장음표시 사용
291쪽
incidunt quidem; saepe ita lenuller incidunt, ut non
sint necessariae dictu : quapropter eas parteS, quae si r- missimae videbuntur, legere Oportebit. Conclusionibus brevibus utemur: in ipsa causa crebras et breUes nmplificationes interponemus per locos communes. NeCli Oc genus causae, eo quod raro accidit in vila , negli-
sint noeessaria diatu. ita legitur in duobus Grypti. B C. BnvT. - Saepe
ita tenti iter ancidunt. Desticii Lotis . pr. a m. s,r. quod saepe el: Voss.lcri. OvD. - conclusionibus ιν rothus ti emtir. Sie Leid. see. qu. Ed. Omn. ti eaeteris bre iter. ID. - In ipsa eratisia. Praemittunt, enumeratione auexitum causae Vosq. O. Leid. see. tert. Ea. Omn. ex enumeratio antis Du Mittim eatisne Leid. qu. entimeratione sed ad exitum onusne Ed. Med. Et sutiensi eo lici accedit Lem. pr. Disi quod prueheat si nostrae causiae. V. Grae v. ID. - Ruro accidit. Ed. Omn. r. accidat. ID. - Aegligentius con- quod saepe non inclutini qtiidem, saepe si niuetis breDit' ni tir ; nostri eatisnita tentiiser incidunt, Dei se indiciant. erebras et Mei es amplificationes in tit non sint necesssiariiae diciti. Cum Pa- ων ν onere oportMit per Mems conam.
latino sexto et quarto consentiunt Er- Illud nn ιν. eisura prachei Medicetis fution is et Catiel initiis c nisi quod cum altero, quorum postremus agno-iu EffutieuΑi se desideretur) tit de init l,lud bis ter, quod milii utile
vera hortim liticorum lectione non sit tur habere venerem. Gn Nov. Merito dii hi tandiam , quum vulgata valde sit improbat vii igniam Cronovius. Me frigida. ouem se indierint, est saepe diceo ei ulteri, quo in vidit niniciisse plodunt ipsae. I rent. Ileaiat. Ill, noster, plane adstipulatiir Ersurieti-3. 23: Aettim est hio mitis se inui - sis, in quibus legitur: Conestisioni s t , quam ego urgenitim effero. Cie. ιν eoiuetis tilemur, nostri cratisti crebras II verr. Magna Dis est conscientiae, ole. Iltique religioni mihi non fuit quam qui negligent, quum me ιwolare illa salua et absurda verba , enumera- Mehni, se iesi indιωιtint. GnΑΕv. tione ad existim eratisiae, quae obsidi ut Concitisioni s ιν ibtis iviemur Hiυ- editioves , ei multos scriptos, indu merratione ad ea utim evitisne; in ipsa cere. Nostri coon , iit argumentum curasia cretras etc. Non miror in his laudis aut vituperationis sit utierius siletitium Grui. ri; id enim tinis iti- et floridius. GRAEv. di xit. Mitor tinde haee lectio velut Amphyictitiones interponemus Εr lintea auctori sine ambiguitate attri- ampliscationes interponere. ID. biicitiir iit, Omnibus. Quam vero in- Eo quod ra,v iactauia in seisia) Et Ltelligit c numerationem p Ea voco tibi et Lamb. ed. Ou riarm accidat an utitue, solet addere cuius generis re- Milo. ID. rum. Uuomodo autem in conclusione Negligentitis considerandiam est ipsa enusa potest dici, quilio haec Vox penultima alia est in Pal. tiumngatur vere ante conclusionem p sitio in primo visitur, commandundiam; tolum est absurdum. et ideo praeei- in sec. commodianuvim; tu terti es Pue sollicitUr altera luel onu : Conclu- quart. item Br. et Fabr. commendan-
292쪽
gontius considerandum est. Neque enim id, quod potest accidere, ut faciendum sit aliquando, non oportet velle quam adcommodalissime posse facere. Et, si Se- Paratim haec causa minus saepe tractatur; at in iudicialibus , et in deliberativis causis saepe magnae Partes versantur laudis , aut vituperationis. Quare in hoc
quoque genere causae nonnihil industriae consumandum pulam .
siderandum est. NM. O. et Edd. Dp. n. commendra tim, pro commen tonuum. V. G ev. est exsulat a vos see. OvD. Considerandum est. Commendandiam est Grupli. B C, et mox putemus, ubi alii putaseamus. Ba. - tiou potest acetuere. Voss. pr. ieri. Leid. tres Edd. Pp. q. P. νι- aeri Meid. vel q. oideri p. aeeluere. Ovn. - ι' Dei dum sit. Voss. Pr. ut faciundum s. ID. - Al in ι ictialibus. Vos . lert. allamen an a. 1 D. - In hoc quoque gon re usae. Deest quoque V Oss. lert. causae non legitur in M. Med. ID. - Consum mn nutim Fuerimus. Vos . teri. Leid. Me. tert. .ru. cum Edd. Pp. conferendum. Sed voss. Pri a M. Pr. item sec. et Leid. pr. dant eransumendum: quod unice verum est. Puta Minatis Voss. O. et Leid. tres cum Ed. Med. pulemus Leid. pr. Bene, ut dum; in quinio commemorandum , In sexto commendatum. C illelmitis sormabat erammentandum. GavT. Ve-Tum est commendiandum. Aliquis commendtit sibi genus Aluuiorum,
qui in eo diligens est ei servido se
exercet: cor ira negligenter et mmcn
dat, qui operae pretium in eo non potiti, nee tanti facit, imo tit mox se exponit, in hoe genere causae nihil industri. cousuinendiim putat. Cnos. Et ueli. Diii,h. oi tilii multi MSS. oc edit. Prima, negligentius erammen-A Atim; alii aliter. Gronoxio etiam Placet cis amendiandum. Interpretatio men huius vocis argutior mihi vi
detur, quam verior, aut certe a simplieitcite et perspicuitale litirum Praeceptionum ulienior. Nihi prohabilior videtur coniectura Cuillelmii , quae uellio etiam in mentem vetiit.
etitianitis) Ila erat in Br. in Pal. pr. et sexto ; eui ulliuio supcr riptum, id
est miserendiam . uti d deinde irrepsit in conteruium . Guiliolutius male-hut co stimoriatim , uti crat in Fabr. s atque Pal. ieit. sed Meste suram cuique est. Vulgata piaaseimus Potest quidem tolerari; dum norint lectores, nuctorem de Oratoriae studiosis loqui, non de ipso se, ut hactenus Perpe
293쪽
Nune, absoluta nobis difficillima parte rhetoricae, hoc est, inventione perpolita, atque ad omne causae genus accommodata, tempus est ad caeteras partes proficisci. Deinceps igitur de dispositione dicemus. 9. Quoniam dispositio est, per quam illa, quae invenimus, in ordinem redigimus, ut certo quidque loco
pronuntietur: videndum est, cuiusmodi rationem in disponendo habere conveniat. Genera dispositionum sunt duo: unum ab institutione artis prosectum: alterum ad casum temporis accommodatum. Ex institutione artis disponemus, quum sequemur eam Praeceptionem, quam in primo libro exposuimus, hoc est, ut utamur princi-
vidit iam Graevius. D. - Ahsoluta nolis. Sie vos . see. Ed. omn. Inraeteris nδs. a nobis. ID. - Nus est ad a. partes. Deest vetho in Leid. aec. ad e. Partes rationis Vos s. pr. Leid. sec. Ed. Omn. ad e. partea me orieae Leid. pr. qu. ID. s. In disponendo Libera eonoeniat. MM. O. et M. Med. in d. nos hahora e. Ovn. - Genera dispositionum. Sie HSS. O. et Edd. pp. notas. dispositionis. D. - Gq. eam praeeuttianem , quam in primo I. Voss.hil veriti Guillelmii emendatione . quae ipsa est in Ersuriensi nisi quod in eo non legatur industriae ) et Cauchiano. sed et in Alui Manutii editione. Miror hie hoesisse Getiterum, quum . quid sit e stimare nonnihil industriae . nemo intelligat. Constimere vero non nihil indutiriae in hoo Dei itio attidio tritum est loquendi gentis. Dein uro vulgato miramus, ex Ers scripsi pinemus. Est enim admonitio. GRA v.
Claris ser moribtit eommemoraria sunt;
de qtia loeutione Casauh. ad Stiel nium. ID. Ad eaeteras partes professet -- test repleri si hau siendo rhetoricae. qnae praeeedit; sed omnes nostri NSS. Ad eae eras partes oriationis Pro fetaei. Gnosov. Orationis vidi in Ersuri. Caueh. edit. prim . et Crat d. Quod etiam in suis reperit Iae. Gro novitis. At in Duisb. legitur, ad cia terast partes Rhetoriane. In margine Cratandri. Ad enetretis partes Rhetoriane factitiistis. Vtrumque et D tionis et Rhetoricae ex margine irrepsit in quosdam codiees. GRAET. In ordinem redigistis d. In ordinem redigemus. Ers. In ordinaria ima. ID. Vt eerto quid a Deo EA. Vt certo quid id loem. ID. Nahere eoni enim Lamb. elat. M. ot Duisb. IIS : Nos Mibere eonMeniat. IDEN. Genera dispo issentim sunt duo SIe. Cati . Ersuri. Ed. Prima, et Cratandet. viis n. e. d. Genera di sPositionis sunt Mo. CRAEv.
294쪽
AD HERENNIUM LIB. III lpio, narratione, divisione, confirmatione, consulatione, conclusione: et hunc ordinem, quemadmodum praeceptum est ante, in dicendo sequemur. Item ex institutione artis, non modo totas causas per orationem, sed
singulas quoque argumentationis partes disponemus ι quemadmodum in secundo libro docuimus , id est, expositionem , rationem, confirmationem rationis, exo
nationem , complexionem. Haec igitur duplex disposi
ter . s. eas praeraptiones quas. Leid. teri. in priora I. ID. - Quema modum praee dum. Voss. teri. stetit pr. ID. - In dicendo seqtiemur. Ita Leid. qu. et Ed. Med. In reliquis seqtiamtir. ID. - Per oriationem. Voss. heri. per Druinem. M. Med. per Orationes. ID. - Singulus quoqtie aratimentiationis p-tea. M. On n. per sing. voss. terti Leid. tres Pt M. 3led. quasque. Non male. Tum Voss. see. Leid. sec. teri. qu. Edd. pp. vir mentationes. Verissime. in Le d. pr. argumentationes partea, punis etia ultimae voei suppositis. OvD. Sed per singiatis qtioque argumenta riones in Leonici exemplari legitur. Lamb. per stragulas quoque argu mentiationis parres . ut nos edidimus. Sed singulas quoque habetit uulgatὲ
In dieendo sequemur EA. et Caueh. In die do sequiamur. ID. Lem ex insistatione artis Pith. I aem in institationa artis. ID. Sed per singulas quoque argumen
lationis 'aries 3 Est proeril dubio plena vitii seriptura, ab Lamhino
inventa, ab Grutero retenta, quum
Stephatii ea Vietorii habeat eum aliis nitra editis, sed per singulas quo sargumentationes; quae verissima est
Iectio. Argumentationis enim partesunt non sunt ullae, aut locum hienon habent: sed ipsae argumentatio Des distinguuntur ab oratione, quia sunt ei ua partes: atque Meti ista lectio inde formata est, quod vota a
gummirari ea nou nulli superscripseiarent aut Partes auat 'riss erimm , Aet-lieet orationum , vel causarum. Idemitidio de sequente Griatori nota. Gahorti Grudi et Lamh. edd. Soa per
singulas quoque argumentotionis Parin res dispesnemtis. Ers. Cauch. ed. Prima . Vietor. et aliae vetustiores: Sed singulas Moque vir mentutiones diavonemtis r quod verum est. Quomodo possunt totae causae per singulas ar-stimentationes dispotiir Paries a stimenturionis, merito improbavit Iae: G novius. Pithoei tamen , et Duisti. et Cratandri editio, ut nuperius editi, per singulas quoque argumentati vis partes; male. GR v. Id est expositionem, rationem, con-frmationem rationis, ex malionem ,
malione rationis, orationis conelusione.
Sed Caueh. et eaeteri vulgatis adhae
rent. a quihus nee eg re do. Vereor ne et haee sint glossis inquinata, et seripsisse auetorem, in se rido libro docuimus . in ex sitione, Mns malion , e Nereione rationis. Nam exornatio non Deil ad dispositionem argumentatiouis. ID.
295쪽
ilo est: una per orationes, altera per argumentaliones, ali institutione artis prosecta. Est autem et alia dispositio, quae, quuin ab Ordine artificioso recedendum est, oratoris iudicio ad tempus accommodatur, ut Si a Dar- ratione dicere incipiamus, aut ab aliqua firmissima argumentatione , aut a literarum aliquarum reci latione: aut si secundum principium confirmatione utamur, deinde narratione: aut, si quam huiusmodi permutationem ordinis faciamus; quorum nihil, nisi causa Postu-
menturionis partes. ID. - institutione. Ed. Med. ob i ori titionem. l D. Ese nialem et alia dispositio. Copula comparet in solo Leid. qu. Abesta eaeteris NM. et edd. pp. illa d. Leid. pr. ln. - Ab oruine artiseio orecedendiam est. Voss. Pr. ab O. QIcioso. Leia. iert. artificio. Vo s. see. Leia. pr. s edendiam e. ID. - Ab narratione direre. Sic voss. pr. see. Loid. pr. see. qu. Ed. Med. vulgo a. n. ID. - Aul a litterarum aliquartim recitatione. Voss. pr. tit ab i. I cid. pr. Voss. see. Ed. Med. tit ab L Leid. x . ntit tib alia. Iiit. deest pracpositio Leid. qu. In Voss. teri .ctit a liti. aliquartim aliartim ree. M. Onan. arae alliqtiartim rerum rec. ID. - Aut si see. Prine. Vos . tert. Mel si ete. ID. - mitismodi per mutationem O . sciamus. Voss. pr. sec. Leid. pr. see. teri. M. Med. Vna per orationes, altera per ra stimentationes ) Sie Pall. omnes prae ter secundum, in quo orationis, al-uria Per vir mentiationis piartes. Sus Gidus noster ait suiMe in suis orati nena , et I Oe amplius eodein numero argumentiatιonem; qu d veritis esse,
rione firmis,imum quidque sit μrimum etc. et iu Ocatote perscctu: De simmissimis alia prima Ponet, sita 'Hatrema , in Ieabitque I lora. Laran.
Ers. Si quom eiusmodi permutalionem. IDEN Permuturionem ordinis faciamus Ers. Permuliationem ordinis sciemus. IDEM
Qtiorum nihil nisi enusa postulet. feri oportebit) Certe tamen et tinete iatius tib iudieio oratoris dependet , quod ipsius est considerare , tibi eousa postulet, et potest interdum illi videli, etsi causa noti postulet. Quid quod perspieite in sequentibus dieat,
saepe nee sse esse uti his commuln-lionibu . tibi res ipsa , hoe est, Prudentia oratoris videtitis iam nausearentii inos iussi eum defatigatos . et aures obtriAtis , similiaque , exiget ah artificio legitimo artis abitet uiue ruitii
296쪽
AD HEREΝNIVM LIB. IIIa O Ilet, fieri oportebit. Nam si vehementer aures auditο-rum obtusae videbuntur, atque animi delatigati ab
adversariis multitudine verborum, commode poterimus principio supersedere, et exordiri causam aut a narratione, aut ab aliqua firma argumentatione. Deinde;
si commodum erit, quia non Semper neCesse est, ad
principii sententiam reverti licebit.
Io. Si causa nostra magnam diis cultatem videbitur habere, ut nemo aequo arsimo principium possit audire; a narratione , quum inceperimus, ad principii sententiam revertamur, licebit. Si narratio parum probabilis est, exordiemur ab aliqua firma argumentalione. Ilis commutationibus, et translationibus Partium saepe uti necesse est, quum ipsa res artificiosam dispositionem ar-
arridet seriptura e dicis Medieei iquor tam nihil non, causa posmiel serioreplebit. Omnem enim conversionum istarum . quas uominavit speeiem licitam et decoram pronuncint, tibi
orator iudicabit eam qualetucunque ab Orisa postulari. Id genus loquendi animadvertis, docte lector, corruptum esse ab illis, qui ignorabant. particulam si eleganter omitti soli tam, et id genus loquendi saepius ab stiliquis adhibitum, quam nos seimus, aut nobis imaginamur. Vide Observat. Patris lib. Iv. dio. Gnos. Eis. Nihil nisi eritisa 13ositi t. Medie.
ia non semper necesse me ) Ei s. Cauch. Duisb. Od. Cratand. Qiuia non
A narratione quum eo eristis Ees. Ab narriatione c. c. Cic. ID. Ad principii senIon iam resecretamur
297쪽
ΣΟΣnHETORICO RVM tisiciose commutare cogit. In confirmatione, et consulatione argumentationum dispositiones huiusinodi convenit habere: firmissimas argumentationes in primis, et in postremis causae partibus collocare: mediocres, et neque inutiles ad dicendum , neque necessarias adprobandum, quae Si separatim ac singulae dicantur, infirmae sint, cum Caeteris Coniunctae, firmae , et probabiles fiant, interponi, et in medio collocari oportet: nam re narrata, statim expectat animus auditoris, ex qua re causa Confirmari possit. Quapropter continuo firmam aliquam oportet inferre argumentationem. Et quoniam nuperrime dictum facile memoriae mandatur, utile est, quum dicere desinamus, recentem aliquam relinquere in animis auditorum hone firmam argumentationem. Haec dispositio locorum, tanquaru
Firmam aliquam oportet inferre Pith. Hrmam aliquam et instare. ID. Et Moniam nuperrime dicetim fatale memoriae mandiarur Melius Er- urt. Et reli pti m Moniam naverrima dicitim stallima memoriae mandatur; quoniam eius , de quo modo dixtin aut paullo ante, facillime meminimus. IDEN Reeentem aliquam relinquemεὶ Noni gitur in tanti. ei Pith. receialem. DLM
298쪽
instructio militum, lacillime in dicendo, sicut illa in
pugnando, parare poterit victoriam. 1 I. Pronuntiationem multi maxime utilem oratori dixerunt esse, et ad persuadendum plurimum valere. Nos quidem uian m de quinque rebus plurimum posse non facile dixerimus; nec egregie magnam esse utilit
Parara poterit Mictoriam. Α m. pr. voss. Pr. eum sec. lert. qu. Vosa. tert. et edd. pp. PareMe P. M. Iu. i. Nos qtiidem unum de q. r. H. posse. Voss. m. Leid. terti nos quid tiniam d. q. r. pl. yossit. Leid. sec. nos quid unum d. q. r. H. prosit. Leid. pr. nos quod est ianiam d. s. r. H. posse. Voss. teri. nos quidem quod unum d. H. r. pl. posse. Voss. aee. Εd. Omn. nos quidem unam d. q. r. pl. posse. Leid. qu. nos quidem eam unam de q. ptirlibus rebus M. ρO,sa. OvD. Nos quidem unum de quinque rebus plurimum posse non facile uiae rimus : egregie m agnam esse utilitalem in pronuntiationa dacter e nisi 'maoerimus. Ita texitur in manuferiptis Gryphii. Laiis h. eamdem leelionem secutus, ante adverbium egregie. nee, negaridi parti-eolam apponit. Leonicetii editio eaetera eodem modo. ut Lam uni, utium Praeterea verbum hahet. solia, ititer duas voces pronuntiatione et audiacter, quod quidem Orationem totam pia Dissimam esteit. dio his quidem Ieetioni vulgatae si vox haec una addatur . recte sensus videtur constares. Qua tamen reiecta, Lambitii et Leoniceni editioneni. una modo voce sola adiecta, quae deerat ulteri, secuti sumus. Ba. - e egreste. VOas. Parare pictoriam) Duish. CratinA. et Lamb. edd. parere Die oriam. M. Prim. Pialere Dictoriam. In. a quidem tintim de quin a rebus plurimum Posse . non est. Secuti suis ratis auctoritatem Pal. quarii, Mall. et Bruti. tiam rerepta lectior nos γάAtintim etc. Hiarimum remit, non etc.
Gavet. Firmat optimam hane scripturam Etsuriensis . Cauch. prima et Cratond. ed. Edd. multae r Nos idtinum de quinque rebus plurimum ρ sit. Al. Nos Midom tinam eam de quinque rebus plurimum posse. GRa v. me egregie magnam Videtur illa negativa adversari periodo subservienti; et vero Pal. quartus servat et egregie, ut videatur retrahenda, thue litera a voce praecedenti. quo seret sed , aut rescribendum al. Gav T. Iinmo uxquaquam; et utique In eonsensu tot optimorum e leum se mancipare uni singulari, id vero Perquam est suspeetum. Quin . tu inconstruendo, voculam nec separa in egnon. h. e. et egregie magnam esse Maia latem in pro nitiatione non audacter eonfirma erimus. Non audacter, sed
,eilieet iuste et eum aequitate, non temere et quum Ait egregie magna uti litas in ea. GaoNov. lae. G novi retinendum censet nee, ae dividen dum in ei non, ut sit, et non aridariercunfrma rim, et quae sequutitur.
Ego vero puto haee verba interpolata esse ab iisdem . qui priora interpo Iarant, quum noti intelligerent, quid sibi hie melit. non hiati dixerim, uisi praeeedat . quid tintim P tirimum
possit. Ilaee qutam sie re finxissent. et talem informcissent sententiam , non poterunt ea cohaerere eum sequeut
299쪽
tem in pronuntiatione , audacter confirmaverimus ;nam comminiae inventiones, et concinnae verborum elocutiones , et partium causae artificiosae dispositiones , et horum omnium diligens memoria, Sine pronuntiatione, non plus, quam Sine his rebus pronuntia-lio sola valere Poterit. Quare, quia nemo de ea re diligenter scripsit nam omnes vix Posse putarunt de voce , et vultu, et gestu dilucide scribi, quum hae res ad sensus nostros pertinerent ) et quia magnopere ea pars a nobis ad dicendum Comparanda est: non negligenter videtur tota res consideranda. Dividitur igitur pronuntiatio in vocis sigura n, et corporis motum. Fi- Lura Vocis e St, quae Suuin quemdam possidet habitum ratione et industria Comparatum.
et. Sed utrumque int iusti ii iiiiii, ei ixti ratur ah Ersutiensi et Catiel tutio. uitiatum side id deletiduua censemus.1etilenita rectissime se hutieule . quae 4 est: Non ego quidem hoe ausim a 5crure , prouutiliatioticis linam de quinque partibus plurimum valere. hoc audiicier eoui,siauci im, mnguainiti ea utili ivlem esse. Sic iste auctorci alii Dequentissime, omisso sed . quiad tilii adderetii. Nihil tertius. Et, quetilia istam scripturam asseruulphitiis,ime . Gitafiv. Quias e quia nemu de ea re diligenter scripsit J Iliis. Quare et quιa n mo re diligenter scripserit. ID.
300쪽
Ea dividitur in tres partes, magnitudinem, firmitu
dinem, mollitudinem. Magnitudinem vocis maxilne Comparat natura, nonnihil hanc auget, sed maxime Conservat cura. Firmitudinem vocis maxime natura comparat, nonnihil adauget, et maxime conservat exercitatio declamationis. Mollitudinem vocis, hoc est, ut eam torquere in dicendo nostro Commodo Possimus, maxime faciet exercitatio declamationis. Quapropter
tamen video , quid . aut quem imi rati debeat, qui studet firmitati v
eis. Ea quoque debetur naturae : sed exercitatioue conservatur et augetur. Ego mallem in sequentibus legi, eaeris viliatio iselationis a sic sane est ium urgine Crutandri. Illa enim molli ludo vocis conuviratur. At saepe audiverimus Oratorem disertuin v cc mad diuersos motus animorum , quo
utili excitare. 1leetentem . quod post exereetido sti quis imitatur ; quamuis deelamatione quoque eam iuvati in sequetitibus do cit. CRAEv. Vt eam torquere in dicendo nostro eommodo Delevi pro auctoritate Εrfurtensi A et Catichialii. quamvis ab alia maliti in hoe esset inter versus interlitum. Sie vero veteres loque-hautur. Cic. I ad Alt. 9 . Qtiou m-m o tuo D re poteras. Vide uotus