장음표시 사용
211쪽
Quae enim Rempubi icam concernunt, non sinda priuatis perlonis aut tractanda aut perage da .lnter quae est in uasoris occiso. Fieri enim potest ut Magistratus & Ordines populi iudicent violentiam &tyrannidem eius ad tempus tolerandam esse, ne ex unius nece,grauiora mala Respublica patiatur. itaque,ut diu i Thorrue Verbis Vtar,vid; tW tib i. d. magis contro rannorum s ipiam nonpriuata prα- regimine sumptione aliquorum ,sed authoritate pablica proce- 'ioc Adendum. Primo quidem, ad ius mali rudius alicuius perrineat biprouidere de Legeno iniuste ab eadem Rex inst itus in,potest delitui. vel re nan ejus pote stas si potesas e regia tyrannice abutatur. Nec puta da est tuis; multitudo infideliter agere, rannum destituens, ςtiamsi eidem in ρι rpetuo si avse subiecerat Vstia hoc ipse meruit, in mutritu inis regiminest non fideliter gerens ,rt exigit Regis 6'cium, quod ei pactum asi bditis non restruetur Sic Romani Tarquiniunt Stiperbum quem in regem si ceperant, propter eius distiorum tyrannidem regno eiecerunt , abystura minori, silicet, conseularia potestate. Sic etiam Donut i η η:: qta inodellis is imperatoribu su sano patri, o Tito fratri eiu3βcce serat,dum tyrau
nidem exercet, a Senatu Romano interemptim est, γνnnibim, qua peruerse Romanis fecerat, per Senatu
considium iuste O salubriter in irriti. reuocas is. Quo factum est, ut beasus Ioannes Euangeli a , illiccius Dei discipi: tu, qui per i una Domitianum in Parta mos insidam fuerat exilior elegas im, Epheyum per Semus si tum remittemur. Sirero ad ius alicuius
212쪽
s x DE IURAM NTO superioris pertineat multitudini prouidere de rege ex
pectandum est ab eo remedium contra tyranni nequi' litiam. Sic Archelai,qui in Iudaeapro Herode patresina pregnare iam coeperat,paternam malitiam imitantis, PIudaeis contra eum querimoniam ad Caesarem set sum deferentibus, primo quidem putestas dimiysii' ιrur, ablato i regio nomine, ct medietate regni sui inter duos fratres ditiis, Deinde cum nec sic a rannide compesceretur, a Tyberio Calare relegatus ieIt in exilium, apud Lugdunum Gallia ciuitatem. ' uodsi omnino coni ra tyrannum avxilium humani; r, haberi nonpotent, recurrendum est ad regem omni riim Deum,qui eII adiutor in oportunitatibus, in tri- tibulatione.
Hactenus diuus Thomas: ubi etsi tantum ex- x plicet, qua via resistendum sit dominis tyran- . nis, idem tamen iudicandum est de vharpatoribus, cum publica negotia a nemine priuata authoritate tractari pol sint: neque ullius pria inuati voluntate soluantui tuae publice contra- Icta sunt. x
is quilibet subditusp it illum occis
dere quem legitimus Princeps hostem declarauit. 'i
o Vod etiam ab eo est animaduersum, qui iscripsit ex Doctorum sententia quemli- lbet Regis subditum posse illum, quein
Rex hostem declarauit,de medio tollere, ct prouinciam eius tyrannide liberare, non alit eu a γ
213쪽
ΤYRANNI, LIB. V. 271que quodlibet in corpore membrum naturali dege potest id, quod capiti in como dum Z inimicum est,amoliri. Nam hic non priuata, led Principis aut horitate, tui illum hollem de la
rat. gladius accipitur. Caeterum circa haec verba duo sunt annotan
da. Primum, naturali quidem lege quodlibet membrum caput suum inuare, sed naturalem ordinem exposcere,ut membra nihil in corpo re sine iussu capitis faciant. Deinde, hostilitatis declarationem non d re cuilibet gladium. Si quis enim hostis deci ratur, per hoc non cuilibet subdito potestas datur hostem tollendi de medio, sed illis tantum qui militiae asscribuntur, di sacramento militari astringuntur, nisi generali edicto quilibet subditus legitime ad hoc aut hori Zetur. Hinc cum Pompilio Imperatori viderctur Cie lib. Lunam dimittere legionem, Catonis quoque fi- os .lium, qui in eadem legione Tiro militabat, dimisit.Sed cum amove pugnandi in exercitu re- . . mansisset, Cato ad Pompilium scripsit, ut si ea
pateretur in exercitu remanere, secundo eum obligaret militiae sacramento, quia priore
mis o iure cum hostibus pugnare non poterat.
Unicus casus in quo liceat sine publica
authoritate tyrannum occidere.
Si nihilominus ex diui Thomae doctrina, casus unus in quo liceat priuato homini occidorς tyrannum Reipublicet in uasore, 'μμη
214쪽
nondum obtenta per publicam authoritatem licentia quado videlicet ad superiorem recu sus non hobetur, Respublicano nisi per eius 'mortem liberari potest. Unde Brutus in hoc no treccauit, occidens Caesarem. Sed ut hoc Ciceronis exemplum seponamus, cnotandum est id non licere, nisi inde speretur salus Reipublicae: quodque tale nihil sit attem Itandum nisi in re euidetissima, & ubi legitimae spotestatis consensus praesumitur. l h
iasi clericus possit ratione banni thostem patriae. religionis occidere. Caput IN.
ILlud etiam tractari potest,num clericus, vel
sacerdos,caput rebellium ZI haereticorum, solenniter proscriptum,&, ut loqui solent, exbannitum,occidere possit. Cuius quaestiunculae decisio ex eo clara esse videtur,quod Princeps Catholicus omnibus & singulis, tam non subditis,quam subditis, authoritatem tribuat, vehementerque exoptet altum alicuius animum, qui id Zelo iuuandae patriae ac asserenda, religionis perficiat. Caeterum alterius indagationis quaestio est, inum sacerdos tale quid attentans irregularis foret. Quod videri posset,quia iustitiam &lvindictam exequeretur. Mihi interim vehementer probatur in viro
Ecclesiastico illud Gregori): V m eIi quo
215쪽
TYRANNI, LIB. V. Irs breuiter umeram serenissimis lo)mnis nossi is, quiasi
ego serum eorum in morte Longobardorum me misiere vola 'em,hodie Longobardorum gens nec Regem, nec Duces ι Comites haberet, atqΗemsiumma confusonetiset diuis. Sed quia Deum rivieo, in mortem cuiusliber hominis Me n.nsiere formido. Neque ego vel in corde ut vel bo Otinnis LM- Episcopi Frasin nsis utar vilius iri ortem, aut
sanguinem, ted tantum morum errorumque emendationem, cupio.
Quamquam haec nemo sic accipiat, rudi iudicio,ac si mihi ulla in parte displiceret, de sui ae s iqr ια Reipublicae Christianae contra impium inua rem defensione oratio, qua Ecclesiastici honainis officium in eo periculi genere declaratur, quae me censore iampride est publicata. Aliud est enim mera defensio,aliud bellum' vindic
Toranno, cui latroni, licet inlis
SEd nunc ad eam quaestionem veniamus,utrunouo domino contra priorem per factiosos& haereticos aduocato, liceat obedientiana&assitentiam i urare. Quo loco in primis considerandum eis, non sic hominem homini addictum esse, quin possit aliquando voluntate,aliquando necessitate vitae conseruandae, se sub alterius dominationem transferre. Qui necessi.
ratis casus est, si quis in piratam aut latronem incidac
216쪽
incidat,a quo sit perimendus, nisi ei se dedat ite seruitutem, iuretque fidele obsequium. To I lerabilius est enim seruitutis malum , quam mortis. Iuxta prouerbium, Minima de malis. Quamuis deprauato quidam per superbiam iudicio mortem sibi consciscere,quam in seruitu
Porro sicut a latrone quispiam praeoccupatus potest ei seruitutem iurare, ita ciuitas, aut patria praeoccupata a tVranno, nec Viam eua- . dendi perspiciens, ita ut serta ire debeat vel interire, iurare potest nouo domino obedientiam. Ideoque per Prophetam Iudaei monebatur seruire Regi Babylonis,qui eos occuparat atq; oppresserat.
Est autem in praesenti tractatione valde a' posita latronis adhibita similitudo. si enim a divo Augustino rectissime dictu.sit de iniquo, Lib. 4 ci' vero tame, rege Remota tu litia quidsunt regna, uti μος Uisii nugna latrocinia φ an non agnoscendum est tmaximos esse latrones, qui per violentiam, &tyrannidem, alieni regni iura usurpant & oe- ncupanti Quod ipsum etiam Alexander magnus ti intellexit,quado ab intercepto pyrata audivit. liuuia ego exiguo nauigio mare habeo infestum, latrat vvocor: quia tu magna classe, Imperator. Intel- lexit enim Alexander se modestis .
verbis magnum Vocari latronem.
217쪽
TYRANNI, LIB. V. mos aduerjus priorem tur verum pris.
cipem bellum Fuscipitur, neque seruire
in eo bello, neque iurare opitulatio his obsequium licet.
AT quamuis eiusmodi alienae ditionIsi i-uasoribus seruire liceat, in his tame quae, sunt illicita obedi e nefas fuerit. Ideoque si bellum ab ijs suscipitur aduersus priores Principes, nullo scilicet iusto praetextu,sed tantummodo ut iniustae dominationis fines amplificent,aut ea teneant atque tueantur, quae per iniuriam veri Principis inuaserunt,neque se uire in eo bello,neq; iurare opitulationis ob-1equium licet.Nam & latroni, quamuis iurare mihi licui t subiectionem,non tamen coopera tionem in latrocinijs exercendis. Nec obstat quod subinde legitur in huius modi inua summanus populos a Deo traditos esse. Neque enim diuina illa traditio ius utilum tribuit inuasori, sed poenam infligit i
TIranno religionem euertenti, nullam
opem serendam esse aut gladio, aut colusili 'aut labore aut pecunia.
Uddsi talis erit tyrannus quem constet rosis non alienae solum ditionis fines petere, νM verum
218쪽
verum etiam religionem Catholicam &pieta- l. tem euertere conari, & quas conque ciuitates φ fecerit suas easdem etiam haeresi inficere, quis ' non videat huic opem nulla ratione serendam qesse neque gladio, neque consilio, neque labore, neque pocunia
Nec vero multum interest si tyranus iniusto bello aliena petens, ex intentione religionem' lnon si buertat, malitque forsitan Catholicos praeualcre, modb palam sit talibus eum minia ibris& ducibus uti, ut per eos secutura sit, & et- siam consequatur, religionis oppressio, ubicun- . que victoria potiri contigerit.Si enim ubi talis vicerit, haeresis ipsa pariter vinc.it, consequensilest, qui talem ad victoriam adiuuerit, haeresin hquoque ipsam adiuuare. v
Quin etiam si certum si benignitate noui . Principis, seu pacto libertatis, teplum aliquod hi Catholicis relinquendum, fore ; exercitium nverte religionis in eo templo liberum, tamen ovictoriae principia consideranda sunt, quae cer- ὰ
tum est per tam sacrilegos belli duces habitu- bra esse, & habere, templorum direptiones ac sprofanationes: Sacerdotum captiuitates& l .ei
dificationes, sanctimonialium constupratio- tines,&alia pericula castitatis. Deinde in progressu nullane est iniuria populi Catholici, o quod ei vel unum templum eripiatur nullane pan Deum limuria qui irreo templo postea bla- sphemetur λ nullane pernicies hominum quod Iiaeresis grasiari im ne sinetur Tale ergo bel- ῖς tum qui promouent atque adiuuant quacunq; τὸ tione, nemini dubium esse potest, quin non ini s
219쪽
TYRANNt, LIB. v. i73 iniustitiae soIum participes sint, qua aliena se
tuntur, Verum etiam tantorum illorum, tamque horrendorum sacrilegiorum.
An nullis Catholicis liceat corpo, raliter inter seditiosos
Ici m occurrit illa quaestio, An nullis erugo Catholicis liceat inter seditiosos haerireticos remanere: quia quamuis non omnes adiuramentum cogantur,omnes tame aut
vigiliis,aut fossionibus,aut pecunia,Opitulatiaonem ferre coguntur. Quod sine iniuria in v rum Principem, aut iniuria in Deum & reli ionem videtur fieri non posse. Si tenim qui Prophetam accipit in nomine Prophetae, mercede Erophetae recipiet, quis dubitet quin tributa pendens,eius operis particeps sit ob quod tributa dantur Et, si male facientibus consentiens,particeps sit criminum eorum, quanto arctius particeps eorum qui labore, consilio,
excubiJS,aut impensis,cooperatur Haec argumenta non parum nonnullos mouent, ut cum
Propheta dicant, Recedite, recedite, exite inder is, .
& cum Ioanne Euangelista, Exite δε ρογκω meus, O nepoticipem, delictorum LM.
Videntur tamen casus quidam excipi,in quibus liceat nonnullis inter seditiosos remane νς, Quo quanque nobis David Rex insinuasse M a Vide- -
220쪽
'i videtur,quando Absalom filius contra eum in Hierusalem eo ni iii auit. Primum enim, reliquit rex decem mulieres
concubinas ad custodiendam domum. Facta' est conomasio valida populusque ncurrens augebatur ci m ab alem. Venii igitur nuncius ad Dauid, d, cens, Toto corde uniuersis frael sequitrer ab alom. Et ait Dauidsert sessis,qui erant cum eo in Hierus- Iem: Surgite, ficiamus: neqVe enim erit nobis fugitim a facte sbsalom. Festinas e egredi, ne forte veni ens occupet nos, cr impleatsiper nos ruinam, ct pe cutiat ciuitatem in oregia j. Dixeruntque serui Regis ad eum: Omnia quacisque praeceperit Dominus noster Rex,ubenter exeque Gerui tui. Egressius sergo rex, ct uniuersi domus eius pedibussuis: ct reo liquit rex decem mulieres con binas ad custodien dam doni m.
Si ergo concubinis decem quae secundariae erant uxores licuit inter seditiosos manere ad custodiatu dδnius sine sedulonis cosortio, cur in non, sedluso periculo, liceat quibusdam ex ta
mili,aut vi gentiori caussa, sine leprae contagio d&communione. inter seditiosos haereticos ma ι nerei vin o eo ipso cum eis communicent, quo icum eis conuersantur. Quamuis non facile prs istimendum sit huiusmodi conuersationem p iriculo communionis carere. Unde non ullae E clesiasticae personae ut tutius permanerent, ab Epi icopis suis, aut Vicarijs generalibus, cosilia postularunt.Qui ad custodienda loca sacra, remanere voluerunt virginea aetate &prudentia