장음표시 사용
11쪽
in Statii Silvarum locorum numero eorum, quibuSemendandis in hoc meo excursu critico operam RVari, praeter tales, quos corruptos ne satis sanatos esse apparet,
inveniuntur nonnulli, tum qui id quod in Statii Silvis est
rarissimum neque in codicibus variantur neque adhuc usque doctorum Virorum suspicionem moverunt, tum qui ab editoribus interpretibusque timidis nimisque cautis aut poetae qualicunque interpretandi ratione vindicati aut in verborum seriem revocati sunt. Quos licet et ipse quoque quodammodo explicari posse fatear, tamen viris artem criticam laetitantibus neque hac in re plane acquiescendum neque speciem quandam probabilitatis laudandam esse iudico, praesertim si traditae lectionis asperitas duritiaque nos offendant et poetae usus dicendi observatus singulorumque locorum similitudo perspicua emendationem eamque facili, mam nobis obtrudant. Quanquam interpretum illorum,
qui eiusmodi locos, qui in Silvis sunt permulti, ad carminum faciendorum nimiam poetae estinationem quam ad librariorum errores potius reserendos minimeque mutandos esse censent, sententiam et ego comprobarem meamque Silvarum critice tractandarum normam facerem, Si manifestum certumque esset omnes Stati eclogas hac componendi importuna celeritate aeque laborare, et si unum Saltem bonum codicem vel archetypum illum oggianum sortuna nobis concessisset. Sed cum omnes deinceps eclogae neque minimum eae, quas velut picedium in patrem
suum V . .), a Statio diu diligenterque elaboratas esse constat, foedissimis librariorum erroribus sint depravatae atque libri manu scripti, qui Silvas nobis tradiderunt, non
12쪽
longius quam ad saeculum XV reserant originem et mirabilibus corruptelis vitiisque redundent, Vereor ne memoria codicum nimis anxie retenta in contrarium conVertamur vitium, ut poetae ingenii elegantiaeque quidquam detrahamus aut versuum ex tempore componendorum facultatiet exercitationi bona de obtrectemus. Quam Silvarum perlustrandarum viam, qua Statii memoriae plerumque lacilibus litterarum mutationibus quam artificiosis contortisque interpretationibus potius consulendum esse censeo, eo minus
inire dubitavi, quod virorum doctorum, qui post Silvas aBaehrensio editas huius ipsius editoris emendandi licentia inconstantiaque tanquam stimulati, ut Grasberger, O Mueller, Polster, oesilin, alii Silvarum difficultates plurimas coniecturis expedire studuerunt, labores prorsus irritos fuisse, vix quisquam contendet.
V. 2b: Discitur e vultu, quantum tu mitior armis, Qui ne in externos acilis saevire surores Das Cattis Dacisque fidem te signa serente Et minor in leges iret gener et Cato astris.'De iis, qui, velut Barthius et, erns dorsius approbante ueckio, interpretantur, verba in leges ire castris idem significare atque ultro castris decedere, bellum deponere et in leges, in condiciones pacis a Domitiano oblatas concedere', qua interpretatione Vocis castris difficultatem sustulisse sibi videntur, verba faciam nulla, cum Baehrensius y hanc etentiam feliciter redarguerit. Neque ad traditam scripturam defendendam ullius momenti esse censeo allitterationem, quam Vocant, Verborum,Cattis Cato castris'. cui oest linius ' plus aequo
13쪽
indulget immo hac re nostro quidem loco erroris suspicio
Normam ero corruptelae, quae in voce castris'
latet, expediendae verissimam posuit arklandus, qui loci sententiam his comprehendit: Caesar in externa bella facile impellebatur; tu contra das pacem Cattis Dacisque: etiam in civilia et domestica cum ompeio et Catone ille prolapsus quae si tu gessisses, ultro illi tibi et tuis legibus se submisissent. Deest igitur φ leges' epitheton, quod mitem Domitianum praedicet. In hoc enim totus hic Statii
versatur locus, ut probet, quantum mitior armis Caesare Domitianus. Attamen hoc postulatum suum ut coniectura, iustas a Crue eo olim prolata expleret, viro sagacissimo non magis quam aliis contigit medelas multo deteriores proponentibus, velut Dan. Ηe insio nostras', ursiano, castas', opsio in leges iure gener et Cato castas vel cedat', Schradero ) castra', Baehren si , pacis', ras berge ro , tristis' O. uellero i, Cattis conicientibus. Longum est singulas has coniecturas refellere id unum tamen mihi paucis perstringere liceat, quam male uelleroemendatio successerit. Nam ut de m0lesto vocum et Cato Cattis sono taceam, versu superiore ipso Catti sunt absoluti, quos proximo versu in comparationem revocare adeo nihil cogit, ut superbia tumorque Romanorum pror8u prohibeant, quippe qui tales fuerint, ut celeberrimos rei publicae Viros et imperatores externo hoste abiecto inseriores diei nequaquam pati possent. Neque solitudo comparativi, Minoet 'virum doctissimum sollicitare debebat, cum ablativus comparativus, quem desiderat, ex verbis te signa ferente' sit repetendus, quo laeto comparatio quoque ipsa multo dignior reique magis accommodata nascitur, cum partes bellantes ipsae inter se componantur.
14쪽
Atque ne nomini Cato quidem, sicut ursianus et Grasbergerus maluerunt, ut Cato pariter ac generminor attributo ornaretur, sed voci leges' epitheton deberi etiam verborum collocatione Statii politorumque eiusdem aetatis poetarum propria monemur, qua SubStantivum et adiectivum in principio et fine versus vel enunciati posita artificiose reliqua verba complectuntur, ut Versu revera sit teres atque rotundus sententiaque in se redeat; sexempli gratia v 1, 5, 11, 20 21 26, 30 59 60, innumeros alios Accedit denique, quod adiectivum minor', cum loco nostro non attributiva, sed praedicativa vice manifesto fungatur, non epitheti cuiusdam nomine Catoni gener ove soli tribuendum, sed cum elocutione in leges iret artissime coniunctum adiompeium Catonemque aequomodo est reserendum. Τot tantisque doctorum virorum erroribus patefactis restat, ut quae sit mea loci emendandi ratio prodam. Εquidem voce dextras restituta mitem Domitiani mentem clarissime aptissimeque elucere ultique Caesaris severitati commodissime opponi persuasum habeo. Coniecturae enim meae imprimis Silvarum locus lavet, ubi eadem Domitiani
virtus his praedicatur II 4, 3 seqq:, Nondum pulchra ducis clementia coeperat ortu Intactos ervare mares nune frangere eXum Atque hominem mutare nefas gavi8aque sanos Quos genuit natura videt, ne lege sinistra Ferre timent famulae natorum pondera matres. V. 1, 144. . . . quid enim quamvis infida levisque Caesare tam dextro posset Fortuna timeri Τ'
, Dextera praecipue capit indulgentia mentes: Asperitas Odium saevaque verba movent.'
15쪽
V. 9: Fessa iacet stratis, ubi quondam conscia culpae Lemnia deprenso repserunt vincula lecto.
Vox lecto sine dubio corruptela laborat, nam et per se nihil est ad sententiam et propter superius Verbum, stratis plane otiosa atque molesta. Coniecturae ero pr6latae, ut Crue ei furto', ac obsit moecho', et audaciae reprehensione premuntur nec verum Sensum assequi posse ridentur, quo, cum non adulter solus, sed ambo amantes deprehensi catenisque copulati sint, generalis quaedam illius coniunctionis significatio desideratur. Itaque ne Handi quidem coniectura deprensae scribentis et cum voce culpae coniungentis, licet sit facillima, mihi arridet. Ex numeris enim Statianis componendique ratione certus sum participium deprenso ad vocem lecto sive ad eam, quae in illius locum successura est, reserendum esse, nam mirum quantum Jacobsi coniectura probata lectoque 'nude posito languor loci traditi augetur. Veneris autem Martisque coniunctionis illius amosae significationem nomehque simul honestum ab Handio iure desideratum assequemur voce coetu , quam legimus
, quam dispare coetu Cyllarus ignaro generarat Castore prolem etc.
,Τum si morae quid plusculae Fuisset in coetu osculi.
,Ρraeter legitimi genitalia foedera coetus Repperit obscoenas Veneres vitiosa libido; 'ibid. 108, 13 Desectos sic fama viros, ubi cassa libido Femineos coetus et non sua bella lacessit; ibid. Ephem. ultimae v. 11. Amob. V 43 Est in Jovis et Cererisco et irrigatio sit significata telluris.' Lucret. ΙΙ 18 et
16쪽
V. 222. Huic Lycii montes gelidaeque umbracula Thymbrae Et arnasi honos illi Pangaea resultant Ismaraque et quondam genialis litora Naxi
Mendum, quod in Verbis Parnasi sed pr. Parnasus)honos latet, Dan. Heingius coniectura sua: Et, ar-nRS Se sonas, quae plurimis Silvarum editoribus arrisit, tollere studuit. Atinandius iure opposuit, apostrophe tali omnem rationis aequalitatem turbari vel potius removeri. Itaque et Hopsit et, ei cherti coniectura Et Parnassus O Vant, quam rursus Grasbergerus protulit, probabilior videbatur. Nihilominus andius ipse non aliud quoddam
Verbum desiderari ratus, sed nomen causae', quapropter montes resultavissent, Statium ita scripsisse suspicatur: , Et Parnassus honore, illi angaea resultant.' Sed nec verbum ullum nec causae nomen loco nostro convenit, immo substantivum, quod montibus et umbraculis versus superioris respondeat. Itaque restituendum propono: , Et arnassia nox illi angaea resultant; ', nox enim figurate est dicta pro silvae umbra saltuumque tenebris, sicut apud Val. Flacc Argon P774 legimus Veteris sub nocte cupressi. Cf. Ovid. et I 467: Impiger umbrosa arnassi constitit arce.'
V. 234. Omnis plebeio teritur praetexta tumultu: Hinc eques, hinc iuvenum questus stola mixta laborat.
Jure unusquisque in voce questus in qua codices melioris sortis et editio princeps consentiunt, offendit. Bernari ius autem erat primus, qui forma coetu substituta depravationem manifestam sustulit; quocum postea
Marklandus ita fecit, ut v 23 hunc in modum legeret
17쪽
et distingueret: Hic eques, hic iuvenum coetus stola mixta laborat. Baehrensius vero infelicissime mihi rem videtur gessisse, cum v. 234 et 235 hanc in formam redegit:
, Omnis plebeio teritur praetexta tumultu Hinc eques hinc iuvenumque arto stola mixta laborat.'
Gras berge rus denique Bernarii corruptelae sanandae rationem Voce cinctu proposita variavit. )Quarum coniecturarum cum alia alios moVeat scrupulos, medelam de meo proferre non dubitavi, quae turbae urgenti fortasse magis conveniat. Voce enim acce88u restituta punctoque post Verbum tumultu servato versum 23 ita concipio: , Hinc eques, hinc iuvenum accessu stola mixta laborat. Huic emendationi, quae litterarum similitudine commendatur, favent etiam loci nonnulli Statiani, velut Π 1, 196:
.... Timide primum vestigia iungit Accessu tacit summosque lacessit amictus C
, Vim tamen agrestum metuens pomaria claudit Intus et accessus prohibet refugitque viriles. '
V. 15: Ingenium quam mite solo quae forma beatis Arte manus artemque locis non largius usquam Indulsit natura sibi.
Libri Sangallensis apographum et d. pr. in corruptela, artemque consentiunt, cum ed. arm. Xhibeat antiqua' novicii autem codices doctorum Italorum coniecturis insecti concessa' quae scriptura a Domitio primum ed. Rom. edita, licet vix alia qualibet magis redoleat con-
18쪽
iecturam ad arbitrium actam, deficiente meliore in omnia deinceps exemplaria est propagata, excepto Baehrensi novissimo, quod ex ipsius viri docti coniectura facieque 'praebet. Huic autem commento patronus profecto exsistet nullus namque cum Verbis: quae sorma beatis Arte manus locis loci amoenitatem opera arteque hominum auctam signiscari et deliciis natura ipsa oblatis quas quidem ea, quae Sequuntur: non largius usquam Indulsit natura sibi', innuunt opponi liqueat, quomodo ablativi arte et sacte' inter se possint conciliari non intellego, praesertim si, faciet synonymon forma eiusdem nunciati esse subiectum perpenderim. )Emendatio vero multo probabilior nobis tam sententiam quam palaeographiae rationem spectantibus aliorum huius carminis versuum similitudine quadam suggeritur. articipium enim, quod ad supplendam sententiam ablativo, arte requiritur, esse variata suadent et . 45-46:,Vidi artes veterumque manus variisque metalla Viva modis; et v. 5- 56: .... Vari RS ubi picta per artes Gaudet humus superatque novis asarota figuris.'Deliciarum nimirum specieique Manlii villae varietas artibus multis parata et aueta poetae laudibus effertur. CL Claudian. Prob. et Olyb. Cons. v. 95: Clipeus , quem tota variarat Mulciber arte ' Auson Epist. XXIV v. 95 seqq. locum exhibent simillimum:
, Totque mea in Nover sibi proxima praedia pago Dispositis totum vicibus variata per annum: Egelidae ut tepeant hiemes, rabidosque per aestus Aspirent tenues frigus subtile aquilones.'
hΡraeterea etiam L. Pol sterus locum coniectura utrimque 'temptavit; s. Flecheisen ann. v. 107 1873 p. 774.
19쪽
V. 30 . . . . Datur hic transmittere visus
Et voces et paene manus si Chalcida fluctus Expellunt fluvii si dissociata prolando Bruttia Sicanium circumspicit ora Pelorum.'Τenebricosum iure Bernari ius hunc locum appellat Marklandusque, num sit sanus, addubitat. Primum enim ii, qui hos versus legunt, in verbo Expellunt sua sponte haesitant. Neque enim aut vis aut usus huius verbi sententiae, quae desideratur, aliquatenus respondent succurruntve. Itaque e insius coniecit: Dispescunt', Guietus: Divellunt', Bur mannus: Discernunt', a rhlandus: Dispellunt', Gras berge rus , ΕΚ - pugnant'. Quarum coniecturarum mihi quidem Marklandiana maxime arridet, nisi sorte scribendum est: Expediunt . Euripus scilicet Chalcida sive Euboeam expedit vel dissolvit a terra continente ad similitudinem Anienis. Talis verbi expediendi notio haud ita longe a sollemni eius usu recedit, quem docent Stat Silv. ΙΙΙ 4, 89 Expediunt comas. morat Carm. 27, 23-24:,Vix illigatum te triformi Pegasus expediet Chimaera';
ibid. ΙΙΙ 24, 8. Ovid. eroid. XVI 200: expediuntiam tua vela Phryges. Verg. Aen. I 177: Tum Cererem corruptam undis Cerealiaque arma Expediunt ibid. 701: Cereremque canistris Expediunt.' Alterum mendum in voce fluvii latet, quae nusquam adiective vel pro epitheto usurpata est. Nic. Heingius igitur maluit legi: sic Chalcida fluctus Dispescunt reflui', quod Lindenbrogius et Cruceus coniecerant. Alii viri docti refugi legendum censuerunt, quibus Marklandus est assentitus. Baehrensiana autem editio exhibet flavi',
cum Gras berge rus curvi proposuerit.
20쪽
Equidem in singulorum singulis inventis refellendis non Sum moraturus, sed quae sit mea difficultatis expediendae ratio proferam. Conicio enim corruptelam esse natam e Voce nauti , quae sive deum marinum sive Euripi fluctuum colorem significat, optime ad rem quadrat similitudineque litterarum non destituitur Glauco enim, qui qua ratione in deum marinum sit conVersus inter omnes constat, Euripus erat consecratus templumque Anthedone dedicatum.
. . . . Subiti qui perdidit inguina monstris Glaucus adhuc patriis quotiens allabitur oris Litoream blanda feriens Anthedona cauda; 'Theb. VII 333-35. Auson Moseli. 276 seqq. Eadem de causa ab Ovidio et XIV 4 Glaucus Euboeicus tumidarum cultor aquarum appellatur cf. praeterea ibid. v. 38 seqq. et v. 68 seqq. denique laud. Rapt. Proserp. III 12. Neque altera ex parte quidquam obstat, quominus, glauci vox adiectivi et epitheti ornantis vice langatur, praesertim cum Glauci fabulam ipsam ab hoc glauco maris sive potius freti colore originem duxisse suspicari liceat. Similiter apud Claudianum vil. V 35 et 36 legimus:
, Turbidus impulsu Venti cum spargitur aer, Glaucaque sumiserae terga serenat aquae;
et in eiusdem Rapt. Proserp. I 103:
, Nereia glauco Neptunum gremio complectitur Amphitrite. i)Φ R. it soli offk defendit traditum Expellunt', vocem vero flai Vii coniectura dubii ' - , die schWankenden' de suo prolata arcire studet cf. Ann gymnas Austriac vol. XXIX 18783 p. 907-912.