Specimen literarium inaugurale continens observationes criticas in locos nonullos scriptorum utriusque linguae... [microform]

41쪽

mo in errorem ducti, ut bene vidit Oreli., quod ignorabant verbum puniri a Cicerone passim tanquam deponens usurpari, qua de re L 22 66 et per quam peccata punimur, ubi id quod in quibusdam codicibus lo-gitur punimus sine dubio ex correetione Ortum St, neque etiam propter ea, quae praecedant, ibi stare posset puniuntur tum 27 80 id peccatum, quod sponte Sua reus punitus 8it pro T. Annio Milone 13, 33 Quid Θtu me iratum, Sexte, putas tibi, cuius tu inimisissimum multo crudelius etiam punitus es, quam erat humanitatis meas postulares VII Philipp. 2, 7 ut clarissimorum

hominum crudelissimam puniretur necem. Verba autem, uti nunc apud reli exhibentur, nihil prosecto significant levissima autem si medicina locum credo restituemus quemadmodum Cicero eum scripsit, nimirum si pro reum se legimus reum eum erae punitum, et Haud opus est ostendere quam facito literas quas addendas puto excidere potuerint aut qua ratione semel corrupta verba ansam dederint iis correetorum inanibus coniecturis, quae eram lectionem tantum non prorsus obliteraverint.

8. Ibid. 41, 121 Quare hoc genere magno opore talibus in causis uti oportebit si hoc modo scripsisset, isto verbo

usus non esset, non isto loco Verbum istud collocasset. Suspicor, post Verba si hoc, quaedam hic excidisso, e g. si hoc volui88et, non isto modo Seripsisset, et cf. quae paullo post sequuntur: Deinde quo tempore scriptum Sit, quaerendum est, ut, quid eum voluisse in eiusmodi tempor verisimile sit, intolligitur sis intelligatur).9 Rid 54 164 modestia est , per quam pudor honesti curam et stabilem comparat auctoritatem. Alii codices earam, alii claram, quae επ2ετα V aucto ritαδ, ut recte observat reli., parum apta videntur. Sed

42쪽

et nomen euram ab ho loco alienum esse quis non videat 3 quidem legerim: eertam. Praeterea haud scio

an pro honesti reponendum sit honestati

10 Ibid. 55 166 amicitia, Voluntas erga aliquem rorum bonarum illius ipsius causa, quem diligit, cum pari voluntate. Post aliquem particul eum, ante illius Voculam tum excidisse arbitror. XIII. 1. Cie de Orat. Lib. I, 2, 187 omnia sers, quae sunt conclusa nunc artibus, dispersa et dissipata quondam suerunt ut in musicis numeri et Voces et modi cet. - in hac denique ipsa ratione dicendi excogitare, ornare, disponere, meminisse, agere ignota quondam Omnibus et diffusa late videbantur. Pro corrupta Oce ignota Schulatus coniecit infinita, probant Μadvigio idem deinde ineondita Clariss Ba-kius logondum censuit Scholic Hypomnem Vol. II, p. 94 sq.) ignorata quondam hominibva. Venia mihi sit, si a tantis viris dissentiens meam libere prosero opinionem. Attendenti enim ad priora illa dispera et dissipata et ad sequentia dissus late in mentem mihi venit,

legendum esse eiuncta.

2. Ibid. 51, 20: Quis cum ceteros animorum m tu aut iudicibus aut populo dicendo miseere atque agitare Vellet, ea dixit, quae a philosophis dici solent 3 Pro verbo miseere, cui hic locum nullum esse credo, legerim iniicere quod in talibus sexcenties reperitur. 3. Lib. II, 11, 47 Quia nolo, inquit, omnia, quae cadunt aliquando in oratorem, quamvis exigua Sint ea sic tractare quasi nihil possit dici sine praeceptis suis.

43쪽

Pronomen uis, cum nullum praecedat nomen ad quod apte reseratur, corruptum puto. Fortasse legendum usu.4. Ibid. 15 66 Si enim est Orationis, quaecunque res infinite posita sit, de ea posse dicere, dicendum erit

ei, quanta sit solis magnitudo est. Necessario, ut opinor, requiritur oratoris. Illa enim disendi potestas huic tantum, non orationi tribui potest.

Cf. tiam initium fi 5 Atque in hoc genor illa

quoque est infinita silVa quodque oratori plerique uogenera ad dicendum dederunt: ete. 5. Ibid. 16, 9 neque est omnino ars ulla, in qua omnia, quae illa arte me possunt, a doctor tradantur; sed qui primarum et certarum rerum genera ipsa didicorunt, reliqua non incommode persequuntur. Cod. . et vetus Romana editi Verba non incommode omittunt idem codex deinde Xhibet perseqviantur, quae scriptura ex praecedente coniunctivo tradantur fluxit. Miror autem Viros Doctos in hoc ipso Verbo per- aequuntur vitium latuisse, quod teri sane opera tolli possol. anifesto inter se opponuntur Verba didieerunt et persequuntur. Ad hanc Vero oppositionem in luco collocandam, necessario requiri mihi videntur orba per se, quae non dubito qui in Oce pergequuntur lateant. Scribondum igitur puto reliqua non incommode per se

a 38equuntur.

6. Ibid. 33, 142 in quo etiam isti nos iurisconsulti impediunt a discondoque dolorrent. Video ni in Catonis ot Bruti libris nominatim sere referri, quid alicuido iuro viro aut mulieri responderint credo, ut puta-romus in hominibus, non in re, consultationis aut dubitationis causam aliquam fuisse ut, quod hominus in-numorabiles essent, debilitati a iure cognoscendo voluntato discondi simul cum spe perdiscendi abiiceremus.

44쪽

logendum coniecit debilitati numero, Orollius autem in altor Ciceronis operum editione secta a iure tanquam insiticia delere Vult quo facto omnia optime cohaerere contondit. Mihi vero inprimis vox debilitati ex antecedente innumerabiles corruptelam contraxisse Videtur, quae ut fieri solet deindo latius serpsit. Scribendum puto diffeultate mature cognoscenda. 7. Ibid. 41, 174 Ut nim si aurum cui, quod esset multifariam defossum, commonstrare Vellem, Satis SSΘdeberet, si signa et nota Ostenderem locorum, quibus cognitis ipse sibi odoret et id, quod vellet, parvulo labore, nullo errore inveniret: sic has ego argumentorum notas quaerenti demonstravi, ubi sint; reliqua cura et cogitatione eruuntur. Primum corrigendum puto eruentur. Deinde vero haud

parva est in antecedentibus librorum dissensio, quam notavit rellius. Hoc modo pro meo consilio loci allati explicandi memorare volo, aliis in libris volui, in aliis erui, in aliis denique novi voci notas praemitti, de qua loctionis varietate sic iudicat rellius omnia ex interpolationibus. Alii autem editores aliam scripturam praetulerunt. Mihi vero, ut omnes istas lectiones corruptas puto, Si temere pronuntiasse Videtur rellius Veram enim lectionsem latur credo in Voco volui, quam Edendi. in compluribus libris repertam perperam Ser Vit, quam que corruptam Censeo ex particula veluti Haec autem indicat translationem, qua notae, quae proprie corporibus tantum inesse possunt, argumentis tribuuntur.

8. Ibid. 61, 250 ex ambiguo diei vel argutissima

putantur, et.

Legendum ueta. f. β 249 hoc ridiculum est et utrumque X eo, quod in claudicatione animadverti po-

45쪽

Venta ducuntur.

9. Lib. III, 6, 24 Sed quoniam oppressi iam sumus opinionibus non modo vulgi verum etiam hominum leviter eruditorum, qui, quae complecti tota nequeunt, haec facilius divulsa et quasi discerpta contrectant, et qui tanquam ab animo corpus, si a sententiis Verba Seiungunt, quorum sine interitu fieri neutrum potest, non suscipiam oratione mea plus, quam mihi imponitur. Corrupta voce interitu contrarium significatur eius quod totius loci sontentia et mens auctoris requirit Equidem nullus dubito, quin legendum sit interventu. Ρ

nomen autem quorum ViX Opus est ut moneam reserendum esse ad mrba et corpus, neutrum autem ad animum et gententia8.10 Ibid. 10, 38 Linquamus igitur haec, quae Ognitionem habent facilem, usum necessarium. Nam alterum traditur littoris doctrinaque puerili alterum adhibotur ob eam causam, ut intelligatur, quid quisque dicat, quod ridemus ita esse necessarium, ut tamen eo minus nihil esse possit Nemo, opinor, admonitus dubitabit quin pro minus quod nihil ost, scribendum sit minutius.11. Ibid. 39 Neque tamen erit utendum verbis iis, quibus iam consuetudo nostra non utitur, nisi quando ornandi causa parce, i quod ostendam cet. Logondum coniicio ' id quod postea ostendam; et Dapriscorum Verborum usu ad orationem ornandam agit C. 38,. 153.12. Ibid. 21, 79 Hic noster vulgaris orator, Si minus erit doctus, attamen in dicendo exercitatus, hac ip-

46쪽

sa exercitatione communi istos quidem nostros verbo rabit neque se ab iis contemni ac despici sinet. Vocem nostro seclusit post messum rellius, dolori post Schulatum AEdendtius Quum vero haud ita lacilo ratio dari possit quomodo in hunc locum inserta sit, potius leviori adhibita medicina legerim istos quidem magistros. Cf. 31, 125 -nas ills haud sane,

quemadmodum Verba struat et illuminet, a magistris istis requiret. 13. Ibid. 37, 150 - sed in hoc Verborum genera propriorum delectus est habendus quidam, cet. Vocabulum propriorum eiiciendum censeo, imprimis cum paullo ante eadem iraecesserit In propriis igitur est verbis illa laus oratoris, Cet.

XIV. 1. Rhetoric ad Herenn lib. II, 10 15 Infirma enim erit eius defensio, qui negabit se secisse, quod cogeretur, cum altera lex permitteret plus enim valet sanctio permissione. o emeretur legendum Suspicor eogeret altera. 2. Ibid. 11 16 nec esse ambigue scriptum, cum intelligatur, utrum sententia Vera Sit.

Alii isto, quod nihil est. Non dubito quin vera sit

scriptura utriu8.Μox sequuntur haec omnes enim illi amphibolias aucupantur, eas etiam, quae X altera parte sententiam nullam possunt interpretari. Verba haec cum manisecto corrupta sint Lambin . coniecit legendum esse in sent null. OSS. interpretari, ita ut ultima vox passiva accipiatur notione, quam coniecturam recepit Schutg. Verum enimVero, quamquam

participium interpretatus passive a Cicerone interdum

47쪽

vstirpari constat, Verbo ipsi tamen duliato an unquam aliam vim quam activam tribuerit. Deindo otiam haud satis idonea ratio nobis datur, quomodo in eiusmodi frequentissima dictione praepositio a librariis omitti potuerit. Mihi autem ultimum modo Vocabulum corrigendum

Videtur praestare. ostremas praecedentis vocis omne

literas lacillim corruptelae ansam dare potuisse, quis est qui non videat p3. Ibid. 15, 22 et ab adversariis percontabitur accusator, quid futurum sit, si idem ceteri faciant, ut de indemnatis supplici sumant, quod eos idem fecim dicat Quid, si ipse accusator idem acoro voluisset Verba ut-aumant mihi interpretamentum Videntur vocis idem. Simul autem alterum idem delendum censeo, quod ex librariorum errore ortum si CL Cicer de Invent. II, 27, 1 extrem. si Vero ceteri quoque idem faciant, omnino iudicium nullum futurum. 4. Ibid. 17 26 Si causa in hominem conseretur,

quaerendum erit primum, potueritne tantum, quantum reus demonstrabit, is, in quem causa eonferetur, et quonam modo aut honeste aut sine periculo potuerit obsistere; si maxime ita sit, cet.

Et perspicuitas et concinnitas mihi postulare fidentur, ut addatur reus, quod post obsistere propter literarum similitudinem a librariis omissum est. 5. Ibid. 22, 34 omnium malorum stultitia est mater, quae prae ceteris parit immensas cupiditates. Immensae porro cupiditates infinitae Lot immoderatae sunt. Hae pariunt avaritiam. Coniunctionem, et quam plurimi codice omiserunt, seclusit rellius Equidem verba i taleae-. ne tamquam X glossemate Voci immensae adscripto orta eiicienda credo.

48쪽

6. Ibid. 7, 43 Item considerandum est, ne aliud accusatoris criminati contineat, aliud defensoris ratio purget; quod saepe consulto multi ab eo iaciunt, angustiis causae coacti cet Pro rati legerim Oratio, cf.

quae in fine huius f sequuntur: oc si diligonior in

oratione adversariorum obserVaVerimus, cet. - Tum

Vocabula ab eo corrupta esse non possum quin iudicem eum tota haec disputatio Versetur in docendo, quid defensori faciendum aut cavendum sit, non actori Fortasse scripsit auctor adeo. 7. Ibid. 31, 50 Misericordia commovebitur auditoribus, si variam Ortunarum commutationem dicemus; si ostendemus, in quibus commodis fuerimus quibusque incommodis imus, comparatione.

Pro ariam legerim variarum deinde ante incommodis restituendum puto praepositionem in denique pro comparatione fortasse rescribendum iis comparabimus. 8. Lib. III, 2, 3 Dolus consumitur in pecunia, pollicitatione, dissimulatione, maturatione, mentione et Ceteris rebus Cet. Pro mentione, quod huius loci esse mihi persuadere non possum, legerim retentione. Rid. 3, 5 nullius pro rei Veritate metuere inimicitias cot Voce rei facile credo carebimus. 9 Rid b, 9: Qui tuta rei praeponet rationem h nestam, his locis utetur Virtutem nullo tempore relinquendam vel dolorem, si is timeatur, Vel mortem, sis formidetur, dedecore et infamia leviorem esse considerare, quae sit turpitudo consecutura, at non immortalitatem neque aeternam incolumitatem Consequi, nee esse exploratum illo vitato periculo nullum in aliud periculum Venturos Cet.

Prima sic legenda censeo: Qui tutae rationi praepo-

49쪽

ne honestam, cet. d. init. cap. 5, 8 Sed si acciderit, ut in consulatione alteri ab tuta ratione, alteri ab honesta sententia sit. - Similiter probanda est inuig. coniectura, qui de InV. II, 8, 143 pro verbis: Quacunque autem in re, correXit: Quacunque autem ratione. Prastorea difficultas est in verbo comiderare Schula. hoc stare non posse perspiciens Graerio auctore scripsit: eo iderandum, sed si haec lectio continuo sequentibus: quae si turpitudo eo ecutura Satis conVenire videtur, cum reliquis at non et minime conciliari potest. Ne quo orolli coniectura, qui infinitiVO considerare pronomenae adiunxit, cuiquam accuratius Sententiam perserutanti satisfaciet. Si post tantos viros mihi licet liboro enuntiare quod mihi in mentem Venit locum istum expeditum credo futurum, si pro Voce On8iderare, quae

dubitari nequit quin corrupta sit, legemus: O tare. 10. Ibid. 7, 13 Sod exponere oportebit animi Virtutes aut vitia deinde commoda aut incommoda corporis

aut rerum Xternarum, quomodo ab animo tractata sint, demonstrare.

Post sed excidisse puto primum, quod adverbium a sententia postulari videtur. 11. Ibid. 14 deinde transire oportet ad corporis commoda. A natura in laude, si sit dignitas atque forma, laudi fuisse eam, non, quemadmodum Ceteris, detrimento atque dedecori si Vires atque Velocitas egregia, honestis haec exercitationibus et industriis dicemus comparata; si Valetudo, perpetua diligentia et temperantia cupiditatum in vituperatione, si erunt haec corporis commoda, male his usum dicemus, quae casu et natura tamquam quilibet gladiator habuerit; si non erunt, Praeter formam omni ipsius ulpa et intemperantia misse di

cemus.

50쪽

. . .

Si ex Cod. R. postrema rellius edidit Iocum inmorasanum non esSe apparet ex Verbis praeter formam, quae si lane lectionem quemur mussam idoneam iraebent explicationem. Nam cum auctor dixit: Mi non erunt, corporis intellexit omnia illa commoda, qua supra enumeraVerat; neque ulla potest dari ratio, quare hic formam data opera exciperet Quam unus Turicensis Odex praebet, lectio aecidisse, ruti ea quam Ode Bamberg. et Emestius habent. non insae non est quod dubitemus quin plerorumque librorum scripturae insae a correctoribus quibusdam substitutae sint. Istam autem veram habeo sed contra levissima immutation pro ulpa et temperantia degendum puto genitivos atque locum igitur sic constituendum: si non erunt, praeter formam, omnia ipsius ulpae et intemperantiae fuisse.

Hac Correctione sontentia, nisi fallor, exoritur perspicua et apta si omni corporis commoda, utpote dignitas, forma, Vires, velocitas, Valetudo adversario, quem rituperare Volumus. deerunt: Tormam quidem eius turpis nonnisi natura accusari poterit, reliqua vero omnia Orporis commoda quod desint aut incommoda quod adsint ipsius culpae et intemperantia fuisse merito dicemus.l2. Ibid. 24, 39 Quaro, cum sit utile sacile meminisse, non te fallit, quod tanto opere utile sit, quanto labore sit appetendum.

GlOSSema: cu meminine expungendum est. Deinde pro falli legendum censeo fallet.

13. Lib. IV, 3, 5 Quid nim tibi vis aliquis in

quiet Artem tuam scribis, ignis novas nobis prae ceptiones, eas ipse confirmare non potes, ab aliis exempla sumis. Pro inepto tuam scribatur u novam. Sponte patet, qua ratione liturae non interierint.