Observationes criticae in Cornelium Tacitum [microform]

21쪽

et L 72. 17 de Capitoli, isdem rursus vestigiis altum est; Ann. II, 7. 9 veterem iram Druso sitam disiecerant, interpretandum dem,ndenhen de Drusus, smipperdeyiadnotationem Druso: de dis Manibus desselben misi. IV, 22, 16 spem obugnantium augebat amplitudo valli,

quod duabus legionibus situm viae quinque milia armatorum Romanorum tuebantur, interpretandum fur Σwei legione angelegi vel Q gwei legione berechnet Ann. VI, 47 al. 41), 11 ceteras urbes, quae Macedonibus sitae Graeca vocabula usurpant, interpretandum fur die m-cedonier angelegi vel 4m interesse de Macedonier angelegi vel ptime denique nur im interesse de Macedonier angelegi. Vocabulum Macedonibus enim eo loco dativo eas dictum intellegendum esse constat: nam si ablativum esse Tacitus voluisset, a Macedonibus ut Ann.

III, 8, 20 α Macedone Philippo, sin id quod tamen

haud probabile est, populi nomen pro nomine terrae dicere voluit in Macedonibus haud dubie scribendum erat ut dicitur in Aequis habitare. in Sabinis hiemare. in

Bruttios ire eae Sequanis eaeercitum educere ) Itaque

conicio illo de quo agimus loco syllabani o verbi positam Vocabulis praecedentibus , philippo polim ita enim est in libro Medi eo δ) et hoc quod proxime antecedit Philippo exhaustam periisse. Unum idemque vitium in his libri Medice inveni: nn XIV, 18, 12 concedere

scripsit habet Med. concedere rescripsit em mmSius;

Ann. XΙΙ. 41. 14 de pellitur Med. Ide depellitur

exempla sunt advigii in Gr. L. 6 192 adn. 2. d. Germ. III, a. 1857. v. collationes alteri eumve secuti ipperdeyi et Ribter in edd.

22쪽

editiones; nn XII, 8, 5 dolore nicta Med. dolore eviet Helnsius. Quibus similia sunt haec: An XIII, 14, 1 indebilis habet Med. inde debilis em Lipsius; Ann. IV, 71, 12 incessisset ut Med. incessisset et ut Halmius Ann. III, 24, 11 tendi Med. tetendi Ernesti; Ann. III, 62, 1 tribus delubris Med. tribus d e delubris

em BegZenberger. Nunquam certe emendationem illam neque excogitaturus fuissem neque in publicum prolaturus, si ordo vocabulorum in libro scripto hic traditus esset a Philippo Macedone sitam nihil aliud nisi is qui nunc est vocabulorum ordo ut cogitarem de ea effecit,

quam veram esse usu qualis apud Tacitum est vocabuli situs accuratius obserVato Valde firmatur.

n. I. I. o. a.

De contentione Tacitus dicit in senatu exorta, cum primores Galliae Comatae iam ante illud, quo versaturres tempore, civitatem Romanam assecuti etiam ius adipiscendorum in urbe honorum expetivissent. Tunc igitur praeter alia hoc quoque, ut ipsius libri Medice scripturam sequamur, contra dicta esse narrat: an parum quod Veneti et usubres curiam im ruperint, nisi coetus alienigenarum velut captiuitas inferatur 'Ea in scriptura editores plerumque acquieverunt et eos secutus etiam Monsaleonus' in libro de aenea, cui oratio Claudii imperatoris incisa est. tabula Lugduni servata edito, ubi locum, de quo agimus, patri ipsius sermone sic interpretatus est ): et faut-i dono' introx Monographio de la table de Claude pares.-B. onsalcon. ed. I. Lugd. a. 18b p. 18 adn. 1. d. II. aris a. 18b p. 29 adn. 1. I. c. d. I. p. 18. d. II p. 29.

23쪽

- 13 duire en ore, comme dans ne ille captive u ramRSd'ltrangers γ Νonnulli tamen sanam non inesse in verbis illis sententiam arbitrati emendationes proposuerunt; quarum cognovi hasce captae civitati scribi voluit Heinsius ), captivis Lud Vicus Hichs ), capta sito initas Haasius ), aptio innitu sieinischius ε), captivitate Iulius Baumann q), an parum quod Veneti et n- subres curiam inruperint a coetus alienigenarum velut captae civitati inferatur, quem ultra honorem senator, fore ustaVus rueger'), velut d optinus inseratur Hieronymus Schneebergery). At altius repetendum et hoc genus vitiorum statuendum esse conicio, quo actum est, ut complura Verba in unum contracta

sint alius cuiusdam verbi haud raro obvii speciem praege serens exempla sussiciani haec tria: Ann. II, 4, 8 alio habet Med. adito Ilio m. I. Seu Vater, ABD. XΙΙΙ, 14, 1 indebilis Med. inde debilis em Lipsius, Hist. Ι, 52, 10 imperandi Med. imperi dandi em Nip- perdey Tam igitur viam ingressus sic emendo:

an parum quod Veneti et Insubres curiam inruperint, nisi coetus alienigenarum velut o to

toto capit vi ita in inferatur'

- pulcre inter se oppositis curia quasi una totius urbis domo et toto capite, id est ipsa tota urbe Roma.

v. commentarium criticum Halmianum ad h. l. η Rhein Mus V 1848 p. 637. ' in ed. OI. I. p. 191 ε Do nonnullis Taciti locis disputatio Glat 1859. p. 9. Neu Jahrbucher fur philologie und paedagogih. v. 83

1861 p. 15.' ibd. v. 85 1862 p. 111 sqq. ' os Ι 1864 p. 155 sq.

24쪽

- 14 mat. I. u. o. 14. In Hist. l. II. c. 14, ubi de contentione Othonianorii et Vitellianorum narratur, haec habet codex Mediceus:

duodecim equitum turmae et lecti e cohortibus adversum hostem iere, quibus adiuncta Ligurum cohors, vetus loci auaeilium, et quingenti Pannonii, nondum sub signis, nec mora proelio sed acie ita instructa, ut pars classicorum mixtis αganis in colles mari propinquos aesurgeret, suantum inter colles ac litus aequi loci praetorianum milem e teret, in ipso mari ut

adneae classis et pugnae parata converga et

minaci fronte praetenderetur: Vitelliani, quibus minor peditum vis. in equite robur. Alpinos proaeimis iugis cohortes densis ordinibus post equitem locant. Mendum inesse in verbis illis sed ei ita instruet a malmius meraeus Bitterus consentiunt, at in emendando eo diversa ratione usi atque Halmius quidem in ipso contextu sed Vocabulo uncis incluso legendum statuit nec mora proelio, acie ita instructas cui lectioni in commentario critico hanc aliam ex coniectura adiecit nec mora proelio si acies ita instructa: liberius Heraeus coniecit nec mora proelio, Suedio acie ita instructa, selyh nec mora proelio, Suedi acie ita instructa mitterus denique Rupertium Secutus scripsit nec mor proelio, Mec aciei ita instructa, quam eandem lectionem Gulielmus agner, vir

doctissimus, movissime proposuit ) Aliam quam idem

25쪽

- 15 Wa erus commendavit restituendi huius lodi viam' seam scilicet, ut omnibus sine ulla mutatione rententis post

praetenderetur Vocabulum haec fere excidisse existimaveris Othonem hostem aecipiunt Vel e ectant vel Similia acuti potius ingenii documentum dedit, ipse minus

Usus est hoc loco acitus dicendi ratione, quae cum apud alios inde ab Augusti Caesaris potissimum aetate poetas tum apud Virgilium invenitur, cuius poetae Tacitum admodum gnarum fuisse crebris in eius libris vestigiis ostendi inter peritos δ constat nec mora illud dico. Quod apud ipsum Vergilium ita adhibitum est, ut adverbii loco positum dicatur, nulla particula interposita: en V, 13 sq. Inde, ubi clara dedit sonitum

tuba sinibus omnes Haud mora prosiluere suis, s Ovid. et Ι, 717 Nec mora falcato nutantem vulnerat euge, Prop. V, 4, 84 Nec mora vocales occupat euge caness. Eodem usu Tacitus Ann. XIV, 7, 18 nc ultra mora: Sulla eaeto die pervectis Massiliam percussoribus ante metum et rumorem interscitur, cum epulandi causa discumberet. Aliis et plurimis locis eam quae sequitur sententiam coniunctionibus quin Vel quominus usus cum prioribus nec mora acitus coniunxit, V. Hist. II, 31 9 nulla ultra penes Vitellianos mora, quin totis viribus certarentet bd. I, 9, 12 nec in Raeticis copiis mora, quo minus statim adiungerentur ne in Britannia quidem dubitatum. At illas dicendi rationes non sine magna Verborum, quae in codice scripta sunt, commutatione in locum illum de quo agimus inferre potueris. Itaque hoc potius modo locus ille videtur restituendus esse:

λ l. o. p. 479. - Ηaasi commentationem p. VII. p. L adn. 319.

26쪽

ut pars classicorum mistis paganis in colles inciri propinquos aesurgeret e. q. R.

Cui emendandi rationi praesidio est hic eiusdem Taciti locus uno eodemque quo ille usu dictus Ann. IV,

70, 4, nec mora qui decerneretur et trahebatur damnatus, quantum obducta veste et adstrictis faucibus niti poterat, clamitans, sic inchoari annum, has Seiano viet mas cadere, quocum haec conserri possunt: nn XV,

25, 6 meo dubitatum de bello et Corbulo militum

atque hostium tot per annos gnarus gerendae rei praescitur, Ann. XII, 14, 10 nec detrectavit pugnam

Gotarzes deminutis hostibus feroae concursumque magna clade et ambiguo eventu. Vocabulum et coniunctioni eum haud dissimiliter adhibitum est, quocum usu haec apte contuleris: ist. I, 95, 8 nondum quartus a victoria mensis et libertus Vitellii Asiaticus Polyelitos Patrobios et veter odiorum nomin aequabat, Ann. XV, 40, 3 nee dum positus metus et rediit haud leuius rursum grassatus ignis patulis magis urbis locis, eoque strages hominum minor Hist. II, 8, 1 interim Verginii servus forte obnius ut percussor Vitellii insimulatur et ruebat ad convivium miles mortem Verginii eaeposcens, Ann. IV, 23, 4, iam tres laureatae in urbe statuae et adhuc raptabat Africam Tacfarinas auctus Maurorum auaeiliis; cf. Virg. en V, 857 sqq. Viae primos inopinα quies Iaaeaverat artus Et super incumbens liquidas proiecit in undas Praecipitem, Plin. epp. VI, 20 Viae consederamus et no non qualis in lunia aut nubilo, sed

qualis in locis clausis lumine aestincto, en An. Ι 8 86 ΤΠ τε λὶν μεσον δεμερας a ουπω καταφανεῖς VIa οὐ πολεμιοι Sed denique pro et scriptum etiam

27쪽

his oeis in Hestire libro invenitur inst. V, 21, 13

subaus ora lita et eventu larua em. Heinsingi, Ann. XIV, 55 16 nisi forte aut e ritellio te consuli aut me Claudio postponis, sed quantum Volusio longa parsimonia quaMinti, tantum in te mea liberalitas e tere non potest lem Acidalius , Ann. XV, 58, 11 nondum ab indicibus nominatus, sed quo dem inaestiae pararet, atro adversus orios em Acidaliust.

m. o. as. In Gem. c. 38 haec leguntur: αpud Suebos usque ad canitiem horrentem capillum retro sequuntur ac saepe in ipso

vertice religatur.

Ita est in codice erigoniano a Ioviano Ρontano rescripto et reliquis, quantum cogniti sunt, omnibus exceptis Angelico atque Harteiano λ), in quibus sequvntur, et Vaticano littera o significat, ), ubi sequente exstat. Scripturam mendo corruptam esse plerique viri docti consentiunt, sed in ipso emendando multum inter sese distant. Itaque Ionga

coniecturarum series retro secernunt a saepe in ipsonertice religant est in editione tuebergensi a. 155 aΡhilippo Melant ne curata' retrosequus coaepe religant emendari volt caliger δ retrorsum ae saepe religant heod. Marcilius ), retro comantur editor Bi- pontinus in adnotatione ad h. I. retro serunt Seebodius ),

v. amann De Taciti Germaniae apparatu oritico Vratistavia 1847 p. 36. Phil. Car. Hess, variae lectiones et observationes in citi Germaniam Pari ΙΙ. Helmstadii a. 1828 p. 23. b. Franciscum ass- in ed. Germaniae. ratisi. 1817M h. l.

28쪽

- 18 retro agunt rossiuSi), retrosum aguntinauptius si retrorsum agunt octelius δ), recurvant Lachmannus η, retro reetum habent Tagmannus ), retro sibi plectunt Ioannes Henricus Nolle ), capillum retro ac saepe in ipso vertice religant Η-8ius, apud Suebos omnes 8que ad canitiem horrentem retro crinem sequuntur Ru-terius β). Contra alii velut ipontini, rnesti, Ruperti, Orellius lectionem libris scriptis traditam retinuerunt et tanta in enarranda ea subtilitate atque acumine haud pauci versati sunt, ut animum valde dolere induxeris, quod tonsores non evaserint illi, ni philologiam capessivissent. Defenderunt eam Philippus Carolus ess q), Greverus y , Baumstarkius'); B echerus quidam ' supplet Vocabulum pectine Eorum qui alio consilio hoc loco usi sunt, etiam herius ' et Iacobus Grimm V ita eum

y vide noti 1 pag. 17. ' v. commentarium criticum Halmianum ad h. l.

R Die eschichischreiber de deuischen urget liberseigi Von Dr. J. Ηοrhel. Berlin 1849 p. 756 adn. Quomodo permulti qui apud Taeitum leguntur loci sive emendandi sive explicandi sint. Amatel. 1851 p. 24. st de vocabulo omnes a se interposito dixit itterus in Mus Rhen. v. XX 1865 p. 215. do vocabulo capillum omisso in Iahrbiicher aes veretnamon alteri Ufretinae im heinlande, V. XXXVI 1864 p. 21 sq. de vocabulo crinem interposito in us Rhen. V. e. D. 20 sq. ' Varias lectionis et observationes in Taciti Germaniam. Ρart. I. Heimstadii 182 p. 38. y Bemerkungen Eu Tacitus' Germania. ldenburg 1850, 1 Eos I p. 61 sqq. ' Neu kriti soli bibliothe si das schul und unterrichtswesen ed. Seebode VII. 1825 Ι. p. 12 sq. IV Germania. seima 1843 p. 347. Dentsche rechisalterihilmer d. II. Gott. 1854 9 284

29쪽

- 19 dederunt ut in libris scriptis est. Oriberius '' horrentem retro capillum sequuntur ut transponatur, proposuit. Halmius magnae crucis nota locum, de quo agimus, instruxit horrentem capillum ' retro sequuntur.

Sententiam Horkelius ysio interpretatus est , Begeichnendsi de stam de Sueven is die sitis, das haar nachii inten liber gustre ichen und unte inminenanotengusammengubinden. Maxima et enarrandi et emendandidissicultas hac in re posita est, quia neque apud ipsum Tacitum neque apud alios scriptores temporis posterioris aut medii aevi quorum nonnullis ad hoc in perlustrandis operam et oleum perdidi quidquam huic loco simile dictum narratumve invenitur, quamquam de flavis vel rutilis Germanorum capillis scriptores et poetae multum certatim sabulati sunt. Mihi quidem haec emendandi ratio non displieuerit:

qua ratione aliam hanc etiam maluerim, quamquam liberius paulum eis, quae tradita sunt, mutatis: apud Suebos 3que ad eanitiem horrent capillo retrorsum ex utuntur c epe in ipso

vertice religatur.

De sermone haud dissimile est hoc Lucani Phars. IX, 652): ipsique retrorsum Effusi faciem vitabant Gorgonos angues cs. Vid. Met. I, 29 Et lenis insulsos retro dabat aura apillos et de utendi quidem verbo a nobis in altera emendandi ratione statuto s. Caes. B. G.

3 Ε aditi Germania loci octo Gryphiae 1823 p. 8 sq. l. o. p. 667.

30쪽

- 20 VI, 24, b uno quod in adem inopia, eg ιαιε patientia que Grmani permanent, eodem victu et cultu corporia utuntur et ac Gem. c. 28 P. 1 utrum Arariae in Pannoniam αδ aia, GermκInorum natione, an Osi ab Araviso in GermGniam commigraverint, cum eodem adhue sermon instituti moribu utantur, incretum est;

de sententia autem id quod de comptu eapillorum priore tempore inter viros Athenienses usitato Thucydide l. I. c. 64 3 narravit: ου πολυ χρονος ἐπειδὴ - ἐπαυσανTO - χρυσων τεττίγων ἐνόρσει κρωβυλον ἀναδουμενο των ἐν τῆ κεφαλῆ τρι χων Ad verba quae de eisdem Suibis dicta paucis versibus antecedunt insigne

gentia obligurare crinem nodoquin suba ringere acobus

Grimm hoo Martialis Speci. l. 3 9 contulit:

inibis in nodum tortia uenere Sicambri. Transpositiones, quae in seriptoribus ad veram suam sormam restituendis nonnunquam adhibendae sunt, statui ratio est emendandi, quae priorum aetatum philologos, qui alia atque in medio magis posita tractarent, latens a recentioribus demum librorum veterum editoribus detecta magis magisque adhibita est. Sunt antem quattuor genera transponuntur enim alio atque

quem in libris scriptis habent in loco aut nihil nisi

litterae quaedam aut pauca vocabula aut plurium verborum numerus sed ipsa inter se eum, ni in codicibus est, Ordinem servantium aut integra denique capita. Aeplerumque quidem laetum est, ni verba aut salso transposita insuper corrumperentur aut iam corrupta salso posita sint a librariis rescriptoribus, ut sana in verba Geschichio de deuisehen pracho I p. 22 sq.