장음표시 사용
11쪽
His proximi MENfons s e AsTRENfEs , seu Militares, προπαροα κcαςM , de quibus Vegetius : Menseres. qui adpodifirmum dimentiuntur Ioca . in quibus milites tentoria Agnant'. In Thesauro Novo Inscriptionum legimus; D. M.
MEN. EX. CC. IMP. Rectene, an pro libito suo notas illas C. C. in hune modum
interpretatus sit Muratorius . Mensor ex Castris aut Caserrasibus Imperatoris , tuo judicio permittam . Horum certe in numeorum cooptandos censeo binos illos Mensores nos 1 CEM , de
dedicaverat. Qui autem ex Mensoribus in bellica expediti ne nucem agebat . inferiori aevo , dictus est Primicerius, ut est videre in C. Τ. lege ab Arcadio, Honorio . & Theodosiolata A. GL Aug. Ancyrae , Stilicone ΙΙ. , & Anthemio Coss. Primicerius MENfonvM , ad insar Scriniorum , biennio expleto, agentis in rebus ultimi militiam sertiatur ' . Quid dicam istis opus esse doctrina 3 sine qua . e. iam si quid bene agitur adjuvante natura . tamen id , quia sortuito fit. semper paratum . & utile, & constans esse non potest . Praecepta a Mensoribus tenenda in castris movendis . in viis deligendis , in lovis Uticipandis, memoriae prodita sunt ab Imperatore Leone
12쪽
Sapiente Basilii Filio in Breviario Constitutionum militarium
ν πολεμοδες τακτμων συντομος παραδοσις, sive ut vertit I
hannes Cheeus de Besilao Anaratu ': quo in libro imitatus Ma ri tium domi. militiaeque strenuum Imperatorem, vocat iblos ANTuc IssoR1s . Scripsit iste, quemadmodum & Leo dedisciplina Castrensi: sed si Gabrieli Naudaeo 'fides, uterque praeceptorum succum traxit ex Onosiandri Strategetico. g. VII. De Mensere Machinario. sed quoniam omnis hic sermo noster singulorum enume .
rationem desiderat, addendus MENfoR NAc RINARIM β, cujus
meminit vetus inscriptio Saturnino , & Gallo Coss. itemque praeclarus Papiniani auditor Domitiua Vlpianus lib. MI v. ad edictum L. τεI cujus 7. T smrnsor sal in modum dixerit: Ets νεη sor Machinarius fefellerit haee actio dabitur. Hae una voce Machinarius decepti scriptores aliquot, edictum Praetoris moX relatum aptant, atque accommodant homini Machinis Bellicis tractandis occupato . Valde mihi videntur errare, & in hoc omnis est error, quod Iurisconsultos non alerint, a quibus perfacile doceri poterant. Mensorem Machinarium non esse diversum a Mentore agrorum, vel operum publicorum, sed
τον επιθετον ad alterutrum revocari oportere . Apertum Om
nibus id fiet legentibus Guillelmum Budaeum in adnotationibus ad Pandectas ', quem sequutus est pereruditus Gerardus Noodi, hoc titulo . Mensorem scilicet Machinarium dici, qui machinuta , seu Norma, Gnomone, Catheto utitur, sive adprobanda opera a Fabris materiariis secta, sive ad designan. dum
13쪽
dum agrum quadratum, aut trigonum, sicut Mensor decem pedator nuncupatur , quod decempeda ad hoc uti soleat, vel vertica ; nam Geometrae, & Geo datae alias perticam, & decempedam , alias machinam , seu normam , vulgo uadram . mensuris agendis usurpant. Sed γλαύκ . qui ad Te haec: jam propius accedam ad ea , quae a Te requiruntur .
g. VIII. De Menseribus Cereris Augustare
Quo studiosius mutua hominum colligatio , atque soci
tas retineretur, id maxime cavendum videbatur, ut jurgia. ac dissidia in mercimoniis amoverentur , & in emptionibus. re venditionibus , fraus , dolus, & πλιονεκτημα prohiberentur . Quare consulto magistratus , cujus haec est vis . ut recta praescribat, & utilia conjuncta cuin legibus , publicae mensurae fuerunt decernendae . quibus caeterae serent conformes'.
a Digenis omnΤno eontroversia , nee eius. modi, quae hie paveis dirimatur, quis hominum
Primus mensuras adinvenerit . moremque eas
adhibendi induxerit 3 attamen percommode e taeo me Laeere sum ratus, fi eam per capi ta decurram . Iosephus quidem a Caini usque temporibus mensi rarum originem repetit .
ενοι μέ ρων ἔπινο- Ρ ταθμων σατο . Si dicem illam hominum Gυeni M. Henus ratronem, exeogitatra mensuritiae ponderibus , immutavit . Quae verba exseripsit Freeulphus ex Monacho Fuldensi Episeopus Le. xoviensis in Chronteo Lib. i. eap. ix. Bibl. PP. Lugduni 1 677. Sed hare quam incerta Nam ei si Cain Urbem Henoch condiderit, de . a. . . Foeeunda rud suleaυit aratro
Iugera ι , insperso ratulit da femiue messa
Attamen non ille Urbis, de agrorum omnium dominus, ita ut apud ipsum universa extaret annona: poterant cives reliqui agros libere excolere , fle natis inde frugibus victitare , neee aera te adhuc erat oput maliloae , aut rein rum permutatione , eulus gratia mensurae , Sepondera sunt adinventa . Fabulose etiam plura narrantur de Mercurio , qui quum mercimoniis , dc negotiatoribus praesset . me suras h
minibus quasi a eoelo demifisse perhibetur . I in dubia nos, aut saltem simillima veri quaerimus , non quae iis obvoluta sunt figmentia Quare ad commentitiarum fabalarum nume-Tum ea insuper amandamus, quae ex spurio Ea tropio reeitat Gaspar Naiatus δε men uria Hebraeoru Tiguri t6os. Eutropius Sido una me uras ad-υenis tradit tempore, quo apud Albanos Proeas . apud Iudaeos Ac regnabat . Adulteri nox esse libros illos , qa Eutropio a nonnullis tribuuntur . Omnibus peris suasum , quin probando cura Fabrielo, de Gransero allaborem . Phidoni potius , aut Palamed inventio adiudieansa . Audiendus Plinius missior. t. lib. vix. cap. L . edit Paras a.
14쪽
Quamobrem Caius Ictus, quem Cassum Longinum vocat Panis
ci rotus ' , Titum vero nominat Menagius l. 3ς. T de contrab.empl. Non tamen aliter videtur perfecta venditio, quam admensa , appensa, numerata sit. At quia omnium frequentissima . & maxime necessaria libi Frumentariae negotiatio , delecti sunt homines , qui Modio justo , &adprobato, Frumenti quantitatem
Certo Cognoscerent , Curarentque , ne cui in commercio fraus
inferretur. Hi, quibus id ossicii demandatum erat, splendidiore vocabulo MENfoREs CERERIs AususTA A dicebantur. In
ter Caetera documento est Cippus Ostiae effossus , quem quum aliquanto mendosum edidisset Fabretius, iterum censuit producendum V. Cl. Gorius. Dedicatus est lapis ad honorem ces.sENTII. CN. F. qui in Colonia Ostiensi omnibus muneribus praeclare functus fuerat, diciturque par osv M ibidem fuisse M sN
SOR. FRvΜENTARIOR. CERERIs AvG. Itaque fidenter o. atque
contendo hominem . quem Toreuma Beneventanum exhibet, horum ex numero fuisse .
multa invenita die unt 3 sed de mensuris non omnino mihi certum exploratumque videtur . V. Woφhangi Lacta, Graeeia antiqua ι. II. cap. I. Hannoviae isti . Permirum tandem est, quod Aristoxenus apud Laertium , Pytha soram primum de hae re Graecos doeuisse tnam Isb. visa. de ρDeit. Philosoph. Londini 1 66 4. legitur : κ, πρωτον ευ τεῖs Ελλην μέτρα φ ταθμὰ ει γήσασεαι κατάφησιν 'Aριποξ-3 ὁ μουσικὸs. Pνimum in Graeclam mensuras, dy pondera induxisse ait Ari roxenus
musicus . sed ante Pythagorae tempora Grae eos mensuras , ae pondera ignorat se putandum est Nullum saltasse tune in Graeeia commerincium t Apage istiusmodi de lautis, eopiosis, ex. cultisque iam antea provinciis opinionem a Mendum potius in latina Laertii versione irre. Psit ineaute , quum verbo εἰ γου multiplex signifieatio subitetatur 3 neque εἰ γήσας Mhie reddendum induxisse , sed explie se ; quod
sumptis ex Plutarcho, & PIatnae exemplis , si Esset opus , saeile comprobarem . Pythagoram Proinde In Arithmetiea salix exercitatum arbitror veterum mensurarum proportioues Grae.
eis expIanasse, eertamque Inter eas analogiam praefinisse . Quod autem ad inventionem spectat, probabilius reor populorum ductores , rerumque publicarum administratores apud varias nationes inensuras proposuisse . ab exteris mutuo accepisse , Se pro re nata immutasse . a De Claris Interpretibus tib. .ev. xxv I. Venetiis as87-b V. Amoenitates Iuris Lutetiae 1 6 νγ.e Frumentariorum nomine veniebant nedum , qui Annonae metiendae operam dabant, sed & milites. qui ad iussa Plinei pi, facienda mittebantur , sicarii, Exploratoresque . S. Cyprianus Epistolam ultimam se orditur e Cum
perlatum ad nos Diset , Fratre, eherr simi , Frumentarios esse mitys , qui me Vticam δε-
dueerent . Oxonri r σου a Lampridius in comis modo narrat Antero, instigante Praesecto Piae. torii , ster Frumentarios vitam ademptam . Demum sparti anu in Hadriano r Et erat euriosus non solum domus fluae , sed etiam amo
eorum . ita ut per Frumentaνιοι oceulta omnia exploraret. Adeundus unus Salmasius ad hune Spartiani loeum . viae sorptores ms
riae Augustae Lud ni Batav. 16 7 l .
15쪽
I X. Cur dicatur AnMIyptum Beneυentanum Menserem
Usitatum id ac in more positum apud veteres, ut in seis pulchralibus anaglyptis ea insculperentur θmbola,quae de arte commonefacerent, quam mortuus aliquando factitarat . sive illa liberalis fuerit, sive mechanica & servilis. Eam ob caussam Normam , & Libellam reserunt monumenta Architecti; Librum , & Stylum Tabularii; Serram , & Astiam Fabri lignarii; Incudem, & Maleum Ferrarii; Calceos Sutoris ; spatulam , di Vas unguentarium Mediet; Τibias & Lyram Musici; Lituum viri collegii Auguratis; quemadmodum etiam observat Philostratus in eorum sepulchris Navem exprimi, qui ναυπηγIαν. id est navium structuram exercuissent. Liquet id legenti Boissa dum , Gruterum, Reinesium . Fabretium, Gudium . Donium. Sponium , Muratorium, aliosque hujus generis scriptores. Iam vero noliro in marmore quid arrigit, apprehenso funiculo , vir ille, nisi Mon1vM , cavae scilicet mensurae genus t Licet ergo huic monumento desit epigraphe, quae vel injuria temporum oblitterata est. vel exsecta ea aetate, qua gentes natione barbarae exitialibus bellis Italiam divexantes . bonas artes exulare jusserunt: Modii symbolum de hominis ossicio certiores nos facit. Modium esse , quod istic Calathus , vel Cista creditur, ipsius inspecta forma nulli dubitamus . Quamvis enim Modius nunc superne, nunc inferne, vel ore. vel ima sui parte paullulum latescat, vel a subjecta basi circulari ad parallelam , & aequalem in modum columnae, assurgat, facile internoscitur , si anaglypha, & nummismata oculis lustremus. Vbique tribus fulcris incumbit, ubique eamdem crassitiem . Totunditatemque praeseseri, ubique uno , vel duplici circulo in orbem conitringitur , extra unum illum Mediceum, de quo paullo inserius. Habes quin multa accumulem veterum Modiorum formam apud Gruterum', & Doniumq; in Monu
16쪽
mento Gentis pΗILoΜvsas . quod nos ipsi, undecimo ab hine retro anno, evulgavimus inter Antiquitates Cuprensis'; in nummis L. Livinei Reguli , Nervae cum lemmate PLEBEI URBA.NA E FRUMENTO CONsTI rvro , Antonini Pii ANNONA Avo. dic. g. X. Menserem illum manu arrigere Μοdium Italicum . auid cautum ne ejus mensura violaretur. At quemnam revera esse dicemus Modium Beneventano Marmore insculptum p SicuIum ne, vel Macedonicum . Cyprium. Ponticum , MFgyptium. briacum, Bab Ionicum . Arabicum aut Romanum p Modium Italicum P. R . prae ceteris Beneventanos elegisse mihi ne in dubium quidem venit, & Beneventi, Co- Ioniae Iuliae , Augustae , Felicis usuvenisse ea omnia, quae Romae obtinuerant. argumentis bene multis ad credendum ducor . tum maxime , quod videam ea in Urbe . Romano more institutoque Pondera publico loco , AEdilis juri dicundo auctoritate & impensa, constituta . ut privati mercatores . dc venditores ad illorum normam , atque praescriptionem ann nam universam penderent. Debet vel hoc unum Tibi, uni ARvDiTA , Patria tua summo honore modo a Te augenda , e
terisque Thesauro Tuo splendidior futura , in quo videlicet Munc primum in lucem eductum legent marmor illud litte
Romanum itaque Modium esse aio parem atque consormem illi Archetypo, qui in Capitolio adservabatur, atque curante C a Pra
17쪽
Praesecto Vrbis ad civitates Italicas p. R. subjectas mittebatur. ut ad illius exemplum Modii omnes exigerentur '. Quod vero de Modio dico, id de reliquis mensuris accipi volo . CON- civM in Capitolio Vespasiano Imperante constitutum describit Luccas Paetus e de AMPHORA vero Rhemnius Fannius , quem Romani adeo honestarunt, inquit ;'
Sacravere jovi Tarpejο in monte Quirites . Quam in rem , ita cogitationes, di diligentiam contulere , ut ad fraudatorum malitiam explodendam , & Tribunitiae rogationes , & Imperatorum leges consentiant, atque conspirent 'Referam de multis pauca. Est apud Festum vetus Plebiscitum . Silis duobus Tribunis, in hunc modum . Si. quis . magisratus .
nore . patris . familias . taxat. liceto. e . quis . in . sacrum . judicare . . voluerit. Iiceto.' Neque id solum in Urbe illa aeterna .
rerumque domina factum legimus , sed per singulas civitates
Nodios aeneos, aut lapideos . cum sextariis collocandos edixere Valentinianus , Τheodosius. & Arcadius lege Constantinopoli lata, ne quis dolus adhiberetur , poenasque imposue re unde improbi homines ab hac flagitiosa licentia compesce.
a Et si I. C. se aliger, Montaeullus , aliIque eritiet Suidam male aecipiant, & velut hi, minem aliorum lae in iis , tabulisque nectendis sae-
Pe occupatum traducant , hoc tamen non ausim negare , quod ab illo seribitur in voee Ωρεῖον. ui si e nempe Constantinopoli . prope ad Romanorum consuetudinem , ante horreum Publ. eois Iumnam , cui impositus μοδιον χαλκαο- ΛD. tius aereus , a quo eeterorum desumendum exemplar . Suι d. Lexieon Cantabra pae I os .
b De Mensuris lib. i 1 I. Venniis is 3. Ite gum protulit Io. Baptista Villa pandus in Ap paratu de Templo , Ο. Mensuris Romae ico . Lernardus I. amν de Tabernaculo Foedeνis in apparatu Templi Parisiis I ao. , aliique . e Gitaldus Histor. Poetar. Dialog. iv. Zeid. xvi=6. Volsius de Poetis tarinis e. p. Iv. Amst lodami Io=y.d Fuerat Athenis Magistratus Ma τρονομων
Histe mensurarum inspectoribus di moderatoribus eurae erat ἔπωιδ τα μετρα ρον πωλ μονων ut Iuuae essent venditorum menishur e . Porro ex his praesectis quindeci/n im Piraeo , novem in Vise , te te Suida , ιε μὲν εἰν Πωραῖα ε - ας υ . .. μετρενεμ ε nra.
brigiae t os. De hoe magistratu vide l/oteritum in Arabaeologia Graeca iι b. I. cap. xv. Veneriis re Festus. Verb. Publica Pondera. Amste- Iodami Cod. Theod. lib. xi I. Tit. vi. De si septoribus lib. xxxi. Andreas Aleiatus Di punctionum lib. I v. cap. xx s. rom. v I. Oper. LV. ni Isco. multa Ictorum respousa de vasis mensurisque declarat .
18쪽
rentur , Aeneum prototypum Modii eiusmodi oculis perspicilibet Florentiae in Museo Mediceo. Commemorant Rei ne-sus ', Fabret tus , Mabillonius ', ediditque illius schemia
una cum inscriptione viriculo caelata, vir veterum monumen torum in primis sciens & gnarus A. Franciscus Gorius'. Quae quidem inscriptio perspicuis litteris ostendit HassuRAs Esssad exemplum earum , quae in Capitolio sunt, PER REGIONES NIssis. Mensuras vero istiusmodi in Municipiis, Coloniisve decernere , probare, improbare constat AEdilium munus suisse , cum ex multis, tum ex Doniano Marmore , ab eodem Cl. Gorio feliciter restituto ', in quo legimus Μ AssvRAs ET IN I
Qv poNDER ab AEdili P AElio de medio sublata. Quamquam non dubito Tibi esse perspecta prima moris huius primordia, & continuata exempla , quae poni possent. Illud igitur tantu-
modo exponam summatim, quod si tacitus omnino praeterirem , Tu ipse vituperares. Porro cautum id a Deo Ο, Μ. , qui in Levitico , ac Deuteronomio diris devovet malis mensuras
iniquas, Modium aequalem ac verum adhiberi jussit, & per Prophetas suos multa ac metuenda minatur ei, qui legi obtrectarit. Quam sane ob caussam mensuras in Templo collocatas apud Hebraeos narrant LightHotus , aliique rerum Iudaica. rum scriptores. Haec sorte intuebatur Imperator Iustinianus , qui novella constitutione edixit, mensuras, ct pondera in sanctissima cui vis eivitatis Ecclesia serviri' oportere , idque, ut ait Cunradus Ristershusus, majoris procul dubio religionis ergo , ct
ut tanto magis a Vertatur Omvir suspicio , ct metus corruptelae , ac
fusationis . Iustinianum imitati sunt Theodoricus Gothorum Rex, & optimus Imperator Κarolus Magnus. Ex epistolis Aurelii Cassiodorii .atque Apollinaris Sidonii ' mensuras publico loco, aut in aede sacraTheodorici temporibus positas sine controversia
19쪽
troversia cognosci docet Iohannes Savaro '. Capitularia autem Regum Francorum a Balugio collecta , verbis minime dubiis commonefaciunt Karolum M. sanxisse , ut mensurae Modiique suis in aedibus , veluti tutissimo, ac sacro loco adserivarentur'. Mitto exempla alia percensere , quibus evincitur Reges omnes sapientissimos id ipsum diligenter cavisse, quod primum AEdiles Curules, deinde immutata Reipub. forma, Praefectus Vrbis . ne Modii pub. mensura violaretur . APparatissima de his tractatio est in libro Nicolai Myleri ab Ehren-hach, qui inscribitur Metrologia'. g. X Ι. Modii ptiblici Frumentarii capacitas , ct pondus. Ubi nonnihil de Mensere Olearis , ct Vinario; itemque de Mulctra. Duo hic exquirenda videntur ; de quibus si pauca dixero , ut arbitror , neque ab utilitate eorum . qui legent, neque
ab instituta disputatione abhorrebit oratio mea; duo inquam exquirenda videntur de NODIO FRvNENTARIo nam de Oleario, quem memorat Cato. dicam deinceps :ὶ nempe . quae fuerit ipsus capacitas, quodve pondus p At quorsum exscribenda , atque iteranda. quae jam Volusius Maelianus Antoninorum temporibus diligenter,enucleateque litteris mandavit Z Si quid tamen proserendum . illud in memoriam revocato, V. Cl. . M
dium Rom. quodcumque in universum sui capacitate aequasse':
rum etiam illud , quod est in Concilio Franeia sordiens an. Pecxerv. ean. 1 v. sraruit piis
simus noster Rarolus M. eonsentiente sancta D nodo . ur nullus homo umquam carans ve- at annonam . sive rem re abundantiae, e caritatis, quam Moium publicum novi ter statutum. Labia Concit. tomu . M
e me est de Iuνestatuendi de Mosuris, is
Ponderibus cap. r. 3I. t II. vi I. cte. Tisinisgae ισσ3. Ne quid populis incommode aeelis deret in Annonae commercio ne dum bonos Pilaeipes , sed Eeelesiam ipsam providisse, non uno constat testimonio . Inlusios Modios esse tollendos , Mensuras aequas retinendas nonne Iussere Conellium Calchutense A no DecLARATI I. san. avis. conculum Tur
20쪽
cssos NICAS . . VIII. SEXTARIOS XVI. ΗΕ MINAS . . . . XXXII. ACETABULA CXXvIII. CYATHos CXCII. L DCCLX I.
In libro de Ponderibus, & Mensuris ' ; qui Galeno falso ad scribitur ν, Augustino Gadal dino Mutinensi interprete. ομοδιος ὀ άιγυπτιος - ἰταλικος εχει χοινι-ας ἡ . Modius vero Ae Dprius , ct Italieus habet Choenices octo . Si vero cum Graecorum mensuris ad amussim comparetur, Medimni Georgiei, squod di-.
stat a Medimno Attico proportione sesquialtera γ sexta pars est' . Tellem do Suidam , qui sic ait: μέδιμνον ἔν ροδίων ως
εινα μετρον ξ. τῶν οβ ἔτσe λιτρων ρη . Medimnus aulam es νο-diorum sex; ita ut sit mensura Semaris um xxxv. e Iibrarum CVIL' Tradita haec sunt copiose ab Eduardo Bernardo ', a Matthae
Boilo , & Caspare fisens chmidio . . Sed si quis a me petat quanti singillatim ponderaret 3 libere respondeo, id tuto naudposse assirmari. quum Triticum aliud alio facile sit ponderosius. Si tamen de liquidis sermo esset, lux aliquae affulgeret quaestioni exsolvendae ex jam recitato Plebiscito. M. ponde
a Georgias Ageleola de Mensuris lib. 1. pag. γ i. Parisiis i 3 3 3. Pe ritum reprehea
dit . qui assirenarat Modium capere sextaεlos xxx x. . MDdiolos ver v. At eam licebae Perotto afferre excusati diem . s. Epiphanium
antecessistem se habere: nam libro de Mansuris , Ponderibus s. xxi r a. disertia verbis ait: μέτρον ἔμῖν εγεν. νσαν xi ' ξεσων Modius menissura uobis ηι bolonorum υiginti duorum . Operum tom. 1 I. Parisiis to 11. Nihilotamen minus, quia Modii pis variis regionibus inter sese dissimiles fuere , comprobari sorte poterat ea supputatio de Modio aliquo , ad quem Epiphauius seri benaci reι pice eg . n inquam vero de Romano , de quo sermo eli . Quod ad Modiolos attinet , incerta profecto totam Capacitat . atque Iaconstant e quare labana quaevis comparatim a Pe oti instituta . Cete, rum , qui hoe sibi semit . ut alium In qKopiam
corrigat, legem sibi ipsi indicit, ut eodemeareae crimine , at Agricolam mensurarun initta ignorasse persuasum omnino fuit Latin Latinia . Eomini in hae re supramodum diIιν gentissimo . Latini Latinis Huarbiansis . oeobservationes tom. . pag. 38s. Romae 16 I s αb Lutetiae I σ3s. e Leonardus de Portis Ie.Vieetinus de Men suris lib. t I. Romae is a . . sie scribit: Cicero
mihi suseia in Terrina quartat in qua pI risus istas computanda , damonstrat Modium esse sensam partem Medimni . me ignoro invita Pompon.i Attici lati fulse septimam , sed ibi ιMam esse corruptum auo raritate alio