C. Sallustii. Crispi Coniuratio Catilinae et bellum Iugurthinum fragmenta eiusdem historiarum, e scriptoribus antiquis ab Aldo Manutio, Pauli f. collecta. Scholia Aldi Manutii index rerum, & uerborum memorabilium

발행: 1563년

분량: 440페이지

출처: archive.org

분류: 로마

21쪽

Sallustio Catilinam praetidit: eisdem . iactatione de Homero, ac Platone iudicauit.

EX. F LAVI o. o p I s c o Ethur si ripist m, quantum ad historiam pem tinet , non aliquid est mentitus. in quo Limus, in quo Sallustius, in quo Cornelius Tacitus , in qμ' denique Trogus manifestis erroribus conuincerentur.

ADt Neque Calograuitatem requirit, neque lius lenitatem, neque Gracchus impetum, nec Caesar calorem, nec Hortensius distributionem , nec Caluus argutias , necparsimoniam Sallustius, nec opulentiam Cicero. EX . LACTANTIO. FIRMIANOS A L LusTIus, homo eruditus. De Orig. erro s bomo η quam , ait: Sed omnis nostr ris lib. a.c. as. uis in animo, corpore sita est: animi imperio , corporis feruitio magis utimur. Recte .si ita ui

xisset , ut locutus est . feruiuit enim foedissimis u luptatibus ,suam. ipse sententiam uitae prauitate dissoluit.

22쪽

S ALLusT Ius, nobilitatae ueritatis hisoricus.

Hic erit, ut perhibent doctorum corda uirorum, cristus, Asmana primus in historia.

Sed tuas artes puer ante discat: Onane queis mundi Atinium remensus, orsa Sallusti breuis, o Timam Aradis adumnum.

24쪽

C. SALLUSTII . CRISPIDE . CONIVRATIONE

O sta re ceterris animantibus , summa openiti decet, ne uitam plentio transeant, ueluti pecora; quae Potura prona, atque uentriobedientia finxit .sed nostra omnis uis in animo, corpore sitas. animi imperio , corporis ferui--ρυμ tio magis utimur. alterum nobis cum diis, alte cumG, ' oc rum cum bellais commune est . quo mihi rentius inesse uidetur , ingenii , quam uirium, opibus glo - Nquaerere, e , quoniam usta ipsa, quastu

riam

mur , breuis est' memori nonri quammaxime'm' 'longam escere . nam diuitiarum, O formae so - α I ria fluxa , atque fragilis est; uirtus clama, aeter - - LMq. habetur. Sed diu magnum inter mortades rem tamen fuit , ut ne corporis , an uirtute animi , res magis militiis procederet. nam ct prius , quam Θ incipias, consulto O, ubi consulueris, mature

opus es. ita utrumque per se indigens , at ' se re veru alterius auxilio eget. igitur initio reres,/tcnani in terris nomen imperii id primum fuit d uersi ,pars ingenium , alij corpres exercebant. etia κν - tum isita hominum sine cupiditate agitabatur: sua cula satis placebant. postea uero quam in Amronis , in Graecia Lacedaemoni', Athenienses , ι α δ Fem '

25쪽

coepere urbes , atque nationes subigere; libidinem dominandi, caussam belli habere; maximam glο riam in maximo imperio putare: tum demum ricula atque negotijs compertum eri, in bello pGrimum ingenium posse. quod si re lum, atque imperatorum animi uirtus in pace ita, ut in bello , ua . aequalius , atque connantius sese res huma- - nae haberent ineque a Ad alio ferri, neque muta ri , ac misceri omnia cerneres. nam imperium facile di s artibus retinetur, quibuslinitiopartum est . uerum, ubi pro labore desidia , pro continentia , aequitate libido , atque superbia invasere; D tuna simul cu moribus immutatur . ita imperium

semper ad optimum quemque a minus bono transfertur. quae homines arant, nauigant , aedificant, iuirtuti omnia parent. sed multi mortales , dediti, somno, indo ti, incultique, uitam scuti peregrinantes transiere. quibus profesto con a . tra naturam corpus uoluptati, amma oneri fuit.

eorum ego uitam mortemque iuxta aestimo: quo-iriniam de utraque ilatur . uerum eni uero i M. uiuere-- , atque frui anima uidetur, qμi

es iquo negotio intentus , praeclari facinoris, bonae famam quaerit. sed in magna copia rerum, aliud alij natura iter ostendit . pulchrumen , bene facere reip. etiam bene dicere , haudas surdum est . uel pace , uel bello clarum fieri licet. et qui fecere , O qui facta aliorum scripsere, multi laudaritur. Ac mihi quidem, tamets hau

26쪽

cu quam resoria stetuatur striolorem. a- Ξctorem reri ; tamen inprimis ardurem uidetus, resgestas ribere,primum, quo Vacta dictis fune Herae anda: dehinc, quia plerique, orae de Ita reprehenderis , meseuolentia, O inuidia dicta putant : ubi de magna uirtute , atque gloria bonorum

memores; quae sibi qui uel facilia D tu putat, 'aequo animo accipit; supra ea, ueluti ficta professis ducit. Sed ego adolescentulus initio, secuti fierique , a Rusio ad remp. latus sum: ibique mihi milia aduersa fuere. nam pro pudore , pro

abstinentia , pro uirtute, audacia, largitio, au ritia uigebant. quae tametsi animus aspereaba tur, insolens malarum artium: tamen inter tanta uitia imbecilla aetas, ambitione corrupta, tenebatur . Ac me, cum ab reliquis madis moribus dissentirem, nihilo minus honoris cupido eadem, /qua eteros. f. a. atque inuidia uexalat. iri - 'tur , ubi animus ex multis miseriis , atque pericu lis requieuit, et mihi reliquam aetatem a rep. pro- . 'ὸ cui habendam decreui; non fuit consilium, siacor - edia , atque desidia bonum otium conterere: neque .. nuem , agrum colendo , aut uenando ,seruilibus o vi e infici s intentum aetatem agere ;ρd, a quo incepto, studio . me ambitio mada detinuerat , eodem re- τ. .i

gressus statui rogestaspopuli 'carptim, ut qua si untur , que memoria digna ui untur , perscribere , eo ι mus , quod , raste , metu, partibus resp. v.

'ἀiber erat ngitur de Catilinae coniuratione, I .

27쪽

facinus in primis ego memorabile existimo, stet ris atquepericuli nouitate . de cuius hominis moribus pauca prius explanandasunt, quam Litium norans faciam. L. Catilina, inobili genere natus ,fuit magna ui animi, O corporis , sed ingenio malo ,prauoque . huic ab adolescentia bella intestina , caedes, rapinae , discordia ciuilis grata fuere : ibi. iuuentutem suam exercuit. corpus aia inediae, algoris, uigiliae fra quara cis quam credibile est . animus audax , subdolus , u rius , cuiuslibet rei simulator , ac dissimulator, lieni appetens , sivi profusus , ardens in cupiditat bus . satis loquentiae , sapientiae parum. vastus animus immouerata, incredibilia, nimis alta fem- per cupiebat. hunc , post do inationem L. Sullae.

libido maxima inuaserat resp. capiundae: neque,

id quibus modis assequeretur , dum sibi regnum

pararet, quidquam gensi habebat. agit atur magis magisq. in dies animus strox ingia rei fi miliamis , O consitientia steterum: quae utraque his artibus auxerat , quas Iupra memoraui. in citabant praeterea corrupti ciuitatis mores: quos pessima, ac diuersa inter sie mala, luxuria , atque auaritia uexabant. Res ipsa hortari uidetur,qu Ἀ niam de moribus ciuitatis tempus admonuit ,-pra repetere,ac paucis ii situla maiorum domi, nalitiaeque , quo modo remp. habuerint , quantamq. reliquerint, utque, paullatim immutata,expulcherrima

28쪽

CATILINAE 3

eberrima, optim pessima , ac flagitiosi Cmasa

diasit , disserere. Urbem I sinam , cuti ego ac cepi, condidere, at e habuere initio Troianis qui, Aenea duce , profugi, incertis sedibus uagaban- tur ; cumq. his Aborigines ,genus hominum se, legibus , ne imperio , liberum, atque a. i solutum. hi postquam in una moraia conuenere, distarigenere, di miilingua, a ius adio more u

uentes, incredibilem oratu est. quam facile coaluerint. Aed ,po sequam res eorum ciuibus, mori' vbus Iris aucta, fatis pro 'era, falsiq. pollens . in itii nur ; sicuti pleraque mortalium baberitur , in Vinuidia ex opulentia orta es. igitur re es, Eopuli'. dinitimi bello tentare: pauci ex amicis auxilio se . nam ceteri , metu perculsi, a periculis aberant . at Romani, domi, militiaeque intenti, sesinare,parare; alius alium hortari; bo libus obuiam ire; libertatem, patria in , parentesq. armis p tegere.post, ubi pericula uirtute propulerant, C

sociis , atque amicis auxilia portabarit; magisq. .. dandis , quam accipiendis beneficiis amicitiasparabant: imperium legi j qm, nomen imperi r unum habebant: destiti, crui siorpus annis in s imum, in niun; apientia uagrium erat. res

i. L .vjultabant . bi. uel aetate. uel carae simili- is, iii π , parres appellabantur . post, ubi regium imperium, quod initio construandae libertatis A augendae resp. fuerat, in superbiam, domi - sinat. q. conuertiis immutato more , annua ι i.

29쪽

l hiateria, binos imperatores mi fecere. eo modo minime polye putetiant per licentiam insolescere si in animum is anum. Sed ea tempestate coepere sequi quemagis extollere , magisque ingenium ing,4 habere . nam regibus boni, quam mali,' suste Ilares sunt semperq. his aliena uirtus formidolosa est. Sed ciuitas , incredibile memoratu. Hi, adepta libertate , quantum breui creuerit cupido gloriae incesserat . Iamprimum iu - , uentus , imul ac belli patiens eras , in caseris per laborem usu militiam disicebat: magisq. in Mo . ris armis militaribus equis , quam in Icor tis , atque conuiuiis, libidinem habebant. igitur talibus uiris no labor insolitus, non locus ullus asper,' aut arduus erat, non armatus hostis formidolo . sus: uirtus omnia domuerat .sed gloriae maximἄ' . . a certamen inter ipsos erat. cst quisque hone=nβ' rire, murum adlicendere, conspici, dum tale faci- nus faceret, properabat . eas diuitias , eam ba nam famam, magnamcl. nobilitatem putabant . laudis auid pecuniae liberales erant:gloriam ingentem , diuitias honestas uolebant. Memorare

possem, quibus in locis maximas hostium copias si populus I .pama manu fuderit ; quas urbes se, ni ea res longius q. nos ab incepto traberet. sed profecto Fortuna iu ς

omni re dominatur . ea res cunctas ex libidine ma- .s - gis, quam ex uero, celebrat, obsecuratque . A the

30쪽

ia via,

CAT ILINAE , magnificaeq. fuere, uerum aliquanto mictores tamen, sena feruntur: sed, pr tienere ibi sic riptorum magina ingenia , per terra rum orbem Athemensum facta pro maximis ce- lebrantur cita eorum , qui ea fecere , uirtus tan-- Sta habetur, quantum uerbis ea potuere extollere , b Hi praeclar Uenta. at popula numquam eas

. pia fuit : qui rudentissimus quisque negotiosius maxime erat cingenium nemo sine corpore exerce bat. optimus quisque facere , quam dicere, sui ab alus bene fasta lactari , Re i ipsi aliorum . narrare , malebat . igitur dona , militiaeq. boni

mores colebantur . concordia maxima . minima

auaritia erat cius bonumq. apud eos non legibus magis , quam natura, ualebat . iurgia, discordias, . iras , imultates cum hostibus exercebant: ciues cesciuibus de uirtute certabant . in suppliciis deorum . υ mgnifici, mipare, In amicos 3deles erant. dua P. his artibus , audacia in bello; ubi pax eu nerat , aequitate , seque , remq. publicam rabant. Parum rerum axima documenta haec habeo ; quod in bello saepius uindicatum e t in eos , qui contra imperihi Tin hostem pugnauerant, quiq. tardius reuocari proeli excesserant, quam qui signa relinquere , aut pus loco cede - ' re ausi erant; in pace uero , --d beneficiis magis , quam metu, imperium agitabant, O, acta' iapta iniuria, ignoscere , quampersequi, malebant. sed , ubi labore , atque iustitia rest. creuit; reges is . I

SEARCH

MENU NAVIGATION