장음표시 사용
11쪽
ANT. MAIORAGII PRAEDA Ti O Tem benes avellatur,quod nihil acute inremari lucrat in eis causis qui scri
se, nihil enucleate, quo eripsit aluiuia matrus: nihil contra grande, nihel maturum, nihil ornatu uel uerbo grauitate, uel ementiarum, quo qui essit elatisus. Sed tamen etia huic a per Maillam oratori speciem multa defuerunt. Nam ab Meschine exagitatus uit utputidus, m hoc opere cicero ita de eo loquia
tuccisi eo di ficiles ac moratum Aut no&s no siti mat ipse Temosthenez. quiquari unus eminet inter ocim omni genere dic edi, tamen nostemper implet aures meas,itaseunt auule γ capaces, oe semper aliquid me um m itum , de erant. At Cicero noster, ut ait omnianus,cumsi totῆ adimitatione Uraecorum contubset,effinxu uim Temo enis, copia Platonis, iucunditate secratu, ut A no quota Prouulti enitus ese uideatur, in quo totas uires ῖas Eloquet tit e periretur. Quod licet itae e bipersuasimsit, tamen etiam his uriι L-nes temporiιmcessere auilebat ut tu adure, et Osanum, redundante, in repetitumias nimiih in assus a uando riguia, O in tam sitione ractum, exultante,acten e uiro mugisre. tanae ueri imum illud tonu dictum urgetur,in Deo coce rum esse, ut omnes Acendi uirtutes O per a eloquentiam habeat. Sed tamen ea est huius 2mmae uirtutis excellentia, ut quaevis em minia
m pars eloquentiae Ilurimi pria spe sis. sta' prosi quin bter δεῖ amantisse
mus enitia et, ut soc bono, quo nulluι optabilias, nullum aestantius nes datum et mortabiι generi deorῶ concessu ars mu nere, nes dabitur, quam ornat esse uideatur. Quia ita Mil esuriet laceronis opera quiste omnia edeat cipue,quibus metam mysteria reficis,accuratisi me meiperlegeri suo in numero GHι hunc, G primo quione in loco, ponen tu censio: qui luet alse qua insidi ficultatem ars obscuritate habeat, tamen hoc uti tale minima qua
ex eius intes etia nasiitur, copensa potest. M to enim hoc loco Lamae oraτω- nisi lendore, qui maxime lucet hoc in opere, uerboru oe sinuntiariι ornamenta, plurima cmuri, generis iliciat lumina,recondua multarῶ rerῶ eria tionem qia
utilius esse potest ei qui Latine aliquid uel ribere uelproni clare uelit, quam , re quomoa qui' dicen Δι sit 'quo dice genere quavis m causast ut eaum quae sit ma optimi, quia Vraece dicitur quid porro praefabitas, quam
numeros O quas edes orationis muggere 'quo2 uia maxinse soles imperitia
oratorem aperuo inguere. qui haec omnia tam ingeniosi, tama acute traduntur hoc in opere, ut qui ea rectepercipere test nullum alium octorem des aeret. 1, quenquam uesrita operis obcurita perterreficiar. Nam ita nos Imterpretationem basingula illustrare statuimus, ut etiam artis oratoriae pensem . rudes ,si Algenser animum aduertere uoluerint, plurimum se arbitrent in adeptos, O ad cendum, oe ad intel endum.
12쪽
M. Brutum, Commentarius. I c E R o de ratione dicendi muIta conscripsito, pera: quorum aliqua sponte sua composuit, ut duos de Inuentione libros, cum adhuc esset admodum a dolescens nam quatuor illi ad Herennium, qui sub Ciceronis nomine iampridem terunt, non Cicero nis,sed Cornificii sunt, id nos alias mulsis coniecturis ec argumentis probauimus Partitiones oratori
as ad Marcum filium ec Graece N Latine scripsi: aliqua uero amicorum rogatu conscribere aggressiis
est,ut tres libros De oratore ad Quintum fratre,Topica ad Trebat tu, & hunc Oratore ad M. Brutu. Sed quaestione mihi dignum uidetur cur no hoc opus De oratore,sed Orator inscribatur cu prssertim tres illi ad Quintum libri, in quibus pene eade traetatu de Oratore inscribantur. At in illa quide solutio facilis est,qus tame mihi minime satisfacit hunc librumno De oratore, sed Oratore inscriptu, ut ab illis tribus distingueret,oc ne qua esset in titulo ambiguitas.Mihiloge potior ea ratio est,illos tres libros De oratore idcirco inscriptos fuisse, quoniam ibi oratorem instituit, θ quomodo fieri possit ostendit ad eam* rem praecepta tradit utilissima, ut nihil sit in R hetorum doetiina,quod ibi non accurate tradietur, ut inscriptio sit quas de orato re instituendo. Hoc autem in libro non instituit oratorem,sed docet qualis ense debeat: ec non discentem sed iam doctum N persectum quaerit. Non est igitur quaestio, quomodo sit instituendus orator: sed quaenam sit persecti orato ris species. Itam merito liber hic non De oratore, sed Orator inscribitur. Vt autem melius inscriptionem hanc intelligamus, quaerendum cst quid sit ora tor. 5 cui potissimum nomen hoc conueniat. M. Cato Censorius, ut tintia n. cap. clianus auctor est,oratorem ita desiniebat: Orator elit uir bonus, dicendi periatus. Nem enim improbus homo, licet magnam dicendi secultatem habeat, orator appellari potest: quoniam ut tertio de Oratore Crassus attestatur elo quentia est una de siminis uirtutibus, quae certe in scelesto homine esse non potest. In Partitionibus uero Cicero sic eloquentiam definit: Nihil aliud est Gloquentia quam copiose loquens sapientia: quo fit,ut qui sapiens non est, is eloquens dici non possit. Arcentur igitur ab oratorum collegio,praui at' scelesti homines,qui si dicendo ualeant,magna saepe incommoda, plurimast calamitates inpatriam suam inuehunt. Talis enim esse debet orator, qualem uia detur finxisse Virgilius, quem in seditione uulgi iam sacra ec saxa iaculantis.
moderatorem dedit: Tum pietate grauem,ac mentissiforte uom quem Coa,exne silerit, an iis y auribus astam. Habemus igitur,ait Quintilianus, ante omnia ulium bonum: polinare adi cit, Dicendi peritum: Ille rem dieiis omnes, opinoma mulcet. Quamuis autem nonnullis uitris aliquis insectus fuerit,sii in eo plurimae uirtutes eluceant,non idcirco nomen amittet oratoris. Nam,ut ait Horatius, uit is
nemo sne nascituri optimus ille,inii minimis urgetur. Tales fuerunt Demo- sthenes Cicero Quod si defuit his uiris ait idem Quennulianus summa uiris Vtus sic quaerentibus an oratores fuerint. respondebo, quomodo Stoici, si i terrogentur, an sapiens Zeno, an Cleanthes, an Chrsippus respondeant, Magnos quidem illos,ac uenerabiles, non tamen id quod natur homirus
13쪽
E IN ORATOREM summum habet, consecutos. Sint igitur,secundum communem loquendi consuetudine,perse sti Oratores, Demosthenes ta Cicero: sed si proprie, od ad logem ipsam ueritatis loquendum erit,illis ad persectionem multa de me reportentur. Dubitari autem potest, quomodo a Grammatico, ait a Philoso pho, distinguendus sit Orator. nam Grammaticus, qui latine literatus dicitur. ..ti orat. Suetonio teste, pene infinitam uim Sc materiam ut ait Cicero scientia 5c cognitione comprehelidit.Vnde sunt,qui Grammaticum a Grammatista dissirimant, ut Latini literatum a literatore: ecillum quidem absolute, huc mediocriter doctum existiment. quorum opinionem Orbilius ctiam exemplis cons mat. Huc accedit,quod ueteres Grammatici etiam Rhetoricam docebat:atva multis de utram arte commentarios scriptos inuenio. inlinetiam quos anie Grammaticis statim e ludo transisse in sorum, atu in numerum praes tantisti. morum patronorum receptos suisse, legimus. Quid quod ideo Critici dic bantur a ueteribus, quoniam sibi de omni genere scriptorum dijudicandi s merent potestatem Notissimum est, quantu Aristarchus, Didymus, Priscianus, plurimit atri Grammatici in omni doctrinaru genere praestiterint. initia etiam extant adhuc doctissimi Ioannis Grammatici in multa Aristotelis ope ra commentarii. Unde satis intelligi potest, Grammaticoru prosessionem omnium ingenuarum artium cognitionem sub se continere: nhv enim aliter optimos auctiores& Graecos & Latinos recte Grammaticus interpretari poterit, nisi erit omnium magnarum artium scientiam assecutus. Quid Philos phus noti ne diuinarum at* humanarum rerum scientiam profitetur non ne laudandarum artium omnium procreatrix &quasi pares est Philosophia: nois ne Philosophi prosessione sua,omnia quaecun* sunt,uel scientiae peruestigatione, uel disterendiratione comprehenderunt Haec eadem omnia profiteri uidetur Orator. Nam Crastus tertio De Oratore clamat,om nem pruderatiar doc trinae possessionem Oratoris esse propriam di ueteres illi doctoi es audiores*dicendi, nullum genus diibutationis a se alienum putabant. Ex . quibus Elaeus Hippias, cum Olympi uenisset maxima illa quinquenali celebritate ludorum, gloriatus est, cuncia pene audiente Graecia, nihil esse ulla in arte rerum omnium, quod ipse nesciret. 5c Leontinus Gorgias apud Platonem de omni re,quaecunq; in disceptationem quaestionem V uocarenici se copiosssime dicitiarum esse profitetur. isi princeps ex omnibus ausus est in cori Dentu poscere, qua de re qui sim uellet audire. Cui tantus honos habitus est a Graecia, soli ut ex omnibus, Delphis no inaurata statua,sed aurea statueretur.
Cum igitur & Grammatici, & Philosophi, & Oratores, omnia profiteri ui deantur, quomodo quaeso inter se distinguentum aut qui seri poterit,ut Orator a Grammatico, alma Philosopho dignoscatur facile id quide erit, si quis propositum siue scopum cuiusq; consideret. Nam Gramaticus id unum prae eteris sibi proponit,ut emendate pure loquatur θc inibat: Orator uero, ut apte,distinete, ornate* dicat, & ad persuadendum accommodate: Philosophus denim non tantum uerba ,quantum res ipsas sibi considerandas esse statuit. Itaq; Grammaticus uerborum significationem, & cdsecutionem: Orator sermonis elegantiam,& compositionem: Philosophus rerum causis, uitae degendae rationem quaerit. o sit, ut Grammaticus excellens rerum omnium uocabula scire debeat, di de rebus omnibus emendate loqui: omni uero
laude cumulatus Orator,omni de re proposita probabiliter et copiose disputare: Philosophus res omnes occultas ais abditas intelligere, θc sine ulla culpa uiuere. Quam distinetionem Tuscul. quaest. libro I. agnouisse uidetur Cicero, ubi se ait: Vt enim,si Grammaticum se professus quispiam barbare loquatur, aut si absurde canat is qui se uelit haberi Musicum, hoc turpior sit, quod in eo ipse peccet, ius profitetur scientiam sic Philosophus in ratione uitae peccas, Ilac turpior, quod in officio, cuius magister esse uult abstur: attem. uitae professus,
14쪽
sessis, delinquit in vita. Iam igitur Oratore a Grammaticis θc Philosophis di-st quin habemus. Sed dubitari praeterea potest, an idem sit Orator, Rhetor 5 Declamator: nam haec tria uocabula uidentur idem significare. Siqui dem Orator aliquando Rhetor dicitur, ut a. de Finib. Cicero: Quasi uero perpetua oratio Rhetorum solum, non etiam Philosophorum sit. oc Iuvenalis, cum de Cicerone summo oratore loqueretur, Si fortuna uolet es de Rhetore Consul: si uolet haec eadem Fes de Consule Rhetor
Declamator autem dicitur, Rhetor,sive Orator cum aut docedi, aut exercen
di sui gratia fictas in scholis causas agit. Sed tamen laaec ita distingui commo de solent,ut Rhetor sit is, qui artis oratoriae praecepta uel docet, uel scribit: ut apud Graecos Hermogenes,apud Latinos Cornificius. Hoc in genere qui diligentissimi fuerunt, ab eloquentia longissime, quod ait Quintilianus, abseerunt, quoniam se praeceptis illis cognitis,satis instructos ad eloquentiam arbitrantur. Declamator es 4 qui fictas agit causas: qui nisi aliquando in solem ocpuluerem ueniat, Zc in iudiciis,in concione in senatu uersetur,nunquam inter
oratores numerari poterit: qualis Porcius Latro fuisse dicitur. Orator deni vis est, qui ueras agit causas: qualis fuit Hortensius,Cicero, Messala, Casellius Aulus quem Horatius celebrat. Hoc igitur in opere Cicero n5 de Rhetore, aut Declamatore,sed de Oratore uerba facturus est. Hic aute M. Brutus, ad quem sicribit Cicero uir doctissimus, ec maxime egregius fuit, nariis ex Seruilia M. Catonis Brore re C. Caesare,ut multi existimant. nam seruilia ardentissime Caesar adamavit. Athenis optimarum artium studijs operam dedit, prae cipueq; Academice Philosophis i tuduit: et in oratoria facultate Pammenem, uirum longe eloquentissimum Graeciae, audiuit, quemadmodum in Bruto c. icero ipse testatur. In bello ciuili partes Pompeianas secutus est : sed Pompeio deuicto, statim ad Caesaris clementiam confugit: a quo non tam tum ueniam impetrauit, sed etiam Galliae Togatae praesectus est. quo tempore scripsit hoc opus ad eum Cicero. Postea uero, cum dominationem Caesaris pati non pollet, cum multis aliis senatoribus coniurauit, oc Caesa rem ipsum in Senatu contrucidauit. Ferunt Caesare, cum in se irruentem Bru tum uideret, exclamasse, sis m/ τεανον; Tandem post morte Cς saris,cum apud
Philippos, eius exercitus ab Octauio ec Antonio superatus suisse districto gladio incubuit. at Q hunc finem habuit Bruti vita. Neq; dubium est,quin uir disertissimus oc prudentissimus fuerit: quod satis eius epistolae declarat, quasci ad Ciceronem, ec ad Atticum scribit.
V Trum dissicilius aut maius esset, negare tibi tapius idem roseganti, an essicere id quod rogares,diu multuo Brute dubitaui.
Hoc exordium quatuor partibus constat: Propositione Ratione,Rationis confirmatione, Sc Conclusione. Proeositio dubitationem continet, re a comparatione ducitur.Ratio ibi incipit,Na et negare ei.Rasionis confirmatio ibi, id enim est maius. Conclusio ibi Quod quoniam me saepius rogas. Sed ut
deamus Propositionem, in qua duo facere conatur: primo, Brutum beneuo lum,cim se negare nolle quod rogat, ostendit: deinde eundem attentum,cum magnam ei te rem,quam ille rogat, at Comparatio est inter difficultatem ne nationis ec magnitudine rei, quae magnam animo dubitationem adsert.nam
difficilis homo dicitur qui non facile roganti obsequituri ut Horatius,Et te sispe uocanti Duram,diiiicilis mane. Sicuti cotra facilis, qui paratus est obsequi:&facilitas, uirtus,qua libenter multis gratificamur, qua in Pompeio magno
15쪽
4 IN ORATOREM pm L. Manil. pere commendat Cicero. Nollet igitur lioc loco dissicilis Bruto uideri negati do quod ab eo petebatur. Sed contia rei magnitudo deterret eum ab obse quio facit ut diu mul tumq; dubitet. hoc igitur est, quod Bruto proponit. Duos autem affectus continere in se uidetur haec propositio, cupiditatem 5ctimorem: liti animum ita transuersum rapiunt, ut eum uehementer dubitare faciant. Cupit enim obsequi sed timet,ne possit efiicere. Praeterea continet excusationem,cur tarde uenerit adscribendum, etiam si saepius a Bruto rogatus
fui siet.non enim distuli inquit ea de causa quod tuae uoluntati morem gerore non cuperem: sed quia quod petebas,dissicile at* magnum uidebatur.
Nam & negare ei quem unich diligere,cuiorne charissimum ecse sentirem praesertim Sc iusta petenti,& praeclara cupienti, durum admodum mihi uidebatur: λ suscipere tantam rem, quantam non modo facultate consequi difficile esset, sed etiam cogitatione com ple fit, uix arbitrabar esse eius, quiuereretur reprehensionem do
ctorum atq; prudentium. Haec est ratio propositionis in qua dubitationis suae causas explicat.Diuiditur autem haec ratio in duas partes prima pars a persena Bruti ducitur, secun da ab ipsa re. Primo igitur ait: Videbatur mihi durum N inhumanum, nega re aliquid tibi Brute, cum te uehementer amem,&me abs te amari sentiam:
ζraesertim cum id quod petis, iustum sit, di praeclarum. Singula autem uera a magnam habent emphasim, re procedunt quasi per incrementum quoddam, ad conciliandam Bruti beneuolentiam. Quatuor enim causas adfert, quare Bruto gratificari debeat. Prima est, quoniam eum unice diligit: durum est autem aliquid iis negare, quos diligimus. Altera causa est, quod se Broto charissimum esse sentit: nihil enim minus hominis est, quam in amare non respondere.Tertia causa est, quia Brutus iusta petit, quae negari non debent. arta et ultima, quod praeclara cupit, in quibus elaborare gloriosum est. P namus igitur ante oculos uirum aliquem edregium, quem unice diligamus. cui nos charissimos esse sentiamus, qui a nobis iusta petat, qui praeclara cupiat: an non durum admodum uidebitur, ei negare haec est prima pars ra tionis. Altera, quae magnam adfert dubitationem, haec est: quod res adeo
magna sit, ut uix emci possit. Nam in deliberatione primὁ quaeritur, an id de ruo deliberatur, fieri possit: oc quae perdissicilia sunt ut in Partitionibus ocetur perinde habenda saepe sunt, ac si essici non possint. tali autem res aggrediuntur uiribus suis impares, ec id onus suscipiunt, quod sustinere non possunt, ij merito a do stis ec prudentibus hominibus reprehenduntur.
hoc est, quod seuereri Cicero testatur. Charissimum habebat Brutus Cicoronem, propter doctrinam S sapientiam . nam inter charitatem re amorem Cicero in Partitionibus ponit hanc differentiam, ut charitas proprie ad deos, ad parentes, ad patriam,ad eos homines qui aut capientia aut opibus excelis
lunt, pertineat: amor autem, ad coniuges, liberos, fratres, & caeteros amiacos referatur. cuius haec sunt uerba: Nam cum deorum, tum parentum p
trisq; cultus, eorumq; hominum qui aut sapientia aut opibus excellunt, ad charitatem reserri solet: coniuges autem, S liberi, re fratres, & alij quos ustissamiliaritas* coniunxit, qui anquam etiam charitate ipsa,tamen amore maxio
in Amphit. me continentur. Iusta petenti) Quoniam,ut ait Plautus, iniusta ab iustis impetrari non decet.Est autem qua sitio, Utrum iniusta petenti amico gratificati debeamus. Et Cicero quide in Laelio,videtur assentiri, ut amicoru causa non nunquam a iustitia declinemus. cuius haec sinit uerba: Vt etiam si qua fortuna acciderit, ut minus iustae uoluntates amicorum adiuuandae sint, in quibus eorum aut caput agatur, aut fama, declinandum sit de uia, modo ne summa tu
16쪽
pitudo sequatur. Chido Lacedaemonius,conseruandi amici causa falsum con- A. Geta. masilium dedit sed idipsum tamen in sine quoi uitae, an iure posset reprehendi, dubitauit. Pericles, cu amicus quida eum rogaret, ut pro re causas sua Peter ret,ita respondit: - συμπάήξιμ πις ω ιρ, ο me μαι θεα g. Theophrastus ita censi sit, paruam turpitudinem uel infamiam subeundam cile, sicare magna utilitas amico quaeri potest. Sed quoties amicus iusta petit, modo nobis facultas detur, ei gratificari debemus. Hoc est, quod hoc loco Ciceronem mouet. Et suscipere tantam rem. Stultum est enim id aggredi, quod perficere non possis. Vnde recte praecepit Horatius: Sumite materiam uesti is,qui ibitis, vim Viribus, o uersate diu quid ferre recusent, Quid ualeant humeri. Solent autem 5c oratores N poetae amplificandae rei,de qua dicturi sunt, gratia minuere uires suas,& se impares oneri sustinen
do dicere. Ita Cicero pro Rose. Amer. Fide sapientias uestra fietus, plus Onetis sustuli, quini serre me posse intelligo. Sic Tibullus:
Te Hegati coam,quanquam mea cognita uirtus
Terret,ut in iis ualeant sub Here vires. Non modo facultate.) Multa sunt quae cogitatione complectimur, ec ea tamen facultate consequi non possumus. Quoniam ut ait Cicero fieri potest, ut i. si Irecte quis sentiat,& id quod sentit polite eloqui non possit. Maximam autem rem esse Oportet, quam ne cogitatione quidem complecti possimus, cum lis
herae sint cogitationes nostrae, ecquae uolunt, sic intuentur, ut ea cernimus, Pro Milon. quae videmus.Ergo superlatione, quam Graeci uocant, utitur hoc
loco Cicero. Dociorum atq; prudentium. Qui merito reprehendere possint. Disi inquirritur docti a prudentibus: licet idem aliquando sit, Zc prudens di doctus. inoctii enim dicuntur, qui scientiam aliquam uel multas, praeceptionibus di usu acquis uertit: prudentes uero proprie, qui naturali prsitant intclligentia. Donatus prudentem ait esse,qui intelligetia siua aliquid sentit. Unde γη. r.
Prudentiam definiunt,esie sciensiam rerum bonarum Sc malaru, ec utraruw.5c Socrates,caeteraru omnium uirtutum moderatricem esse prudentia statue- - bat.Plato dixit oculum este, Aristoteles quasi architectum quenda uirtutum
tutis ustuira absque prudentia dixit ede. quem cui opinor imitatus Iuvenalis,ita clamat: Nullum numen abest, sisPpnidentia. Cum igitur prudentes uiri, quid aggrediendum sit,& quid fiigiendum recite intelligant,meritὀ reprehensionem eorum iactetur Cicero, si id aggressus fuerit, quod perficere non possit.
Quid enim est maius in cum tanta sit inter oratores bonos dissis militudo, iudicare quae sit optima species,& quali figura dicendi
Haec est confirmatio rationis, quae magnitudine rei continet, per interrogationem Sensus est:Multi sunt boni oratores, sed inter se ualde dissimiles. Itas no facile est iudicare, quae sit optima dicendi figura ita insimilibus rebus non difficile est iudicare, quae potissimum excellat in dissimilibus uero,non item.
Tanta dissimilitudo Nam alij subtiles sunt ut Lysias Syracusanus: alij mediocres Sc iucundi,ut Isocrates ec Demetrius Phalereus: alij sublimes, ut Aeschines,ac in multis locis Demosthenes. Species ec quasi figura. Vtrumq;Per translationem dicitum nam species proprie forma est illa cuius* rei, quamasipicimus: figura uero a singendo dicta est. Verum quia species ea est, quae rebus omnibus appellationem Θc proprietatem quandam attribuit, ideo pro cuiuslibet rei propria nanira poni solet. ut species hominis sit idem quod na
tura hominis: atque ita de reliquis. Itaque dicunt species rerum aeternas esse: quia licet singularia atque indiuidua intereant, tamen ipsa natura conserua tur. ut post centum annos nullus erit eorum hominum, qui nunc sunt: ec
17쪽
E IN ORATOREM tamen erit hominum species oc natura, sed in aliis hominibus. Hoc autem in loco species ponitur pro modo quodam,& quasi facie orationis: quae tune
optima est,cum res eas de quibus sermo est,ita exprimit,ut ante oculos pone is re uideatur,ocres humiles presse ac subtiliter, mediocres aequabiliter ac temperate,magnas sublimiter di grauiter enuntiet.
Quod quoniam me sepius rogas, aggrediar non tam perficiendi
spe, luam experiundi uoluntate. Haec conclusio est praecedentis exordii, qua se Bruto gratificari statuisse ostendit. Decreui inquit hoc opus aggressi,non quia sperem me posse perficere, sed quia tu me saepius rogas, oc quia experiri uolo an tibi satisfacere possim. Perficiendi spes certa tollit omnem dubitationem, & alacriores ad res aggrediendas nos facit: sed cum incerta est Sc dubia, tunc nobis tarditatem adsert. Sed si res magna est, sepe etiam sine perficiundi spe illam aggrediamur, illud occinentes,' Et suid tentare nocebit Et illud, L QVοο deserat uires,audacia certe
Lauserit in mams O uolui besa est.
. Nam ut apud Gellium ait Varro,successim sertuna, experiensiam laus seqvitur. Hoc est igitur quod ait Cicero,uelle se experiri quod pulchrum est. , Malo enim, cum studio tuo sim obsecutus,desiderari a te prudentiam meam, quam si id non secerim,beneuolentiam. Hoc est corollarium exordii, in quo, quanti Bruti beneuolentiam faciat,
aperte declarat: cum eius conseruandae gratia se uel imprudentem appellarii paci uelit. Volo inquit obsequi studio tuo,etiamsi me imprudentem serte iudicabis, ne uidear beneuolentiam meam erga te minuisse. Et hoc etiam pertinet ad conciliandum Bruti animum, cum eius causa se uel prudentiae la mae iacturam facere paratum ostendat.
Quaeris igitur, id di iam saepius,quod eloquentiae genus probem maximE, & quale mihi uideatur illud, cui nihil addi possit, quod
ego summum ac persecstissimum iudicem.
Haec est propositio totius operis. Cum enim Brutus intelligeret, unum Ciceronem eminere inter omnes in omni genere dicendi, quaesiuit ab eo, quod eloquentiae genus maxime probaret Et quoniam sciebat responsurum
Ciceronem, id a se genus probati, cui nihil addi posset, oc quod esset persecti stimum: iterum petit ut sibi explicet, quod nam sit illud quod persectissimum existimetr Haec igitur summa quaestio est, de qua futura est omnis diis sputatio: Quoniam eloquentiae multa sunt genera, quod nam sit illud, quod omnium est perfectissimum. Nam ita natura comparatum est, ut interres o mnes cuiusque generis,sint aliqui gradus atque differentiae: ut inter homi
nes alii rustici sunt,alij nobiles , alii principes, alii imperatores, alij reges, qui
praestant omnibus: inter belluas etiam iidem gradus spectantur, ut aliae per sectiores sint, aliae minus persectae. Sic inter arbores,metalla,gemas,lapides, ec res denim omnes. Sed tamen in ipsis rebus nihil est ex omni parte perse ictum,licet i pecies in animo formari persectae possint. Id autem perseetiam discitur, cui nihil omnino deest.
In quo uereor, ne si id quod uis effecero, eum oratorem quem quaeris expressero tardem studia multorum : qui desperatione debilitati experiri id nolent, quod se astequi posse dissidant.
Proposuit quaestionem: sed antequam eam tractare aggrediatur, praena nitione
18쪽
co ΜΜENTARIVS. Triitione utitur, ne sortali e perterreantur eorum aliqui, quos eloquentiae studium desectat.nam ut ait lustinianus Imperator dissidentia plerunque iuuenum animos auertit. Agunt enim homines omnia propter finem aliquem.
itaque dum se finem eum assecuturos sperant, alacriores sunt ad agendui . sublata uero spe finis consequendi, confestim tardiores fiunti Hoc est quod ait Cicero. Si perseetiam oratorem sormauero, uereor ne multi studium eloquentis derelinquant, qui se ad illam persectionem nullo modo peruenire poste intelligent. Desperatione debilitati.) Sicuti enim spes animum cori oborat,ita desperatio instin tritaq; qui sperant,dicuntur animo erecto esse. qui uero desperant, animo cadere. Sed qui desperationem in consilium cogitationu suaru admittit,is nihil egregium praestare potest.Parendu est igitur illi sententiae Grae- cs, πιζε θ me . Verum illud meminisse oportet,iantum illis spem prodesse,qui labore & industria sua, quod sperant, allequi conantur.
Nam illud quod Socrates dicere solebat,uerissimu est: ἔ- χωse αἰθου, λ
que spes bona sine labore,utile quicquam parit. Neq; isitur desperandum est unquam in rebus honestis,neci sine labore quicquam sperandum.
Sed par est omnes omnia experiri, qui res magnas 8c magnope
re expetendas concupiuerunt. Quod si quem aut natura sua, aut illa praestantis ingeni j uis sorte deficiet,aut minus instruetiis erit magnarum artium disciplinis,leneat tamen eum cursum que poterit.
Vtitur adhortatione, qua desperationem amoliatur: quoniam nemo est, qui studio non aliquid assequatur. Est autem pulcherrima argumentatio, quς constat quatuor partibus: Propositione, ratione, assiimptione, dc conclusione. Propositio cit, ea quam praemisimus, quae duabus constat partibus:habet enim sententiam generalem, admonitionem singularem. Sententia gen ratis est, ut omnes qui res egregias concupiscunt, omnia experiantur. Ad
monitio singularis est, ut si quis non admodum ingeniosus fuerit, efficiat in me quod potest. Ratio ibi incipit,Prima enim sequente. Assumptio ibi An in Poetis: quae quidem quatuor generibus exemplorum confirmatur,hoc est, a poetis, a philosophis, astatuarijs, 5c ab oratoribus. Conclusio ibi incipit, Quare non est. In propositione igitur primo generaliter omnes adhorta tur, iat omnia experiri uelint. Nam ut ait Aristoteles experientia facit ara 3tem, in petientia uerὁ casum. Laudantur autem, qui in agendis rebus ni hil inexpertum relinquunt. Sic Horatius in Arte poetica: Nil intentatum nostri liquere poetae
Sententia autem utilissima est, ad desides animos excitandos. Quod si quem. Tria sunt quae in persecto Oratore potissimum requiruntur: natura
idonea, magna uis ingenη, multarum rerum cognitio. Nam nisi quis nati rae bona consecutus fuerit, ut firmam corporis constitutionem, uocem cla
. ram 8c sinuem, linguae solutionem, laterum firmitudinem,& eius generis caetera: ec nisi maximo ingenio polleat, ut acute excogitare, copiose explicare. firmiter meminisse possit: ec denique nisi plurimarum rerum scientiis imbuistus fuerit, in magnis oratoribus esse non poterit. Quid ergo Si quem,unum horum, aut omnia sorte desciant, is ne se statim octo tradere debet, oc omnem adipiscendae eloquentiae spem deponere r Minime uero, inquit. nam mnusquisq; tenere debet eum cursum, quem potest,neq; unquam animo defatigati. Etenim ut ait Horatius:
19쪽
Prima enim sequentem, honestum est in secundis, tertijs Pp con,
sistere. Ratio propositionis:Non omnes summi esse possimi, locus est etiam meodiocribus. Est autem sententiosa ratio,quae non magni homines ingenii faciale consolati potest. Debemus quidem omnes ad summa aspirare: sed si quo cupimus, peruenire non possumus, laudabitur tamen conatus noster. Esi a pud Graecos in hanc sententiam pulchrum adagium, ἄκρον μεσον uo. ruo admonemur, ut alta ct sublimia semper spectemus. Sic enim fore, ut me iocribus potiamur. Haec autem nactaphora sumpta est a cursoribus. non e nim tantum illi qui metam primus attigisset, uerum etiam secundo, tertio praemia dabantur. quod apud Virgilium in Anchisae patris ludis Aeneas fi cit. sic enim ait:
Threiciis,lato qMm circumplectitur auro
Baltheus,o tereti subnectit fibula gemma.
Tertius Argolica hac galea contentus abito.
Cicero primo de Oratore libro, docet mediocrem etiam elaquentiae faculta tem plurimum utilitatis afferre. Sic enim ibi : iis enim non uidet, C. Caelio aequali meo,maximo honori fiuste, homini novo, illam ipsam quamcunque assequi potuerit in dicendo mediocritatem ' quis uestrum aequalem meum in Varium, uastiam hominem ait foedum, non intelligit, illa ipsa lacubeate, quam ni habet, magnam este in ciuitate gratiam consecutum: non debemus igitur desperatione debilitari, quamuis assequi prima no possimus: cum secundis etiam tertiis* magna sit proposita gratia.
An in poetis nisi Homero soli locus est ut de Grscis loquar aut
Archilocho,aut Sophocli, aut Pindaro :& non horum uel secun dis,uel etiam infra secundoset
Assiimit exemplis probandum,quod proposuerat: nendum esse eum cursum, quem quisl potest. Primum exemptu est a poetis ductu. Sunt aute poetarum genera multa, quemadmodu Isaacius Zezes,interpres Lycophrois,copiose docet: sed eoru qui caeteris praestent,quatuor genera numeratur:Heroiaci,Iambographi,Trasiti, Lyrici. Heroicoru princeps habetur Homerus,I-- bicoru Archilochus,Tragicorii Sophocles, Lyricorii Pindarus: qui licet om nibus caeteris antecellant,tamen etiam alij leguntur, Nin precio sunt.Hoc est quod ait Cicero:non Homero solis,aut Archilocho, aut Sophocli, aut Piud ro locus est in poetis,sed alijs etla,qui non tam excet scies sunt. Cum autepoetam dicimus,nisi aliquid adiungimus, κατ' Uολην semper Heroicum intelligiamus. erunt aure apud Graecos quinq; potissimum celebres Heroici poetae, Homerus,Hesiodus, Panysis, Antimachus,Pisander,ati ij ueteres.recentio res autem plurimi fueriit. Horum officium est, ut principum oc imperatorum res gestas & bella decanten sic enim Horatius: Resgestir regum I duc Doe trili a bella Quoscribi post em numero, monstrauit Homerus. Iambographi maledicta et conuicia in aduersarios conserunt. Ex hoc numero tres, praeter caeteros,celebrantiar, Archilochus, Ananias,Hipponax: quorum Archilochus princeps iambum reperiste dicitur.de quo sic Horatius:
Archilochum proprio rabies armauit iambo.
Tragici res tristes eccalamitosas, quae magnis personis seruntur accidisse, tractant.
20쪽
tractant. In hoc genere multi apud Graecos floruerui, sed hi priecipue: Sophocles, Euripides, Aeschylus, Arion, Thespis, Phrynicus. Lyrici dicti sunt, eo
quod ad lyram carmina sua canebant, quibus aderat chorus hominum quinquaginta, praemium autem uictoriae taurum accipiebant. ex hoc genere celebres dece numerantur: Pindarus,Stesichorus,Bacchyllides, ibycus, Anacreo, Simonides, Alcman, Alcaeus,Sappho, Corinna. hi scribebant deoru hymnos, uictorum in ludis laudes amores ec conuiuia, quod ait Horatius:
Et pugilem uictorem,o equum certamine primum,
Et iuuenum curas,oebbera vina referre.
Homero soli. Homerus antea Melesigenes uocabatur. postea uero cum caecus factus esset, dictus est Homerus : quoniam ut ait Herodotus Cumaei atque Iones, hominem caecum, Homerum uocant. Ex qua uerocia uitate fuerit incertum est. nam ut ait Cicero pro Arctu a Homerui Colopho nil ciue esse dicunt seu Chii suu uendicant, Salaminii repetunt,Smyrnaei uero seu esse confirmant. Apud Gelliu de Homeri patria duo lisc carmina lςgilias: Lib., cap. u.
Antipater poeta quodam in Epigrammate, patre homeri Coelum esse dixit, matrem uero Calliopen .Sed octo fuisse celebres Homeros inuenio quorum primus, Smyrnaeus fuit: at ter Chius, in medicina clarus: totius Cumaeus,artiabus magicis deditus: quartus ex Salamine Cypria, nobilis in arte institeria: quintus Colophonius,qui in pictura re caelatura excelluit: sextus Atheniesis, qui leges antiquatas reuocauit septimus Argiuus, Geometrare Musicus ex cellens Octauus Maeonius, poeta omniu praestatissimus. Aut Archilocho. Fuit Archilochus ex Paro insula,ut Strabo auctor est,etTullia Hostilii Romanorum regis tempore floris it: poeta quide nobilis, sed maledicus et obscoenus. na de mulieribus ea scripsit, quae nemo sanus uel legat, uel audiat. Adeo uero contumeliosus ibit,ut eti 1 prouerbio dicatur, Archilochi patria: in mordaces, ta maledicos. N Cicero Archilochia edicta,c5tumeliosa appellat. Val. Maxumus ait Archilochum a Lacedsmoniis orna suis scriptis expulsum,ne iuuenes disceret ab eo maledicere, at Tobscoene loqui. Plutarchus ait ideo fuisse expulsum, quia scripserat melius esse clypeu amittere quam interfici. In Lycambem scripsit, qui Neobulen filia ei desponderat,deinde dare abnuerat, adeo atroci ter, ut ipsum Lycambe & tres filias ad laqueu compulerit. mox uero in brilo fuit interfectus. Sed eius interfectores ut ait Plinius) Apollo Delphis arguit. Sunt qui putent, ab Archilocho iambum inuentum fuisse: quoniam Horatius in Arte poetica dixit, Archilochum proprio rabies remallit Iambo. Et quoniam Ouidius in Ibin scribens,ita loquituri vis repertori nocuit pugnacis Iambi, sic sit in exilium lingua proterva tuum. Verum Aristoteles di Attilius hanc opinionem refellunt,qui scribunt, Homerum in Margite hoc genere carminis usum fuisse, longe ante Archilochum. Igitur ab Archilocho rabiosius re pugnax Iambus factus est, cum aliis rebus antea sitisset accommodatus. Aut Sophocli. Sophocles Atheniensis fuit, Sophili filius. Habitabat autem in Colonato, ut Cicero scribit. Floruit eo tem s. de Fin. Pore, quo A.Torquatus filium suis, quia contra edictum cum Gallo dimicauerat,securi percussit. Fuit autem Socrate decem Θc scpte annis senior,sed tamencii eo claria it. propter sermonis dulcedine μελλMaioc est apes cognominabat. Primus fabularum contra fabulas certamina constituisse dicitur. Etiam in administratione Reipub. uersatus est Nam Cicero Prstorem cum cum Pericle de senea.