Observationes criticae in Cornelium Tacitum [microform]

발행: 1866년

분량: 68페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

51쪽

Hlat. I. m. o. a.

Locus ist. I. III, e. 83 in odico Medice sic est: confliaeerant ante armati eaeercitu in urbe, bis Lueto Si lia, semel Cinna victoribus. Nomini gentilici Minn praenomen L. admodum probabiliter Franciscus Ritte addidit ). iraeterea eonfiaereant et lante priores tempore idem emendaverat )eollatis locis hisce ) mst. III, 72, 6 arserat et ante Capitolium e ili bello, Hist. III, 51, 7 ceterum et prio--- civium bellis par seelus inciderat, Dibus etiam hic addi potuit Ann. II, 7, 4 neque tamen ob ea parentia patriae delatum et antea voeabulum adsumsit. Et secuti sunt Ritterum in addendo vocabulo et Haasius et Halmius. Ego quidem accepto altero, quod addidit Ritterus, sic expleverim: eonfiserant Iin ante armati eaeercitus in urbe, bis uelo Sulla, semet L. Cinna victoribus. Ab Optimis scriptoribus iam ante illud coniunctum dicimandius' exemplis probavit Raacit hae de usu vocabuli tam collegi γ iam pridem est in Hist. ΠΙ 10, 7.

I, 12 6 16, 3. 3, 2 52, 24 90 4. II, 38, 1. 3 10. 56, 10. IV, 18, 10 V, 14, 6. M. IV, 40, 21. XII, 54, 2.

Germ. d. 13 V. 9. gr. c. 14 V. 6. Dies. e. 4 V. 7. cf. Hist. II, 23,9 inter Veronam Cremonamque sinus eat vicua, duabus iam Romanis cladibus notus insatiatusque, i8t. I, 11, 1 Aegyptum πίαspue, quibus coerceretur, iam inde, diu, Auguri equites Romani obtinent loco regum, i v. hilol. XXII. 1865 p. 57 sq.

v. commentarium criticum Halmianum ad h. l. y v. Ηandii urgellinum V. Ι. p. 378. versuum numeri sunt, ut et alibi ubique, exempli aDmiani.

52쪽

- 42 Ann. IV, 6, 4 αm 'primum publica negotia et privatorum maaeima apud patres tractabantuae. Voculam iam

in libro script cpmpendii nota sic sere a vel is expressam praecedentibus litteris ant, sequentibus an haustam facile lacilius ortasse quam ei ut periret, fieri

potuisse nemo negabit. At paululum quid interest inter Ruteri et meam explendae lacunae condiciones, id quod interpretando optime illustrare posse mihi videor. Ritterienim et ante interpretandum est tic schon frither, meum iam ante nihil est nisi achon fruher exempla quae supra de usu inter se coniunctorum vocabulorume ante et iam pridem similiumque collegi, ita esse, nisallor, docent. Glossa vel glossemata medium inter contextum interposita verba ab ipsis seriptoribus non orta appellare ei qui nunc sunt philologi in consueto habent. Maximam partem glossae in Vetere quodam libro aut inter lineas aut in margine adscriptae erant e consilio, ut Vocabulum quoddam aut ipsum inusitatum vel praeter usum sollennem cogitatum ad commune innium cogitandi dicendique genus revocarent aut brevius dictum addit mento explicarent aut arti denique euidam proprium apposito, quidnam illud esset, interpretarentur. Et inveniuntur apud acitum certa exempla trium illorum generum, quorum singula asserri non alienum a re videtur: Hist. ΙΙΙ, 50 vocabula donativi nomen est glossae loco haud dubie ad vocem lanarium apposita esse Castalio et Ernesti intellexerant Ann. XV, 38, ubi est fessa aut rudis aetas prius adiectivorum duorum additamento aetate, posterius autem addito pueritiae sinistre explicata sunt Hist. ΙΙΙ, 20 post vocabulum uineis est in Medioeo

53쪽

- 43 Hogsa machinamenti genus ad eaepugnando murosfactum, quam uteolanus delevit glossam. Quae dum ita essent, accidit haud raro ut rescriptor quidam talis libri adnotationibus vel interlinearibus e marginalibus, quae dicuntur, instructi glossas inter ipsa scriptoris verba interponeret liaque hoc usu venisse maxime in eis scriptoribus, qui idem maxime lecti erant, minime usu venisse in minime lectis. Τacitum autem cum constet admodum raro cum lectum tum scriptum esse ea de causa

minime verisimil est, ut multis locis glossis depravatus sit. Attamen nostra aetate primu Franciscus uter de,ingenti segete glossarum μ'), quae in acui scripta in- Vecta sit, sententiam protulit et, etiamsi non omnibus locis viri docti eum secuti sunt, latius tamen prae prioribus novissimi editores, haud dubie Ritteri exemplo tracti, huic mendorum spetaei 'muum dederunt δ). Maxima potius hac in re diligentia et moderantia opus esse mihi persuasum est, ne salsa de aesti scriptoris ingenio a de

3 verba sunt Ritteri v. d. Lips. p. XXXV extr.' 's disputavit do glbssis Ritterus his Iocis quas censet

p. 520-524 in Germania, bd. p. 195-208. ' Quam ipso Ritterus in editionibus suis statuendis in glossis progressus sit, numerorum haec inter se omparatio doceat v. hilol. I p. 682 et ed Lips. p. XXVIIJ Statuit enim glos

quae sunt summae Ta et I I

54쪽

- 44 natura librorum scriptorum opinione induet ipsos libros Tacitino perverse tractemus; nam cum sine ulla dubitatione conat et in magma rerum et cogitationum copia forma plerumque uti Tu ei tum brevissima, ut haud raro obscuritatis speciem prae se ferans habeantque eius verba non tamen est, quod omnia, quae modo deleri possunt, delere nobis Ito eat tipsi nos in omnes ad unum locos obscuritatem illam ho modo inferamus. Errores in Onegotio, de glossis segregandis recte est apud Ritterum facillime et creberrime gignuntur, si modus non adhibetur ac iusta ratio non observatur. μΗis in universum disputatis in ris, quae sequuntur

locus e li

desumptus tractabitur. Ibi enim isto est in iodieibus omnibus et, quot eognovi editionibus: adice quod poetis, si modo dignum aliquid et

borare et ' cere velint, relinquenda conversatio amicorum et iucunditas urbis, deserenda cetera

des et, ut ipsi dicunt, in nemora et lucos,

id est in solitudinem secedendum egi.

Quem locum cum in perficiendo hoc opusocio iam ante ab indolpho enotheo Lange eadem quam ego intellego glossa corruptum indicatum esse vidissem, atta' vide et Lips. p. XXV adn. 2. in commentatione illa, quae inscribitur , Dialogus de oratoribus acito vindicatus et quae inest in Dr. Adolph Gott-lo Lange' vermischte christe und reden' ed. Jacob Llps 1832 p. 1-14). Nuhtur ibi p. 7 adn. 5 haeo: Quoties in hae verba incidi, toties mihi de glossemate, quod vel explicandi ista formula prodit, suere auspecta.

55쪽

men tractandi eius Onialium mansit; nam imum quod

addidit de argumentum nihil aut certe non satis valet: nam ut latum aliquid formula illa id est ab ipso auctore explicetur, cur fieri omnino non possit, nemo intellegit. Sed hae res est formula illa his duobus modis usurpari solet, ut aut e maiore quadam in minorem illatinclusam notumem legio deductione progressus fiat nostro sermone also uehi aut barbarum quoddam vocabulum latine scriptor interpretetur exempla haec duo sumetant: Cic. uso dispp. l. III o. 3, g 27 Hoc tu igitur enaea sapienti accidere posse, ut egritudine opprimatur, id est miseria et o 27, Quid illa Terentianti Ipse a poeniens, id a Tauro τιμωρουμενος' nostro sermone a heiaz D au larai de T. . Neutrum eadit in locum illum Dialogi Moedit, quod auctorii logi his verbis ut ipsi leunt metio altiusque se locuturum esse ipse indicat illud id est in solitudinem vero nihil erte prae se sor poeticae dictionis, sed breviarii potius consectori per humum ingenio stiloque repentiquam poetae cuiquam aut rhetori poetice loquenti aptum

est. Compara alios hos locos aesti Germ. e. 9 V. luco ac nemora consecrant, bd. e. 10, V. 2 publi aluntur sequi isdem Remoribus ac lueis, eandidi et nullo mortali opere contacti ibd. o. 45, v. 22 Deundiora igitur

nemora lueosq-, sicut Orientis secretia, ubi tira balsa--que audantur, ita occidentia insulis terrisque in geerediderim Hist. IV, 22, 12 depromptae siluis lucisque ferarum imagines, et hunc locum Plinii in epistula ad

Τaestum scripta in): itaque eomata quiescunt, quae tu inter nemora lucosque commodissima persci putas. Et in opp. IX, 10.

56쪽

-4h videtur quidem illud vel e nemora et quae similiter dicta inveniuntur a poeta quodam primum ortum in Ocietatibus litteratorum illa aetate hominum faceto dicti loco divulgatum inde nasi in proverbium dicentibus

scribentibusque oessisse ut item nostrorum poetarum

optimorum sententiae haud paucae Indico praeter illa praepositionem in repetitam in nemors et lucos, id est in solitudinem, qua repetita perspicue apparet Vocabula illa primum in margine addita a rescriptore demum quodam in ipsum verborum contextum interposita esse. Vera igitur loci forma haec statuenda egi: adice quod poetis, si modo dignum aliquid ela-

borare et esseere velint, relinquenda conversatio amicorum et iucunditas urbis, deserenda cetera

incia et, ut ipsi di eunt, in nemora st

Distinguere certi quibusdam notis praeterpunetum, quod dicitur, verba scriptoruni librorum neque Veteres neque medii aevi librarii in more habebant. Quo

lactum e8t, ut, cum saecul p. h. n. quinto decim et ineunte sexto decimo plurimi fraecorum et Romanorum

scriptorum ex latebris non sine diligentia prompti derentur, totum interpungendi munus fieri eorum, qui editiones curabant. Quibus Viri cum hoc unum propo8itum esset, ut libri qualeseunque in publicum prodirent, in munere illo perficiendo eadem ratione usi sunt qua in orthographia obsorvanda nulla, opinor. Atque in orthographia quidem scripto solos libros eos secuti esse haud ita multum improbati di sunt: nam cum tangunt de ilia quaestiunculae ipsa intima philologiae tum aetati illi ea quae ad id desiderantur studiorum fundamenta

57쪽

- 47 a disciplina deerant orthographiae subtilitates legesque detegere posteriori memoriae reservatum fuit. Multo magis propter incuriam rectae distinctionis vituperandi sunt ad id enim negotium neque antiquitatis fide neque librariorum traditione opus eat, sed nulla re iri sana mente. Distinguendi notae autem hoc modo videntur

esse, ut Verum Verborum contextum vel maxime implicatum ad sententiam dilucide et oculis legentium pedispicue seiungant coniungantque. Id certe simplex neque dissicile esse apparet. ttamen et credo, propter id ipsum, doctrina dissicultates, venari consueta illa pars

munerum, quae sunt editoris cuiusque, etiam nune neglecta iacet; nam, cum in alii multis, quae priores cura superflua et propter id ipsum minus perspicua tractabant, ad simplicem quandam elegantiam nostra aetas redierit, distinguendi notarum recte ponendarum editores librorum veterum rationem habent sere nullam, nedum per totam

suam curam certo quodam consilio tantur. Et magno

sane casu salva quae nostrae genti redundavit inde didundabitque gloria lactum est, ut viri docti, qui nostra aetate Veterum libros edendos fere curant, natione sint Germani, quippe quae gens ne ipsius sua quidem lingua in distinguendis libris scriptis norma certa utatur, eum aliae notiones Francogallicos, Anglicos Italos, Hispanos intellego, tunc quidem sibi habeant regulas tam firme

constitutas, ut in grammaticis eadem qua declinationes vel coniugationes exponantur subtilitate. Attamen multa iam constat ad vero multorum locorum sententiam proferendam ita mei posse. Quae cum de aliis scriptoribustum de acito vere contendi his exemplis, quae nullo negoti magno numero ipse augere possis, probari nobis videmur Ann. l. I. c. 7, c. 8 l. IV, c. 15.

58쪽

- 48 Ann. I. I. . . Initium capitis huius editiones sic distinctum habent:

At Romae ruere in ervarum consu&8, αθεδ, eques quanto τά inlustrior, tanto magis falsi ac festinantes, vultuque composito, ne laeti ae- cessu principis neu tristiores primordio, lacri-' α gaudium, questus dulationem miscebant.

AEgo quidem hoc alio modo distinxerim:

At Romae ruere in servitium consules, patre8, eques quanto quis inlustrior, tanto magis falsia festinantes Uultuque composito, ne laeti ae- cessu principis neu tristiores primordio, lacrimas gaudium, querius adulationem miscebant. Etiam hoc loco eorundem Annalium illud quanto tanto ad la quae prorime anteeedunt annexum est: Ann. IV. 67. 15 tum Tiberius duodeei villarum nominibus et molibus insederat, suanto citentus olim ad publicas curas, tanto occultiores in luaeua et malum otium resolutus, is Hist. II, 99 8 inpatiens solis pulveris tempestatum, quantumque hebes ad sustinendum laborem milas,

tanto ad discordias promptior Verba illa te iam a Sssvernio allata esse in legendis perlustrandisque, quot eorum, qui de aesto sunt, librorum loci, quo scribebam,

opportunitate habere potui, Vidi At Romae ruere in aer- vitium consules, patres, eques, suanto qui inlustrior

tanto magis falsi et fastinantes Sed, neque cogitate, credo, illud is secit neque editorum quot cognovi quisquam animum id evertit; ex collectaneis potius leviter raptimque chartis mandatis locum a Silvernio transcriptum esse, etiam inde collegi posse mihi videtur, quod inter

59쪽

voeabula faui et Dati intes voc- ει interposuit, quam neque libet Messiceus neque editiones habent in eis enim inest e. Itaque in proponendae alius illius interpungendi ratiocis onsilio perstiti Ann La. o. 'meditiovies si distinctum habent: Nihil primo sanatus die agi passus est nisi des Nemis Augusti, cuius Datamentum inlatum per virgine natae Tibentum et iussim heredes habuiti Liuia in familiam Iuliam nomenque Augustum ad, mebatur in spem secutidam nepotea ProneFOtesque, tertio gradu primore civitatis scripserat, plerosque invisos sibi, sed iactauitia gloriaquin ad posteros legata non uti a civilem modum, nisi quod . . .

Mihi quidem ha alia ratione distinguendum esse Ders um est: Nihil primo senatu die agi passus est nisi de supremi Augusti: cuius testamentum indatum per virgines Vestae Tiberium et Liviam heredes habuit minia in an uiam Iuliam nomenque Augustum adsumebatur; in spem posteros', egata non ultra civilem modum, nisi quod . . . Testamentum enim unum quodque heredis potissimum institutionem ut haberet, ius Romanorum Volebat; qnam heredis institntionem minora alia et inter ea legata potissimum primumque sequebantur, cf. Ulpiani segm. fit. XXIV g. 15 ante heredis institutionem legari non potest, quoniam vis et potestas testamenti ab heredis in-δ Domitii Ulpiani quae vocant fragmenta ed. IV ωk g Lips. 1855.

60쪽

- ω stitutione ineipit et Reini de iure Romanorum privato librum ' p. 377 de Uesentiache inhal de testamenta istdie ernennun einea erbe et p. 37 a dem unwesen lichen inhal de testamenta gehdri nor ille andem das legatum. Duo illa igitur et iure inter se opposita sunt et, si ita ut proposui distinguitur, verbis aciti, quem ipso Augusti testamento hoc loco sum esse verisimile est δ). In alia vero ea quae vulgata est distinguendi ratione non heredes et legata, sed Uberius Liviaque heredes et alii in spem secundam tertioque gradu scripti oppositi sunt. Id si voluit heredes primos habuit scribere aestum opportebat. Id quod non scripserit, Nipperdeyum nimirum offendit, quippe qui haec adnotaverit heredes heiazen ini ch ib. und Liuia, obwohisie, i das Dig. eigi, heredes primi aren, et aufate ala die Dirklichen erben erechnet war undisi ala solehe intraten. Distinguendi a me data ratione aecusativum legata ab eodem quo Tiberium et Liuiam heredes dependere habuit verbum dico), subiecto substantivo testamentum, ViX est quod addam.

Ann. I. IV. o. 15. In ann. l. QV. i. I, editiones Maasii. maiieri, Νipperdeyi Ritteri Halmi sic distinctum habent:

ita quamquam novo homini censorium funus,

giem apud forum Augusti publica pecunia

patres decrevere, apud quos etiam tum cuncta tractabantur, adeo ut e. q. a. Rein das udmischo privatrecht unx der civilprogesg. Leipgi 1836.8 v. Boetiicherum in Lexio Tacite p. XXII.

SEARCH

MENU NAVIGATION