장음표시 사용
21쪽
conssi omisorimus, sed quas nobis pro oo Nemnimo tenomus doctrina gradum invenire non Itacuerit, os ut meminerint rogamus, Brem esse arduam vetustis novatatem aro, dubiis fidom Gquam nos eum annitoremur in poeditis libris Varronis viam ingressos eas minus linam otati viris doctis diu derelictam. Scripsi Halis d. ΗΙ. Dec. A. MDCCCXXXIV.
22쪽
Αntiquitatum merum humanarum Midivinarum Iitie XLI.
studium antiquitatum apnd Romanos, assiduos fuisse viros tum otiosos tum soro atque republiea occupatos in vita et moribus maiorum cognoscendis et imitandis, insignes fuisse multos inde a Cincio usque ad Varronem doctrinae copia et varietate. Sed habesne, quaeso, ' quem tum areone recte eomparaveris p deprehendisne in splendida IIa virorem doctissimorum et diligentissimorum serie cem antiquitates, quas Varro voci vi quasque nos Varronem secuti vocamus, cliit ris persecutum esse iure dixeris 3 omnes enim qui ante Vasronem vixerunt, et quibus id studium erat, singulis in rebvs separatim elaborarunt; universas artes vinculis eiusdem doctrinae comprehendere alienum fuit ab illis scriptoribus. Itaque hi, singulari opera posita sive in iure Sacro perscrutando sive in re militari explicanda sive in historia et ehro- nologia enarranda, fila tantum duxisse censendi sunt, quibus Varro usus sit in opere suo contexendo, et rudimenta potius antiquitatum qnam antiquitates ipsas scripsisse. Composuit autem Varro praeter Antiquitatum libro XLI., quorum imaginem iam sumus proposituri, singulares libros multos de rebus ex antiquitatibus petitis, quas aut ampliore descriptione dignas ipse censuit esse, aut occasio quaepiam cribere admonuit. de quibus clibris idoneis quibusque locis dicemus.
23쪽
Ordo autem erit huius disputationis is, ut primo loco pon mus quae de omnibus simul dicenda sint, deinde vero quae de singulis totius operis partibus nobis innotuerint persequamur, denique quae ad historiam horum librorum pertineant
Librum quemcunque scriptoria cuiuspiam eteris cognoscere volentium cum imprimis inultum interesse oporteat scire quod consilium secutus is librum consecerit, tum Varronem ante omnia monendum est libros Antiquitatum non
scripsisse doctis sed civibus i idque eum fecisse non delaetandi causa, sed Ionge laudabiliore permotum studio. Scio quidem lare ut pauci iudicio nostro Heulum adiiciantes deo
enim saepenumero et audivi multos homines cum dicerent, nihil esse in Varrone praeter ingentem doctrinae copiam, seripsisse eum Antiquitatum libros, ne scrinia deessent, in quibus immensam doctrinae molem reponeret, videri eum Iacum e8Se vel stagnum, quo multa conssuxissent vera immixtis
salsis, idonea ineptis, prolandum illud quidem sed putidum. Sed haec et his similia ut de Antonio Gniphone et elio
Stilone aliisque grammaticis, qui vivo Varrone et 'si Vixerunt, recte dicta sint, nullo modo cadunt in Varronem. Is enim eum optimis quibusque civibus cum intellexisset, unam spem salutis reliquam reipublieae Romanae restare eam, ut mores antiqui revocarentur, et instituta maiorum, pietatis et virtutis inutiquae exempla aestituerentur. tantum est ut libros scripserit tu quibus doctrinam docti mirarentur, itlibris XLI. Antiquitatum totitia vitae Romanae tradiderit disciplinam, et demonstraverit, quomodo in civitate Romana institutiones quaeque antiquitus suissent conditae, quo reipublicae eommodo retinerentur Hoc vinculo separata antea studia et propter id ipsum minus utili coniunxit, ei collectam ex pluribus artibus et studiis disciplinam antiquitatum non solum landavit, sed ita exornavit et absolvit, ut nihil
desiderarent riui postea iisdem se dederunt studiis, idem
autem it conditor artis rectes haberetur et persector ). I Fuerunt multi post Varronem qui vitam comumpserant in antiquitatibus scribendis, sed cum Varrone tui neutiquam
24쪽
Itaque eodem opere explicavit historiam, Moyaphian , chronoIogiam, eodem descripsit res beII ae pacis, eodem aera publica et privata, auguria et oracula atque omitum strum deseriptarum subtexuit ansas et rationes Magnificum profecto opus Non solum propterea quod magnum est ex-eeIlnisse in iis omnibus simul quae per sese sunt satis magna et disseilia ad perdiscendum, sed hoc etiam singulari Iaude dignum videtu esse, quod deseetis iis rebus ad scribendum, quas scire prae reliquis Romanorum intererat, opus persecti, cui par nihil sit in litteris Romanis, in Graecia ne simile quidem inveniatur. Neque tamen hoc praeter Xpectationem accidit. Te pora enim ipsa quibus Varro vixit haudaei an opportunitatem dederint libris Antiquitatum scribendis. Senescebat enim tune insignis ille vigor ac natura Romano-norum, cum prisca Virtus, probitas, pietas, fides dudum v nuissent. Itaque Romani deminuta sortitudine, expulsa religione, adscita turpi superstitione, ipsi ne ruinae imminentis
comparandi. Varronem enim amor Patria adm obat, ut vitae scriberet et reipublicae, nos studiiim impe Isbat, ut arti scriberent et scholae Emortua enim republica nihil
2 an omnibus fars libris si Versatum esse videmus VarronEmni rerum historia fide descriptarum adderet causas, id est adhibita philosophia rerum Vim a naturam monStraret, et depulso errore rectum usum doceret. Eius rei praeter libros domingua Latina compositos, in quibus ipse fatουtur non solum ad Aristophanis Iucernam, sed etiam Cleanthis Iu-.cubrasse, testimonio sunt libri et Q Re Rustica scripti vid. SoaΙiger in Scaligeran. I. pag. I46. et Antiquitatum rerum divinarum, de quibus vide qua infra posuimus. Atquaconvenit hoc Varroni quippe qui fuerit eius naturas atquo indolis, ut recte nniamΘrandus sit periectis viris iis quos
των οντων καὶ πρακτμον των δεοντων. aeo enim norma fui
s videtur ad quam totam vitam exigeret, quam si degit, ut mulae vivendi quam ipso posuit is vitam actuosam
coniungendam esse cum otiosa, non suasor Solum sed
actor habendus siri, eandem egem in rebus quas litteris mandaret eligendis secutus, eandem in disserendo, eandem' denique in elocutionu.
25쪽
fierent aetores vehementer verendimi erat. India eivitate quid, quaeso, dignius erat, quid aptius ad seribenduin et reipublieae
saluti magis aecommodatum, quam repetere memoriam eram praeclare gestarum et Iaute institutarem, docere unde natus populus Romanus eur reverit quibusve virtutibus, emendare mores, revoeare Pietatem, omnino vitam moresque maiorem describendo aperire causas magnitudinis et salutis senipite alae ). Quod et voluisse Varronem et effecisse non solum testimonia scriptorum veterum docent, sed etiam ratio totius
operis, imprimisque Antiquitatum rerum divinarum 1ibri. Nam de divina deorum quos coli pontifices iusserant natura, Postquam Ennio potissimum auctore, dubitari coeptum est, et graecantea illa ratio invaluit, qua mundus non tam numiniabus atque vi deorum regi et gubemari putabatur, quam n turae legibus teneri s. Mucius Scaevota Pont. Μ. ne quid inde religio atque re publiea, euius salus in sola religione posita esset, detrimenti Meret e ratione avit, ut diis tripartito divisis ' , nihil ad eivitatem pertinere diceretis que explicationes physicas philosophoram neque tabularum interpretationes historicas. Verumtamen etsi apud Romanos maiestas reipublicae erat summa et institutorum publieorum anetoritas tanta, ut religionis elusiis honori singuIρ-rum hominum dubitationibus nihil detraheretur, et religi Asiamus et esset et haberetur, qui deos, sive veros redidit sive commenticios, iis quibus praescriptum erat precibus et caerimoniis colebat, tamen non est quod miremur, sene-5 Cic. do Divinat. II. si Quod enim munus reipublicae o for maius meliusv Possumus, quam si docemus et Brudimus iuventutem p his praesertim moribus atquct tempori bus, Ptibus ita ProIapsa est, ut omnium opibus refrenanda
Scaevola non tam insenit, quam inventam a Sto eis Et di fusam per omnem antiquitatem, primus adhibuit vid. Auctor de Placit Philos. I, 6. quem Iocum cum Hiis ineri Lo beckins in Aglaoph. p. IS9. f. FaIster. Quaesit. Rom. III I. D triplici theologia veteram praetercta extat dissertatio ei nersi et illo soni in libro quem Salute- mixtas seor tis religionibus veterum scripsit.
26쪽
Hvilein eum veritate esset aliena, abieetam, et animos ho-mium Mili inperstitione et errore empatos fuisse. mne enim in statum ut religio Varronis temporibus P Iaberetne praeterea multum viaverunt religiones ab exteris gentibus Romam arcesssiae, lubus eo minus Romani portas templa,ue praecluserant, quo ertius IIae secreto uelandorum et sanctissimorum deorum evita desideria quibus a Capito-Ii frustra praesidium quaereretur soIaturae esse Viderentur. Eine igitur patriorem deorem magna nen gentia, reces Rut Ilamant supersitiosae, aerimoniae pontifieuis, ritus, somn-Iae, longae obliviones. Quae res haud scio an maxima reipublieae damna assere debuerit. Itaque eum optimis quibusque eivibns Varro et intellexit magno in diseri in esse rempublieam, et omnem curam et peram in eo Posuit, ut reVο- eanda pietate suis onsuleret usque λυμ Notantatas prae-ctam testes reum XVI. Ioma Anti Italiam e-- ἐ- ωλ in Satis idoneum huius rei testem assere iuvat Augustinum de civit. Dei VI, 5, 2. ubi hae Impin nr secum vero deos eosdem ita oluerit varis eoIendosque censuerit, ut in eo ipso opere Iitterarum suarum dieat, se timere, ne pereant non ine si hostili, sed rarium negligentia, de qua illos velat mina Iiberari a se dieit, et in memoriam honorem per huiusmodi libros recondi atque ervari, utiliore cura, quam intellus de laeendio sacra vestalia, et Aeneas de Troiano excidio penates liberasse praedicantur. Et, ut alia inmittam, apud eundem L, IV, 31. eum ad finem seriberes illa id deorum natura dieit Varro a perserutari, ut deo magis colere quam despicere velit vulgus. Neque so- Iam negligentiam istum in patriis diis olendis impugnandam esse arbitrabatur, sed etiam oumtum deorum sacra energenda, id quod a Servio ed emur ad Tum Aen. VIII, 698 si Varro dedignatur Alexandrinos deos Romae oli. Quibus verbis han seio an Semus Ioeum Varronis enndem exscripserit, quem ante oculos habuerit Graecus eripio ne-sei quis apud Suidam V. 'πικατέσκηψαν τα ADNnr- κακατα ετ illa ανδρεία πολει εγκατεσκη νε καὶ τai P ιν Ovaῆρον.
27쪽
Itaque Varro, si revocare voluit pristinam pietatem, quis Romani omnim rerum et publicarum et privatarum auctores et adiutores deos sibi esse putabant, ne quidquam antiquius haberi ab iis, quam adesse Iaborum auxilia petentibus, et praemia decernere sortitudinis et diligentiae ε), nonne id p
tissimum agere debuit, ut everteret sententiam eo , qui deos publice privatimque olendos nullos esse arbitrarentur,iIum Iovem, Saturnum, Ianum, Tellurem, Cererem, Dianam, omnes reliquos aut inania sacerdotum ommenta haberent aut
poetarum sabulas Feque aliter rem instituit. Demonstra-Vit enim esse in omnibus diis quos respubliea instituisset aliquid aut divinae naturae, aut quod venerationem iure meritoque postularet. Cum vero pietatis, qua unumquemque ia em Romanum esse oporteret, non solum ASet deos caere,
sed hoc imprimis multum interessa ad religionem, deos m Drs recEbus, templis, caerimoniis, quibus institutum erat, alteram operae partem in eo consumpsit, ut quid sacerdotes seripsissent de diis publicis et privatis, et quid con-Suetudo maiorum attulisset, enarraret ' Atque his apponam Verba Ciceronis, qui quod consilium Varro secutus sit in acria
5 morat C. III, 6 August. de civ. D. IV, 7. Tertuli ad Nat. II, II.
Varro de Re Bost Linit. Et quoniam ut aiunt dii facientes adiuvant. -CLmuretus ad TibuM. I, I. Opp. T. IV. et Bost. de Theolog. Plaut. p. 12. AppuIcti. II p. 205. Oudend. Deus nullius mali auctor. Vid. Varro p. August. I. c. I, 9. Plautus isdeus amicus hominibus. CL Rost. I. o. p. 7. Cu-Per. Observati. I, 14 August. I. c. I, II.
6 rapparet inter Id quod Scaevola pontifex fecit, et quod Varro,
summum intercEder discrimen, atquct praeter VoIuntatem, quae in utroque optima suerit, hos viros commune haberemia hil. Aracasvola enim temporibus Ilia satisfactum Est memsegregatione deorum, qua Ohess didicit ciυibus, scire quales essent dii philosoρhorum, quaIes Poetarum. Varro autem, usus artificio, arctissime conmunxit, quae Scaevola sacrEVBrat, ita ut religionem civilem Essiceret, quam adhibita philosophia non evErteret, sed fulciret, Θ adm Issis poetarum fabulis non inquinaret, sed Exornaret. Qua si Lobeckius per spexisset, non in errorem incidisset eum, it Varronem dic ret, Scaevolam pontificem sectatum, populo committi nolui
se genus theologiae philosophicum id Agloaph. P. I M.
28쪽
verbis satis perspicuis his se Nam nos in nostra urbe peregrinantes errantesque, tamquam hospites tu Iibri quasi domum reduxerunt: ), ut possemus aliquando qui et ubi essemus agnoscere. Tu aetatem patriae, tu descriptiones tem- Porum, tu sacrorum iura, tu sacerdotum, tu domestieam, tu
bellicam disciplinam, tu sedium'), regionum, Oeorum, tu
omnium divinarum humanaramque rerum nomina genera, Rficia, causas aperuisti, plurimumque poetis nostris, omninoque latinis et sitieris luminis et verbis attulisti. Voluntatis hnius, quam modo diximus, quamquaen negari non potest omnes omnino Iibros Varronis praesere notam, ut nisi quae ad vitam et usum spectarent seripsisse nil videatur, tamen non alienum est a nostro consilio, priu
quam de Antiquitatum ibris ea tradantur, quae in promptu sunt, nonnullorum certe librorum exemplis uti, quibus sententia a nobis proposita confirmetur. Et primum quidem handatio an recte hue reseram magnum opus, ni inscripsit 'MyM- μαδες sive Imaginum Iibros'), ut quibus Iandes elidiorem virorum scripserit. Quod litterarum genus apud Romanos qui excoInerint, docet Hieronymus in libro de Scriptoribus Eo-elesist prooem. Verbis usus his is Fecerunt idem scribere de viris illustribus mermippvs - - - apud Latinos autem Varro Santra, Nepos, Hyginus, Tranquillus. Neque enima veritate abervare mihi videntur, qui Varronem inter viros illos ab Hieronymo nominatum esse dixerunt propter Maginum libros, quamquam paulo aliter de ea re statuere vide
tur Ionsius de Seripit Hist Philus. I, 14, 3. Sed hoe ipsum
n Reduxerunt cum codd. Augustinus et Isidori, mala Hii dedu-
M uIg. sedem aedium ΑΠ ustinus, Isidor et Ioann. Sarisberiensis, ni annotavit GoMenκ in praefat. P. m. f. Cicero domati Deor. I, I et 57.9 Ed Biponi. p. 255. vid. Bormannus in Antholose Lati T. I. P. 409. et Schneideras do Vit etScripti. Varronis p. 224. Ceterum Graeci tituli apud Varronem sine nIIa diibitatione Graecis Iitteris sunt exarandi des qua Iege, quatenus ad alios scriptores Latinos valeat, adeundus Wiacherius de Laevio Poeta P. Mu
29쪽
Hieronymi estimonium graviorIs erroris causa 14etur suis... Falsiems enim Quaesit. Rom. II, 4, 2, et Wouuer de P lymath. e. 12 et Reimannus, nem iam Emestius notavit in annatationibus ad Fabricii Biblioth. Latii Varrone eam protu- Ierunt sententiam, ut ex genere genealogico hos libros fuisse eontenderent. Atque hoe profecto male eontenderunt meliora ensin Berctard docuit in libro quem demist. Liu Rom. seripsit not. 476. Symmachum secutus anetorem, cuius Verba in Epp. I, 4. sunt haedi Studium tu quidem innippei a ronis imitarIs, sed vineis ingenium. Nam quae in nostrates vestrat meruer ad Nonium p. 45. viros nune eondis epigrammata, puto Ἐβδομάδων elogiis praenitere, quod ha viaeque sobria, nec tamen casca sunt, illa bono metallo ensa
toruo exigi nescierunt; et dvriorem ni fallor materiem anniteris. Ille Pythagoram ille Platonem ille Aristotelem ille Curinm, II severos Catones, gentem Fabiam, Mora Scipionum, totumque illum triumphalem senatum area Iaude perstrinxit. ε Quibus statim apponenda anni quae Plinius is di in Nat Hist. lib. XXXV. e. 2. Imaginum more Ia- grasse quosdam testes sunt et Atticus, et Varro benignissimo invento, insertis volum;num suom secunditati non nominibus tantum septingentosum illustrium, sed et Histi m d imagin/- non passus intercidere figuras, aut vetustasiatem aevi contra homines valere, inventor muneris etiam diis invidiosi, quando immortalitatem non solum dedit, veram etiam in omnes terras misit, ut praesentes esse ubique et claudi leg. IIaudari possent. Quibus propositis vix est quod moneamus, Varronem hoe saιis amplum opus dedisse Iandationibus virorum tum bello clarorum tum pace, tum poesi tum philosophia, et neseio quibus aliis artihus a studiis, nimirum ut cives, propositis Iarorum virorum laudationibus, in admirationem et imitationem pellieeret rerum praeclare gestarum. Septem architectorum elogia in dedimo libro eum posuisse testis est Ausonius Fortasse etiam in Statii versu Silv.
10 Ex his Plinii τε rbis itam utilia iii excogitaverint vide in I ariesii Notit Breu Liti Rom. P. 69. II Mosena v. 506. DForsan et insignes hominum operumque I
30쪽
L e. Egit aulam Varro rem suam sie, ut postquam statuam isthri alienius, quam oeulis videbat, deseripsit epigramma a si ret, quo virtutes viri, quem deseripsit, Iauem entur. AEMutuaria insertia quodammodo imaginibus. Symmactus Epp. I, 2. , adiectione: epigrammatum hebdomadon clibros emia
. aereia, νον εἰς Σταυαν ἐλθεῖν νεγραφατο, ἰδων αντο τῆν --- ως M. εκ λίθου λε- 25σμμην - Septem imm-gines singulis Iibris comprehendisse videtur, unde 'Eβδομα- δε eos vocari iussit, cuius distributionis ausam aliam. video nullam, quam ut delectationis causa docto uteretur artifieio rationem huius rei in primo libro reddidi exrino Hiqua sexu
vi Gallius Noeit. Ait ΙΙΙ, 10 et Favorinus Euloous in
Somn. Scip. p. 401. ediri, quem C. Barthius in Ad res. - Ι, . 6. ex libro quem Varro de arithmetiea composuit sua hausisse male contendit. Epigrammata duo, quae ex tanta multitudine reliqua sunt, habentur in Bumanni anth. M.
. T. L p. 409. et p. 198. Libris imaginum non dubiis subitrere libro IV. de Vita apopuli Romani Ed Bip. p. 236. q. quippe hi similitudinis
. aliquo vinces eum Antiquitatum libris oniuneti non alium .in salem compositi sunt, nisi ut deseripta vita maiorum osten derelin , quantum Romani Varronis aequaIes a prisca onsum tudine recessissent. Sie iudicantibus viris doctis, ut A. Maio, , in praelat ad te de Repub1 Iibenter accedimus Sunt enim in Bamentis huius studii satis certa vestigia, ut quod apud Nonium esto distrahere p. 287. ed Meroer et V abs emetis p. 68. et V pauperta p. 43. alia. Sed natus hine est error
. I. Gebhardi in Antiqq. Ieeti. II, 18. Schminu Syntam. p. 617. qui, cum vitam maiorum his libris deseribi intellexisset, veram horum librorum inscriptionem servari sibi persa --hores Hi habuit decimo celebrata Huminomarci Hebdomas M. Quibus in versibus Scaligerum nomen Terenti agnoscer nolentem vid. Levit Auson. I, 4 notavit Siamasius Exerciti. Plin. P. bra. B.