentiae. Betineo igitnr vulgatam , quamvis loquendi genus mieti in milii videatur esse, perpeti laborem Dim titilitatis ratione, pro perpeti inhorem et peHeu- la , habita ratione utilitatis , hoe estui laborem illum suscipiam propte
267쪽
nHETORICORUM 3. Prudentiae partibus utemur in dicendo, si commoda
cum incommodis conseremus, quum alterum sequi, vilare alterum cohortabimur; aut si qua in re cohortabimur aliquid, cuius rei aliquam disciplinam aut scien-
eo Danhimur vi iuuid. Ita MM. O. et cud. pp. verissime. Adi ad Ovia. Epist. XIX , i 8 : eupio non persuadere quod hortor. ID. - Disciplinam aut seientiam. MM. U. et edd. pp. disciplinabilem scienti . titilitatem , quae inde in palliam de
rare villertim cohortemur. Mali in cuin
prima Mediol. A, ns. Cratandri, et
hortabimur. Princeps id in Dis e mutavit Victorius, a quo stant NM.
Aut at quom ad rem cohortΛιλιιν aliquem Sie opinor eorrexerunt ex sue lib. III. ρDribtis Merbis ad eam te hortari, vel ex Nedicto n. Drrari. Vietorius qua in re , ut est quoque in Donuullia scriptis, et quidem meli rihus, ut in ipso Medice, Sed non viderunt venti talem loquendi hoe Deo, aut plene commentati sunt. Nam iidem meliores scripti, si qua ira re inhortia mi r aliquiae Quod
quum uoti dii hi tem suisse in multis et optimis apud Ctulerunt aliosque . mireris profecto, cur id non admiserii. Prae erit m hi videas, qualem seges,erit ad Tacitum XI Annal. 3, tibi addes Patertia , in quibus hoc
ipsum Ciceroti anum esse demonstra ia ur. C N. Gii l. et multae aliae edd.
que pultis sui notas consuli ad Ta eiii dii Atintil. 3. Sie olim ad Itistitium ostendi ex M . texendum M iam hortari, pro ad hellum. GRAEV. Quia in re etiam MN. Traieci. Evam. Di .iplinabi om) Videtor ex primore
voltiisse vocem Graecam Owακτου. -
muto, icii uel si iitrumque t stirpatiam esse a Lal in is pii bubile sit: qtiod genus penetriadis et Penetrabilis: a. Dialis et genitabilis r Antimerritis ei iuratim rasitis : manalis et mianiatilis; adde . quod qiridain udnotariarat, nat sentis et niuriabitis. I 4Μs. Omnes edd. ante i enm et multi MSS: Cti itis rei aliquam u seiplinabilem sirieri iam poterimus habere: Pro Potor natis Lain h. ed. Possimus. unc voca- titilum disciplinobilis non est a manu et mente nuctoris horum Rhetoricorum . sed a manu Laetiari 'thecimii Matius genuina parentis litarii iti sitiro rum nobis servata est ab optimo Εr- surtei , in quo scribiture mitia rei vitiquam disciplinam aut scientium ιμ- terimus habere. Cutich. Cuius rea ali- qtium disciplinam scientium Pinerimias fore: Mil δε incinii Asecunda discipli- nobilem. diam a posterioribus supernam adscriptum erat MI m, ex lihi o
268쪽
liam p6terimus habere, et quo modo, aut qua quidque, ratione fieri oporteat, ostendemus; aut si suadebimus quidpiam, cuius rei gestae aut praesentem, aut auditam , memoriam poterimus habere: qua in re facile id, quod
velimus, exemplo adlato persuadere possimus. Iustitiae, partibus utemur, si aut innocentum, aut supplicum dicemus misereri Oportere: si ostendemus bene merentibus gratiam referri convenire: si demonstrahimus ulcisci male meritos oportere: si fidem magnopere cen Sebimus Conservandam: si leges et mores civitatis egregie dicem us servari oportere: si societates, atque amicitias studiose dico-mus coli convenire: si, quod ius in parentes, deos, Pa-IDEN. - Et quo modo, aut quia quidque ratione feri vorteat, ostendemus. Copulam non agnoscunt Leid. Pr. teri. Voss. sec. edd. Med. omu . sicut et verbo Ostendemus carent M,S. iidem et Lcid. qu. Bene ornuino. V. Graev. quis ue Loid. qu. I possit Voss. pr. Leid. sec.
tiam. Εd. Med. innocentiam. Leid. Pr. Voss. Pr. edd. PP. 3uρplicium ID. - Gratiam referri. VOss. teri. Leid. teri. g. referre. ID. - Colitio vocis disc*linam. Ersuriensem EXPressi. In sequentibus quoque his verbis, et quo modo, aut quia quidque ratione siret ommeat, ostendemus sidein Εrsutiensis non habet et uc tendemus. GPula et non etiam legitur in editione prima, Mediola racusi , A sceus. Crataud. Hervag. Illum Primus apyosuit editioni suae
Victorius,' quam sequentes Omuefisunt imitatae. Sed utramque vocem M ac ostendemus , si cum Ersuriensi
deleveris, videbis optime mustare seu tetitiam. Edd. et plerique NSS. et quomodo aut qua quidque ratione feri vorteat ostendemus. In Duisb. Pro quidque est quodque. GRALV. Si suadebimus qui imam cratus rei Lamb. ed. Se suadebimus quid am i similis Dei gestae. tD.
Cuius rei gestae aut Praesentem ,
aut auditam memorium Poterimus ha
bere Optime Pithoei codex: ctiatis
rei gestae aut Praesentis arae ariditae memoriam Poterimus habere. Hanc seripturam etiam ostendit margo Cra-
tandri editionis. Num quid sit uti li
telligo. ID. Si aut innocenti Er . et Cauch.
Si aut innocentitim. ID. Bene merentibus gratiam referri conoenire Εrs. In merentιbias gratiam reIerei DPOrtere. ID. Semari oportere Erf. ortere se ari. Latob. ed. MDwιe semiari
Amicitias studiose dicemus colι Lam hin. ed. Amicilius dicemus sita diose coli. ID.
In Parentus deos Patriam Ers. In Parente4 , deos, in Patriam. ID.
269쪽
riam natura comparavit, id religiose colendum demo strabimus: si hospitia, clientelas, cognationes, adfinitates
caste colendas esse dicemus: Si nec prece, nec pretio, nec gratia, nec periculo, nec Simultate a via recta Ostendemus deduci oportere: si dicemus in omnibus ius aequabile statui convenire. His atque huiusmodi partibus iustitiae si quam rem in concione, aut in consilio facie
dam Censebimus, iustam esse ostendemus; contrariis
iniustain. Ita fiet, ut eisdem locis et ad suadendum, et ad dissuadendum simus comparati. Sin sortitudinis r
conMenire. M. Med. c. debere. IDEM. - Casle colendas esse dicemus. id. Pr. c. colende. Voss. pr. c. c.ιenda. Quod non displicet. Verbum esse desideratur in voss. seo. ID. - Nec prece nec pretio. Duae Priores
voces desunt NSS. VI et edd. pp. contra Leid. qu. non habet duas ultimas. ID. - Aequabile ius. Sic MSS. et edd. pp. nisi quod in Voss. terti sit aeqMale ius. ID. - di consilio faciendam. M. Mecl. caret praevositione. Leid. qu. ed. Oinu. concilio: male. ID. - Ad suadendum et aia dissuadendum s. oo arat. Leid. pr. sec. qu. et dissuad. desunt illa in VOM.teri. qui male habet etiam parati. OvD. Simias comparatia Ita duo Clientelas. eognationem Ersuri.
Clientelam, cognationes. ID. Caste colendas esse Εrs. Caste colendum essa. ID.
Si nec Prece, nec precio Ersuri. meus MS. ed. prim. et Mediol. si nec retio. Sed in Duisb. non sunt nec Pretto. ID. In concione aut in concilio Sic iam et Victorius et Lambimis et ruterus. Quid autem est concio, nisi concilium populi ' ut ita non videantur hie diei diversa, quod innuit Particula. Atqui priores editi et distincte
etiain scripti nostri omnes, o silio, quod revocandum puto, et satis de his vocibus dictum. Vtique apud praetorem et ad consilium indicum pertinet fiaepe, ut ostendatur aliquid iustum esse. Gnos. Erlart. et Cauch. consilio ; quod etiam ex suis prohat
Gonovius. Non tantum nurum oran.
allium est praetorum, sed etiam se natus , qui saepe dicitur consilitam . requirit, ut quid iustum sit ostendatur. GRAEv. Consilio etiam IIS. Traieci. BV Μ. Ad suadendum et ad dissuadendum simus com armi Sic elegautissime nostri tres codices: quomodo quum exi-heat quoque Victorius, non putavi ulterius eam lectionem hinc exulare
debere, quum pervile sit illud istorum Parati. Sic quod quasi ad invicien
dum delectationis causa comParatum
est, in oratore; et III de Nat. Deor.
Ego me ad resPondendum commmmim. Gnosov. Grul. et edd. Ad suaden tam et dissuadendum simus Parali. Dilli. Ad suadensi h simus commmci. Αl. Ad madendum simus o erati ἰ ad suadendum et ad dissuadendum simus con anali, ex suis G nov., nee aliter
omnes mei MM. et edd. vetustiores ;vulgo Parati. GRAEv. COmParrari etiam in Cod. Traiecti in quo aliqua varietas in vocibus praecedentibus. BYBII.
270쪽
tinendae causa faciendum quid esse dicemus, ostende mus , res magnas et celsas Sequi, et adpeti oportere, et item res humiles, et indignas viros sortes contemnere
oportere, nec idoneas pro dignitate sua iudicare. Item a nulla re honesta, periculi aut laboris magnitudinδdeduci oportere: antiquiorem mortem turpitudine haberi: nullo dolore cogi, ut ab ossicio recedatur: nullius pro rei veritate metuere inimicitias: quodlibet pro patria, parentibus, hospitibus, amicis, et iis rebus, quas iustitia colere cogit, adire periculum, et quem Iibet suscipere Iaborem. Modestiae partibus utemur, si nimias libidines honoris, pecuniae, similiumque re- .
eieridum quid esse vax medianisapiam mihi oecurriti Gaos. Vox inedia tioe in Gronovianis . nee ΕΗ.et poterat abesse. Sed in reliquiam . et ed. prima, eaeterisque legi-
didi e Pal. quarto s3llabam Mia; quod Homereri illud invenissem in pluri-tiua Palatinia. qtiod alioquin Goi- Iielinio tollendum videbatur, Dipote libris aliquot exsul; si eui sorte Melfindignum putatur textu, is poterit promerera mutare in praetorva . sdalia. pr. ac quinti. GavT. Vulta. Via sua Isrees Pro terra. MSS. duo . M Mos xxvia praeter ra. Asserunt Mia tacet Caneh. GaaEv. Neqtie Dei nequaproptereri est in II S. Traieα Buam. Nee idoneias pro dignitiare sua itiai.
re Sie reposui. secutus unum Ii-hrum misn eripti, quidam tamen te geu dum Gnsent, nee idoneas dignitari sti Er alii vulgalam lectionem re linendam censent. et idoneas digni. vile atia positum esse pro dignas diis gnitate . atque ideirea vota idone aeumdem casum tribulum, atque voei dignas tribueretur. Laria. Er artis me idoneos auia dignitrat . Lambin. ed. Me idoneas pro sua d nil G A v.