장음표시 사용
31쪽
magni bello domiti; nationes ferae , O populi ingentes uisubanti; Carthago, aemula γmperii M-mani, abstirpe interiit is cundia mota , terrari. J patebant: aeuire fortuna, ac mistere omnia co N e pii. qui latores, pericula, dubias, asperas' o res facile toleraverant, iis otium, diuitiae, optauda aliis , oneri miseriaeq. fuere. igitur Timo pecumiae, detale imperii cupido creuit iactasi male
ricii niuria malorum fuere. namque auaritia se sedem ,probitatem, ceterasq. artes bonas subue
ti. IIM Iiu silam , crudelitatem, deos ne,
omnia uenalia habre edocuit: ambitio multos mortales at os feri yubegit; aliud clausium in aliud promptum in lingua habeare; amici - ό, M auis. Mi, Himicitiasque non ex re , sed ex commodo
is . aestimare, magisq. uultum, quam ingenium , bo habere . hae
--. haec primo paullatim crescere, in-
uindicari. post, ubi contagio, quasi pe- 'i silentia , inuasit; ciuitas is utata ; imperium ' a' si x iustissimo, atque optimo , crudele, intolera i dum. DIIum. Adprimo magis ambitio, quam
auaritia , animos hominum exercebat: qu t lat u men uitium propius uirtuti erat . nam gloriam, . Ἀ- . σοῦ honorem , imperiun bonus , O ignauus aeque
32쪽
CATILINAE sper infinita , insatiabilis est; neque copia , neque . inopia minuitur. Sed, pctquam t. silla, armis , recepta rep. bonis initiis malos euentus habuit ;rapere omnes, trahere ,' domum adius, alius m. Dros cupere; neque modum, neque modestiam uia
LIores halere ; foeda, crudeliaq. in ciues facinora facere . huc accedebat, quod L. Sulla exercitum ,
cluem in Asia ductaverat, quo sibi fidum faceret,
primum insueuit exercitus populi amare, po' A tare ,signa , tabulas pictas , uasa caelara mirari , eapriuatim ac publice rapere , delubra βοliare, sacra, profan . omnia polluere. Igitur hi milites, postquam uictoriam adepti sunt, nihil reliqui uia Lectis fecere . quippe fecundae res sapientium ani- . mos farigant: illi, corruptis moribus, moto- a radaeriae temperarent. postquam diuitiae honori esse C - . coeperunt, O eas gloria, imperium, potentia , 'quebatur: hebescere uirtus , paupertas probres, T haberi. innocentia pro malevolentia duci coepit
haberi, innocentia ero malevolentia duci coepit. igitur ex diuitissiuuentutem luxuria, atque Iritia cum superbia inuassere. rapere, consumeret' an, sua parui pendere, aliena cupere; pudorem,pud - .citiam, diuina atque humana proranssuas nilpen- sineque moderati habere. opera retium est, cum domos atque villas cognoueris,in urbiu mota aedificatas , uisiere templa deoru,quae noInri maiores, Z
33쪽
ςONIVRATIO, fecere. uerum illi delubra deor pictain domos suas gloria decorabant, neque ui ctis quidquam, praeter iniuriae licentiam,
e plebant. at hi contra, ignauismi homines, . emper fumMum scelus omnia ea sociis adimere, quae A, fortissimi uiri uidiores reliquerant: proinde quasi,2 -ι- ., - βές , id demum esset imperio uti. nam , . .. i ta .. me strem , qtiae, nis iis, qui uidere, ne P mini credibilia sunt; a priuatis compluribus su
uersos montes, maria constructa esse ρ quibus m omitata. ει 3 7 hi ludibrio uidentur fulge diuitiae . quippe, qVas ohoneste habere licebat, per turpitudinem abuti properabant. stupri, ganeae, ceteri. cultus non minor incesserat . uiri pati muliebria emulieres pudicitiam in propatulo habere: uescendi caussa, terra, mari. omnia exquirere: dormi
o prius, quam somni cupido esset: no famem, stim, neque frigus , neque lassi diem opperiri,
sed ea cimia luxu ante capere . haec iuuentutem, 2 tibi familiares opes defecerant, ad facinora incen debant. animus, imbutus maris artibus, haud facile libidinibus carebat reo profusius omnibus modis quaestui, atque sumptui deditus erat. In tam 'i o Vitamq. corrupta ciuitate , Catilina . id Sodi . - factu facillimum erat, omnium flagitiorum, a que fati Ad circum se, tamquam stipatorum, cateruas habebat. nam, quicumque impudicus, 'stcr ,ganeo , nu, uentre, pene bona patria dissipauerat quiq. alienum aes grande conflaue I se licov. Yό ta
34쪽
rat, qisto flagitium, aut redimeret; pra
terea, omnes undique parricidae, sacrilegi, conuidri iudicii , aut pro Dotis iudicium timentes; adhuc , qt s manus, atque lingua periurio , aut ci- Nili sanguine alebat; postremo, omnes , quo I Sitium , egestas , conscius animus exagitabat , hi: catilinae proximi , familiaresq. errat. quod si quis etiam a culpa uacuus in amicitiam eius inci- . . et de V quotidiano usu , atque illlecebris , facile sa, milisq. ceteris esciebatur . sed maxime . r. olescentium familiaritates appetebat. eorum ani
e re mi molles , O aetate fluxi, dolis haud discul - rer capiebantur . nam, ut cuiusquesturium ex a
tate flagrabat , ali s scorta praebere , aliis canes, a VI Aequos mercari; postremo neque sumptui, et aeque modeniae suaeparcere, dum illos obnoxios, filosq. bi faceret. Scio fuisse nonnullos, qui ita existimarent quae domum Latilinae stequentabat, parum honeste pudicitiam habuiF se . sed ex aliis rebus magis, quam quod cuiquam fid compertum foret, haec fama ualebat. Iampria
reum adolescens Catilina multa nefanda stupra se cerat cum uirgine nobili, cum sacerdote Vestae , Oesia huiuscemodi contraius . fasque. postremo, captus amore 'reliae Orestillae, cuius, praeter Iormam, nihil umquam istis laudauit; quod . nubere illi dubitabat, tigeni priuignum adultum' A P . Maetate; pro certo creditur, necato filio, vacuam ..
domum scelesti nuptus fecisse . quaae quidem res mihi
35쪽
niihi in prius uiderer caussa fuisse facinoris mat
randi. na que animus impurus, dise, homini dari poterat: ita conficientia merit -ua-- l. saliat. igitur color eius exsanguis, foed7 Ali, c
tus modo, modo tardus incessus: prorsus in facie , uultuq. uaecordia inerat.Sed Auentutem, quam , . . . Il uisupra diximus, illexerat Iustis modis mala . . in facinora edocebat. ex illis testes, gnator OG sos commodare; fidem, fortunas , pericu uilia hasere. post, ubi eorum fama , a tque pudorem attriuerat , maiora alia imperabat .si caussa pe candi in praesens minus suppetebat , nihilo minus 'insontes, sicuti fontes , circumuenire, iugulare. scilicet , ne per otium torpescerent malius , egi estigaere inatuito potius malos , atque crudes s erat. His icis, foci3sq. confisus Catilina; simul, n . . quod aes alienum per omnes terras ingens erat pet v quod erique Sullani milites, largius suo usi, rapinatrum is uictoriae ueteris mcimores , ciuile bellum exoptabant; opprimendae resp. consilium c . in Italia nullus exercitus e Cn. Pompeius incrare is terris bellum gerebat: ipsi consulat petendi magna glesu senatus nihil sane intentus: tutae, troquillaeq. res omnes. Imaprorsus o Catilinae emat .igitur taciter Kal. Iuns, L. Caesare, O CApolocos. primo singulos ap- ι'Or pedare; hortari alios; alios tentare; opes suas, με siri imparatara remp. agna praerata coniurationis
36쪽
ia GCATILINAS Te, docere. ubi satis explorata sunt, quae uoluit ; in - ...unum omnes conuocat, quibus maxima necesi tu - .
. do , O plurimum audaciae rasenatorij or nis P. Lentulio nigra, P. Tutro inius, L. C us Longinus, C. Cethegus, P. Ser. Sullae , Servij silij; L. Vargunteius, M. Porcius Laeca, L. Curius ppraeterea, ex equeItri ordine, M. Fulvius P 'bilior , L. Statilius, P. Gabinius Capito, C. Core lius i ad hoc,multi ex coloniis , O municipi s, domi nobiles . errat praeterea coplures paullo occultius eonsilis huiusceparticipes nobiles: quos magis do - , Minationis lyra hortabatur , quam inopia, aut adia necessitudo. ceteram iuuentus pleraque, sed - xime nobilium, Catilinae inceptis fauebat. quibus in otio uel magnifice , uel molliter uiuere copia erat, incerta pro certis , bellum , quam pacem, 'i malebant. fuere item ea tempestate, qui crederent, M. Licinium Crassum non Marum eius confli1 fuisse : quia Cn. Pompeius, inusus ipsi, magnum exercitum ductabat , cuiusuis opes uoluiste con
tra illius potentiam crescere: situs confisum, si coniuratiotalestiacile apud se principem
fore. SMam ea litan coniurallere pauci contra
p. in quibus Catilina fuit. de si a , quam μορο ,-- γνqsime potero I dicam: L. Tullo, Mav. Lepido τη--ο . , , cos. P. . citronium P. Sulls designati consu fles , legibus ambitus interrogati, boenas dederot.. postpaullo catilina , pecuniam repetundarum
37쪽
reus, probibitus erat petere consulatum; quod intra leaitimos dies profiteri nequiue . erat eo deni impore Cn. Pso , adolescens bilis, fum-' mae araacidae, σαὶ ; quei d Dertur bandam remp. inopia, atque mali mores stimula bant. cum hoc Catilina , ET Autronius, circitCrnonas Dec. consilio com unicato , paratant in capitolio K alendis Ian. L. Torquatum, L. Cotta cos. interficere; ipsi, fascibus correptis , T sonem cum exercitu ad obtinendas duas Hispanias
mittere. ea re cognita , rursus in nonas Febr. con
Dium caedis transtulerunt. iam tum non consuli bus modo ,sitaplerisque senatoribus perniciem machinabantur. quod ni Catilina marinasetpro curia signum focuis dare reo die,pon conditam urbem Romam, pessimum facinus patratum foret. quia nondum frequentes armati conuenerarit, ea res consilium diremit . Ponea Pisio in citeriorem Hspaniam quaerior ero eraetore missius est, adnitente Crasso; quod eum insenum inimicum Tompeio cognouerat. neque tamen senatus prouinciam inuitus dederat . quippe foedum laminem a rep. procul es e uolebat: simul, quia boni com plures praesidium in eo putabant; ct iam tum p tentia Cn. Pompeii formidolosaerat .sed is Piso, inprouinciam iter faciens , ab equitibus Hi avis, quos in exercitii du Iabat . Occisius en . sunt qui ita dicunt, imperia eius iniusta, superba, crudosia barbaros nequiuisse pati: alij autem, Waltes
38쪽
illos , Cn. Pompeii ueteres, mosq. clientes , us luntate eius Pisionem aggressos : numquam Hii nos praeterea tale facinus Iecisse,sed imperia o ua multo aritea perpessos. nos eam rem in medio relinqueUus. De superiori coniuratione satis e fidi itum. Catilina, ubi eos , quos paullo arite m moraui , conuenisse uidet; tametsi cum multa saepe egerat; tamen, in rem fore credens' uniuersos appellare, O cobortari, in abdita D tem aedium secedit; atque ibi, omnibus arbitris . 1 . procul amotis , orationem huiuscemodi habuit.
Ni uirtus, desq. uestra satis stentata mihi H h
i ret: nequidquam retuna res cecidisset: stes ma l
ta pro cems cap arem .seu, quia multis, τι . gui empestatibus uos cognoui fortes, dosque i mω; eo animus avsus est maximum, atque pre r .cherrimum facinus incipere; simul, quia uobis . adem, qua ti, bona, malaque ego intellexi. Nam, idem uelle, atque idem nolle, ea demum firi ma amicitia es , Sed ego, quae mente agit i , mnes iam antea diuersi audistis. ceterum mihi in dies magi enimus accenditur,cum considero,quae m- , conticio uitae futurasi , nisi no et ipsos uindi-- ca us in libertatem . nam, postquam re b. in paucorum potentium ius , - --ε θη , emper illis reges, tetrarchae ne ista es esse po-
puli, nationes ,stipendia pendere: ceteri omnes,
39쪽
nrenui, boni, nobiles, atque i biles,uulgus DL auctoritate , iis obnoxij, quibus, si resp. ualeret, formidini e semus. itaque omnis gratia, potentia . onos , diuitiae apta si sunt, aut ubi isti uolunt: nobis reliquerant per cula , repulsas, iudicia , egestatem. quae quousque' tamdem patiemini o forti mi uiri e nonne emori per uirtutem praestat , quam uitammiseram , a que inhonestam, ubi alienae superbiae ludibrio fueenimuero , pro eum atque hominum fidem , uictoria in manu et nobis es. uiget ras: animus ualet. contra illis , atque iti s , omnia. Genuerunt. tan-- incepto opus est : ceter' res ex uia etenim quis mortalium, cui RPile' ingenium est; toler epotest, illis diuitias superare, quas pr undavit in exstruendo mari ,stmontibus coa qua pridis ; nobis rem familiarem etiam ad necessaria de illos binas , aut amplius domos continuare , μύ ob υ f miliarem nusiquam ullum essetium alia aedificant; postremo omnibus modis pecuniam trahunt, uerant; tamen summa libidine diuitio .. . . ἡ fuas uincere nequeunt. at nobis est domi inopia, , foris aes alienum , mala res, spes multo a perior . . . denique quid reliqui habemus , praeter miseram
ani ame Quin istur expergissimini ζen illa, itata , qua aepe optastis , libertas , praeterea diu tiae , decus, gloria in oculis sita siunt. fortuna ea
40쪽
c. C Ar Iti NAE somnia uictoribus praemia posuit. res empus, ricula, egestas , belli spolia magnifica , magis,
quam oratio mea, uos hortentur. Hel imaera - .are uel melite me utimini. neque anisus, neque
corpus a uobis aberit. haec ipsa, ut spero, vobis cum una consul ham: nisi forte me ani us fallit, 'O uos feruire magis, quam Nerare, parati sis. Postquam accepere ea homines , quibus mala omnia abunde erant Ged neque res , neque stes bona ulla : tametsi illis , quieta mouere, magna me rces uidebatur; tamen mistulauere plerique, uti proponeret, quae codicio belli foret; quae praemia armis peterent; quid tibique opis, auispei haberent . Tum Catilina polliceritasulasnouas r scriptionem Iocupletum, magistratus , sace do --.tia, rapinas, aliaq. omnia , quae bellum, atque libido uidiorum fert: praeterea, esse in Hispania citeriore Pisionem, in Mauritania cum exercitu P. Sitium Nucerinum, consilii sui participes 'et dracon utatum C. Antonium. quem sibi collegam fore speraret hominem O familiarem, O omniabus necessitudinibus circumuentum: cum eo con- 'sule se initium agenA DEIurum. adhoe maledi ε τ, Llis increpabat omnes bonos: suom unumque---io que nominans laudare . admonebat ADU Ue-- . .. satis , alium cupiditatis suae, complures peria lculi, aut ignominiae, multos ustioriae Sullanae, , quibus ea praedae fuerat . Postquam omnium animos alacres 'idet ; cohortatus , ut petitione suam' B curae