장음표시 사용
241쪽
TYRANNI, LIB. V. io ' . . dicium est, istasin ornm studiosus di utere, hic rere adfingula quae misi Glimor, exigere de qui his rationem se maresisticari de omni praecepto, cuin
Quare cum diuo Basilio dicamus, Quemad' c. .Hmodu oues pastori obediunt, eo pergente quo consiliu duxerit fas pqstor, sicco uenit exercitatores pie flatiam talis obedire praefectis, pon curiose in uestigan irasticark. do praecepta. Ideoque diuus Augustinus contra Faustum Libr. aρ scripsit, qu5d ordo naturalis mortalium paci ac cap. H.
commodatus - psat,ut si ripiendibelli auctori ras, atque constitum penes Principes st: exequendi , autem uisse bellica mini nerium milites debeant paci, salutique communi: Vir igitur iustus constitutus sita Rege etiam sacrilego ectepotest 2 debet illo rubraia te bellare ciuica pacis ordinem seruans,cui quo iub tar,vel non esse contra Dei praeceptum certum est,uri virum t,certi inno est. Ita ut fortassis reum Regem iaciat iniquitas imperandi: innocentem Gim init rem ostendat ordoserviendi.
Caeterum quaedam no sunt incerta & dubia, sed tam clara,vt nulla egeant inquisitione. Inter qus est formula iuramenti An tu uerpiensis, ubi cum peti tur cooperatio in rebellione &resi, locum habet illud Apostoli. Oportet Dco Act., magis obedire quam hominibus. Et quicunque iurat,cauere debet,ne aut falsa,aut illicita iuran- .do, incidat in peri urium. Ideoque etsi non deceat priuatos homilIes nimis curiose scrutari mandata superioruua: potest tamen subditus, . N i cui
242쪽
2ox DE IURAMENTO. cui per factiones nouum obtruditur iuramentum,prudenter, modeste& reuerenter examial nare,num iurando conscientiam suam laedet.
Obiectio X. est, Debent singuli obedire Magistratibus,etiam . discolis,&tyrannis. Responsio. . Non est dubium quin etiam Christiani obsdire debuerint Neroni. Verum ubi aut quod pium,aut quod iniquum est,Magistratus pricipir,respondendu est,quod responderunt P
trus & Ioannes: Si iustum est in constectu Dei τοσpotius audire,quam Deum iudicate: & quod a Magistratu in Concilium adducti, Petrus & Ap stoli responderunt, Obedire oportet Deo magis, quian hominibus. Nunquam enim Vlli cum ignominia creatoris obedire licet. Quod etiam clarissimus Iurisconsultus P, pinianus, etsi Christianus non erat,agnouit. Maluit enim a tyranno Caracalla occidi,quam fratricidium quod patrarat vel probare, vel suo, patrocinio defendere. Obiectio XI. est, Ecclesiasticus Magistratus antequam vellet iurare, inagnam coram sua Celsitudine disputationem inijt cum Ecclesiaste,& alijs viris doctis, qui ex Francia aderant,& ab eis satisfactio
Responsio. Philosophi senten tia est Sermones uniuersales, inanes esse.Quod facile intelligeretur, si in particulari nobis proponeretur Sacerdotum An tu uexpiensium disputatio,& Francorum satisfactio.
243쪽
i TYRANNI, LIB. V tisfactio. Quae ego suspicor per medacia bonis hominibus obtrudi, ut ijs modis per foedum iuramentum illa quueentur. Non enim mihi persuadere possum, reliquias Sacerdoti j, quae in hoc tristi statu An tu uerpiae remanent, tantum habere alacritatis,uc coram Duce Aleiaconi en- si disputarent iniquum esse quod proponitur iuramentum.Multo minus credibile est ias a viris doctis satisfactum esse. Sed haereticis famialiare est mentiri audacter.
Obiectio XII. est, OV ndo vi expugnata ciuitate victor victum ad praestandum fidelitatis iuramentum cogit, nullum in eo a victo peccatu committitur. Similis & hic accidit coactio, quantum ad singulos de plebe attinet. Responsio. Ad hanc obiectionem respodetur, Sicut prae Baiiu deceptum obediendi parentibus intelligitur in iuramjιο luitis&honestis, sic & iura metum fidelitatis, Antuuer. quod per ingenuos Principes hactenus a deuictis hostibus in genere exactum esst, non nisi inlicitis&honestis debet intelligi:& ideo non in praestando iurameto fidelitatis, sed sorte inobseruando potest esse peccati periculum. Caeterum in iura meto An tu uerpiensi plura in particulari manifestis verbis,aperte falsa aut illucita
244쪽
cita continentur,ad hoc ab haereticis', diabolo suggerente, excogi tata, de fidelibus ad iuranduproposita, ut fideles vel salute perpetua excidant, vel temporalibus bonis hoc prstextu possima lectarijs spoliari. Obiectio XI I. est, Iusiurandum vi velime tu ex turtum latex Egetes a remittere. Responsio. Titur. 4.. Est in libro primo Decretalium Titulus de uia. a . his quae vi metusve caussa fiunt: S in libro secundo alius de iureiurando. In quibus docetur quod pro nullo metu liceat alicui peccatu mor 'π tale incurrere. Qvqd etiam alibi de veniali do. cetur.Itaque iusiurandum de re illicita extor- ' tum, non : olet Ecclesia remittere, siue relaxare,chm nemo sapiens putet illicita iuramenta esse tenenda. Caeterum docent nos aliquot citatoriam ti-: tu lorum canones, iuramenta,quq de rebus lici tis per vim de iustum metum fiunt. de tyre in irritum reuocari,&Romanos Porstifices talia iurantes,a iuramenti nexibus absoluere
Porro iusiurandum An tu uerpiense ad hanc posteriorem classem referri non potest, cum nimis manifeste in rebellioe, in haeresi,& schis Pate, turpem cooperationem requirat obiectio XIIII. est, Iustus quilibet metus, ut docent Iuriscon- sulti,excusat ab omni culpa & dolo. Est autem metus alnissionis status, honoris dignitatis, bo
245쪽
ΤYRANNI, LIB. V. 8M Responsio. Negatur hunc metum iustum esse quando de peccato agitui. Dicit enim Pontifex quod promit ullonae tu liceat peccatum mortale incurre creι. ιit. re Et Christus,Saluator noster, Omnis ex vobis o. qui iron renunciat oῖ nibas quae pos fel ,non potest me ω ι us esse disiipulus. Qua sententia significare vota luit, non esse suum dignum discipulum, qui ei non postponit omnia quae possidet.
Rellondetur ad arxamenta am ex
Obiectio X V. est, I Inculum obligationis quo singuli depu
V be Principi suo obstricti sunt, non latum
est, ut in gratiam eius onerati uxore& liaberis, sedes suas relinquere, profugere, perorabem vagari, mendicare, & miseria contabescere debeant, qui media non habent, unde foris , vitam mentare Valeant. Responsio. &on hase facienda sunt propter Principem, sed quia bonis temporalibus Dei gloriam: impietati pietatem: & saluti corporis momenta- neae, aeternam ammae felicitatem praeponere oporteat.hixta illud Christi, uni amat patrem; πιιMα aut matrem,plu3 quam me,non est me dignus:ct qui amaolium autfiliam, si per me, non est me dignus. Et,qui iniurit animam suam,perdet illam. Dei
246쪽
Deinde benefaciendum est necessariis, sed non cum ullius alterius iniuria: multo minus cum iniuria Dei. Quae non parua est, ubi per i Ie iuramentum id consulitur amicis, quo Dei honor, sacrilegis cooperando, laeditur : ubi lex Dei rebellando violatur: &Ecclesia perniciosae libertatis approbatione labefactatur. Obiectio X ei. est, Multitudo haereticorum, & necessitas communicandi, & negotiandi, facit licitum, quod alias non esset licitum, iuxta regulam, Quod non ess licitum in lege, necestas facit licitum. Doctor Nauarrus in Manuali confessariorum,cap.
Responso. Docet Bernardus, in libro de praecepto & dispensatione illud quod non ab homine traditum , sed diuinitus promulgatum est, nullam
prorsus humanam dispensationem admittere: nec cuiquam hominum ex hisa liquo modo soluere liceri. Et quaedam ex eis i ta diuina &arterna ratione formata esse, ut nulla ex causa possint vel ab ipso Deo aliquatenus mutari.
Beda autem dum scribit, Quod non est licitu in lege, necessitas facit licitum : non loquitur de lege diuina, sed de lege quae ab homine lata est. Vnde exempla subiungit: Nam ct sabbathucustodiri praeceptum est. Machabaei tamen sine culpa sua in fabbatho pugnant. Sic & hodie, si
quis ieiunium fregerit aegrotus, reus voti non habetur. Eodem pertinet tertium exempliim a Nauarro additum quod Catholici in Germania, Gal-
247쪽
TYRANNI, LIB. V. ao lia, &alijs aliquot regnis, non vitent eps qui notorie sunt haeretici,& in iure, per bullam Coeme Domini excommunicati. Cum enim durum sit damnare gentem, in qua tot sunt viri eruditissimi ac pientistimi:& Academis celeberrimae, praesertim Pariensis,Tolosana,&Lota aniensis, confugit ad regulam iuris, quae ex Beda
extat in sine quinti Decretalium, non en 8et, sic itum in lege secesiit affacit licitum. Neq; enim
dubitandum est in ea necessitate, vel expres.sam, Vel tacitam,conciurrere Ecclesiasticae legis dispensationem, eo quod Pontifex contrariam consuetudinem in ijs locis toleret, nec extirpare po siet. Illud nihilo minus verum est,isi quis in ijs Iocis communicando & negotiando cum haereticis sentiat sibi periculum animae & seductionis imminere, illum per tacitam dispensationem aut per hominum bonorum consuetudinem non excusari, eo quod non in legem Ecclesiasticam, sed in legem naturae, quae nullam prorsus dispensationem admittit, grauiter pe
Cum autem iuramentum An tu uerpiae propositum ea exigat, quae iure &diuino& nat
rati prohibita sunt,frustra ad eius defensionem profertur regula iuris Ecclesiastici, Quod non est licitum in lege, nec λ rvi Dcit lici,
248쪽
si Soluuntur duae obieZtiones, a nai ex fle protestationis, altera exparte subii testes i. e conditionis,
Obiectio X VII: est, oni subditi protestantur se non consenti
re in electionem noui Principis,&in no- Quum iurametatum, quod per vim exto quetur. Responsio. Est protestatio Pilati,qui cum iii Christo huilam causam inueniret,ausus fuit eum condemnare ad mortem crucis, prst missa specie quadaprotestationis. Accepta enisti aqua lauit manus
tio aliquid operaretur,ubi protestans facit coritrarium suae protestationi.
agi . h 44 iis ex maηim in pratorio abluis,a sanguine binsomisi. mini te pro flens innocentem. Tu ipse caussam mortis cum diligenter inquisieris, te non inuenisse in eo sat ris: ipse coriuimc tua nihil tibi ct iusto huic esse humiadauerat. Non excusse , sed aut sui causam tibifucis cum Iudaeis communem. Illisi proditione , tu parric dio te condemnas. Illi lingua,t erro,occidiram te, quam Noom audita crudelitatissetvi moluit. Ve-
249쪽
TYRANNI, LIB. v. lis siet D ma tua in manus iudicis quem condemna fractisque tribunalibus tuis iudicaberis, ct demergeoris in profundum inferni. Obiectio XVII1. est, Quictimque aliquid promittit dato iureiuatando, ille intelligitur illud promittere nisi mperior velit illud non seruari agitur vel tacitd vel expresse iub hac conditione iurari potest. Responsio, Multa absolute promittuntur in quibus illaeon ditio locum non habeat. In quibusdam avis tem locum habere no diffitemur. Caeterum res illicita,& quae sine peccato fieri non potest , noest materia iuramenti. Ideoque ad rem turperii subintellecta, huiusmodi conditio non dissere a protestatione Pilatii
Explicatur sententia , nidiae, Nobis per fum eIt aranis ac uiri reis 1napion legibus.
Nobis persita sum est,armis aequiri regna,
Veri ssima est haec Aeneae Cardinalis senten- , intia. Duo inquit, potenti sima regηa, Zohemia o subb ea Hungaria, eodem tempore rege orbata, ex nobiligi mo atque alti 'mosanguine ad mediocris generis homines perueine. Sic Deo placuit e Ludere fortunam
250쪽
bmnau. Vtriri lue eictionem n mimili calammantur 1m a bibitam dii uvi me , lire valere quod inetus ext ors r t Nobi per asin: eh..trnas acquiri re a nun te' ius. Quibus verbis Aeneas Pon tim pugnat priorem sententis m, sed significat re gni , quae trire aut secundum leges acquiri debet, aliquoties non legibu, sed armis occupari,& occupatores aut corum successoreb, post a veros dominos
effici. Inter huiusmodi occupatores primus fuit
Nemrod, q rem Scriptura narrat communi proue ibi odietum fuisse robustii in tenatorem c ram Domino: hoc est . oppressorem re violentum alicia ortam inualorem. Scribit enim Iustinus historicus gentiquo Ninus dicitur, euprimum in tui isse bella fini timis, ct rudes adhuc ad resistendum populos ad terminos usque Libyae perdomuisse, S ma nitudinem quaesitqdominationis continua possessione firmasse. Eandem viam ingrelsi sunt veteres monar char, Nabuchodonosor, Cyrus, Alexand-r,&alij,& post eos populus Romanus, qui omnes no iure, sed armis duntaxat, ac violentia sibi multas subegerunt prout iacias. Quamquam plerasque eis non tam eorum arma, quam Dei volun-ras , subegerit: qui propter peccata regna traffert de gente in gentem.
Cartei um cum Dux Alen coniensis neque armis, neque iure, Ducis Brahantiae titulum nu-