Thomae Linacri Britanni De emendata structura Latini sermonis libri sex, cum indice copiosissimo

21쪽

DE PRO NOMINE.

p flexa ca Mindiuiduam maxime essentiam significat, sine ulla quidem temporis , sed nunquam sine definitae personae disserentia. Miter. Pronomen est pars orationis, va casibus inflexa, cem trus aliquid quim proprium nomen significat, idq; Meluti demonstratum, relatum, uel possessum, cum aliqMasemper personae differentia.

Species pronominissant quatuor, Demonstrativa, Relativa, Pasilua, ct Gentilia uel Patria. Demonstrativa Pronomina sunt, quae alivid in tuti indicatum significant. Sunt autem numero octo, , tu, hic, Ute, ille , is, O ipse: oe unum in obliquis, sui. Ex js, Ego, loquentem tantum indicalpem sonam. Tu, ad quam sermo dirigitur. Reliquorum tria Hic, Ine, Ille, tertiam omnino personam domonstrant: non tamen eandem: sed Illa , praesentem ei qui ἰοPitur: Ine, praesentem ei ad qκem inermo. Similes loci disserentias demoinrant localia ab iis declinata , Hic, inhic hinc, inbinc: huc, ikthuc. Terentias , Tusi hic sis, alitersentias. Virgilius, Per caput hoc iuro. Cicero in Antoi L. Remove pausister istos gladios.Quinque uero cum uno composito, Idem, in relativa transeunt, qrando scilicet aliquid, quod in oratione pracsit, repetunt. Vnum etiam, ine, quod alioqui discretionem quandam ab alijspersonis adnotat, trium personarum significationem repraescutat. Primae, ut in illo Virgilij, Quaeq; lse miserrima a uidi.

22쪽

o De emend. struct . liber primus uidi. Sesstndae,ut in illo Ouidis, Nil ibi resaibaria tamen issse veni. Tertia , ut in illo Terenti'. IpsusIJ fallit, baud ego. Ηοc Graeci Epit agmaticon Vocant, Donatussubie trium, quod reliquis omnibuspronominibus subiici potest ,superq; nominibus, ilim propriis, tum appellativis,ut iam patebit. Et pronominibus qui' dem: ut, IUe ego cana legam tenera lanugine mala. Cicero in Tuscu. Tibi sesii pro te erit maxima coronaicausa dicenda. Idem, Sed quia profitetur ipsi illi, qui scribunt,se neq; distincte, neq; eleganter neq; ornate scribere, lectionem me ulla dei latione negligo. Terentius, Atq; Uthuc ipsum nihil pericli est. Virgilias, a Vfontes , ipsa haec artana uocabant. Cicero tu Tusc. At idipsum odiosum est, sine sensu esse. Idem,Ex

suo ipsius animo contesturafeceris. Idem, Cum uers

perspicuusi nihil posse in eo essee, qui ipse no sit: quid

poten esse in eo odiosum, qui nec careat, nec sentiatζPropriis aut O appellativisi ut Idem, Sed uideamκs Herculem ipsum,qui tum dolore frangebatur,cum immmortalitatem ipsam morte quaerebat. Omnibus persat nis iungi poten O compositum, idem. Primae, ut Cicero, Atq; idem contendo cum ad naturam eximia, ct Secundae, ut Terentius, Tu tamen idem has nuptias pergefacere ita ut facis. Tertia , ut Virgilius, Atque idem iungat vulpes, O mulgeat hircos. Renat ex demonRratiuis unum, nempe, Sssi, Re

ciprocum i quibusdam didrum, quὸd transitu 2 tertia

persona in ipsam rursus reste tit qua ratione tertis, etiam personae merito est, quod solius eius transitum remittit. Eade rationx oe obliquos duntaxat recipit,

23쪽

De pronomine. s titique quὸd non nisi in transitu personae legitur. Sunt qui relativum putent, sed errore, cum sensum a priore non desideret.

Pollisiva pronomina sunt, qua aliquid ceu ps

dentis significant. Sunt autem quinq; , meus, tuus suus, noster, uener .

Gentilia uel Patria pronomina sunt, quae non solu natione uel patriam, sed etiapartes sectam uesignificant, ut nostras o uestras. quae ideo inter pronomina sunt posita,quod certa personae deferetia secu seruti

. GENE R A, pronominum sunt quatuor , Mascurlinum, femininum, neutrum, et commune duum. Masculinum est, quod uel marem demonrirat, ut ego , quu uir loquituri uel masculinis iungi solet, ut meus, Femininum uero, quod feminam demonnrat,ut ego, quum femina loquitur: uel cum feminis iungi solet, ut mea. Neutrum eri, quod neutrum aliquod demon-srat, O nominibus neutris iungi solet, ut illud. Commune duum ut nonras, uenras.

P ε R S ON A duplex est: alterasermonis alterasosto dilanis.de hac alibi agemus. Illa triplex est. Prima, quae rem tantu ut loquente demonstrat, ut ego. I ias nihil miri si quae verba ad ea pertinet, quae omni loquela careant, prima destituuntur. Huiusmodi funt quρrunda activoru passiua, ut aratur, arantur. Indicio es, quod talium rerum, cum per prosopopoeia finguntur loqui, no dubitant autores etia uerbis, qHai sproprie debentur, primas personas tribuere.. Secuda persona est,quae resignificat, ad qua sermo dirigitur , ut tu. Qua ratione licitur, ut tum omnis

24쪽

De uerbo. Hi exictimarent . Distat tamen a pronomine, quὸd ns

l lam in se certam personae disserentiam includit quod propriam , ut Aristarcho placet, prono linis est )s d

. Omnibus coniungi promiscue potest, unde et infinit i pronomen d ueteribus appellatum est, ad Infinitiuem, bisimilitudinem luὸd item cum nullam personam h . beat , omnibus iungi personissine discrimine potest, , Caeterum cum multis nominibus apud ueteres appellat tur , nos interim prouocabulum qui, uel relatiuu qui, i distinguentes uidelicet ab aliis, tum substantiae rela-- tiris, qualia suntpronomina: tum accidentis, qualia - sunt qualis O Pantus, claritatis causa uocabimus.

- . E R B V Μ in pars orationis , quae modis , - V O teporibus inflexa, esse aliquid agere uta, aut pati significat. Miter, uerbum in pars orationis cum tempore O modissignificativa. Verborum, quo ad significationem stinat, triai sunt genera, activum, pasilaum, O neutrum. vocis, ratione, duo, principale, ut edo: declinatum, ut Uu- rio. Terminationis ratione tria maxime, in ο, in r, , in m. Significationis pariter O terminationis rest . Lis, quinq;: nempe adtiuum, pasiiuum, neutrum , , commune, O deponens. Coinruntionis ratione duri absolutum, ut frigeo: transitiuum, ut uro. i Astiuum in quod ο, finitum, ab agente in aliud ceu patiens transfundit adtionem, trans Ositisq; ρο- tiente in nominitiuum, est agente in ablativum cum

uel abpraepositione , eundem sessum non rep Pans a te

25쪽

De emend. struet. liber primus

te publico dicendi usu, passiua uoce reddere potenia , Habetq; tres, siue gradus, e species, genera uedicere mauis. Alia enim passiuam interpretationem in omni persona ετ numero recipiunt, ueluti ea, quorum amo in rem p ditam loquela siue rationalem

recipitur, uti ut Priscianus interpretatur quae fateri pote, id, quod in sesit, ut doces, uel docet me, da

reor 2 te, uel si illa. Alia in tertia duntaxat utriusin numeri: ut e quom assio in id tantu proprie transit, quod loqui non potest.do tisiimus Theodorus, ονενεπ.γητικὰ uocat.Sicuti aro agrum et agros: aratur ager aratur agri.Nausto Tyrrhenum aequor, Tyrrhensi

aquor nauigatur ὰ me. Poto lumen O poto semiana : potatur bimen,potantur flumina. Cicero, Quo

in genere etiam in republica multa peccantur. Luc nus, Plus cineru Haemoniae sulcis telluris aratur.Ouiarius,Quot piscibus unda natatur. Haec tamen in Pr

sopopoeia primas ct secudas personas accipere possunt. Mia in tertia duntaxat singulari talem interpretationem admittunt, ut ea quorum actio in aliquid cog ta tantusignificationis transit, quo modo tertia persona quorundam,qua alias neutra absoluta seunt, Hsiuam interpretationem recipit, ut curritur stadium quanquam nihil prohibet, quo minus haec quoque ,si Opus sit, plurati ueproferantur. Tametsi Diomedes repugnat ,sed nulla nixus ratione. Cur enim non cum tantur stadia , sicut curritur stadium, dicas ζAliter, est breuius, Actiuorum triplex est ratisia Alia quae in tres personas transit, ut amo, doceo, me, te, illum. Mia qua in tertiam duntaxat, sed utrimet ' inque

26쪽

quae in aliquid c latae significationis transit , mo in quid transeat explicetur, Mi curro studium , uiuo ui

iam duram: bactenus; aftiuum est. 'in Pa dat en, quod risinitum tran 'ositis perfodi ' , ras interpretari retro a iti'a uoce possis: sic, Doce mur i praeceptore, praeceptor docet nos. Passivorum, sicuti activorum, triplex est ordo . Unus eorum, quae, a primo activorum genere ducuntur, quae omnes per .s mas ct numeros recipiunt, ut doceor. Ad quein Or- Uiuem illa quoqxe significationis saltem gratia res i rantur, opulo, ueneo, io, liceo, quae neutralia palm. silua Priscianus uocat, Graeci -τοπαλτικα. . Aliusi eorum qM 2 fecundo, quae tertias utriusique numeri . personas habent, ut aratur, arantur: quae etiam per. Prosiopopoeiam fui di Itum en) primas ct secundas refr. cipere posunt. Tertius eorum quae t tertis, qua ter- . tiam fore singularem recipiunt, ut statur, curritur, , dormitur. Impersonalia ideo di ta, quod sine patiem. libas personis i fronte expressis fere tegantur. . Commune vi, quod or, finitum abiuori , pas: morumq; significationem complesiitur , ut uene

i . Neμtrκm est,qμοδ ο, uel m, finitum, nihil ut in - tientis personam transfundit. Itaque nec reciprocam. interpretatione passivam recipi nisi sicuti paulo ante distum est. Sunt autem neutrorum uariae species, sub- . stantiae una, nempe Sumes est. Altera eoru, quae G rue.. G αὐτοειχτερα dicunt, Latini absoluta, uel absoluti-

' Mi sicutis appellantes,qubd perse sensum ab luat.

27쪽

De uerbo. 13 Huius triplex in ratio. Nam aliud imperfectum dicia tur, quo prius quidem aliquid agi significatur, non tamen absolutam perfectam ue astionem esse. Miter, Uo continuatio praeteriti alicuius,no perfectis signiscatur, ut Virgilius, Hic templum Iunoni ingens Sidonia Dido COOebat. Erat enim adhuc in opere. Et Plinius in praefatione, Et ea qua mirando non sati mur, pendente titulo inscripsisse, ut Apelles faciebat, aut Pobcletius: tanquam inchoata semper arte imperfecta. Miud persentum, quod praeteritam ab H tamq; significat a tionem, quod idem Plinius paulo infra uerbis illis oriendit, Tria tisi amplius ut opinor absolute traduntur inscripta ille fecit. 9Hoc in D ILUs communibus, oe deponentibus duplex est , itaque etiam duplici circuitione explicatum . Uterum, bo proximepraeteritum aliquid significatur , ut pransus sum. Alterum qκο ulterius praeteritum, ut pransus

fui. non enim ,si modo pransus sis, pransus fui, commode dixeris. Aliud plus quam per sectam, quod praeterisse actionem,sed res e tu praeteriti impersenti,per freti uesignificat. Futurum At, quod rem in futurum

gerendam gnificat: ut , Nascetur pulchra Troianus origine Caesar. Hoc promisiiuum modum uocarunt at

qui , quod aliquando non tam plane futurum aliquid denuntiat , qudm aliquid promittit ,seu uelle quid facere ostendit,ut Virgilius, Ibo, o Chalcidico qua

sunt mihi condita uersu Carmina parioris Siculi modulabor auena . Et Ouidius, Ibimus Θ bae, mo Irataq; saxa petemus. Huius aliud genus facit Pomponira, nempe quod exactim uocat,ut Videra, abiero.

28쪽

. ' De emend. struct . liber primus .Quanquam Donatus talia subiunctiva pro inditatiuis posita, putat ut in illis, D tam O factum, inuenerit aliquam causam, quam ob rem ethiat oppido.Et adibi, - At si pergis, abiero ego. Inuenerit pro inueniet, abiero pro abibo . Hoc genus Graeci non habent, sed Miuntur pro eo, participispraeteriti cum futuro uerbi Dm V ἐγ ναὸς ἔσηari. Aristoteles

δει χότες ἐσοπιθα. quod Latine ut saltem huc qua dret sic interpretere, Q in aliquid omni inesse monstrauit, etiam alicui ines monstrauerit. Demosthe

δεροφιλίπιπου. Videturq; ex praeterito futuro

nunum, ut interpretatis indicat: sed O diuersorum modorum commune. Indicatiui: ut Virgilius, Suggere tela manu, non ullum dextera frustra Torserit in Rutulos. Terentius, Sed si te aequo animo ferre accipiet, negligentemfeceris. Et interrogative. ut Virgilius in nono, Vnus homo, O uestris ὸ ciues undique septus Aggeribus , tantas Brages impune per urbem aediderit f iuuenumprimos tot miserit Orco ζ Subiu Elii, ut Ouidius, Sic ne perdiderit, non cessat peta re laser. Cecit. Pliad Vrsu Ero enim securior dum legam, statim; timebo quum legem. Significat enim

rit exemium, eoq; minus, quod nec simplicis in hoc modo futurifacile inuenias. Id euenit propter φο mmonpotentialis cum promiserio modo ,siue futuro tempore, quorum utroque significatur uoluntas, uel debitum, ut in modis latius apparebit. Gracinus ut in

sit r

29쪽

arnm literarum genere ta in hoc quoqse curiosius at μter tempora diuidere solebat. Nam praesens, pr teritum , O futurum ,singula duplicia fecit, hoc -- ,Praesens is persentum,utscribo: praesiens persedium Graece dicitum, u scripsit bad tenus cum Stoicis sentiens, ut ex Prisciano accipimus. Deinde βιturum imperfectum, ut scribam. Futurum exactum siue ab lurum: u scripsero.R Arsus praeteritum: imperflatui: ut, scribebam, perfectnm ut scripseram. Μ o D v s Latine cuti Graece ποπις,latiuspatare uidetur quam id quod Graeci εγ-- uocant. It que nec mirum in ueteres,qui sub uerbi appellatiore, quicquid agere,patrue significat, intelligebant,etiam participialia, uerborum modis adnsmerasse: atque ea, gerundi modumint alium fatendi,alium imperan sti appellasse. Nos cum Graecis uerbi uocabulo arctius

contra Io,etiam modum ad ἐγκλισιν contrabimus,lipsi sic definiunt, ut sit uoluntas uel assectis animi per uel consere diuise ν arui.Indicatiuu,qui alias et finied et interrogandi, faredhetpronutiativus dicitur.Imperativusiue impe di Hypothetiso,que cu imperativo mi ut. Optati Mu ue Optadi. Subluctivum uesubiugedi . Et in sumque etiam alij uerbu infinitum,Gellius Indefinitu uocat.Stoici nomen potius uerbi pstaruit, qκod nec βι- Mi ut uidetur in aliud, sicut reliqui modipost, nec uolutatis ullius, aut assentionis sit adsignificativus,c

teras Omnes Syncateraremata et Symiamata dicunt. , Nobis

uocem signidicata: ubi restius adsignidicatagnificata mea quidem sententia dixeris. Iluc Graec Latiniq; in quinq;,adsummu

30쪽

De emend. struct. liber primus Nobis alium his adiicere uisum est ; in quo in Lati

aufermonis nonsolum lepos ,sed etiam compendium , cum quod alias per debeοJel, possum est interpretat dum, una uoce dixisse liceat, ut mox Onendemus. Est igitur indicativus, qui rem ut indicatam varratam uesignificat.ut, Nospatriamfugimus. Huc et per interrogationem dubitationem 1 spissime usurpamus. ut, Quis leget haec' an in astu uenit in illa modus omnia recipit tempora , discretis etiam uocibus , ut idisorum temporum exemplis palam fecimus. Imperativus est , qui rem ut imperatam iussam ue gnificat. Huic ex persenisprima non datur, quod nimirum cum imperatio sine secunda confinere non possit, nemosibi ut loquenti commode imperet. Tem tia tamen datur, qua in absentem imperari aliquid φ' gnificetur. Nusquam tamen sine secunda consortis , ad quam uidelicet imperatio fiat. Interdum per temtiam permisso tantum significatur. Vmie permiserius

modus dicitur.

Ex temporibus uera mea quidem sententia ut

rum hic modus non habet,quod ad gerendum aliquid, opinione saltem imperantis, semper sit imperatio. Itaque etiam futuri temporis adverbiis coniungi omnibus suis temporibuspotest, ut scribe nunc, uel cras : nu quam praeteritis. non enim dicas, scribe, auiscripssetis heri. Sed nec Graeci, propria saltem uoce, futurum in hoc modo habent. Fuitq; haec uetus opinio, ut Apo

lonius ipse fatetur, qui tametsi alitersentit, mihi t

men ratione ulla non persuadet. Reliquorum temp-rum sed quod constet praesens praeteritum recipit r