Gasparis Aloysii Oderici Genuensis ...Dissertationes et adnotationes in aliquot ineditas veterum inscriptiones et numismata. Accedunt inscriptiones et monumenta quae extant in bibliotheca monachorum Camaldulensium S. Gregorii in Monte Coelio explicat

발행: 1765년

분량: 475페이지

출처: archive.org

분류: 로마

31쪽

tem , eum terras circuiret Iupiter , tu quamcumque regionem veniret, reges strineyerique populorum hosflisios Oi, O amicisia eostulabat , ct eum a quoque digrederetur , jubebat sibi fanum ereari hospitis sui nomine , quasi ita psset , amicitiae , foederis memoria confervari . Sie eonstituta sunt templa Vovi AIabrio , Iovi Labra-deo ; AIaDrius enim , ct Labradeus bospites ejus atque adjutores in sella fuerunt: c . At illud multo mihi probabilius Iovem Lubrandent cognomen sortitum , a loco ubi colebatur, qui Labranda , ut ego suspicor a Labrando illo nuncupatus eit, qui Cariam oraculi jussu petiit, ut supra docui, ex Erymologo, & pagum vel ipse condidit, vel nomen illi suum imposuit. Hinc postea Jovi cognomen Labrandent datum eth . Plurima Deois rum cognomina ex iis desumpta fuisse locis, in quibus praecipuo cultu colerentur, nemo ne it , quis enim ignoret Iovem Olympium , & Capitolinum , Iunonem Samiam , Apollinem DelpBieum , Ucnerom Guidiam, Dianam Ephesinam cte. Nihil frequentius veterum num i , aut epigrammata lapidibus insculpta exhibent: iis quae magno numero, apua Gruterum , Muratorium, Donium , Cudium aliosque antiquorum lapidum collectores inve nies , Lapidem hunc addi volo , qui Superioribus annis eo Iot o repertus est, ubi olim castra fuere praetorianorum , S vulgo nunc , Maeso dicitur . Is nobis Aesculapiunia

Philippopolitanum primus, quod sciam , exhibet. aESCULapiophi LIPPOPOLITano

. . . S. SACERDOS . M. . . RDIANAE . IS EV talia SVSCEPERAT . LIBENS

ET . COMMILIT IDUS. MAI. IMP II. ET. POMPEIANO COS. Quarto

32쪽

Quarto versu lego: Legionis Gordianae, quod cognomen legionibus quatuor vel cra tribuunt monumenta, scilicet leg. II. Adjutriei Piae Fideli: Ieg. III. Italicae. leg. a. Gem nete: σ leg. XIII. item Geminae. Septimo autem: Gomdiano Aug. II. ct Pompejano Civica Cos qui Consul uiri Laterculus anno vulgaris aerae CCXLI. notatur in F siis. Sed de diverticulo, in viam. Jovi Cario . ogo, Labrandeno addendus Jupiter Xρυσάωρ, huic Philalethes,& Larisaeus . Prioris meminit Strabo ab Prope se murbem Λtratoni Ceam Iovis Chog oris aedes communis Caribus omnibus , qui eo ad Sacris icta , O deliberationes de Republiea conveniunt . Xρυσάορα , eo fortasse Jovem dixere Cares, quod aureum ensem dextra teneret; hoCenim sensu Medusae filium χρυσάορο , nuncupatum lego

gnomen hoc tribuunt Heliodus, & Pindarus; se

inquit Heliodus . Hoc enim die Asollinem χρυσαορα g nuIt Latona e πρέπει χρυσάορα φοῖβον ἀπύειν, deera, inquit Pindarus, Phoebum Cho ora resonare sa) . HOC etia in nomine Apollonius, Ialonem gladio circa humeros more O ,- , sive ut Formantius mavult ca χνυσάωρ dictus est a Sanch niatone apud Eusebiuni b) ferri inventor, idem ac Graecorrum . N Latinorum Vulcanus , si Phoenicio Scriptori eredimus . ab Alias huiusce cognominis Apollini tributi causas , ex antiquis ad Homerum eriticis dabit idem Spanhemius . in epiliola, quam paulo post citabo; quod nempe Pharetram, aut cytharam aureo vinculo religatam geliet; quod Apollo idem sit ac Sol. cui Auri metallum dicatum est et quod ἄορας iidem veteres critici per Tripodas explanent evnde videas , inquit vir doctus Apollinem Uyortune χρυσαορα , quasi cum aureo tripode vellari, oe eui fatrum juxta Dibaram tripodem , vel Anacreon quidem docuit Iaρον γαρεςι φοίβω κιθάρα Δάφνη τρίτουστε cc . v enim res Sacra Phoebo cithara, Laurus, oe Tripus.

33쪽

soph. lib. I. vit. Ρ lem. n. I.

re veterum , cinctum Apollini ex Marii comparat, teste Span hemio in epistola ad Begerum 3 quibus , inquit , addere non gravabor, quod opus P Iνων eum leg de mewAni , fucrum extare apud Tha enses Cil cus φριι uis gladium , qui nulla alia aqua . quam cadni ibi praeteri bentis fluvii detergi possis , ac sturgari . Jovcm Philalethem Laodiceni ad Lycum , quos Cariae tribuit Philolt ratus , ca) alii Phrygiae, cCmmunius

tamen Lydiae, Laodiceni inquam coluere . Tellantur id ipsorum numi inscripti Zetos φιλαλι - δεαοδ. ut in nu-

mo Augusti apud Harduinum ch) . Jovem Philalethem

ilaniem, dextra aquilam, sinistra sceptrum, aut hastam gerentem Aeganitarum num us exhibet in Thesauro Morelliano ab Havercam pio illustrato eumdemque invenies in numismate Maximi Moduli Musaei Campiani ein . Lari ssae i Jovis Cultum in Caria docuit me Strabo, apud quc in Metrodorum quemdam Trallianum rivcm Lari ei Iovis Sacerdotio functum fuisse lego μ) . Accedit illud etiam , quod Lartilae Caustrio in campo positae prope Tralles proconsulares, nec ab iis longe , quae in Caria erant , Templum Iovi Larissaeo sacrum fuisse idem narrat Strabor F p uita Lar m , in Campo Coastris supra Tralles , si) Stadiis A XX. terrestri itinere strope matris I dromoe . . . forise , hinc nomen Iovi LarisA: e). Lari ii eo nimirum , ut 5 parib c ius legendum re ne monet cD. Has porro Tralles eas fuisse, quas ad Eudonum , Cum Plinio atq. Etymologo Collo Cavimus . nullus dubito: Strabo enim, cum alio in toto ta) Larissae hujus meminisset , eam in agio Iphesino sitam ait, Tralles autem Procunsulares , non longe ab L pheso politas, supra docui ch) . Tertia Lari Ci ese Petus agri

best, in Campo Caiprio, quum olim fuste urbem set

Haec Larissa inquit Holitentus postea Traller vocata est. teste Elymologo v. Eυδονος. Vcreor sane, ut haec Etymologi verba . Eu Onus fluvius olim quιilem Diae , eir Euomnes, . Larissae, nune autem

34쪽

otunt, ct bubuisse templuis Apollinis LurisDei. Iovis,

lo o Apollinis , velim hic legas , meo periculo . Ut enim L irissaei cognomen Apollini etiam tribui posse , sciam , quem Lariss a Thessala coluit , & cujus caput suis in numis eidem sculpsit te ite Spanhemio sa) , hoc tamen loco Iovis legendum omnino arbitror. Idem enim Strabo ipse postulat , qui paulo ante ex ha C eadem Larisa Vovis Letr rei cognomen de ludium scripsit, fortasse, hine uomen Iovi Laristiseo: neque vero haec tantum Larissa Iovem coluit, sed & illa quae in Thessalix fuit, cuius numi apud Golt Zium , Begerum , mi lde, alio seque Caput Iovis praesularunt ; sed iterum in viam rever

tamur α

VIII. Cum tantus igitur suerit iis in locis, in quibus Tralles positae sunt, Iovis cultus, ct religio, satis intelligis Trallibus 'f'πατον, ut illum apud Spanhemium bb dixit Hierocles, non ultimum locum habuisse. Quid si praecipuum, ac Tutelare numen, alque Y πατον χώρας fuisse ollendo Id non aegre mihi persuadent nu- mi duo apud Va illantium se , alter Lucii Ueri , alter Commodi , quorum aversa pars dextra Dianam Ephesinam refert, si ni itra Jovem sedentem cum hasta , seu sceptro,st victoriae sigillo; a quibus numi cu si sint , im dicat inscriptio huiusmodi E'pε B. Nεωκ. ΡαMιαιωνοι νοια. . Nothi profecto hujusmodi in numis , qui amicitiae , ct Concordiae Causa, communi duarum urbium nomine lignabantur , ea numina apponi Consuevisse , quae intem Trallensem erin, quae dicitur, id satis aperte doceant. Traiales Laridae nomen olim fortatis habuisse, negare non ausim , cum id nominis pluribns aliis urbibus datum videam . At Laridam hanc . &Tralles unam eatndemque urbem fuit se . id non satis cillendit vir doctus. atque ego quidem ex Strabone , qui multo ante Etymologum scripsit , hic enim ut citius . post i holium vivebat , telle Sylburgio apud Fabricium ca) . aliis recentior etiam eis; ex Strabone inquam Larissam. & Tralles Ephesini agri, duas urbes fuisse inferre mihi ponse videor; Strabo enim Larissam hanc ,. eum memorat, supra Tralles, ut modo dixi. Stadiis XXX. fuit se ait. Hasce autem Tralles ab iis, quae in Caria erant omnino dii lingue: das ei se,. animadvertet, qui locorum situs a Strabone descriptos diligentius consideret ca Spanh. iu Cal.

Q Fab. B. Gr.

lib. v. c. 4 . a. s.

35쪽

in unaquaque urbe potissimum colerentur . Id odia vio o Falc ς Num. Falconerio approbante sa) Seguinus olim animadver-

bis illius Tutelam fui sie quis ignorat Nemo igitur temere a me fa mim dicet , qui Jovem Tutelare Trallianorum numcn fuisse velim , cum illum hujusmodi in numis sculptum videam . Sed illud etiam ex iisdem

auguror , cujusmodi habitu atque ornatu Trallianorum Iupiter fingeretur . Non uno enim eodemque habitu Deorum Simulacra effingi consile verant . Labrandenur

Iupiter , cum halta, ct securi , Philatrabes , Cum hasta, ct aquila , gladium fortasse Xρυσάωρ gerebatὴ σμπns Ca ιγ Fmel. Num. loniatarum , apud Froeli Chium co) fulmen vibrat , &vittas alia manu sustinet ). Si fides igitur duobus illis numis Veri, & Commodi habenda lit, quidni autem habeatur Z Trallianorum Iupiter sedens effingebatur, dextrρUic oriae sigillum, sin. haltam seu sceptrum tenens. Hujusmodi ferme habitu atque ornatu Olympium Jovem, ut alios praeteream describit . Pausanias sc): Sedet it a folio Deus ex auro , Ο ebore factas , corona capiti imp ta es ad oleaginae frondis iwaginem , dextra victoriam, fam ex ebore , O auro praefert, eum levia , O corona : laeva tenet sepirum, ambre expolitum omnium metallorum varietate disinuum ' quae avis septro in-eumbit , Aquila es . Adde huiC Jovis Simulacrum in Piraeeo ab eodem Pausania descriptum . In Piraeeo vero , quae sectentur Dut haec Iovis Minervae fanum; aenea funt Simulacra Deorum . Iupiter septrum ct OActoriam; Minerva hasam tenet. Cur autem Iovi victo ria tribueretur , habes apud Phornutum . seu Cornutum mavis ce . Pingitur interdum, Iupiter, teneus manuur pictoriam et quare autem hoc Z ut elarescat sum vine re omnia , nee s quoquam vinci i uis p e . Sunt qui Deorum regi victoriam datam velint, ut illius testis es.set, quam de Gigantibus retulit cum Magnum illa terrorem intulerat Iovi Fidens, Pupentur horrida, brachiis,

ueor. c. s.

36쪽

Fratrerique tendentes opaco

Pelion imposuisse Olampo. ut ait Horatius sa) : Victoriae Igillum , inquit Froeli

chius cM Jupiter attines Nικαφόρ- dictur ob memoriam victoriae adversus Titanas relatae , hasta pura indicium disinae stotesatii habetur . Utraque sane de Causa Cum Victoriae Simulacro effingi Iupiter potuit , ct Noeηςθα cognominari ; sed ea fortasse peculiaris Trallianorum C riae, quod eorum in urbe Vietoriae templum illustre fuit, in quo palmam in basi Statuae Caesaris Dictatoris circa ejus bella civilia enatam ; ipsamque Deam ad Simulacrum Caesaris , cui ex obliquo Collocata fuerat , sese obvertisse apud Plinium & Dionem se legisse memini. IX. Ac Trallianos quidem Iovi suo Victoriam tribuisse numi testantur , eumdem μοφορον cognominasse , cum documenta nulla suppetant , assirmare non a sim , praesertim Cum viros doctos dubitare videam, an Graecorum ullus Jovem hujusmodi cognomento coluerit,

Q F etum M a Romanis . apud quos νουI VIctori aedes dieatae . dc conditae sunt : Ine . Qu. Fabius Maximus Ruli Ianus Consalau. U. C. 4ς9. aedem Iovi Victori. Doliaque Hostium cum vovisset ad castra Samnitium perrexit, inquit Livius cabe eidem Iovi Victori pau- eis poli annis . anno scilicet 46 . votum aliud vovisse L. Papirium Cum forem ibidem Iego O : In ipso discrimine . quo Templa Diis Immon libus voveri mos erat . voverat Iovi Victori , si legiones hostium fudisset pocillum mus . prius quum Temetum biberet, sese facturum: Haec vetustissima, quod ego sciam, Vovis Victoris apud Romanos monumenta stant. Aedes , quam Fabius voverat . in Palatio Urbis regione X. fabricata est P. Victore referente . aliisque Romanae Urbis Topogra- p his consentientibus . Quo anno fictum id sit ignora . Idibus Aprilis 4icatam fui de ex ovidio co didici. occupat Aprilis Idus ravnomiae Victor piter: bae illi sunt data Templa die.

Lapides Iovii Victori diciatos bene multos apud Gruterum allasque veterum inseriptionum colle tores invenies. Numi etiam Romanorum Imperatorum Iovem exhibent victoriam gerentem eum epigraphe Iovi Mictori r eorum nullum adhue inveni anno vulgaris aerae Lxxxv. anti qui rem 3 occurrit enim primum hie typus, ct epigraphes in ianinis mitiani apud Mediobarbum eiusdem Consulatu XI. percussis. a Ηori οὐ iri

Dici lib. M. Q Tristan. l. e.

37쪽

Ion e : F ee u's, que nouι μυοπι, qu iis ι'Gens eu-teno fur eelo de a nouos . Jovis Tropaei templum apud Lacedaemones memorat quidem Pausanias sa . Tropoei Iovis aedem fecerunt Dorienscs bello superatis , eum oliis Achaeis, qui iuue Laconicum fotum tenebant , tumiasii etiam Amyclavsbur et Jovis hujus simulacrum , vietoriam gessisse, quod putat Tristanus , neutiquam Pa sanias do et . Verum enim vero Nicephori Iopis templum , apud Spartianum in Vita Hadriani , invenisse se putat Casauhonus b9 οῦ habuis autem , Hadrianus, stra sumptionem Imperii mox futuri , ex Fano quoque Nicephori Iovis manante respous , inquit Spartianus' At ego

Salmatio assentior, qui Optimorum Codicum auem ritate, Vosii Nicephorii legendum monet scu , ut nulla dubit 1-tio lit , quin de Nicephorio oppido capiendum sit . Jovi scilicet ex loco, ut alias contigit se docui . cognomen actum est , non loco ex Jovis Cognomine inditum no men, ut Casaubonus volebat. Nicephorii porro nomine illuit res apud veteres fuere Fluvius, qui Tigranocertam praeterfluebat , TigraNocertam, inquit Tacitus cM urbem copia defensorum ct magnisudine moenium validam: adhaee Nicephorius amnis haud spernenda Iatitudine , partem murorum ambit et ejusdem nominis Mesopotamiae

Urbs fuit, quae deinde Constanἔina, si ve Consantia ce)di ista est. Nicephorium appellobatur, inquit Stephanus f

Consontina, Urbs circo Edessam, authore Uranis . Ejus dem meminere birabo, Plinius, Ptolemaeus , atque Isidorus Characenus ta) , quorum Isidorus, ct Plinius urbem ab Alexandro M. Conditam tellantur : In sicinii

Euphratis , inquit Plinius , Nicephorium uti diximus, quod Alexander Πι ς condi propcer Ioel o oraunitatem et Miror porro cur id a beleuco faetum scripserit Froeliis chius : Seleuet victoriis Nicephorium in Mesopotamia , is Armenia Nisos Iis nomen sumpsere ch . Ab Hadriano Imperatore Romanorum Colonia facta est , huic enim tribuendum censeo cum Harduino i) Hadriani ipsius num um cujus in aversa parte lego COLONIA. NICEPH. CONDO

38쪽

COND. Colonia Nicephorium Condita . Typus numi Colonum exhibet boves agentem . Hunc eumdem num umeum protulisset Mediobarbus legit COLONIA. NI C. PH. COND. eumque Nicopoli a Traiano ad consuentem Iatri , & Danubii conditae tribuit. At quid illae literae ΓΗ. sibi velint, author non docet ; Assentior igitur Ha duino legati NI CEP Η. ἐκ mimum Nicephorio Mesopotamiae urbi cum eodem tribuo . Extat alius ejusdem urbis num us apud Harduinum Graece inscriptus Ni ΚH-ΦOPION, cujus antica pars Gordiani Pii caput, pollica Jovem cum victoria, & sceptro exhibet. Jovis Templum in hac urbe fu i sse, ex qua ille Nieephorius quemadmodum ex Larisa , tar Isaeus dimis sit , multo sane probabilius; hic etiam fortasse oraculum , quod Hadri Mno futuri imperii Indicia praebuit. X. Quamquam non longe a vero illum ego iturum arbitror , qui Nicephoria Iovis oraculum , S templum , prope Pergamum statuat , in luco Nicephorio, quem Eumenes Attali Filius , Athenael frater , conseverat , ut author est Strabo a r Bie Urbem adorvsvis Pergamum , ct taeum Nicephorium consepit : Umbrosi nc moris recessus , ct horror sedes oraculorum ido. ne a videri profecto possunt . AC templa quidem eo in

phorium vastavit , Philippus nempe Macedonum Rex, luco penitus exciso, eversoque Septo , multaque ibide

preciosissima templo solo aequavis r ex his fuisse , cui Nicephorium nomen foret ex Diodori excerptis disces e Fauo quin etiam in suburbanis Pergami sita evertit, idem Philippus , NisepΘorium Aprimis omni amaratu infractum et atque iterum d) , Prusias, Rex Bilhiniae , consilio , oe capiendi Attali frusratus , Nicephorium subi si Pergami moenibus situm vosiore eoepit, ae templum quidem ipsum disiurbavit . Utcunque se res habeat , JOvem N φορον, ut illuc redeam , unde digressus fueram, coluit se Graecos, eoque titulo cognominasse , nulla sitis Certa documenta docent . Nim quod Liebetis ceὶ Nicdeum Jovem, cujus meminit Livius Perseuι . . . . C a OLO

39쪽

altero diem ad Templum Iovis quem Nicaeum vocant, posuit easba, Victorem esse velit. non satis persuadet, cum ex loco deductum cognomen esse possit. Ueris mi- έM Hyg-Fab.18s. liora fortas Ie asserri ex Hygino possent , qui co) Hirpomenem Victori Iovi in Parnasso sacrificasse scribit. Hanc , Atlantam , eum in patriam redueeret, oblitus beneflcio Ueverit se viesse , grater ei non egit. Irata Venere , in monte Parnas , eum seris aret Iozi Victori , cupiditate incensus oe. At nolim unius exemplo gentis universae morem consuetudinemque firmare . Illud etiam accedit , quo non invitus in sententiam Tristant addu. cor , quod Iovem Uictoriae sigillo , ab iis etiam cssi-ctum videam , quos Iovem alio cognomine insignitum coluisse certum est. Unus exemplo sit Olympieul, quem supra Commemoravi , in Europa , atque Atia, atque ubicumque Graecorum Coloniae fuerant illustris inprimis, ac nobilis. Ex quibus illud non temere statuere mihi poL se videor Trallianos , ut Iovi suo Uiastoriam dederint, illum tamen Nι ψόρον nequaquam Cognominasse .XI. At, si quis, ut in re maxime obscura, Conj cturae locus sit, Trallianorum Iovem , eorum saltem, qui in Caria fuere , Lari uel cognomen habuisse arbitror. Neque id temere omnino. Cum enim Argivi Tra itum conditores Iovem cognomento Lar seum venerati maxime sint , & Iovis Larissaei Templum Larissae Amέ, Pausan.lib.ti. givorum arcis fuisse testetur Pausanias cis) r in extrema cree , eui Larim nomen , aedes es Iovis eognomento Z risei r quid esse unquam poteli similius vero , quam Argivos Iovis hujus Lari aes cultum Argis secum in Cariam detulisse & Trallibus statuisset Metropoleων numina in Colonias saepe transve 'a , cum veteres Scriptores tradunt, tum luculentissimo numorum teltimonio discimus . Nec leve indicium , quo populorum origi nes discas Dii saepe sunt, quos iidem venerantur. Ple M Ivae en Adi rigue Coloni, inciuit maChterus seo, quamvis extra nas, Num c toti flum dedum , solebant tameti conditorum for insituta sequi . eorumque sicut linguam , ita etiam ritui di faera secum transferre et nonnunquam etiam nomen,

40쪽

ct ininnia fersare , ct ad pseros transmittere . Itine Dii communes , ct ZImbola communia plerumque suns

patriae antiquae iudicia, etiams nomen ea occultare videatur . Haec machi erus . Hinc Teneates Tenediis c

gnatos fuisse, ab Aeollinis cultu apud utrosque simili , deduxit Strabo : Videtur etiam coguatio quaedam eum Teneatis esse Tenediorum a Tene Crani stio, ut Arisο-xeles tradit , magnumque ejus argumentum , Apollinis cultus apud utrinque i mitis praebet so) . Neque hic praetermittendus Metrodorus ille Trallianus , quem Iovis Larisaei Sacerdotem fuisse , ex Strahone supra docui; Hujusmodi enim Sacerdotio, non leve conjecturae huic meae pondus accedere, facile quisque videt. XII. Sed ne ego ineptus sum , qui de Tralliani Iovis cognomine tam multis disputo, cum illum δελ- PATION Trallianorum numi aperte nominent Numus est in Musaeo Britannico b) , Cujus adversa pars seni lenia exhibet protomen laureato capite hujusmodi cum epigrape ZEYΣ ΛΑΡΑΣΙΟΣ ' ; pars vero aversa Bacchum nudum, ct stantem proseri, dextra uvae racemum, sin. Cantharum gerentem his circa caput literis TPAA AI NCN. Habes igitur , quod multis quaerebamus Tralliam ni Jovis cognomen. At quid nova naec vox δεαρασιossatque hoc primum in num o quod sciam, inventa. quid inquam sibi vult 3 An regionis loci ve ignoti nomen e litan duplici eκ voce compos tum elogium t Jovem visum noVeram sane, cum apud Stephanum legissem sc): Assur oppidulum Cretae , insidanus visus vocatur . Hoc enim nomine Pupiter ibi eolitur , ct Templum Iosis Mi essantiquiu mum : Αt Iovem Larinum nunc primum Ru dio . Halmius, qui numum vulgavit, A se Regem V

ce illa designari Iovem , suspicatur M : Non Drobe fors ii inmissato di questi estieto Rex Mae; perche mi

ri eordo d'aver Ietto, ehe Lar Anseapa in lingua Etrusea Re o Signore λ Αt fallitur vir doctus . Ac primum quidem eorum falsi opinio est , qui eo Ausonii versu se . Tertia opima dedit spoliatus Aremorial Lars,

SEARCH

MENU NAVIGATION