장음표시 사용
101쪽
89ssio enim quae facta est , Dei voluntate facta est, nec
novam doctrinam seu cultum, sed prioris uberiore inexplicationem continet, ideoque non sequitur hodierno tempore N. T. solam V instrumenti scripturam sussicere, nec opus esse N. T. libris, nam ex hypothesi divinae voluntatis ad canonis integritatem omnino erant necessarii et invertimus argumentum. Si libri
V. T. hominem Dei perfectum, c redderes stunt, quanto magis hodie tota scriptura , postquam totbri ad canonem accesserunt. 3. Scripsit Pauliis hanc epistolam morti vicinus, ut antea probatum, tunc autem extitisse quaedam . T. scripta, negari non potest, 'videm illa ipsa, quae extiterunt, Timotheum legis e certum est Epistolae ad Romanos salutem su-ar adscripserat, priorem ad Cor. attulerat posteriori ad Corinthios, utrique ad Thessalonicenses, itemque illi, quae est ad Philippenses, Colossenses, Philemonem subscripserat, priorem ad se scriptam legerat. Et certe oportuit eum novissem legis evangelium Matthaei, quod omni remoto dubio jam tum extabat.Totum ergo scripturae Canonicae systema quod tunc exstabat Apostolus considerat. q. Nec assertioni nostrae, quid decedit, quod versu praecedenti scribit Apostolus,Timotheum Ηἰξ ἡφου novisse, quando non nisi veteris Testamenti libri extiterunt. Nam 3 non notat saltem annos infantiae, sed eorundem tractum ab infantia ad virilem aetatem .deinceps.
Haec omnis, quae tum eXtitit scriptura dicitur Θει νευω
Et quae post hanc scripta sunt non excluduntur, sed ut
partes integrales per quanda analogiam includuntur, ut etiam sint bo, est verbo Dei intrinsecum. In Pi
cke Aboth Iudaeorum cst decretum ut puer quinque
102쪽
norum ad Biblia appIlicetur, huc videtur Apostoliis respexisse,dum a puero Timotheum in Bibliis versatum ait Porro per πιοῦσαν γρα Πην intelligit συληβδην, lcripta uvae CXtabant canonica Omnia, non hunc vel illum
sigillatim librum Biblicum, loquitur ni de illa est Ecclesiae Doctor redditur perfectus,' non ex
uno vel libro vel capite scripturae de sumi possitnt Licet interim non negem, nullum in sacris extare versiculum, qui non aliquid ejus generis subministret Sed hoc loco tanta de scriptura sacra enuntiantur, quibus singula scriptura dicta paria non sunt, sed totum scripturae systema Hic ergo locum habet regula logica, subjecti modulum monstrat mensura tributi. Nec respuit hanc expositionem vocabulaim ἀν quod non tum apud sacros profanos auctores distributive Pro quocunque ledi collective, prototo usurpatur. vide Matth. 3. V. . c. s. v. 29. Colosi 2. V. 9. Ephes V. 16.apud Aristote lib. . Metaphys. c. 26.&alibi sic I in Veteri Testamento totum quandoque significat.
c m ,2 totus eXercitus eorum, qVomodos vetus Interpres τὸ πῶν recte per totu exponit. Matth. 8.v. 3 Eb r. v s.&alibi,eodem modo hic πασα pro ιλη ulu Datur.sic nihil frequenti est in communi sermon qua omnem plebem c tum, exercitum dicere pro toto reuniver . Annotant quoq, omnes ferme LcXicograpta
ὀsta, alias sumi distributive pro numero distinctis seu sin ulis,alias collective, idemq;valere,quod totum seu uti versum. Quem vero sensum habeat, ex sub lecta semper materia judicandum csse. Tota igitur Scriptura
103쪽
ptura sussciens est ad J Itim ὰλων δ e sentiali susticientia per omnes libros fusa singuli itide libri sufficientes sunt, sussicientia partiti,ad qua sunt ordinati. Falia ergo est haec collectio Omnis scriptura per&cte instruit ad
vitam aeterna Ergo&quilibet liber, quodlibet caput&qua vis periodus. Nam residiα collective hic ponitur praesertim cum scriptura non sit totum genericum sed integrale Natura generis communicatur omnibus subjectis partibus h. e. speciebus; integri vero natura non inest cinlibet parti intcgranti, alias integrans foret ipsuna integrum. Omnes quidem partes faciunt ad integri perfectionem, non tamen omnes eadem participant, ideo quod tribuitur toti ut toti, hoc de singulis partibus nequit praedicari. Verum cum particula omnis toti generico attribuitur tum semper distributive potest accipi, e . g. Omne animal sentit, distributive hoc accipi potest, quodi homo is sinus&ccetera animalia sentiant. Sic recte infertur omnis scriptura divinitus est inspirata. Ergovi singuli libri, nam Scriptura hic non quoad naturam suam ut totum integrales, sed ratione communium quarundam asseclionum consideratur, Magitur de causa efficiente, quam communem habent cum toto partes singulari universae, ideoq; particula omnis recte hic distributive sumitur. Vid. Meisin Philos Sobriari. a. p. 318. seq. Excipiunt iterum Pontificii Apostolus dicit, i . ad omne opus bonum , O signo universali non vult comprehendete singula generum , sed genera singulorum, id quod ex praecedentibus manifestum, ubi genera duntaxat boni operis. i. e. onica Episcopalis enu meravit.Sed rectissime Gerhardus in h. l. respondet. I. M a QVam
104쪽
O 1mvis vocula παν quandoque de generibus in u-lorum tantum usurpetur non tamen sequitur, etiam
hoc loco sic usurpari. a. Apostolus enim in praecedentibus dicit, scripturam ad salutem nos apientes reddere, ergo non tantum ad genera singulorum, sed etiam ad singula generum in omni bono opere nos instruit. υ Aliud eit, esse quovis modo utile ad docendum, redarguendum,corrigendum,&erudiendum
in justitia aliud vero est ita esse utile ad docendum, redarguendiam, corrigendum, erudiendum in justitia, ut homo Dei sit perfectus i. e. ut cum utilitate illa perfectio sit con)uncta Apostolus non solii in prioris, 1ed etiam posterioris generis utilitatem cum persectione coniunctam Scriptura tribuit. Ergo non solum ad genera singulorum, sed etiam ad singula generum utilitatem illam determinat Quamvis genera duntaxat ossicii Episcopalis Apostolus enumeret,i men cum ad genera illa ossicii Episcopum sufficienter ex Scriptura instrui pose asserat, utique etiam ad singula generum scripturam sit ficere re ipsa asserit. Vox
άφελιὐκ v. 6. non tantum e Xponi potest de utilitate&convenientia, ut idem sit ac te irim , Verum etiam de
lassicientia&perfectione, ut idem sit ac αύαρκῆ:, quod patet,c additis ad doctrinam c perperam igitur excipit Bellarminus. Non omne quod utile, idem suf- sciens est. Nam Paulus dicit, omnem scripturam ita esse utilem ad doctrinam c. ut etiam perficiat hominem Dei seu ministrum ecclesiaei ad omne opus bonum absolutum faciat. Quod ita utile est, utique etiam sussiciens est. Legunt exemplari pleraque εξη μή v. 17. Compluteiliis ζε Mi sensu fere eodem. D Jυ-
105쪽
ε Ividae idem est quod κουλὴ ι . Cognatae Voces sunt δε γ& Ἀμή, ambae significant absolute perfectum idem est ac j λrim , cui nihil desit, aut supersit, metaphora desumpta est a nil meris, Ilam αξ ιοναριΘμον numerum parem vocant , qui in duas partes aequales dividi potest. A descendit verbum ά- , dc compositum ἐξα- , significans idem quod perficere, perfectu mi absolutum reddere, aut perfecte instruere apparare, adeoque idem quod cognatum, in si . cujus eXempla occurrunt, Matth. I. V. I 6.
Thesbi. 3 . v. o. Dicitur ergo οῦ ei γέξα Τισι ἐν , V ad omnes ossicii sui partes exequenda sussicienter instructus est. Ideoq:min' recte vertitCastellio, compositus, e qui ad perfectam illam sapientiam audiendamst accommodatus Exponitur ab Oecumenio απε Τιρ-ὐεν Α πεπληρωμεν , Vasi dicas integre, plene,consummate, Chrysostomo in ακριβέα h.e. accurate: exacte instructus Frustra ergo excipit Bellarminus Scriptura perfectum reddit hominem, quia multum expresse continet, quae non continet Ostendit, unde sint petenda. Nam manifesta est contradictio, Scripturam sussicienter instrueret perficere hominem tam eii non omnia continere , quae ad instructionem Oerfectionem hominis pertinent. EXtra scripturam alnim fontem rerum divinarum non agnoscimus. Recte ait Hieronymus, quod de Scripturarum auctoritate non est, illa facilitate rejicitur , qua asseritur. Vocula SL π,ευς G, v. 16. non ad subjectum enunciati pertinet, ut avidam volunt , ita ut illa Paulus hanc scripturam a rofana separet, nam 1 praecedenti versicul. Jam sub
106쪽
testinara determinaverat, H ὰγ , uuin nominarat hic supervacanea determinatio, cum de eodem hic, de ravo ante loquatur subjecto. Secundo Particula hanc cum reliquis quae praedicati vicem obtinent nectit, perimet igitur ad praedicatum, illam scripturam qVam diXerat, sacram, commendat ab auctoritate inspirantis Dei. Vide Qui storpium in h. l. Quaeritur hic, an scriptura sit tantum divinitus spirata ratione Originis , an vero etiam respectu virtutis, essicaciae in auditoribus. Resp. Distinguendo inter inspirationem immediatam Prophetis 8 Apostolis solis proprisam, Sc mediatam, quam etiam respectu auditorum dari concedimus Nam Apostolus alta Or. s. v. 2 O. um exhortari per Doctores, quorum verbum, non est verbum hominum , sed Dei et Thess. 2.13 cum ergo Deus per ministerium scripturae nobiscum peretur,u. potest hoc fieri sine divina inspiratione eorum, quae ad salutem sunt necessaria Paulus quoque testatur hoc ipso in loco scripturam utilem Cil πρὰ διοι σκαλίαν&c.&nOS ρ et ισαι et i nempe vere divina, quae intellectum humanum superat; effectus hos mere diu, nos, ab inspiratione divina esse, neces tum est; alias eorum incapaces erimus.V. 7. Per hominem De C e-tanus intelligit hominem totum Deo deditum. Sed minus commode rectius dicitur per hominem Dei hoc loco intelligi Doctorem Ecclesiae, ad cujus ossicium
Idem co igitur e scopo hujus Epistolae, qui est informare ministrum Ecclesiae Dicituris homo Dei, quia Dei nomine, & in his qVa Dei sunt, Populo praeest. 1. Tl m. o. v. I . . CO V. 1. Verisimile est Apostolum respi-
107쪽
V. 7. V. 6. Enumerantur quatuor praecipua doca oris ecclesiae ossicia, ad quae rite peragenda sussicienter ex Scriptura instruitur. Duo priora ad intellectum dogmata, duo polleriora ad voluntatem dc ad mores seu agenda spectant. Primum est Agαοκαλία, per quam intelligitur informatio sana, salutaris in fidei articulis de tota doctrina Christiana Alterum est λεγχ , Perque intelligitur solida refutatio errorum cum Orthodoxia pugnantium Luther vertit Ptrast sed rectius cssverbebis ning sic ernacula nostra nOVamma γgme. Tertum est ρΘο- per quam intelligitur vitae morum correctio, quae fit per admonitiones, incre
pationes correptiones. Quartum est παιδεία εν gi καιοσυνη
per quam intellivitur exhortatio ad justam ianctam
vitae conversationem Rom. b. . additur παρακλησις
consolatio. Sed illa hoc loco vel si,doctrina vel sub in stitutione comprchendi potest. Qui enim alium consolatur, docet eum de sapientia Dei in gubernandis electis .eumque instituit de Ossicio suo intolerandis persecutionibus. Vid.Gerhard in h. l.&eruditissimam Excellentis I Dn. D. Iohan. Wandalini disp. de scriba edocto ad reg. coelorum, paragr. 7. 8 p. 98. seq.
I. Adhortatur Timotheum, ut intrepide praedicet Evangelium Christi. II Persevcrantiam in militia Christiana commendat: verbii in roctein sincere tractandum ampli fugiendi&modeste agenduna. III. Prce
108쪽
ii Phaediei orituros falsos Doctores Zimotheum ad constantem doctrina scin Q s ςp innem, .sacrarum literarum indefessum stucitum
1 1 motheum serio ad officium fideliter praestan
dum exhortatur Enumerat personalia quae 'mpraecepta . Annectit salutationes, de voto Apollo-lico concludit.
OMEN Titus, ad quem haec epistola scripta
est, it Patria Graecus.Gal. 2. V. 3.quem, licet
rix Timotheum circumcidisset Paulus , noluit propter ingress os falsos fratres circumcidi, ut
ibi extat . . a nopere autem commendatur 41-
tus in sacras Paulla in hac ipsa epistola appellat eum
germanum genuinum suum filium casL va ,ο, filium appellat κα κοινον τιςιν, quia per LVan em raedicationem ipsum ad fidem perduxerat, hac atione spiritualiter genuerat. γν cis Vocat ratione do-A P imitationis, quia multos sicut Paulus labores, persecutiones propter fidem tolerabat. .Cona ct illum fratrem suum nominat. Cor. a. v. 23.dicit eum socium adjutorem suum. 2. Cor. 12. v. 8.dicit,
timioso ambulaverit codem spiritu iisdemi turpe estimatus est sua sponte Corinthum. 2. A T. videret istas ecclesiasin exploraret, quo essent animo erga Paulum. Hinc redit ad Paulum
109쪽
in Macedoniam , quem mirifice adventu suo recreat. 2 Cor. 7. v. 3. renuncians Apostolo Corinthiorum studium erga ipsum v. 7 Atque tunc temporis Paulus scripsit epistolam suam secundam ad Corinthios, eamque per Titum is Evangelistam Lucam misit Corinthum , ut epilogus ejusdem pistol testatur. Illuc veniens collegit eleemosynas in necessitatem se trum, qui erant Hierosolymis, sed qua occasione postea eum Paulo in Cretam venerit 'non certo Onstat Chemnit in exam Concit. Trid. p. 28 statuit, Paulum cum Macedoniam peteret, in illo itinere pervenisse in Cretam , quia ab ea proYima est Epirus, ubi Nicopolis lita est , inde in Epirum se contulisse. Ut ut sit , hoc certum est 'quod Paulus reliquerit ipsum in Creta, inquam insulam aliquando venit,
ut constat hac epistola v. II. c. 3 antequam captivus cis ope unint. AER ' . V. 7. Vid. B se annot.
p. Me 3 ibi illum timuiti Episcopum Cretensium
coiistituerit . Huhesin Hii rina pugnat Bega in anno- at. c. quia nondum invaserat ecclesiam illa
Episeopalistri Jus tyrannis, nec Episcopus angusta tignificatione, sed Evangelista fuit Titus Sedit tempore Apostoloni Episcopatus nomen fuit operis& laboris noni tori aut eminentiae otios . μισκοπὴ enim est tabum 'κ ab inspiciendo invisendo vismetando, Episcopi ossicium erat docere Evangelium, gubernare ecclesiam verbo Dei, diligenter inspicere statum ecclesiarum vicinarum, ne quid detrimenti vel per falsos Voctores, vel per ingruentia osse dicula caperent: fere majora erant pericula Episcoporum, quam corporalia commoda iraemia: in
persecutionibus enim impii imprimis in Episcopos grassa-
110쪽
strassabantur. Ex hac insula iterum, cum Paulus secun . do captivus Romae teneretur , abiit Titus , Paulo captivo aliquamdiu adfuit, a quo tandem sua voluntatem Dalmatiam abiit, ut eXta 2. Tim . . v lo Anautem inde rursus in Cretam redierit, ibique ut quis dam volunt mortuus sit animae talis' . relinquitur in
suspenso. Ex dictis patet, quod semper fuerit sidelis amicus&dilectus minister Apostoli Pauca quaedam monere lubet de Cretensibus, quorum Episcopus Titus constitutus fuit. Regnavit in Creta Cres 'quidam indigena, a quo tota insula denominata est: alii
tamen nomen traxisse Volunt a Creta tenaci quadam terra, qua fullones in abluendis maculis utuntur. Sitata est haec amplissima insula in medio Ponto , quae a Septentrione alluitur mari Cretico , ab Austro mari Africo Ferax est optimi vini Centum olim habuit civitates , unde, ἐ--παμ ab Homero nominatur. Cupresi, alit, auctore Plipi', δέ nigras populos.lHabitatores ejus omncs claruerunt arte sagittandi. Factionibus & bellis intestinis frequenter ter sese Cretenses pugnabant, sed invadentibus aliunde hostibus, qui modo videbantur hostes acerrimi repente omissa contentione in summam concordiam redigebantur, non quod sese ex animo diligerent, sed quod ob commune malum alter alterius ope egeret, ut coniunctis copiis communem inimicum pessundarent, hinc συνκρηῖσα , videPlutarchum me cpi imp. M. Daedalus hic
ad similitudinem aedificii portentosirin AEgypto abserinthum extruxit, sed non centesimam imitatus parutem Aliqui putant montem fuisse excavatum tanta viarum peplexitate, ut introeuntibus non pateret roditus sine lumine accenso. Vid. Munster. n. Cosim graph.