De quaestionum per tormenta apud Romanos historia commentatio [microform]

91쪽

non Iovis, indicia et argumenta probabilia quidem, neque tamen sumetentia ad Ienam Probationem, item requirohantur. 3 ' Praeterea autem servum Laeto evidenter interfuisse necesse erat. ' Servorum itidem in caput domini quaestis, ut antiquo tempore, etiamnunc erat prohibita, excepti

num tamen numero daueto.

Iam primo videamus 1 De servorum in Ilenos dominos quae stionibus.. g. 17. Exsiat dictum Augusti imp., in quo servorum quaestiones neque in omni ausa, neque in quaque persona esSe desiderandas constituit, quamobrem'. I. et de causis, et de personis nobis erit agendiim, ut supra in reorum quaestione. Ad eansas in quibus huic Iocus verit quaestioni, quod attinet, distinguendum est inter criminales et civiles. a. De ausis criminalibus. Ex eodem illo Augusti edicto apparet, servorum tormenta in atrocioribus capitalibusquo tantum

139 I, 1. q. l. D. De Q.

140 l. 18. f. 3. D. eod. 141 l. 8. D. eod. Quaestiones neque semper in omni causa et persona desiderari deberi arbitro r; at quum cupitalia et atrociora maleficia non aliter explorari et investigari possunt, quam per Semorum quaestiones, efficacissimas eas esse ad requirendam veritatein existimo et habendas

censeo.

92쪽

adhibita esso eriininthus, quae igitur Erimina qualia fuerint, Jain quaeritur, Et PanIus ' quidem nos

edocet, capitalia ea nominari judicia, ex quibus Poena mortis sequatur aut Xilil. i. e. aqua et ignis interdictio, ni per has poenas eaput de eis vitate eximatnr, in ceteris enim poenis, veIuti in Telegatione retineri civitatem. Sed multum omnino judicum relictum esse videtur arbitrio, neque enim Deile in omnibus 11ius modi eriminibus de servis quaestio semper habita est, quia nonnulla eorum tam manifesto ac palam fieri soIent, ut aliis potius probationibus, quam tormer tia, erunt jam potuerit

inveniri.

Quaestionis quidem habita haec nobis in sontibus occurrunt Xemplar 1 in crimine majestatis, δη 2 adu Iterii, in quo tamen ex Hadriani demum rescripto extraneos quoque Servos tormentis subjici licehat, quum ex Iulia de

adult de re reaeve, parentis, utriusque eorum tantum loquatur servis,3 parricidii, oneficii 3 4

4 sa Isi, defraudati census, falsae mone- 14 2 1. 2. D. De ubi jud. 48. I. 143 1. 10. f. a. D. De Q. 144 l. T. q. 6. i. ad leg. Iul. Adult. 48. 5. 145 I. . . ad leg. Corn. de Sic. IX. 16 l. 3. pr. C. De Q.

93쪽

tae. β' Quainquam eorum, qui in adnotatione Iandantur Iocorum nonnulli ad servorum in caput doni in habitani a pectant quaPstionem, certotamon extranei quoque torti sunt, si his eos intersuisse criminibus constabat. 6 vis publieae et privatae 3 7 . h. De causis civilibus. Mirum esse dixerit vispiam, quod quum ne in omnibus quidem crinii nihil quaestionem de ser vis haberi leverit, in peeianiariis tamen ausi saueita sit. μ' Attamen in nonnullis causis civilitius

non minus atque magis etiani metoris aut laesi intererat, ni res probaretur et damnum restitueretur, quam in crimininus, hi saepissime de Poena tantuni agitur uendo Quamobrem ex regula quidem in causis quoque Pecuniariis quaestionem ha-hori licebat, si tamen alii prohationibus verum in- Vestigari non poterat, atque ita rarissime haud du- hie adhibita est quum sere seni per alio prohatio modo, elut per testes instrumenta, jurejurando seret Hue speciat lorus, ex quo multi deduxerunt, quaestionem in causis ei vili hias fuisse illogitimam l. 20. D. De Quaest Maritus quidam he- 146 l. l. q. m. D. De Q. l. 1. C. eod. l. l. 22. . ad leg. Core de sals. IX. 22) l. 1. C. De sals mon. IX. 24.

94쪽

, ,res uxoris suae petebat a Sur Peeuniam, quam ,,apud eum deposuisse delanetam so absente dice- hat et in eam rem unum testem, therii sui fili una, Produxerat; apud procuratorem desideraverat, ot,,quaestionen haberi de ancilla. Surus negabat, so,,aecePisse, et testimonium non oportere unius hominis admitti, nec solere a quaeristionibus incipi, etsi aliena esset an ei IIa; proe urator quaestionem de ancilla habuerat quum ex appellatione cognovisset Imperator, Pronuntia vit, quaestione i II icite habita, unius testi moni non esse credisndum; ideoque recte Provocatura . - Paulus Certo quidem hinc sequitur, unum testem ad quaestionem non suspeeisse, nisi et alia accessissent

indiei es. I. . . De est. Verba: et si aliena esset non accipienda sunt pro etiamsi aliena euorit, nedum si Propria, ut hoc Io eo L quod ood sentit, nam tum oninino quaestio erat illicita, atque Surus cerio id allegassst, sed pro quamquam aliena sit hoc loco nam viii aestionem in eaput domini in certis tantum eatinis et propter domini pericvlvm non nisi in subsidium haberi aliarum prohationum, constabat, dam Vernitem hi, si diaria esse debebant tormenta, ,etsi a Iiena esset an ei Na ρ. Quaestio igitur illi etiaerata. I. non quasi in ausa pecuniaria saeta, nam id quidem per se non erat prohibitum, e quia a

95쪽

tomeniis inesperat aetor, nequo alias antea adhi-huerat Probationes, ε. g. jusjurandum BasiI

quaestionem autem illicitam esse eontondit, quia eausa esset poeuniaria Glossa vacillat Ancilla aeeipitur tum Suri, lum defunctae, unus testis ut sumetens indici. affirmatur ah aliis negatur. Quaestionem non reprobari, Aecursius putat, quasi non praeeedente indieio, Iicet hoc Surus allegaret, sed quia ancilla in ausa pecuniaria in eaput domini torta sit, veI, quaesticinem habitam esse ante-

qnant Iibertus dixerit testimonium, vel, quia talis tostis tam familiaris inhabilis sit ad indueendum in- dieium, quum in servitutem a Produeente possit --

oeari, quae tamen argumenta aut fiasa, aut ulmis Ionge sunt repetita.

Paulus in Sent. Tee. V. 15. g. 6. tormenta nisi quum de dure hereditatis heredumve genere quaeis ratur, non esse adhibenda 1nhet, hoe enim asu probatio sane di meiII erat, eo, qui optimam serere notitiam halisbat, planeto. Neque ante hae e Pauli v rha regulam, quasi praeterea in ausis ei-

96쪽

vilibus non liciterit, sed usum Gin frequentior m,

consuetudinemque forensem exprimunt, praeterea enim in alia causa servorum tormenta sancita Iegimus, si quidem de rationibus a tutore habendis agebatur. Iam vero de singulis Videamus,

1 Cansa hereditatis, Illi glosae Quodsi inter exedes lis erat ita, ut 'Iter alte rum heredem agnoscere non . Velles, pus ipse polud heres adhuc erat incertus, serVst hereditarios tor- qtieri de Tebus bereditariis 1iueba β l . neque enim in Ominos habita quaestio putabatur, sed Iuo domini delanci hereditate. Hoc Ver eas servi, dummosso rei habebant notitiam ),. ad reruni hereditariarum quantitatem aliaque ognoscenda torquebantur, PraeteFea autem, Si de genere vel ingenuitate ipsius quaereis tu heredis, ne sordidae fori . stirpes plendidis, MN aisque auderent sulfro, gari, neque ii, quibus hereditates eo elunt, Privarentur et destituerentur In . quaestion de

15M Paul. r. Q V. 15. LAE; I. 2. D. De Q. I. 17. I. . eod. 151 Quinti Deel. 312: frequenter hujusmodi iudicia exercem

tur, ut si rea in notitia dicitur esse servulorum, torqueri mancipia videamus

152 Paul. v. 16 I. 2 l. 8. f. . D. eod. I. s. C. Od. I. 17. g. 2. D eod. Quae aequuntur in sine is quod congruit et 'et et minime mihi' congruere videntur, excepta enim Voce pro nullam maere possum similitudinem, ita ut errore forsan verba haec addita esse Putem ,

97쪽

nitit M stamento item servi hereditarii torqueri po- texant, nequo, enim hac hi re quaestionem in dominos habitam putaveris, quoniam nonnisi de ipsis agobatur tabulis Quodsi .utem inter ipsos heredes jam constitutos de rebus his ditariis litigabatur, servorum hereditariorum quaestio erat prohibita, quasi in caput heredum, communium dominorum . - . Hanc tamen Iustinianus Postea sanxit. Praeterea hue pertinet 2 Tutelae actio, in qua, si neque inventaria, neque auctionalia aliaque aderant instrumenta, servos torqueri licebat eos, qui rem gesserant. ΝuIIis vero a tutor eonfectis rationibus, servorum il-Iorum proferebantur rationes, qua quum falso per- Verseque conscriptas esse contendebat tutor, tormenta adhibebantur in servis ββ). Verumtamen hoc in eas et pupi11 sorvi in tutores et evratores tolti sunt, quamquam dominorum tutores loco habebantur δ' , neque servos in dominos, neque pro iis torqueri Iicebaι eujus au- eteni et eausa aequiis et favor ess Videtur, ex

quo pupillis et minoribus privilegia tribuebantur,

quorum ulli prorans erant Xpertes. 153 l. 6. g. l. D. eod. l. 10. . eod. 154 l. 2. D. eod. l. 18. C. eod. 155 I 1. g. 3. D. De tu et rat distr. 27. 3.) L 34. D. De ad- min. 26. 7. l. 12. De suap. tui. 26. 10. l. 2. C. De Q. 156 l. 56. q. . . De suri. 47 2. -

98쪽

Quas modo exposul duas ansas rum unimaeerto fuisse, in quibus, si ' re agebatur pecunia- Tia, omentis servi fuerint obnoxii, jam supra monui nonnunquam enim in aliis quoque casibus fieri Poterat, ut nullis servorum tormentis intervenientibus, Te prohari non posset. Hoc tamen Ioco sus-ficiet, habendarum in ausa ivssi quaestionum Summas regula exhibuisse atque normam instituisse, ad erius exemplar aliis quoque adaptari res Posset easibus. 2. i servorum in eaput domini quaestione. g. 18. Quam mos majorum atque vetus illud Sctum sanxerat Tegulam, ex qua servos in caput dominitorqueri non licuerat, Augustus, Tiberius sequentesque imperatores vario modo Iuserunt δ' ita, ut aut Plane eam migrarent, aut eos, qui ex illorum arbitrio in dontinos erant torquendi, servos --tea vel sibi vel reipublieae vendi juberent, aut erimen supponerent, in quo servorum tormenta adver- 157 Augustus Dio Cass. 55.5. - τι 'O Jκ ζου Οὐδου

99쪽

sus dominos erant sancita , velut majestatis, , quod quidem illo tempor omnium erat SuPPIementun . Quinetiam ipse Trajanus servorum adversus dominos saetam prohase δ' quaestionem, sed jani Hadriani aliorianique imperatorum exstant rescripta, epistolae, constitutiones, ICtorum praeterea reseonsa, quibus servilium in dieiorum auctoritas sublata, et antiqua illa reeepta est regula atque Testituta, quibusdam tamen additis exeeptionibus. eque igitur servorum in dominos consessiones in tormentis, neque extra ea, neque in quaestione de se ipsis saetas,

Ante omnia autem, quoties quaerebatur, an servi in dominum essent interrogandi, Prius de eorum dominis oportuit inquiri '' atque domini hoe

eas ii putabantur, qui jam cognitionis susceptae tempor servi Proprietatem erant nacti, servum enim postea domini effectum in caput ejus posse torqueri Divi Fratres escripserunt si Sumeie-hat quoque, Servum aliquando domini fuisse, etsi eo, quo de erimine agebatur, tempore in alius

fuerit dominio, eo tamen excepto Casu, quo P. nam causa dominus, confiscati serub amisit-

158 I. i. g. 19. D. De Q.

159 l. 1. g. 5. g. 16.4 22, t. s. q. 1 I. 18. g. 5. D. eod. l. l. 7. 14. . eod. l. 6. C. De Delat. X. 11. 160 1. 18.4 8 l. 1. f. 15. eod. 161 l. l. f. 14. Od.

100쪽

dominium β' . Contra tamen, si quis ervum em

hat, ne in se torqueretur, restituto Pretio quaestin-nem de eo haberi 1ieebat, PauIo auctore ' ). Huc quidem pertinet . . . . . De Q.

,, Div Fratros Leliano Longino Teger ipse , , serunt, de ervo heredum non esse a ,, hendam quaestionem in res hereditarias, quam is uspeetum fuisset, quod imagi- naria venditione dominium in eo quaestin, Visse heres videretur. Multum ae diu interpretes in expedienda et solvenda Iego hae impedita haeserunt. Mihi quidem species laeti hae suisse videtur: Lis erat exorta inter duos heredes et ceteros de T quadam heraditaria, quam priores illi heredes interverterant, servo adjuvante, cujus dominium

Penes unum tantuni eorum erat. E autem servus

ille adversus alterum sibi alienum posset torqueri heredem, imaginaria emtione condominium heres sibi a socio acquisiverat, . . ita, ut Tereo Postea servus Venderetur. Iam pr.prio quidem nihilominus quaestio hoc Ioeo erat hahenda, quia aequisitio in lem fraudem faeta erat, quum autem gerVus 1- tertias quoque esset heredis, tormenta Cessant, quia hoc casu etiam in eaput domini, fraudis partieipis, servus torqueretur, quod fieri non Potest..162 l. 18. I. 6 I. 17. f. 3. eod. Paul. V. 16. f. 8.163 Paul. V. 16. q. 7.