Sabaudiæ Respublica et historia

51쪽

beneficio comes, Thomae Bonifacitque 'comitum, illius filius, hujus patruus a que succestar, princeps stat brica virtute clarus, dc ob strenue sortiterque ge- stas res. par Carolus Magnus vulgo appellatus. Taurinum, Bonifacii comitis indignam &Taurinensium perfidia festinatam mortem uti ulcisceretur, gravi Prementi obsidione, per misis ad eam explorandam nunciatur speculatores, rei frumeneariae penuria oppidanos hin nus haud laborasse mirabatur quippe ' unde tanto tempore arctissime obsessis , commeatus si1ppeteretin quod secti nava- les supra ducenti,grandi illecti arre,par tum ad Padi fluminis ripam ab Astentabus commeatum, doliisque aliquot squet inter se concatenata justo libramento ita temperarant,ut superfusis fluctibus com . dita, . neque subsiderent imumve pete- ent, neque hominum paterent conspectu inclusum, Taurinum, plerisque secundo ea flumine sub aquis ad se trahen- tibus, protrudentibus autem a tergo clateris , deportare essent soliti: urinandi quippe periti homines illi, procul hostium conspestu aquam subibant, occubim; lapsu ad urbem usque penetrabant, per fistulas tubulosi e quosdam aerem

haurientes.Quod cum vicissim illi & per intervalla, ne deprehendi stam posset,

52쪽

sacerent, facile disp6sius per omnem ripana stationibus, Ῥῖ pr tereuntes na Vesobservarent, impositum fuit. Illis enim exstanti supra aquas fistularum hujus modi conspectus, defixorum a piscat ribus, quibus scaphae alligarentur, pes rum stipitumve, ex longinquo praebuit imaginem. Sed ea tandem fraude detecta, strato protinus super flumine illo Ponte navali, maximisque, qua maxime flumen patebat squς modico inter se distabant intervallo actus trabibus,impo talidae in urbem annonς facultatem hosti Petrus comes ademit. Quo facto cum in sitarn protinus potestatem locum cum toto illo tractu redegistet, de consciis necis Bonifacii comitis , grave suppli- , cium sumptum fuit.Maxima prςsentium curarum parte ad Taurinum squam ille urbem, aliquanto tempore post, sim mo imperatoris beneficio, ditionibus suis adjecit in liberatus comes, convertit animum ad vindicandas injurias eorum, quorum in Vauigio selo a duce Cho- mingemio agri vastabantur, pecoraque passim abigebantur. Erat is, quem non postremi inter Germaniae proceres nominis principem, Imperator Alsonsum hunc esse crediderim, cui de imperio cum Ricar Anglo certamen erat quod

Salassios Veragrosque , imperio sub

iectam

53쪽

3 Η i s re o 'R i Ajectum populum, eaeso quem ab anteces 'sere ejus acceperant pi efecto, Sabaudis , parere principibus Petrus comes coegimset, graviter ferens, provinciae illi gube natorem tum dederat: cui quod ad uraxium dominium jus praetenderet, eorum locorum expugnationem cordi an te omnes futuram existimabat: neque

enim illi gravioribus tunc impedito negotiis bello illi vacare erat integrum: in veragros itaque cum universis prosectus copiis Sabaudus, Chophingemium, Chillonium, in Vaulxio tractu sitam arcem, negligentius, & nulla castrorum servata forma obsidentem, celeritate silentioque summis usus, improviso opprimit, ocmilite ejus sere omni cari, capit. Capti quoque cum eo Nydoinei, Gruyerei re Alberini comites, Granssentque, Mont-

nastae. Eo laetus successu Sabaudus, Mon- vio expugnato, Vinixio mox, univerique Aventico, dc caeteris ad lacum

Lemanum oppidis castellisque omnibus inter quae Rhomonum dc Iuerdonum vi partim,partim deditione potitur. Inde captivis omnibus ad se adduci jussis, singulari erga eos usus clem.ntia, omnibus

ignovit, ejusque, quod pro redemptione pendere debui sient, gratiam ea secit legent Sabaudicis proceribus suam jureju-

raudo

54쪽

-- .

rando obstringerent fidem illisque fidia

se obsequentesque in posterum clientessituros promitterent. Chophingemius juri omni quod ad Haerium agrum c5 petere sibi affirmabat, pro se posterisque suis, in Petri comitis ejusque succest, rum gratiam in perpetitum rencinctaret, Gruyereus & Alberchi comites, caeter que viri illi nobiles, iurisjurandi, quo Cli iungemio, Vaulati dominii ergo, erant obsti icti religione, soluti essent.

Vrebat vehementer comitem Genuem

sim tot clarus victoriis Sabaudus. Ex ejus' itaque in Angliam sEleonoram reginam sororis saae filiam uri viseret in professi absentia, in occasione,spari de momte ejus scrius se rei certa habere indicia passim jactabat rumore, Vmixtum populum, quorundam ex nobilitate , quos donis pronussisque corruptos, in partes suas pertraxerat ad eam rem usus opera, ad rebellionem concitat, & Sabaudi pr sidio castellis aliquot, in Genuciuis selisitis confinio, dejecto, suum uti intromittant, author est. Arces linebat duas in Vinixio tracta, Claesium nimirum lcROveum: qui in iis erant praefecti mili resque, magnam undique locis finitimis,

uti erat imperatum, intulere vastitatem, multosque mortales cum pecore de alia Prx late ere, caesis gravique astectis in - C α

55쪽

3s H i s o R A 'iuria, quotquot ex Sabaudi subditis, negotii alicujus privati caussa, iter illac facerent. Horam omnium apud Angliae regem existens, certior factus Sabaudus, taxo, inquit, sciat sentiatque si permittat Deus) Genevensis, vivere adhuc Saba dum, impetratoque ab Anglo rege pedicum millium quatuor pro mensibus sex subsidio, in Sabaudiam, trajecto Ocea- no, continuatoque die ac nocte itinere, redit, adventusque sui, praesensia haud Mpinata, pr venit famam. Divissi autem protinus milite, Cleesium dc R eunt; uno simul tempore, hostem uti diluc ret, obsidet. Sed ejus se paulo post obses sis votivitati permittentibus,de praesecto utroque sumstum supplicium, caeteris impune abire permissum, In Genevensis'. inde comitis agros tota belli conversa mole, cum inter Geisium bt Nyonem . vicos prauio Sabindus Genevensis'; im ter se decertaturi viderentur. Burgundiqtandem Matisconensis'; comitem squOxum ipsorum magnopere intererat eam. Controversiam componi in singulari st dio, pax inter eos facta fuit, ea lege ut Sabaudo Genevensis , pro factis eo bello sumptibus, ingentem pecuniae reprae- sentaret summam, utque captas paulo re Cleesium & Rou eum arces Saba

das retineret. Dimisib per eam, pacem

56쪽

s A 8 A v v I AF. y utrimque milite, peramoeno ad Lem num lacum loco urbem, quam Marge- sum appellavit, & arces ad haec in Viei nensi selo quatuor, ironam, sancti Andreae,sancti Georgii,& sancti Saphorini quam divi Sampsonis appellant Sabaudus condit. Ita Germaniam inde ad Ricardum Anglum,qui λroris ejus Be tricis filiam sanciam, Eleonorae Angliae

reginae rorem, uxorem duxerat, cui-

quo imperio cum Alsonse regeCasleu

tae contentio erat s errat quippe Paradi-nus qui Alsonsiim tum sublatum, Ricardumque selum rerum potitum scribit; Ricardo enim Alsonsus superstes sucit 3 prosectus, cum Sabaudip Mauriema que intuita fidem suam Ricardo talὶquam imperatori opstrimcisset, in Taurinos, Veragros, Salassios Vaulxiosque plenum merumque pro se posterisque suis imperium ab eo obtinet. Miror Antonium

Simmorianum qui Sabaudiae historiam

Gallico conscriptam idiomate ante an nos octuaginta in lucem emisit in scrib re, Petrum hum ab Ot ne ejus nominis quarto, beneficio hoc fuisse affectum: cum in confesso sit, Petrum anno demum salutis M cc Lui. ad comitatum pervenisse, Ottonem asem imperatore multo tempore ante, taculi nempe illius anno decimo octavo mortalitate inter

57쪽

38 Hrs TORI Aceptum. In Sabaudiam ex Germania r versus Petrus comes, longo molestoquet conflictatus morbo, anno tandem post

natum Dominum M cc Lxitia i . in arcet

Chillonia, naturae concedit, postquam fratrem suum Philippum, Roma u ue, ubi majorem partem fuerat, accersitum,

homine alioFi ecclesiasticum, sed nubiis sacerdotii evinctum insignibus,bonorum suorum omnium & ipsius quoque comitatus instituisset haeredem: C Am tonini Pii imperatoris inui moririum fortunam auream in principis cubiculo poni asservarique solitam, ad M. Ant ninum philosophum succestarem, tanquam futuri imperii insigne transferri

jusserat & Vitellii qui imperii positurus insignia assistenti sed aspernanti consuli,

exsolutum a latere pudonem, velut jus necis vitaeque civium reddidisse scribtitur , exemplo divi Mauricii annulum

quo a monasterii quod in Veragris fiatum , cum populam illum Salassiosque 'fratris sui imperio subjiceret, abbate suerat donatus in hactenus apud se asserv tum, futuri imperii tesseram symbolui que tradi imperavit, ea lege ut sita enii' facturum se promiserato eum ipse gest ret, & successbri suo gestandum qua diu viveret relinquerer, qui dc quotquot 'post eum in Sabaudia essent .imperaturi, '

58쪽

. eadem illa conditione uterentur; ita ut futuris deinceps comitibus omnibus in- . vestiturae sita cum vulgo mihi loqui li- ceat in in posterum serviret loco. Scribia tur idem olim & magnus quoque sectitasse Alexander. Qui moriens, postquam interrogatus cui regnum relinqueret, ei qui optimus estex, respondisser, circum- .serens oculos, ex allidentium amicorum

turba Perdiccam delegit, cui detractum digito annulum t quam optimo dc qui sibi succederet dignissimo Gadidit. Coimitantiae filiae suς nam qui improlem o siste riunt, mihi Mi videntur) Guigoni Albonio nuptae comiti, quam In comitatum succedere ipsus et vetuit, quod Salicae id Voconiaeque r pugnaret legibus , quae stamin s ab illusti tum domnniorum arcent se essione J pr ter legata, sed ea maxima amplissimaque, relia quit nihil. Hustissimum mitissimumque dominum nobiles juxta ignobilesq;lux

ire, editoque in ducendis exequiis moeroris quodam certamine, majorum in Altςcombς monasterio monumenta inr

tulerunt.

Philtho omise ei nomine primo.

P ξπo Oilippus stater, Mauriciano

59쪽

gundi ut Fidam opinantur) ab uxore ruit Palatinus,pacis artibus quam militig major ἐκ clarior, atque ad eam functi nem perquam idoneus , si illi vitae generi jam pridem, Lugdunensi Valenticisque episcopalibus, dc aliis aliquot ecci fasticis conspicuus dignitatibus squas siduciario omnes iure, Commendam ainpellant, possidebat renuntiare yisus non fuisset. Statim enim ut sanctius illud a gustiusque vitae genus deseruit, uxoremque duxit, omnia illi retro & in pejus

fuere coepere. Continua illi invaletudo cum esset, capta hinc pomoeria sua proferendi occasione Bernates Friburgem

es que, & quod quia belli insolens in a

mis non assiievisset, injuriae oportunus videbatur, cum Rudolpho Hil,spurgensi imperatore qui Helvetiis bellum tunc neque infelici successit, intulerat 'foedus seciunt, Sabaudoque loca aliquot, sibi

finitima, Partei cum arcem inter haec, ab imperatore adiuti, adimunt. De qua injuria graviter apudPontificem questu, Aes, .cum per colloquii quod Laus nil interPontificem Rudolphumque imperatorem habendum erat, Occasionem, Pontificem apud imperatorem caussam suam acturum sperasset, nihil ab imp ratore aequi reportare pomit. Qus eum xes vehementer torsit, morbumq; auxit:

60쪽

quo decennio sere toto M agitatus, finem

randem vitae anno salutis M cc Lxxxν

implevit. Vivus bona sua inter Thomae. . fratris sui filios, Thomam, Amadeum re Ludovicum partitus, Amadeum aetate medium, quem non pudendum poenin ' . tendumvi comitem Sabaudis fore cense- bat, Thomς natu maximo, pr clara Mus indole, amore, quod a pueris eum e ducasset, impulsias, praetulit, & in proximo sibi fastigio collocavit, Sabaudiaeque. Comitem, etiam se vivo, Mauriciano . illi annulo tradito ne statres scilicet ejus adversus supremam hanc suam voluim , ratem, se mortuo, moliri quicquam possi . . sent) haberi, pecuniamque, ejus quς -- - ε. men proerret, cui voluit: Thom a l tem quicquid ejus avus patrumq; Petrus . iii edemontano occupassent principa- l tu Ludovico Baronatum Vaulaium & 'in Bie eoisio Veremollaque selo arces aliquot relinquit. Caeterum cum Thoi mam aetate priorem, par nobilitare dc hac etiam dignum sortuna, nisiAmade potior visus fuisset, graviter admodum .

t ferre intelligeres, fratrem sibi a patruo, quem neque verbo neque iacto ullo um quam laesisset, pr latum; supremis cavit .

tabulis, ut quicunque ex tribus illis se tribus donata sibi parte non contentus,

testamentum suum s judicii sal doc