장음표시 사용
21쪽
V. Non Helicona gravi pulsat chelys enthea plectro, Ne lassata voco totiens mihi numina, Musas; Et te, hoebe, choris et te dimittimus, Euhan;
Tu quoque muta serae, Oluster egeaee, Sonorae Τerga premas alio poseunt mea carmina coetus.
Que chius et Baehrensius veteriorumque editorum et interpretum complures in oliti an emendatione Τu quoque muta aequiescunt, quam pro genuina archetypiscriptura accipere videntur; attamen, nisi omnia me saliunt, corruptela in his verbis adhuc latet pessima, quam olitianus antitheto isto scio muta serae sonorae terga 'adeo non expedivit, ut etiam obscuraret obtegeretque. Nam cum sententiam eam esse liqueat, ut Mercurius chelyn premendo inhibeat et obmutescere iubeat, elocutionem, muta serae sonorae terga premere durissimam ac paene obscuram et perplexam tolerari non posse, nemo est, quin sentiat; etenim non solum, quia Verbi premendi Vis, ut Barthius recte animadvertit, sententiae per Se suppetit, voce muta facile caremus, sed etiam testudini epitheton notione contraria vocique sonorus' simili praeditum potius
Proinde non mirum, quod Marklandus, Statiani ingenii versusque componendi rationis unus omnium vir peritissimus, Politiani invento repudiato Morellianam coniecturam Τ quoque amica haud prorsus spernendam censebat, ea tamen re deceptus, quod oppositionem inter verba amica et ferae intercedere putabat. In Verborum vero perpetuitatem cod. Par et ed Aldinae lectionem, Τuque inimica', quae quidem emendationis olitiani auctoritatem nonnihil imminuit, cum Τu quoque muta in
, Tuque inimica' abiisse parum habeat probabilitatis, ita
admisit, ut aliorum coniecturis pateret locus. Τalis vero mihi obtigit emendatio, quae non solum lacillima sit, sed etiam, ut spero, verisimillima: Τuque inrita ferae, volucer Tegeaee, Sonorae erga premas.'
22쪽
Vide iam, quam elegans nascatur sententia quamque splendidus color poeticus Mercurius lyram sonoram, licet adversetur et repugnet, reprimere et cohibere a poeta iubetur. Hac emendatione assiduitatis studiique canendi notio, quam et superiora illa lassata totiens numina' et sequentia regem fessum licuisse satis exhibent, mediae quoque sententiae ingeniose impertitur. ccedit, quod et Politiani emendatio Tu quoque muta et cod. Paris scriptura , Tuque inimica mea coniectura quodammodo conciliantur, cum quam acile altera in alteram partem a vera memoria: Tuque in Vita discedere potuerit, in propatulo sit. Emendationi, quam modo protuli, innumera poetarum saVent exempla, velut III 1, 112:
.... ipSe adero et conamina tanta iuvabo Asperaque invitae perfringam viscera terrae.'Ηorat Carm. I 18, 11: Non ego te, candide Bassareu, Invitum quatiam. Ovid. Amor. ΙΙΙ 9, 23:,Αelinon in silvis idem pater, Aelinon altis Dioitur invita concinuisse lyra.'Heroid ΙΙΙ : Quod potui, tenui, ne non invita tenerer.' et VII 19 Properi. IV 1, 25:
, averSus Apollo Poscitur invita verba pigenda lyra 'ibid. II 5, 66: Et niger invitam traxit hiatus aquam.'C praeterea Stat Τheb. VII 158 et VIII 548 et Ι 89l; Horat Art. poet. 467 Epist. I 20 16 Mart. Ι 86 8; Phaedri IV 3 9 Senec. hyest. 565 et Herc. Fur 676.
V. 2: Quidquid nobile onticis nucetis Fecundis cadit aut iugis Idumes; Quod ramis pia germinat Damascos, Et quod percoquit bos in RDDOS, Largis gratuitum adit rapinis.'Ιm hosti emendatio tro corrupta soce cannos'
15 nomen proprium GCaunos restituentis admodum
23쪽
mihi quidem probatur et una omnium certissima videtur, quod et secundum v. 11: Hunc rorem veniens proladit Eurus' Asiae tria loca praecedunt et Caunos urbs propter ficorum copiam celeberrima erat, ita ut fici vulgo Cauneae a veteribus appellarentur. Nomine autem proprio Caunos restituto omnia veteriorum interpretum commenta de voce Ebosia vel , Ebusta', quae tam metricis grammaticisque quam geographicis adversatur rationibus, concidunt, praesertim cum adiectivum quoddam sive epitheton ornans desiderariliqueat, quod superioribus nobile', secundis', pia'
In altero vero Im hosti invento aestuosa cum aliis de causis tum maxime, quia merum urbis attributum exhibet, non fructuum, quod conexu requiritur, acquiescere non possum, sed voce ebriosa ad librorum vestigia accedere conor. Hoc autem epitheton, quod loco nostro idem significat atque sucosa', suci plena ' sollemni epithetorum enallage es Silv. II 3, 12 belligerum Iani nemus')non rei, quae percoquitur, tributa est, sed Cauno urbi percoquenti. Eadem ratione Versu superiore Damascus', pia vocatur Usus vero huius adiectivi translatus comprobatur Catuli. 27, 2 4:, Inger mi calices amariores
Ut lex Posthumiae iubet magistrae Ebriosa acina ebriosioris; 'h. e. uva suco turgente Pluribus autem locis res liquore
quodam imbutae dicuntur ebriae', velut apud Mart. XIV154 lana sanguine conchae' X 38 , T lucerna nimbis'; XII 82. Comparari denique aliqua ex parte potest Mart. VII 19, 12: sicus lippa.'
λ Et hine et ex toto sententiarum nexu satis elucet, Baehrensii coniecturam Neo a re et loco alienissimam atque aut libri Sang. apographi scripturam Nunc seoandam aut noviciorum codicum et editionis pr. memoriam Hunc probandam esse.
De tota a re pluribus A. Imhosius disseruit p. 5-7 Emendationum Statianarum, allis 1867.
24쪽
V. 30: .ue fulmine in ipso Audivere patres, ego iuxta busta prosusis Matribus atque piis cecini solatia natis Et mihi, cum proprios gemerem desectus ad ignes Quem natura, patremi'
Omnia haec verba perspicua sunt praeter vocabulum, defectus', quod mendi suspicionem pluribus de causis movet. Primum enim verborum collocatio ita est comparata, ut secundum sollemnem poetarum usum Verba proprio Sad ignes ex interposita voce desectus Suspensa accipere conemur quod eum fieri nequeat, et exspectatio
decepta nos turbat et genus illud dicendi: desectus gemui patrem ad proprios ignes', quantum equidem mihi iudicii Vindicare audeo, vix poeta polito et eleganti est dignum. Tum illud defectus ipsum de toto homine usurpatum praeterque consuetudinem absolute positum, cum non dicatur, qua re poeta desectus fuerit, ambigua vi ac nimis vaga notione laborat frigidique nonnihil et languidi habet. Accedit denique, quod Scrupulos meos egregie firmat locus ΙΙΙ 3, 4l simillimus eandemque rem perstringens, qui mihi idem tollendae corruptelae loco nostro latentis viam aperuit:
, Neque enim mihi flere parentem Ignotum, et similes gemui proiectus ad ignes.'Jamiam vides medelam loco nostro accommodatam:
. . . Dum proprio gemerem delectus ad ignes Quem natura, patremi'
En habes mutatione paene nulla locutionis non solum similitudinem apud poetas illius aetatis pervulgatam et assectatam sarietatemque simul superiores illo participio v. 31 profusis adductam suavissimam, sed etiam Verborum conexum elegantissimum constructionemque perspicuam Deiciendi vero verbum proiciendi vel prosternendi notione ornatum poetis Latinis omnibus familiarissimum suisse, multa exempla docent, ut Claudian Rapt. Proserp. III 297 Supplex deiectaque vestris Advolvor
25쪽
genibus'; ibid. de V Cons. Honor. 29. Mart. V 14, 8; Verg. Aen. X 833 , deiecta crudescit pugna Camilla'; ibid. X 853 Georg. III 422 Cir. 32 ,Αdditur auratad ei e cavis cuspide Typho. Lucan. VIII 206 et 344:, D ei e c- tum satis humilem fractumque videbit. Sit Ital. XV 463 et XV 165. Val. Flace Argon. V 193. haedr ΙΙ I, 1. Cf. denique Horat Art. poet. 462, ubi alii libri deiecerit', alii proiecerit exhibent; sed cf. etiam Benti adnot. ad illum locum); ibid. 110.
V. 62 , Quis matutinos abrumpet murmure somnos Impositus stratis abitusque morabitur artis Nexibus adque ipsos revocabit ad Oscula postes obvius intranti rursus quis in Ora manuSque Prosiliet brevibusque humeros circumdabit ulnis 'Participium istud, 63, impositus secundum codicum memoriam de Glaucia dicitur, neque aut leges grammaticae aut illius nunciati sententia leviter tantummodo attacta, quominus ita intellegamus videntur obstare. enitus Vero accuratiusque verba illa perscrutanti non modo ambiguitas importuna sententiae enunciatique: Quis matutinos abrumpet murmUre somnos Impositus stratis apparebit, sed etiam corruptelae suspicio simul suborietur. Quaerere enim licet: Uter utriusve somnum interrumpit Nimirum Glaucias delicatus Atedii somnum turbat. At hoc tu ex sententiarum neX Ruguraris, nam Verba ipsa prorsus Sunt ambigua minimeque prohibent, quominus Glaucias delicatus, quippe qui sit stratis impositus suum ipsius somnum abrumpens et ad tempus fallendum per ludum iocumque murmurans fingatur. Vides igitur, additamentum istud Impositus stratis', quod quivis e rerum natura ad dommientem ipsum relaturus sit, si eum delicato murmurante somnumque heri turbante iungatur, adeo nullius momentie8se, ut Sententiam obscuret, cum potius Aledio debeatur,
26쪽
cuius significatio ac mentio in hoc toto nunciat requiruntur. Proinde ultro paene se mutatio exigua nobis obtrudit: , Imposito Stratis', qua probata omnis ambiguitas, utri proprium aut dormiendi aut exsuscitandi munus tribuamus,
Huic, quam protuli, emendationi simplicissimae etiam poetae ipsius verba, et quae praecedunt et quae insta leguntur, mirum quantum lavent. Prima enim interrogatione illa v. 56, qua Statius a delicato compellato ad illius herum alloquendum se convertit, pronomine tua Atedius inducitur atque effertur, altera V. 58 accusativis accensum et timendum', tertia e coniectura mea dativo, imposito', quarta denique iterum dativo intranti'. Sententiarum igitur aequalitas quaedam iamiam nata ordoque orationis membrorum perspicuus neminem fugient.
Ρoeta carmen suum ita continuat: , Muta domus, fateor, desolatique penates, Et situs in thalamis et maesta silentia mensis lQuid mirum, tanto si te pius altor honorat Funere Τ'
Verbum istud v. 67 fateor ineptissime insertum esse, Marklandus primus erat, qui animadvertit, atque sere omnes deinceps interpretes editoresque posteriores, velut etiam uechius ipse, proprietatum, quas putabat, Stati
narum autor et patronus unus omnium timidissimus, sa- tendi notionem affirmationemque magnopere loco nostro languescere et a sententia orationisque ratione prorsus abhorrere concesserunt. Namque re vera m ho fium,3 qui solus scripturam codicum fateor' genuinam esse arbitratur et hoc verbum loco nostro vindicare studet, minime
De Silvarii Stat condicione critica Hallis 1859, pag. 7.
27쪽
esse audiendum vis ususque huius verbi praecipue docent, quae licet cognoscas ex locis collatis his Silv. III 4, 39
Longum vero est, singula singulorum coniecturas, ut Marklandi pariter', utramque a ueckio memoratam: muta domus facies et muta domus Melior', Appelm anni' penitus', Baehrensii' stat ero', accuratius percensere, cum earum nulla, palaeographiae sententiaeve si spectas commendationem, quidquam habeat probabilitatis. Verumtamen de commento Melior paucis disseruerim, cum novus ei exstiterit patronus Polaterus. )Quae coniectura, quanquam primo obtutu nonnihil arridet nobis ingeniumque redolet, orationis tenori sententiarumque conexui adversatur; nam nunciato, quod proxime inde a. v. 66 sequitur:
, Quid mirum, tanto si te pius altor honorat Funere tu domino requies portusque Senectae, Tu modo deliciae, dulces modo pectore curae 'non Aledius Melior, sed contra eius delicatus compellatur. Nimirum generali illa oratione inde a v. b instituta poeta domini apostrophe ad famuli alloquium sibi paravit transitum, perinde atque inversam rationem'. 4 et 55 observavimus. Quod poetae consilium ingeniosum et artificiosum Polsteri coniectura admissa importunissime turbatur.
Certissimum tamen sine dubio difficultatis expediendae ponemus undamentum duobus argumentis, quibus tum elocutiones istae muta domus', desolati penates', , situs in thalamis', maesta silentia mensis' ratione quadam probentur et explicentur, tum exclamatio, quae versibus 67 et 68 continetur, particula aliqua, quam Vocant,
CL praefationis editionis p. XIII. Studia apiniana, Demminii. 872, p. 24. Hus Rhen. V. XXVII p. 255. ' Quaestiones Statianae partio. I. LUS. 1878 p. 4.2
28쪽
interiectionis efferatur et fulciatur. Proinde fato ni substituendum propono, haud invitis palaeographiae rationibus perspicuaque mendi origine. De vocis fato usu cf.
III 620. Ovid. Metam. I 189. Senec. Oedip. 1019:, Fati ista culpa est nemo fit fato nocens. Auson. Caes. XV 3. De particulae en collocatione es huius ecl. v. 17;Ι 3, 121 et 8 43 V 2, 29; Martiat. Ι 83, 3. Claudian. In utrop. ΙΙ 120. Haec particula pariter per synigesim vocali praecedente absorbetur V 2, 173. heb. VIII 40, sicut particula ol Silv I 2, 33: Ροne o dulcis suspiria vatest os heb. III 608. Itaque cum eadem sensus commoditate et probabilitate dolentis quoque interiectionem ol' sive o hi inseri licet. XL Aus0n. arent X l5.
V. 90: Hic et Amyclaei caesum de monte Lycurgi Quod viret et molles imitatur rupibus herbas, Ηio Nomadum lucent flaventia saxa hasosque Et Chios et gaudens uetus spectare Carystos.' Verbum spectare V. 93, in quo libri Sang. apo- graphum et editio pr. consentiunt, etsi neque per se ipsum neque cum nomine Carystos' coniunctum suspicionis ansam ullam Videtur dare, tamen cum sententia, quae toto
loci conexu desideratur, vix potest conciliari id enim satis liquet, nomine Carystos perinde ac superioribus nominibus Thasos et Chios nihil aliud significari nisi marmor ex his locis singulis petitum. Itaque cum totius loci ratione condicioneque eo ducamur, ut non urbis Carysti situs laudem quamlibet, sed marmoris Carystii
29쪽
doloris marini sive viridis significationem requiramus, Verbum spectare' siVe potius genus dicendi gaudens fluctus spectare Carystos eiusmodi sententiae sufficere aut accommodatum esse negare non dubitabimus. Inde vero etiam apparet, Gras bergeri medelam fluctus artare ad loci salebras tollendas omnino nihil valere. Neque magis cuiquam ueckii' interpretandi ratio potest probari: gaudet marmor Carystium, dum mare sibi simile spectat, gaudet pari colore mare spectare, nam Verborum illorum sibi simile vel pari colore', quorum in vi omnia sunt posita, ne vestigium quidem ullum exstat. Denique ne quis Statium fluctus spectare scripsisse ad similitudinem locutionum crocum olere, mare Sapere SuSpicaretur, Suo iure Baehrensius )monuit, eum illud nil posset significare nisi hoc , marmor Carystium in mare prospicere gaudens. At cum Baehrensius ipse Salmas ii commentorum fluctu aequare et fluctu certare priore intextum recepto acquieverit, olsterus' notionem usumque spectandi verbo a Baehrensio derogata verbo spirare' vindicare studuit idque ingeniosius quam Verius nam neque
exempla ab ipso prolata Silv. V 1, 30 et II 3, 202 Sil.
Ital. XV 411 satis idonea sunt, quibus verbi spirandi usus loci nostri sententiae conveniens exhibeatur, et dicendi
genus ipsum fluctus spirare de marmore usurpatum a sermonis Latini ratione longius, quam par est, Videtur abhorrere. Equidem Salmasi sententiae, certamen quoddam coloris inter marmor et mare innui, ita adstipulor, ut 8uperare potius restituendum censeam, quod verbum per compendium exaratum facile in spectare' abire potuit. Qua autem re marmor Carystium superet fluctus, orationis tenore satis
' L. c. p. 20. Edit praef. . XV. Edit praef. p. XIX. ' Quaestiones Statianae partio I p. 5.
30쪽
superque docemur. Cf. 13, 56: Gaudet humus superatque novis asarota figuris; ubi Harhlandus legi mavult:, Gaudet humus superare novis asarota figuris, qua mutatione Verborum non modo notionis, sed etiam constructionis similitudo inter hunc et nostrum locum intercedit maxima. De verbi superandi usu conseramus praeterea
, Teque patrum gemitus superantem et bracchia matrum Complexumque rogos se vidi); '
336: materia ne superetur opus' Senec Phoeniss. 335. De phrasi gaudens superare similibusque s. X- empla amarklando ad I 3, 56 allata, quibus addere mihi
V. 121: Vive, Midae agis et Lydo ditior auro, Troica et Euphratae supra diademata felix, Quem non ambigui fasces, non mobile Vulgus, Non leges, non castra tenent, qui pectore magno Spemque metumque domas tuto sublimior omni Exemptus fatis indignantemque repellis Fortunam;
Corruptelam manifestam tuto v. 125 Domitius temptavit coniectura vitio', quam tanquam eram omnes editores sine ulla dubitatione receperunt praeter unum Baehrensium, qui astu in Verborum perpetuitatem revocavit. Etsi de hoc invento ipso verbum ullum facere operae retium non est, hic tamen vir doctus ea de causa est
laudandus, quod Domitiani coniecturae auctoritatem infregit redintegrandaeque de ista depravatione quaestionis oeum dedit. Qua instituta neminem fugiet poetam non tam Pollii vitae probitatem integritatemque universae laudibus efferre, quam id quod ea, quae praecedunt: