장음표시 사용
21쪽
siderantur, magnitudo sive capacitas, ut particulares quam feri potest locorum descriptiones complectantur. Secundum est levitas, ne pondere & gravitate ostendant. Strabo lib. II . Globum voluit diametri x. pcdum, ut capiat mediocrem re rum particularium descriptionem. Immanior plane est haec Olemum quae commode tractari possit. Atqui hac parte,
qxistimo hos Globos, de quibus traAare instituimus, caeteris omnibus,qui hactenus editi sunt dure prsferendos,quod & c .paciores reliquis, sunt enim diametri pedum duorum & pa tis sextae.Ii autem quos Mercator edidi quib' maiores nemo ad haec usque tempora, quod sciam, edidit) pedem unum &partem tertiam vix attingunt diametri. Erit itaque superficiei horum Globorum ad eos quos Mercator edidit, ea ratio quae est unius ad duo cum tribus octavis, aliquanto etiam maior.
Quanibet igitur regio his Globis erit major quam in illis du- 'Plo amplius,unde quaelibet loca facilius multo in his delineari possunt quam in illis. Sed haec intelligenda volumus de iis,quina ori forma editi sunt a Gulielmo Sander no cive Londinensi de quorum praecipue usu coseripsimus hunc tractatum)Nam & minores etiam edidit, ut mole & magnitudine minores,sic etiam pretio viliori,ut tenuiorum studus cosultum esse videatur.Ad ipsam quod spe ctat Geographiam,cum ex recentioribus chartis & descriptionibus sit desumpta, caeterorum descriptionibus multo perfectiorem arbitramur : utcunque suis fortassis non vacat erroribus. Quod autem in his Globis dendis prizstitum esse, eorum artifex mea opinione gloriari 'Poterit.
Vnum hoc monemus, particularium locorum descripti nes aliunde petendas esse, neq; enim in Globis hoc expectan- dum est. In particularibus autem locorum descriptionibus, Gerardus Melcator. Tabulis Geo graphicis caeteroru induta
striam & diligentiam superasse videtur .Hinc itaque comodis. sime peti posse ducimus.
22쪽
sisti Globus, qua eius partes, es de circulis
L OBO s, quod ad nostrum spectat
institutum, vocamus analogicas coeli ter que imagines. Analogicas autem dicimus,non solum propter formam ,quia Rotundi;ut sunt coelum & terra cum interfluo mari . sed praecipue quia coeli sidera suis imaginibus & Asterisimis Constellatione vocant expressa, terraeque tractus & regiones, singula sua proportione, magnitudine,& distantia expressa, nobis exhibent: delineatis etiam ad eorum usum circulis tum majoribustum minoribus, quos in coelo terraque congrue sitiis observatis conceperunt artifices. Circuli autem Majores sunt, qui totam Globi stiperficiem in aequales duas portiones dispescunt: Minores,qui in duas inaequales dirimunt. Praeter ipsa Globorum corpora,in quibus ea quae diximus inscripta sunt, quae Solida sunt rotunda, adhibetur utrique. machina cum instrumentis quibus d in necessariis ad eorum usum quorum singula ordine explicabimus. i Machinae fabrica sic habet. Primo balis est ad Globorum sua B stentatior
23쪽
sentationerri,cui ad perpendiculum eriguntur sex columellae, aequalis ad invicem longitudinis, quibus ad libelIam insistit cyclus annularis,bene crassus& latus, basi parallelus, quem l horizontem vocant,quod ejus superficies,quae supera est, veri iliorizontis officio fungitur. Haec enim ita est sita. ut Globi superficiem in duas aequas partes dirimat. Quarum altera quae eminet,conspectam mundi partem nobis indicat: altera quae deprimitur, inconspectam mundi partem denotat. Is autem circulus, qui conspectam mundi partem ab inconspicua diri mit, Horizon vocatur. Atque illud punctum quod in supero hemisphaerio vertici imminet,aequaliter undiquaque ab horizonte semotum,Zenim vulgo vocatur: Arabes Semith vocant. Sed corruptum illud nomen obtinuit, ut vulgo recipe tur.
Huic e regione in insero hemisphaerio quod opponitur, Nathic vocant Arabes, vulgo Nadir. Haec duo puncta Poli horiaontis dicuntur.
In horizonte Globi materialis haee adscribuntur ad oram . Primo duodecim Zodiaci signa. Quodlibet ex his in triginta
minutiores partas divissitur, ut totus Horizon in 3 6o partes quos gradus vocat dirimatur.Si gradus aute in Lx. etia partes divisus cospiciatur,quslibet earum scrupulu vel minutu dicitur S ex simili minutorum divisione fiunt secunda, dehinc stertia,itemq; quarta & quinta,&c .ex simili semper partitione. Adscribitur item huic horizonti Caledarium Romanum, atq; illud triplici forma. Antiqua,quae etiamnum apud nos in usu. Reccii,a Gregorio xm .Papa instituta, qua aequinoctia & solstitia restituuntur ad eas sedes, quas tepore Cocilis Niceni tenuerunt .Tertium restituit eadem aequinoctia & solstitia ad sedes ouas obtinuerunt tempore nativitatis Christi. Calendarumcnses dividuntur in dies & septimanas, quibus adjiciuntur Characteres earum indices, nepe v Ii priores liters Alphabeti Romani. Qui modus designaui mensium dies introductus in post tem pora Cocilii Niceni, autore Dionysio cxiguo Abbate
Romano. Extima horiaotis ora in xxx Ia .partes dividitur pro numero vetorum,quos recentiores Nautae in navigationibus
24쪽
observant, quibusque cccli plagas & regionum tractus solent
designare. Antiquiores enim I v. ventos numerabant: sequuti, e is priterea quatuor adjecerunt: deinde numerabant x II: postea introducti sunt xxi v .ut Vitruvius docet. Recentior aetas XXXI I .numerat, quorum nomina Anglica itemque Latina in horizonte Globorum materialium exprimuntur.
Huic horizonti in duplici fissura circulus meus insistit ad te ctos angulos, ita ut hac illic :per easdem fissuras circunduciq, at, ut usus postulat. Hic vocaturMeridianus,quia altera eius
superficies,quae in gradus 3 6o. ut & horigon dividitur, veri
meridiani vicem sustinet. Est autem meridianus,circulus niM transiens per polos mundi itemq; horizontis, quem cum Sol attigerit diurna revolutione in supero hemisphaerio, medios dies, cum in infero, medias noctes efficit. Hi duo circuli,Horizon & Metidianus,in coelo terraq; varii sunt & mutabiles pro locorum mutatione. Sed in Globis materialibus facti sunt simplices, constantes & invariabile1 i Terra autem facta est volubilis, ut eidem Meridiano omnium locorum vertices applicari possint. Duobus hu)us Meridiani punctis oppostis affixae sunt ex tremitates stili per Globi soliditatem eiusq; centrum trajecti.
Harum extremitatum alteram, polum mundi Boreum sive Arcticum: alteram,Austrinum vel antainicum: ipsumque stilum,axem vocant mundi. Axis enim mundi est dimetiens idisius circa quam voluitur. Axis extremitates poli sunt.. Alterutri polorum,cum postularit usus,adjungendus est circulus minutior,& ipse neus,in xxiv. quas partes divisus pro numero horarum integrae diei & noctis. Ideoq; circulum no minant horarium. Hunc alterutri polorum ita oportet applicare,ut sectio utriusque horae duodecimar,tum mediae diei tum mediae noctis,ueri meridiani superficiei exacte congruat. Extremitati axis percetrum horarii circuli traseuntis adjiciuendus est stilus minutior, quem Indicem vocit horarium iiiiii sic fabricatus est,ut volutato Globo stilus axi adhamens per omnium horarum sectiones percurrat. Hunc indicem licebit
25쪽
citcumquaq; movere,& ad singulas horas horarii circuli, eius
cuspidem, ut libuerit,applicare. . i
De circulis, qui in Globi superficied lineamur.
SEquuntur circuli in ipsa Globi superficie descripti .primo
aequali ab utroque polo distantia sue xc. graduum inte vallo delineatur maior circulus,qui vocatur AEquinoctia alis vel Equator, ideo quia cum Sol in hoc circulo costituitur,dies noctibus ubique locorum adaequat.Huius circuli revolutione definitur dies naturalis, νυ μερον. Est enim dies duplex: Naturalis & Artificialis. Naturalis est spatium, quo integra aequatoris periodus absolvitur,& est xxiv. horarum. Artificialis est spatium, quo Sol superum percurrit he misphaerium,cui nox opponitur,cum scilicet Sol in insero se tur hemispherio. Artificialis dies eiusque nox aequatur diei Naturali. Diei partes hora sunt,quae vel aequales vel inaequales. Equ lis est vicesima quarta pars dici Naturalis: quo tempore quindecim aequatoris gradus supra horizontem emergunt & deprimuntur. Insqualis est duodecima pars diei Artificialis, inter orientem & occidentem Solem. Horarum partes sunt Minuta. Minutum est pars se agesima horae aequalis : quo tem pore quadrans unius gradus arquatoris sive minuta xv. oriuntur & occidunt. A quatorem in duobus punctis oppositis oblique secat ci culus etiam major,qui Zodiacus & signifer nominatur. Hus obliquitatem primum intellexisse Anaximandrum Melesium Olymp. Lum .refert Plin. lib. a. cap. 8. Hunc in MI. partes iae Signa vocant) divisum cernimus, eaque CleostratusJenedius primus observasse dicitur ab eodem Plinio eodem c p te Harum quaelibet in xxx.rursus minutiores partes secatur,
26쪽
Tio R v v v I sui totus Zodiacus sicut reliqui etiam circus)gradus complectatur 36o. Primam partem duodecima ab altera intersectio- nurri aequatoris & Zodiaci,ab occidente ortum versus numerrandis, Aries occupat, secundam Taulus; &c. Sed dubitare jure poterint rerumi Astronomicarum imperitiores,prq, terquam causam primi triginta gradus, vel prima pars duq cci ma,totius Zodiaci, tribuantur Arieti uin prima stella imagnis Arietis Won mitius vii. gradibus Jequatur intersectonς
aequatoris & Zodiaci. Causa harc est 'Αρtsqqiosum Graecorurni potibus,qui primiseellarum fi a rum loca & sedes ψsservarunt, easque suis asterismis expresset in prima Arietis stella ab ipsa intersectione ix modico interealIo distabat.Nam Thalatis inles' aetate duobiis gradibus antecedebat intersecti, neni. Metonis Attici tempore in ipsa uetit intersectione. Timocharis aevo duobus gradibus sequebatur. Ob hanc propi
sunt, . quisque m 6 ri tempore periodum absolvens. a medio Zodiaci spatio .stat' suum si is peraetit ad eius cui suntones Zodiaco latitudo 'tribuitur apud an uiores gradu in xii. Recentiores propter Martis sed praecipue veneris e satioties binos utrilique idus Dieb Antia Aia eius laurii. οgradibus xvI .definiatur. Sed ecliptica sol, ih Globis delinea. tur,eaque in 3 6o. tradus 'divisa, ut Iesi qui circhili. Hanc solatinuis motu percurrit si gulis diebus gradum sere unum meri dio inbiti conficiens ita est Lix .mi iura,va II. secunda,bis a 'utiat'rem pertiansit indem aequali utrinque intervalIci discedit. Cum aequatorem pertransit in principio Arietis & Libraec stitutus, fiunt inula, Vix & diei nocii aequatur. Cum tofgissime ab aequatore discesserit, & initium Cancri aut Capria corni attigerit; solstiuum fit di Bruma. Aliam scio mentem at
27쪽
6 TRACT. DE GL OB. ab alia causa) Virtruvio, Plinio, Theoni Alexandrino, Gesorino, C Columellae: cum docent, aequinoctia fieri Sole per currente octavum gradum Arietis & Librari selstitium & Bru- 'a m,cum octavum item gradum Cancri aut Capricorni oc-' ςupaverit. Hi enim solstitia definierunt retrocessione umbrarum gnomonum umbra autem non percipitur retroagi, ut Theon docet, antequam Sol octavum gradum Cancri aut capricorni attigerit. Hinc etiam aequinoctia octaris gradibus Librae& Arietis tribuerunt
spatio,quq sol Zodiacum percurrit, Annus definitur, estitutum illud dierum 3ὸs cum quadranxe, paulo minus. Acri uratum enim hujus periodi tempus qui quaerunt, frustra quirunt. Inaequali enim tempore absolvitur. Magna de hoc terapore controversia inter antiquiores, nondum a d recentiores definita philolaus Pythagoraeus statuit dierum 36s, Reliquei r omnςs huic tempori aliquid adjecerunt. Harpalus des ni Vit diebus 36s & dimidio Democritus 36s cum quadrante 'septesima sexagesima quarta parte. Oenopides diebus, choris s. sure. Meto' Atticus statuit anni quantita; dierum 36s hor. si m. I9.sere Post hunc Calippus ad dies 36s
ti s intent s. H: quem secuti Aristarchus Samius es
Archii aedes si rhapus. Ad eorum mentem Iulius Caesar de
magni nomiius, athematico. Ax maiorem justo anni quan
chus dumqRe secutus Ptolemaeus voluerunt eximendam tre-
n sivis 3 s. re trecentesima parte. Statuunt enim diobiis s. cum quadrante, diei unius t cente H constare d
28쪽
ama parte, ut patet a. cap. lib. 3 . Alii g. Ptolemaei, & ipse Chr simannus alibi recte advertit. Hanc anni quaptitatem iustam. perpetuam & ina mutabilem voluit Ptolemaeus. Nouue Hipparcti de in quali perfodi solaris restitutione obscoeata,contrarium perluadere poterant At eorum qui laeuti sunt observationes, cum Hipparchi & Ptolemaei oblevatis collatae, contrarium probant. Albategnius adimit lex
centesimam partem diei. Iodi & ladati partem centesimam. iocninam : Persae centesimam decimam . quintam; ad quo' Tum mentem Mellatri & Albumasar conscripserunt tabi Ias medii motus Soli , Aetaphius, Avarius & ArzacheIdlx- crudi excessum hunc esse centesima tricesimae lecte partis diei. NEnsus eximit centesimanae vicesimam secundam par-xem diei. Alii centesimam vicesimam octavam : Alio centcsinam tricesimam demunt. Qui nuper Calendarium Romanum restitueriint , centesimam tticesimam tertiam .partem ostre eximendam 'ufuerunt, qu dringentis annis tres dies integros accistare arbitrati. Copernicus centptimatri,
decim in quintam partem diei hui Wmpori deteste deprehend t. Recte igitur Ceysorinus Mi, annum complecta dies due s . de portionem hescio qua Astrologis adhuc inexplorata.
Ex iis Dion erroris plane ridiculi convinci ur;quiri anniSΜcccLxi. Iulianis arbi ratur diem intinumdeficere da uitam ni quantitatem, quem intercalandum vult, ut annus civilis 1ulianus accurate cog ruat Solaribus revolutionibus . Gravius etiam aberrat Galinus, Ognus ille edicorum princeps, qm arbitratur annumene disrum 36s eum quadrante,& praeterea' partis cuiusdam propem um centesim Inde in ling lis amnis centesimis seque Mir nova intercalatio integitae diei.
Quoniam autem a iniis Iulianus qui z.Iulio Caelare in stitutus, & post Hus tempora receptus, hodiet est in ululalse quanto malarem iusto q iantitatem obtinet,Tunc ni, ut aequinoctia & solst ilia antiquas in Calendario sedes anteverterint. Annis circiter 3 a. ante incarnationem Chrilla, ae
29쪽
TRA CT. DE G L o Z. quinoctium vernum a Metone & Euctemone observatum, invi 1i. Kal. Aprilis vel xxv. Martii, 'secundum computuni arini Ililiani haesisse deprehenditur. Anno cxlv I. ante incarnati,nem, ex Hipparchi observatis ad xxivi ejusdem mensis vcl 1π.Κab reserendum esse constat. Hinc patet sos genis uret ma ni Mathematici error,qui c. amplius post Hipparchum annis, in ordinatio ne Calendaruduliani idem a suinoctium patuit in XXV. Mart. vel VI April. quem vocum pro ii 'disincccc annis ante ejus tempora occupare geboisi)t. Atque hic error Sosigenis ad posteros etiam dimanavit,. unde Calcni tempore cc. paulo mitius post Caesar ahnis aequihoeua cir lca xx lv dies mEnsiuiti Romanorum Mariij & Septembris insigniri λlita, autos rit Theodorus Gaχa. Α nno incathationis Christr factum est v. Kal siveritia. Martis Annis in L. post
30쪽
quis quas in coelo te iuErunt sedibus discessisse,qui motus ci-lestes diligentius spcculati sunt, facile aditerterunt, si e sellae fixae progressae sint in antecedenti ndum signorum ordidinem,ut Ptolemato placuit,vel puncta aequinoctiorum & spl- sitiorum retrocesserint in conseqbςntia c0ntra ordinem s Pnorum Zodiaci, ut voluit Copernicus. Prima Arietis stella, quae Metonis Attici tempore in ipsa intersectione vernali fuit, ThaleusMilesii tepore eandem intersictionem duobus gradibus aut ce siti, hi aetate et . gr. 2 4 in .sequebatui. Hip-Parchi a VO q. gr. ης .minibumasau . gr. 3o. na. Albateniis Er. Io. m. A Zachelis I9.gr. 37 na .XUQnsii 23.gr Ad . Cohryici & Ri licj et 7 gr. et r. m. Hinc Francisci Barocu cr-
mixtitate cautayris minoris, nostra aetate vix tribus gradi bus i polo remor an certis inaum est: has c tamen Hipparchiten pQrς XII . amplius Aradibus distantem Narinus apud Pto- ij russi locum prostro. oua torridam'