장음표시 사용
41쪽
, Lucanum animus, favete linguis; 'III 2, 4I: Ne cano degeneri Phoebeum Amphiona plectro 'II 1, 32: cecini solatia natis; 'IV 4, 1. Verg. en VII 698 v. Fast. II 423. Qua emendatione humanis delicatis, quos poeta visu ac consuetudine novit, divini illi ab omnibus sere veteribus poetis celebrati pueri aptissime opponuntur, velut Endymion et Attis, quos Statius ipse infra memorat, quibusque imprimis Ganymedes adnumerari potest. s. praeterea Silv.
V. 73: Nondum pulchra ducis clementia coeperat ortu Intactos servare mares; nunc frangere eXum Atque hominem mutare nefas gavisaque solos Quos genuit natura videt, ne lege sinistra Ferre timent famulae natorum pondera matres.'Quid sibi adiectivum solos v. 75 velit quique seri
possit, ut naturae gaudium contineat sive excitet, neque ipse intellego neque interpretes docent. Vocem sine dubio depravatam Baehrensius primus ope critica temptavit, qui rem, quae ube8t, sensumque coniectura sua totos' sibi videbatur assecutus esse. Nec tamen ipse ea acquievit. Etenim cum sententiarum conexus aliud quid non solum tolerare, sed etiam postulare videretur, alterum remedium idque me quidem iudice multo melius proposuit salvos.' Alterius autem coniecturae Baehrensianae sensum et vim aucupatus olsterus isto propius ad codicum vestigia accedere conatus est invento suo sol dos', quo, optime exprimi notionem adiectivorum totus sive integer loco nostro desideratam putat. Sed adiectivum sol dos' sive solidus licet illam notionem locis quibusdam induere non negaverim, tamen num loci nostri sententiae, quam
42쪽
quidem Baehrensius et olsterus esse fingunt, opportune respondeat, admodum dubito. Nam de omnibus illis adiectivis totus, cunctus, solidus, aliis praecipue respiciendum esse constat, e qua primaria vi secunda illa significatio totus', integer iis fluxerit, quidque e re et sententia iis sit contrarium atque oppositum. Itaque loco nostro, quo de mutilandis vulnerandisque pueris sermo est
atque vox notione adiectivis Saucius', truncUS', laeSUS', aliis contraria et adversa praedita exspectatur, solidus', quod firmitatem densam cohaerentiamque concretam significat, prorsus est alienum. Neque mirum, quod Polsterus
exemplis, quae ex Hor Sat. I 2, 1l et ΙΙ , 5 petivit,
non tam adiuvatur, quam redarguitur.
Quid vero opus est pluribus ad utrumque commentum et totos et sol dos refutandum, cum quae sit vera loci sententia, altera Baehrensi coniectura salvos luculentissime innuat Quae quanto illis magis loci nostri condicioni et sensui conveniat, et sententiarum tenor resque narrata optime docent et ipsius carminis verba haud pauca
demonstrant, velut v. 70: concussum Vulnere corpus' V. 72:, pueri dolores', V. 74 , intactos servare mareS', ,hangere
sexum. Nec tamen eam poetae verbis ausim inserere, quia iusto longius a memoriae vestigiis recedit. Quapropter Synonymo quoddam Sano8 praetulerim Statioque vindicaverim, utpote quod minimam eamque facillimam litterarum traditarum ductuum mutationem desideret. Nam cum haec vox in SS. sic exarata fuerit Suos', Virgula supra Vocalem scripta omissa sive potius cum altero eius ductu in unum confusa est. Quo facto quid in spatii angustiis librario cuidam esse potuit opportunius, quam litteram in partes singulas discerpere et vocem solos effingere γSanus vero non solum is dicitur, qui bona valetudine utitur, vel qui integer et liber a morbo vulneribusque est, quae notio vel per se ipsa loco nostro egregie convenit, sed etiam is, qui integris est membris et omni corporis vitio vacat. Cf. Gell. IVI: Quaerebant, num anu e8Set, cui dens deesset, qui non longe videret et mulier sterilis.'
43쪽
Propert. Π 9, 12: Nec quisquam ex illo vulnere sanus abit; ibid. LII 3, 18 Juvenal. X 356: Orandum est, ut sit mens sana in corpore sano; ibid. VI 234. Ovid. Fast. I 506 Amor. U 19, 11 Remed. m. 621 ex Ponto 3 12 Horat Sat. I 4, 129.
Quodsi praeterea Vim usumque adiectivorum salvus 'et sanus componimus perpendimusque hoc ea quoque de causa nostro loco mihi praeferendum videtur, quod sanus' de corporis valetudine et integritate, , salvus de vita superstite praecipue dicitur.
V. 48 , Questa est Aegiale, questa est Meliboea relinqui Et quamquam saevi saecerunt maenada planctus. Ne minor his tu nosse fidem uiolamque maritis Reddere. Sio certe cineres umbramque priorem Quaeris adhuc etc.
Summam versus 49 difficultatem in voce quamquam' positam esse videmus. Gevartius eam disiunxit et scripsit: , Et quam quam saevi l)', Cruceus vero: Et quam
tam saevi. Quas utriusque nugas esse veramque memoriam vulgatam et sic explicandam Gro novius iatr. c. 35 demonstrare his studuit: Aegiale relinqui se questa est, questa est etiam Meliboea et planetus ob desertionem, quanquam tristes saevique fecerunt aenada aliquam, nempe Ariadnen Inter planctus et lugubrem eiulatum deprehensa a Libero patre nossis Maenas facta est, h. e. in comitatum et torum Liberi adscita. In hac ro- novi sententia, quidquid contra dicit Maalandus, id mihi videtur certissimum esse, quod iste lench. Antidiatr. c. confessus est: de nulla alia, quam de Ariadne Statium capi posse; i. e. sub voce quamquam sine dubio depravata nomen aliquod proprium Ariadnae sive significa-3
44쪽
tionem quamlibet ad istam spectantem latere.' Itaque non solum a rhlandi ipsius commentum: Et cuius quoius saevi ferierunt Maenala planctus', qui quaenam ista herois Arcadica fuerit ambigit, propter nimiam mutandi licentiam sententiaeque obscuritatem repudiabimus, sed ne Κοesilinii quidem coniecturam, qui Marklandi mutationibus probatis omnibus talantes questus et planctus esse intellegendos censet, pluris faciemus, cum talante non a coniuge vel amato suo fuerit derelicta, quae res loci nostri condicione necessario efflagitatur, sed a fili ο
Eadem fere coniciendi via perobscura Duebnerus ;e8 ingre8sus, qui pro Verbis Et quamquam seribi maluit nomen Aemoniam'. Quod denique ad Queckii Im hostique loci interpretandi rationem attinet, qui quamquam a pronomine quisquam vel quisquis derivandum versusque 49 sententiam vel sic concipiendam: et si quam aliam uxorem saevi planctus maenada fecerunt vel his complectendam esse censent: et quamcunque aliam amore ardentem saevi planctus in furorem dederunt, velut
Didonem, Laodamiam, Alcyonam, alias, mihi quidem eiusmodi dicendi genus languidissimum et a Statii ingenio et
componendi facultate tam alienum videtur, ut me absurditatem pluribus aperire pudeat. Verumtamen nos exemplum aliquod tribus illis superioribus accommodatum investigantes, quo Claudiae uxoris fides etiam magis illustretur, Voce maenada', qua nulla est verior, ad duas heroides revocamur quae ab uno
Huic sententiae . Hertzius quoque adstipulatus est, qui illud quamquam' illographia ortum esse ratus Versum 49 ita restituendum censuit: Et quam Vael saevi fecerunt maenala I.,' coli. Verg. Eclog. IX 28: Mantua vae miserae nimium vicina Cremonao et SilV. V 2, 5. ' Philol. Vol. XXXVI p. 80. Cf. Duebn edit adnot. ad h. V. in dit praes pag. XXI. De Silv. t. cond. erit. P. 3.
45쪽
eodemque amatore miserandum in modum desertae Bacchi coniuges sunt sactae sive in , maenadum numerum receptae: nempe Ariadne eiusque soror haedra. taque cum loci nostri difficultatem nisi nomine proprio inserto enodari non posse mihi persuaserim, restituendum propono:
, Et cre8sam saevi fecere maenada planctus'
Intellegenda autem est Ariadne ipsa, quae eodem nominea Statio Silv. II 6, 25 ornatur:
callida sollicito revocavit hesea filio; 'Ovid. Amor. II, 15:,Τalis periuri promissaque velaque Thesei Flevit praecipites Cressa tulisse notos.'Neque longius a librorum Vestigiis recedemus, si repo
, Et Phaedram saevi fecere maenada planetus; 'de qua imprimis conferendus est Ausonii Idyll. V v. 32:, Respicit abiectas desperans haedra tabellas; 'Ovid. Fast. V 737:, Notus amor haedrae, nota est iniuria Thesei.'Verg. Aen. V 445:, His haedram roorimque locis maestamque Eriphylen Crudelis nati monstrantem volnera cernit Euadnenque et asiphaen.' Alterum mendum latet in v. 50, ubi antiquiores libri exhibent uictamque', novicii contra e doctorum Italorum coniectura uitamque', quod Domitius in firmamque', Ηe insius in totamque mutaverunt Baehrensius vero memoriae magis consuluit, cum in textum recepit inuictamque'. Attamen neque huius vocis notio nunciati sententiae omnino videtur convenire nec mutatio tam lacilis est, quam si e mea coniectura lunetamque Scribamus, ut hic sensus exsurgat: Tu nec minor es illis heroidibus aut
noVisse set animo comprehendisse idem aut id quod
46쪽
gravius fidem eam, quam iunxisti, maritis reddere, id . invicem, ut decet, praestare Datio autem , maritis' non minus participio iunctam', quam Verbo Reddere' Subiungendus est CL Theb. XV 378:, Iunge, Me, iunge fidem, proles ego regis Adrasti.' Senec. hyest 480:. . . ante eum flammis aquae Cum morte ita, cum mari ventus idem
Foedusque iungent; 'ibid. Oct. 694: , Caesari iuncta es tuo Τaeda iugali.'
V. 63: Sic certe formaeque bonis animique meretur; Sive chelyn complexa petit, Seu Voce paternu Discendum Musis sonat et mea carmina flectit.
Iure Maalandus istud petit his labefactat: Si complexa est chelyn, iam in manibus habet ergo quodnam opus est, ut petat nisi dicatur, petere' idem esse, quod pulsare quod, opinor, vix concedetur. Itaque
δὶ quidem vulg. lectionem Reddere v. 5 retineo codd. vero ratisi et Paris. ad marg. et ed. arm exhibent Dedere' quod verbum Baehrensius tanquam optimorum codicum memoriam in textum recepit neque tamen in apparatu criti O, perinde ac si nulla inter singulos libros intercederet dissensio, de hac re quidquam adnotavit. Vulgata autem lectio Reddere' ad locum nostrum egregie quadrat. Nam reddendi Verbum non solum Pariter ac restituere de eo dicitur, quod quis ante iam possederat, sed etiam haud raro de eo, quod alicui debitum meritumque Praestatur. CL Horat Art. poet 315 ille prosecto Reddere personaesei convenientia cuique; ibid. v. Epist. Π 1, 2I6 Verum age et his curam redde brevem. Quintil. X I, 2. 'iis.
47쪽
1ooo corruptela daboranti succurrit i raredi coniectura, ferit revocata.
Qua emendatione licet difficultas memoriae manifesta sit expedita locutioque poetis familiarissima restituta, tamennum verum genuinumque Statii verbum in lucem prodierit, est, cur dubitemus. Silv. V 2, 144 enim locus exstat nostro simillimus:
, Seu nostram quatit ille chelyn seu dissona nectit Carmina sive minax ultorem stringit iambon.'
Quo fretus contendere audeo nostro quoque loco pro tradito, petit scribendum esse quatit CL ehili. ΙΙ 442:. . . De maior in istis Sudor, Appollineo quam fila sonantia plectro Cum quaterem priscosque Virum mirarer honores.
Verg. Georg. IV 64 Ovid. Amor. UI 12, 40. Martiat. XIV M.
Sub finem epistulae libro Silvarum quarto praemissa in codd. haec verba leguntur: Hunc tamen librum tu, Marcelle, defendes et si videtur hactenus, in ed. r. ,sim' minus, reprehendemur'. Verba extrema in cod. Vrat. ita sunt exarata defendes uides hacten an minus rephendemur.' Quae epistulae pars extrema interpretes nonnihil sollic, lavit, nam quo referantur quidve sibi velint verba ista etsi videtur et quae seqq. clare perspici non potest. Alii ea aliter interpretantur Barthius: Si defendes, bene habet, sin minus, tamen obnoxii erimus reprehensioni; 'Marklandus: Et si ita tibi videbitur, hactenus nec ultra huiusmodi scripta edam: sin minus, i. e. Si volueris me pergere, reprehendamur; ita enim legendum, non reprehendemur'), non ego invidos et malevolos curabo; reprehendant, si Velint; ego pergam.'Hae interpretandi rationes inter se tam dissentientes magis idoneae sunt, quibus locus difficilis obscuretur, quam
48쪽
illustretur. Itaque aduigius mutatione aliqua opus esseratus locum ita temptavit: ' , Huno tamen libram tu, arcelle, defende, sed, si videtur, hactenus, si nimis reprehendemur, coniecturamque suam his explicavit: Contra nimiam tantum reprehensionem defendi se cupit, lenem et
mediocrem aequo animo subiturus.'Qua emendatione verba certe sensum aliquem obtinent; attamen ambigitur, an Verum. Exceptio enim illa: sed, si videtur, hactenus' per se suspecta et mira, prae8ertim in extrema epistula, cum nihil amplius addatur, licet ex veterum litteras claudendi more exspectetur, nimium habet artificiosi et abrupti. um genus dicendi ipsum in
angustiis quibusdam videtur versari neque oratio eleganter procedere; nam maiore distinctione post hactenus saeta Verbisque, quae sequuntur, deletis, nemo quidquam ex sententia suspicabitur deesse. Idem Baehrensius quoque videtur sensisse, qui Maduigii vestigia secutus Verba corrupta hunc in modum concepit: hunc tamen librum tu, M., defendes, si videtur, et hactenus, si nimis reprehendemur.' Attamen utraque coniectura vocum si minus', in quibus omnes libri consentiunt, quaeque omnium maxime Videntur esse genuinae, cum ipsae verbo reprehendemur' antepositae aliud quoddam idque multo scitius reique et isti verbo ipsi commodius antitheton inchoaturae sint, propria sorma ac vis delentur. Ad summam locum sic restituo , Hunc tamen librum tu, Mareelle, defendes, et, si videtur, Iaudemur; sin minus reprehendamur.'En habes sententiam tum concinniorem et teretiorem, tum multo dilucidiorem atque epistulae clausulae magis accommodatam. Poeta enim librum suum a Marcello defensum iri pro certo habet, laudem ver aut reprehensionem arbitrio voluntatique amici lectorumque committit.
49쪽
Emendationi meae denique peroratio epistulae libro alteri praemissae simillima favet, ubi legimus: viae qualiacunque sunt Helior carissime, si tibi non displicuerint, a te publicum accipiant; si minus, ad me revertantur. f. etiam epistulae l. m clausulam.
V. Exsultent leges Latiae, gaudete curules Et septemgemino iactantior aethera pulset Roma iugo plusque ante alias Evandrius arces Collis ovet: subiere novi palatia asces Et requiem bis sextus honos, precibusque receptis Curia Caesareum gaudet Vicisse pudorem.'
Interpretes veteriores in verbis bis sextus honos' Offenderunt, quibus Domitiani consulatuum numerum indicari perperam putabant, Velut ruceus, qui coniecit: Et requiem vix sensit honos', donec Gro novius duodecim lascium et lictorum esse honorem proprium consulatus insigne recte monuit. Nihilominus v. 9 corruptela pessima videtur latere; itaque Marklandus, constructionem exinde vulgatam: Et bis sextus honos gaudet vicisse requiem, et curia precibus receptis gaudet vicisse Caesareum pudorem suo iure his sollicitavit: Cuius requiem Vicit consulatus γ' Caesa reum, opinor, dicent, repetendam e Versu proXimo. Durum quidem hoc ne tolerabile iis, qui numeros et compositionem Statianam callent, secundum quam sententia persecta esse debet post vocem honos' et ita quidem est ausim enim polliceri Statium scripsisse: Et rediit bissextus honos. Qua sententia me quidem iudice nihil verius rectiusve. Accedit autem, quod etiam sensus daborat. An quisquam cogitare potuit aut pronuntiare ausus est Imperatorem consulatus honore uno satis inani repudiato otio et requiestui potuisse tanquam hominem privatum Medelam vero
50쪽
in promptu habeo facillimam. Voce enim requiem extrusa locum sic restituo: Et regimen bis sextus honos' atque post vocem honos', ut par est, distinguo. roinde verba sic construenda sunt: novi fasces subiere palatia et hic bis sextus honos subiit imperium sive imperatorem,' utrumque enim tolerat Sensus. Emendationem meam usus vocis regimen comprobat de quo f. heb. XI 655:
, Pro blanda potestas Et sceptri male suadus amor nunquamne priorum Haerebunt documenta novis iuvat ecce nefasto Stare loco regimenque manu tractare ruentum;
et I 345. Senec Phoeniss. 1. Liv. IV 31, 5: nihil censoria animadversio effecit, quominus regimen rerum ex notata indigne domo peteretur'; Val. Max. I 1 9 alia.
V. Regia Sidoniae convivia laudat Elissae, Qui magnum Aenean Laurentibus intulit arvis, Alcinoique dapes mansur carmine OnStrat, Aequore qui multo reducem consumpsit Ulixem. Ast ego, cui saerae Caesar nova gaudia cenae Nunc primum dominaque dedit consurgere mensa, Qua celebrem mea vota lyra, quas Solvere grateSSufficiam 3 Verbum consurgere v. 6 Marklando corruptelae suspicionem iure iniecit, nam ab omni urbanitate dicendique elegantia, ne dicam ratione alienum videri possit, si poeta carmen suum eucharisticum, quod Vocatur, ingressus, honorem illum summum atque gaudium, quod ab imperatore ad cenam Sacram erat ascitus, hac in re potissimum fuisse positum profiteatur, quod sibi Caesaris mensa surgere epulasque relinquere licuerit, quasi huius copiae facultatisque desiderio iamiam tabuisset. Ineptum igitur sine dubio hoc dicendi genus est iudicandum emendationeque tollendum.