Sabaudiæ Respublica et historia

141쪽

H r s Υ o Rix A. protinus jubet. Ili fortunae eoruniariuierin , receptos in aedes suas,laqueis sub latis, accurate dc liberaliter, praebitis etiam epulis, habet, dc senis deinde sing los nobilibus aureis vesteq; donatos, e tr3 castis,praesidio ad ersus militum timi trias adhibito, deduci curati Ioannes Viennensis praesidii Gallici praefectus, caeterique duces,in Angliam pecunia r dimendi captivi abducti sunt. Oppidani laribus sortini'; omnibus relictis cum Ogulis vestimentis,cultu quam maxime miserabili, alias quaesituri sedes, post cibum captum oppido excessese. Triste profecto, & cui a multis retro saeculis, nullum in Christiata orbe hoc simile visum spectaculum. Pari periculo, at impari praemio, primi posti emique civium eranti, hoc in Galliis beneficii comcessum, ut caeteris omnibus praelari sita enim rex jusserat in ad vacuos posses ribus honores dignitatesque eveherentur. At miserrimae plebeculae non eadem p blice habita ratio. Multi privatim exto rium domo penatibusque miserati ς sum , sitis eorum inopiam secultatibus sublevarunt. Dedi ne Calesio, undeciamo mense quam Oppugnari coeptum ini,hunc in modum potitus Anglus, tribus tantum extrema aetate ex veteribus

retentis incolis, lacrifico nimirum, oc

142쪽

s A B A V D, I AE. Ity duobus qui jurium consuetudinumque loci gnari erant,novam protinus Anglorum coloniam in eam urbem deduxit. Triginta sex ex opulentissimis Londine- sis urbis mercatoribus, praeter ingentem aliorum hominum squi magno numero, quod plurimis maximisque locum ibium rex immunitatibus juribusque donarat, accurrerant multitudinem, cum familiis suis universis eo loci commigrarunt. Annis fere ducentis & duodecim

Anglis Calesium paruit; donec tandem Franciscus Guisii dux , sui saeculi ducum non postremus, flexo sub anni millesimi quingetesimi quinquagesimi octavi principium , praeter mortilium omnium e

spectationem , ab eo quod instituere simularat,ad locum illum,opinione citius, itinere, Nieulayo dc Risbano, munitissimis,illud terra, hoc mari arcendo hosti propugnaculis,dc arce tandem ipsa,summa celeritate lino, non consulto in re tali opus esse ratus in expugnatis , Dum fortium nobilem Anglum, loci praes ctum , quibus ipse vellet confrionibus inter quas ut Angli omnes oppido abiarent, nam idem olim Angli iactitarant deditionem facere coegit. Tentarat quidem eam ipsam rem, faeculi quod proxime hoc nostru antecessit, anno XXXV I.

ingenti Burgundiae dux Philippus con tuae

143쪽

. tu apparatu pae: & magna eum victoriae xenebat spes.sed cum milite Flandro qui tumultuario delectu eductus, diuturnio- Iris impatiens morae, domum redire gestiebat, neque imperio authoritateque, neque gratia, precibus aut precio in ossicio contineri poterat in quia plus illi mo- lestiarum quam cum hoste ipso erat,ol, 'fidionem, prineeps laudis glori que avi- dissimus, cum summa animi aegritudine, solvere coaeius fuit. Duodequadraginta trost annis Alberius Austriae Archidux,

Rodolphi imperatoris frater, Belgicae ab iHispaniarum rege Philippo praefectus, i lcum inferendo Anglis bello oportunum maxime locum illum esse animadverteret, eadem qua Guisius dux simulatione celeritateque usus , inceptoque suo o cultato, haud diu admodum obsessio,. singulari sortitudine, mortalibus omnibus admirantibus , saeculi hujus anno ac C V I. suae fecit potestatis. Res enim trepidae, metus ingens , malum imprΟ- visum oppidanos uti deditionem facerent coegere.. De , adeo eo nomine Comite

septimo. Α Madeus septimus eo nomine, Saba diae comes duodecimus, Ruber diru, ctus , aratis anno vicesimo tertio Am, .

s deo

144쪽

deo patri succedit. Cui postquam justa

magi ifice more recepto secit, Theodorico Marchioni Montisserratensi, quod Yureenses ille & Cortvayeos adversus absentem concitasset, bellum movet, subditos'; illos, sumpto de cohsciis su plicio, arceque Cori ya deleta, in o cio continuit. CumSedunensibus ob puI- sum episcopali sede Eduardum Saba

dum Philippi Moreae principis filium, gravi quoque gesto bello , Eduardum,

siauno urbe expugnata, arcibusque illi imminentibus Moria & Turbillone d ditione captis, pristino loco restituit. E-jus quoq; succestari Humberto Filliensi rebellem Valesiensem Sedunensemque populum , sumptis in Guyeri comitis qui praesuli patruus avunculusve erat gratiam armis, parere cogit.Qui post P radinum Taboetumque ex profesta historiam hanc tractantes, de Sabaudicis obiter scripsere rebus, nulla posterioris hujus rebellionis facta mentione, prius illud bellum, restituto Eduardo, feliciter primo cessisse tradunt: verum illo denuo. uti ajunt) dejecto deturbatoque, cum bellum Sabaudus redintegraret , a Sedunensibus, Valesusque sub salutis a

num M CCC Lxxxv I I et .victus fugatus que supra quatuor hominum armatoru

millia amita Penes authores fides sit.

145쪽

xis H I s Y o R. I AFredericrum marchionem salusianum , ' qui fines ejus cum Nagna hominum manu populabundus invaserat , locaque jam aliquot occuparat, saniora protinus capere consilia coegit. Nicea inde Ins . brumque principatu, a civibus ipsis ultro delato, sine caede dc sanguine potitur. II . dicto siquidem in eam rem concilio, Cia opinionibus inter se populus Niceanus, cui a Ladisi rege Neapolitano destituto rectore opus erat salii Lancelatum Durassium fuisse, & Niceanum populum ab eo defecisse scribunt variaret,& circa consilium eligendi successbris , in plures sectiones scinderetur , plerisque ducis . Genuensis,alus Delphini Viennensis, no- nullis Virtutum comitis imperium c . pientibus, Ioannes tandem Grimauit Bueli regulus i qui privatae gratiae aditum apud Sabaudum quaerens, Sabaudulo Se potentissimum , cujus unius virtute . adversus mortalium omiiuna injurias iacile tuti forent, caeteris omnibus pra ferendum censebat partim consilio , partim piecibus evicit, ut millis ad S baudum legatis, sponte sua in ejus diti nem imperiumque concederent. Idem di Loziersii 5c vallis Srurianae fecerunt incolae, & boni fidelesque semper mam ere. Sed rebus ad Niceam constitutis,

duellioque provinciae illius Satrapea d

146쪽

hato, cum Omum reversus Amadeus, ad venarionem c quo se exercitii genere frequenter curarum vacuus oblectabat denuo rediisset, oblatu orte fortuna aprum, vehemerius, admisis equo, dum persequitur, in terram, equo cespitante, prolapsus , grave in semore dextro vulnus accipit: quod dum negligit, uxoris que, quam gravidam tum fecit, nihil minus indulget amplexibus, gravi correptus morbo , vulnere debilitatus

paulo post medico qui ex Africa Bolabonium ducem comitabatur, nequicquabene sperare jubenteὶ calendis No kmbribus, anno taculi ejus xcv I I. mori tur, dc in Allecombano monasterio sepelitur. Plurimis barbari illius circumforanei medici suspecta vehementer fiades fuit corruptumque eum existim bant, quod dum caput Amadeo raderet,

pellem locis aliquot incidisset, eaque ex ulcerationi illi adhibuisset medicamenta quae deteriorem indies Amadet valet dinem facerent, Uimet Amadeo pessimi scelestissimique medici perfidia perire se subinde clamitante. Sed comprehesias ille,& ex vinculis causis, dicere jus sus, ita sese expurgavit, ut nullius convuctus sceleris Sabaudia decedere juber tur. . Otto quoque Gransibimus , primae inter sabaudos nobilitatis, celeratae

147쪽

inadeo comiti mortit auspicinae haud caruit, quod medicum illum in Burgum diam curasset deducendum. Sabaudia itaque, Gallia , Burgundia. Dermani que exulare coactus, in Angliam con sessiυ

NAtus anno 4 virgineo partu M cecL X X X. I I I. . sit'perstite adhuc avo

paterno Amadeo sexto, Amadeus qui ejus nominis octav dictus fuit', Ani, deo patri saeculi illius anno es c v I I , divi Mauricii accepto annulo succedita Sed patrem puer quod Messisset, Bona Biturica matrona optima prudentisim maque filii & totius simul comitatus curam in se suscipit, altercantibus nequi quam de ea inter se Bona Bbrbonia pueri avia Ludovico Sabindo Moreae principe qui sororem ejus uxorem d . xerat in & comite Genevensi, qui una cum Philippo Burgundiae duce s cujus summa tum apud Ompis ordinis homines erat auctoritas 3 & pueri tutelam de comitatus ipsius administraxionem ce tatim ad se ornnes trahere; sed prae cael 1is Bona Borbonia, quae in suis manibus Mepotem educari convenire affirmabat.

Ea res, stamineum imperim serisque

148쪽

aversistibus, maximis deinde dissidiis

divisionibusq; occasionem praebuit. Neque antequam principatus in se curam Amade maria Burgunda, quam imianti halantem parentes desponderant. uxore dum transbilisset, tumultus illi Conquievere. Postquam enim principis

per se munia obire coepit, tam gratum acceptumque mortalibus omnibus ejus fuit imperium, ut nemo esset subditoru,

qui non felicem beatumque tali se primcipe praedicareti paribus quippe inter se

lanitate gravitateque earn potentiam ita moderabatur temperabatque, ut neq; s cilitas contemptibilem, neque serinid bilem odiosumve faceret severitas. Scribit Gulielmus Paradinus c obiter enim id annotandum hic putavi; ut qui divinunobis Numen gravitex videma offensum, eam ipsam ejus placandi, nisi malis nostris immori velimus, viam tandem aliquando, quam populus hi ineamus maximis sub haec teFpora Italiam vici nasque regiones vexatas suisse calamita tibus , maximis amictas miseriis, dum gravis hinc pestilentia subitaeque mor res, illinc civilia infestissimis exercita o diis bella, dc ecclesiam foede deforma tia passim grassantur schismata, quq Omnia dirus rubescensque cometes,Vistque

paulo ante coelestes seces magnarum I sem

149쪽

Λ o nisaeo ILIA; semper calamitatum pr nunciarὶporter .deraant. His avert enclis ab irato immissis plagis Deo, iratoque Numini propitian-ὰo, cum supplicationes in urbibus oppia disque, dc per sora omnia conciliabul que essent indictae, immensam mortalia xivitates oppidaque in alba passim veste

Ercumeuntium , & vicina adeuntium loca,videre erat miltitudinem perduellionisque divinae arcessebatur , quicunque eo sumpto habitu caeteris se non ag gregasser. Ex panno lineo albo ea facta ruinis, ad imos defluebat pedes, faciemque ex eodem capita velabant panno. Nullum pex, liniversem Italiam Pede- montanumque agrum hominum erat genus , nulla aetas quae illi se poenitentiae generi sponte non obstrinxisset. Inced .bant eo passim tristi habitu proceres sceaminaeque principes, & reliqua utriusque sexus nobilitas universa: incedebat pii si senesque: incedebant nuptae innuptaeque: incedebant deuique propiore etiam religione, episcopi praesulesque , & reliquus clerus omnis: neque erat quisquam

qui praecipuum sibi quid in hoc rerum

satu arrogaret,aut ab hoc se vitae genere Himi cup et. Erat quippe in pari com- munique calamitate, par omnium imous ; par quoquescelerum, quibus divia tniaale Numinis iramProvocarant, as

150쪽

. SABAVDI AE. rs Imirabili dc hactenus per Italiam inaudito poenitentiae genere, detestatio: adeo ut mensibus totis tribus, quibus piis hi- sce actionibus fuit immoratum placando Deo, certatim 2mnes odiis.inimicitiis lpositis,cultu,qui inter omnia vilitate ne tabatur, incumberent,litesque dc Qxensis

strepitus omnis toto eo tempore, tanquam religioso, cessa ei. Sed ad instituditum nunc redeamus. Diximus cum de Amadeo ejus nomitiis quarto scriberemus, equites idalitii Ioannitani, qui in Templariorum equitum bona successerant, illum ipsum Amadeum, quod ejus potissimum singulari Brtitudine , Rhodus insula una cum urbe in Christianorum concessisset potestatem, aedibus iis, quas in Lugdunensi urbe Templarii possederant, naste. Eas ipsas aedes, Saba dicas ab eo tempore appellatas, Amadeus tandem hic in divi Petri Celestini cujus paulo ante in divorum relati numerum, memoriam roligiosissime colebat gratiam 2dalirio Celestino , quod illa tem pestate cepit, arat, Ludovicoque imperat filio,ut aedem eo loco sacram, pauculis , quos eo evocarat monachis commodam exstruat habitationem. Cςterum

quem aureorum septuaginta quinque annuum monachis illis reditum Ani citia hic constituit, magnum hic, sud 'I a vici