장음표시 사용
21쪽
onosiurae in vastissitno iuris Oceano nauigantibus pro- poritae. Quae cum ita liquido sint, cuinam quaeso hae Regi ae viles ac prope contemnendae videri possint Leuesne etiam putabimus, quae tot vigiliis,tam assidua fori ti itura, tam operose in arctum tandem artemque, velut iam raram quoddam, conjectae iam olim a summis lurisconsultis fuerunt λ Leuesne, quae affabre factae, concinnataeque auctoribus suis egregiam famam aliquando peperei e et quod vel in regula Catoni a cernere est Vilesne, in quibus colligendis vel explicandis tam sedulam certatim operam maximi quondam n minis Iurisconsulti impendere, Papinianus ipse sumsimi ingenij vir i qui ea re totius juris instar quoddam exhibere se crediderunt 3 Leuesne putabimus, in quibus explicandis applicandisve tam graues olim inter veteres Iurisconsultos & Interpretes controuersiae enatae sunt i quas tandem etiam decisionibus imperialibus componi oportuit Leuesne e quibus suas in grauissimis quaestionibus constitutiones Imperatores edux re, denique in his probe explicandis operam impendere non piguit. Vtriusque quod postremo loco dixi exempla praebent, vel lex zo.er M. cod. de furtis. Liatim. Cod. de harid. innit. l. vli m. Cod de adquirend. vel rem possis videatur & hoc o titulo lex 8s. g. i. & Theophilus g. 33. de togatis Leuesne, quae nullam non ferme iuris quaestionem, vel pro ratione dubitandi, vel pro ratione decidendi subintrant Leuesne tandem , quae summi
hodie nominis iurisconsultos adhuc exercitos habent, super genuina earum lectionei menteque
Sed, inquiet sorte aliquis, ideo, leuiores esse, quasi
22쪽
AD LECTOREM.tironum hactenus pias usionibus, Vel umbraticis stu diis in scholis ingeniis exercendis propositas λ 1 moenim in id concinnatae illae collectaeque,ut magia, alibus Iudicibit in foro ius dicturis, ut Iuseritis de iure responsuris , pro formula essent: ut Vere dixerim, praecipuum istud iudicum & Iurisconsultorum Diumnum
esse, inciorumi adeo in partem quoque librum. Quesdapertissime testatum faciunt vel hae ipsae quae hoc titulo continentur, regulae. Nempe ibi passim inculcari videas , formulis etiam in id expressis & οτη- ω ,.quidnam potestatis cuiusque eorum vel auctoritatis
sit, quid ossicij: Quae judiciorum forma: Quis cognitionum & responsorum modus : Quid Iudices vel Iurisconsulti in propositis juris controuersiis, inque dubio seu obscuro saciendam habeant, nam hae passim fommulae hic occurrunt inuectigandum , stectandum, restondendum, iudicandum, credendum, probandum, carisiderandum, obseruandum, intelligendum, eligendum,praeferentam sequendum: ibus1coniectum. & interpretationibus dubias hominum Voluntates excipere, educere,μ tinere debeant: Quis Praesumptiombus locus: Quae Legum, Edictorui Beneficiorum mens & Interpretatio: Quid naturae quidque conueniens sit: Quae juris Naturalis vel Ciuilis ratio: Quae publici. juris praerogatiua : Quis persenarum, causarum rerumque in iudiciis respectus, diuersitas,ac sarpei etiam fruor. Quantopere aequitati injure judicioque litandum siti Quomodo ad honestatem bonamque fidem omnia componenda: Quae negotiorum quorumcumque inter homines, quae eontractuum nominatim,vhimarumque volimrarum natur ivisque sit et Quarta
23쪽
tione bene secusve gesta internoscendasint. Quomodo in speciem apparentia,a veris soliditque discriminanda
veniant: Quae velut similia componenda et quae retro velut diuersa a se inuicem sejugari oporteat: inhae delictorum aestimatio, quis poenarum modus Haec, in. quam, aliaque plura, hisce Regulis Iudicum animis &cognitioni Iurisque consultorum responsis veluti norisma quaedam proponuntur, ne ab orbita juris unquam recedant sed ossicium eo suum dirigant, sententiasque suas & responsa ad earum praescriptum forment ex promantque. Quae si quis iam leuia aut inania putet, idem omnem informandi judicis, deque iure respon suri formulam , imo omnem juris administrandi rationem e medio tollat. Et haec quidem ita initio dicta
volui, &strictim quidem ad Regularum juris huiusque tituli commendationem prioremque adeo mei
Sequitur altera mei pariter defensio Operae scilicet hic
a me locatae , ne actam sorte Confectamque toties rem
agere cui videar,post tQr praesertim praeclarissima ingeania, oleumque adeo &iopecim luc perdidisse. . Ante Omnia commonstrandum venit, quibus de causis ad hanc ipse interpretationem descenderim, ratus utique vacuam adhuc prouinciam aliquam laureolamque hac in re superesse posse. i. Videbam primum, hunc titudium, ceu nullo ordine dispositis ibi sententiis tegulis ivelut υλ , a nonnullis ideo negligi , ab aliis culpari. M Videbam, hodienum, quod & antea dixi, maximi nominis Iurisconsultos serram inter se reciproocantes, i partim silen genuina non ullarum regula.
24쪽
rum lectione, partim de earundem intellectu, neque inter se tantum contendentes ; verum sibimet- ipsis aliquando dissi dentcs, in iis explicandis applicandisve variare. Imo est, & ubi, post omnia a se tentata, Cujacius
ipse pronunciat, Regulam non ritie conceptam videri, in clinaretites eam in accuratius acceperit, desideraturum aliquid semper mea : Vt in i generabier 78. alibi λεειλο, αν admistam, ut in i non defendere 12. l quo tutela 73. in princ. lis i. 3. Uidebam eundem ipsum quoquc Cujacium ad lig. n. ad
Senvi confoebess. pronunciantem, omnibus regulis addi oportere vocem plerumque, quia nullae necessariae sint, etsi pletaeque verae. 4. Videbam tot passim instantiis, fallentiis,limitationibus,exceptionibus eas velut multa saburra onerari, tot Enantiophanis, imo Antinomiis percelli, interque se etiam regulas nonnullas commit
ii , ut nulla iam amplius loco suo stare, ossicioque suo suo fungi liquido posset: imo non periculosas modo haberi, sed velut vitiosas iam propalam disserri proscribi: 1. Videbam, mistellas has Regulas lan miseD3 non ab iis tantum qui ab hisce studiis nostris longe absunt,
verum qui medio foro atque in scholis versantur, tam improspei e, tam absurde plerumque usurpari,ventilari,
frequentari, allegari, crepari, ut vere dixerim, nullibi perniciosius errari quam sub auctoritate harum Regularum. s. Videbam nonnullas Regulas in duas adhuc partes vulgo male discerpi, veluti 1 1. , Vid bam multas inscriptiones Regularum in dubium voca. Ii. 8. Videbam huius tituli, regularumque, in quibus ob breuitatem earum multavulsio transmittuntin*Opes nondum ad plenum excussas. p. Videbam postremum
25쪽
concinnatores Pandectarum, Tribonianum eiusque adiuuas tam frequenter in partes vocari,culparique ob ima hic variosque errores admissos. Non iam dico, omissas hoc titulo tot regulas alias ab his notari,quar non minus huc referri debuerint, quasq; ideo etiam nonnulli Praetermissorum libellis colligere adgressi sunt. Non dico,eorum censuram, qui generales tantum Regulas nulli certae iuris materiae adstrictas hῖc re- . ferri oportuisse censent, non etiam speciali materiae proprias: de quo utroque mox ad Rubricam aliquid. Notant certe plerique, conjectas hunc in titulum regulas,
quae nihil minus sint quam regulae , imo fugitivae: sunt, qui repetitarum , toties, seu tot concadantium regularum supernuitatem arguant. Haec cum tot taliaque viderem, subiit animum, posse auxiliarem adhuc alicubi salutaremq; manum aliquam huic titulo, his regulis, post
tot alios commodari,qua Methodus eius ordoque defendi,singularum regularum lectio stahi litisententia fumari,
meritas seu fides statuminari,cum aliis eaedem componi, concilia I, vitia denique culpaeque,quae in hoc titulo vulgo notantur abstergi possent : & in summam pristinat dignitati restitutae in usum simul&praxin quod mihi est hic propositum tuto deinceps deduci. Hae , inquam , cauta sunt quae me ad hunc laborem suscipien dum perpulere ; de successu viderit aequus Lector. Quid ipse praestare conatus sim, ut id, si qua pote adsequerer,
praemonendum nunc puto. Vbi observandum prius,ut de veris conditorum facinoribus dicam: Primo quidem operosam oppido rem hanc nobis eos fecisse periculosasque adeo Regulas,dum concisas adeo sententias e
26쪽
AD LECTOREM.& excerptae veteribus Iurisconsultis, ut alibi ita & l lenobis proposuere. Inde enim fit ut .i corpore suo divulis,ordiaeq; genuino sei regatae,accisis quae supra & infra
scripta erant, incertos non possint non saepe tenere interpretes, eosque in diuersa trahere. Quod commune caeteroquin excerptorum omnium & eclogarum siue
malum siue fatum est. Sic ut Tribonianus, ipsiusque collegae, qui alias minus recte hac parte etiam in par
tes vocantur,veluti in l.nuptias bo non omni tamen sem
per culpa exui possint, qui regulas maxima sui saepe parte nudatas, spoliatas, pro generalibus nobis obbrusere,a dicto secundum quid ad dustum simpliciter rem tranSferentes, quae suos reuera tamen adhuc intra limbies, suam, inquam, juris materiam, remque subjectim, restringendae stant 1 Est & ubi nonnullae aliis auctoribus quam velis adscribuntur : ut est Lx eis nihil i83. 3. Est de ubi ita concisae saepe proponuntur, ut ne plena quidem constructionis seu σ-αξεως ratio his semper constet: quod postremum videre est vel in l. 3 38.4o.9o. LIII it4. 4. Imo est & ubi Regulae alio sensu ab his
hic positae sunt, pro potestate, videlicet sibi a Iustiniano indutui quam quo ipsi lurisconsulti eas primum tradidere: exemplum vel in i ructus rei L. & in Inemo de Lmor 3. Sed retro , bona his gratia habenda, quod suo sese rex nihilominus indicio hodie adhuc prodere possit,
idque egregio eorundem conditorum facinore ; seruatis inter alia cuique Regulae , ex eiusdem Imperatoris voluntate, IC ' '', unde eae desumptae sunt,nominibus& commentariis seu libris praenotatis. Imo & illud bene habet, quod aliquammultae Regulae quae hoc titulo
27쪽
positae sunt, aliis quoque iam Digestorum titulis occurarant, haud adeo concisae, vel um corpori suo aptatae, nexaeque:vnde species sensumque earum minore iam negotio eruere , & exinde exemplum ad alias porrigere promptum est : imo de veris eas auctoribus, quos conditores Pandectarum supposuerunt, reddere. Exemplo es e potest vel d lex est nihil i83. Nam etsi verum sit, eam . desumptam ex Marcelli libro te illo Digestorum, attamen ea Marcelli non est, velum Antonini Pij, ut liquet ex L 1 e in integr. iit. Vnde ea decerpta est. Nunc quidnam h 1e a nobis piaestitum fuerit,dicendum est. Primum igitur,quc d methodum ordinemque hoc titulo seruatum attinet, fatendum equidem est, nullam hic Iterpetuam materiarum seriem observatam , quae vide-icet una perpetuaque serie, seu cohaerentia,
connexione, eodem dc continuo canali,a capite ad calcem, id est a primis regulis ad ultimam usque decurrat. Qua causa nonnulli eas in ordinem redigere peculiari methodo vel oeconomia satius duxerunt, alij ad ordinem literarum seu alphabeticum, alij in locos communes,EnchIridio quodam,alij ad ordinem in libris Iustinianeis seroatum , ac nominatim ad ordinem institutionum. Quibus ego tamen omnibus adhaerescendum minime puto,neque culpata hac in re Triboniani adiutorumque eius oscitantia, oidinem h1c seruatum turbari mutarive patior. Mitto, quae alij obiter parvaque ad conditorum defensionem adspersere, & in his Francus,ad l. 6 hoc tit. Ordo certe aliquis in his regulis collocandis seruatus: paulo ceme melius, quam alibi miscellae sententiae nullo nisi fortuito ordine indistincte atq,
28쪽
ΑD LECTOREM. promiscue, indigeste sparsae, locataeq; occurrunt: cuiusmodi erant Pythagoricorum VmΘmin, sunt & Poetarum,Hesiodi, Phoc ylidis,Dionysij, Catonis,ubi sane
σεις, que γε - τα, dicta, nulla materiarum γλουΘια dispositae extant. Atenim suus quidam hic ordo adhuc iacet, sua quaedam constat materiarum series, etsi non continua seu perpetua. Enimvero,ut in reliquo Pande-ctarum corpore, ita & hoc quoque titulo Iurisconsultorum librorumque , e quibus stingulae regulae decerptae sunt, ordo servatus fuit, ac proinde & materiarum: nam proinde ut Pandectarum concinnatores modo hunc, modo illum Iurisconsultum, eiusve tractatum&Commentatium librumve, in manus cepere, ita quoq; exin- dc rcgulas excerpsere, seruato Iurisconsultorum ordine.
Id quod fictum primo in pluribus, qui in eodem argumento versarentur, quos ideo iunctim oculis suis subjecere, atque inde regulas deflorauere. Exemplo sint
Pomponi j, Vlpiani, Pauli ad Sabinum libri: ut & Copamentari j Gaij, Vlpiani, & Pauli ad Erictum. Quid hic
conditores nostri Prout scilicet juris materiae sese ordine dabant, ita quoque ex iisdem libris,alternis, modo ex hoc, modo ex illo Iurisconsulto, regulas excerpsue: sed tamen ad ordinem semper materiarum. Factum
idem in singulis Iurisconsultis, sic ut ordine posteriora seu ex posterioribus libris decerpta, sequentibus quoq;
legibus inderent. Imo & ex uno eodemque Iurii consulti libro seu commentario regulas excerpentes,ipsius Iurisconsulti ordinem secuti sunt, atque ita east posuere, pluribus eodem materiarum ordiae servato, in unam eandemque legem conjectis: videatur vel lex 73. 8 . II
29쪽
PRAEFATI rig. I 26. II L. I I. I s. 137. Iso. 173. Vnde iam ordo hie nisi
aliquo dispendio veritatis, verique intellectus praeiudicio verti, mutari hodie amplius non potest, quando, uti dixi, aliae aliis ita aptae sunt & cohaerent, ut lucem sibi mutuo aliquam haud raro scenerentur.Servatus itaque a me etiam hic ordo religiose: tributo ideo seu diuiso hoc ithulo in miginti dι lineias Collectiones seu stemata Regularum, pro Iuli sconsultorum videlicet & commentariorum diuersitate , sic ut in singulis collectionibus suus quidam materiarum ordo eluceat. Quare etiam singulis paginis collectionis cuiusque numerum inscribi, partemque eius & materiam velut οδψγίω praenotari volui. Qui quidem ordo non ad memoriam tantum, verum, quod potissimum, ad iudicium seu ςοχαςικtias deinceps facturus est. Quanquam inter haec fatendum, huius tituli conditores, quidquid illi tandem sibi proposuerint, scopo suo institutoque alicubi excidisse: idque triplici ratione:per errorem primum,Veluti subjecta lege die. legi 19. quae materiarum ordine seruato, hanc anteuertere debuit: ut & l. illvi i89. postposita lep i8 . & i 88. quibus praeponi debuit. Data dein opera, veluti subjecta extra agmen suum lege 8 . legi 86. quae seruato librorum ordine subjici debuit let. 89 quod tamen unico illo loco haud improbo more factum, propter materiae videlicet similitudinem, & quia utraque hae 86 Ac 8 . ex iisdem Pauli libi is Quaestionuin d
sumpta csset. Tertio quod Edictales regulas,i.e. ex Commentariis ad Edictum desumptas,non omnes continuo ordine posuerunt,uerum,ceu lassati in tanto opere,rep titis vicibus & in θυς-ως etiam collocaueIe. Vetaim,ut priora
30쪽
priora illa duo pauca admodum sunt, ita haec facile ad
partes suas, quod & nos fecimus,compelli, & ad ordinem suum reduci possunt. Servanda igitur huius tituli series; praeter quam si quis nouam adhuc aliquam perpetuamq; ex omnibus collectionibus seu systematibus unam in remmmu seu methodum confectam velit,id, intacto semper atque illibato hic ordine, per indicem praestare procliue est. Quod & nos hic praestitimus. Quod quidem ipsum hac occasione semel dictum volui aduersus eos qui nouas nobis juris & Pandectarum methodos vel hactenus concinnant,vel sperare iubent,aut optare solent. Et haec de methodo, quae hoc titulo ser
1. Quod ipsas REGULA s attinet, veram cuiusque ante omnia lectionem stabilire annisus sum ; quandoquidem Interpretes inter se super eo internecinis saepe dis.sidiis inter se contendunt, imo & exemplaria variant: multi l ευλογίαν in his alicubi admissam arguunt, ut iam supra dixit alibi aliter lectionem sollicitant. Nos Florentinarum Pandectarum ut plurimum lectionem secuti defendimus, etsi non ubique : quam in rem
tramque v. notata ad i. . 23.37. 6J. 77. 78. 8j. g. 2. I I. I 9.
i 1.1 . Est & ubi ex solemni earundem Pandectarum scribendi ratione, qua geminatae literae vel etiam sylla bae vocesque de proximo ibi semel tantum expressae occurrunt, restituimus et Quam in rem v. notata adleg. r. 78. I 6. g. a. is .i7s. Fuerunt & alicubi inscriptiones, ii brorumque numeri tuendi adversus eos qui his controuersiam mouerent, Vt l. 28. 7. M Ti.