장음표시 사용
131쪽
tior ipsoriim ratio videtur esse illa , quam proseri Rosella ibIdem , nemispe - Suod non est finite de sutioribur muli, qui sunt causa per se ei deis mali, Cr de sis , qui funt magis ea a per accidens mali : puta quod rati malum confervetur in patris , vel libere fiat - . Huic tamen opinioni non
acquiesth S. Bernardinus To. I. serm. 3 s. art. h. cap. a. , sed ea declarata subodit - . Sed forte melius sentit Nilielmus dicens , qtiod tries, qui cum postat, non compeliunt ad restittiendum usuras, unentur , etiamsi nihiι pervehit ad eos. C ius ratio potest esse et quia, sicut supradisum est, δabent hoe ab Ecelasia in praecept- saltem de Iudaeis, quid si non offervant, eum ex eorum incio incumbat eis, laterpretatum cor sex fum se hahere demenstrant iuxta i,
cap. Sicut dignum I. a. Et re ipsa , quum scriptum sit Extra de incis, st/otesta. e Iudicis deIerati cap. primo- Agentes, o consentienter pari ma Scrip time testimonio puniuntur - : quum scriptum sit 83. dis . cap. I. Error, cui non restitur, approbaIur, ἐν veritas, cum mini- defensatur, opprim, tur . Neristere quine, cum poli deturbare perversos , nihil aliud est quain fovere . Nec caret scrupulo societatis occviIAE , qui maxifesto facixori definitcbditare e & capite seq. - &vid enim prodes tui, stio errore non pollui, qui consensum praestar erranti λ - : & cap. ibidem proxime sequenti- Gn-
sentire videtur erravii , qui ad resecanda quae corrigi deseent , non occur συ - : non video cur Reges , Principes , & terrarum Domini, de quibus In casu, restituere non teneantur semel atque usurarii ipsi non restituunt, dum certi sunt, dil probare iacile possunt hos usuras jugiter exercere . In Ipsorum potestate est usuras permittere , vel impedire , immo usurarios ipsos In proprio dominio tolerare , vel ejicere . Ex officio inWigilare ipsi tenet tur , quod in propria ditione unus alterum non gravet injuste , quod vitia non grassentur impune. Dum igitur tacent, & tacendo consentiunt : duin
non impediunt quod impedire facile possunt; immo id sciunt, & permittunt ; immo id vident, & non improbant e quis unquam dubitare poterit, eos fieri esusdem criminis participes, & per consequens teneri ad restitutionem λId quidem in uncitam expressim eis fuit quoad Iudaeos ab Inno. ΙΙΙ. cap. 'fl Miserabilem - Iudaeos ad remittendas Christianis usuras per Principes, is
Potestates compeIIi praecipimus secuIares. Et donee eis remiserint, ab unisedisti Cbriinfidelibus tam in mercimoniis, quam in aliis , per excommunicati nissententiam eis DZemur communionem omnimodam denegarι - . Sed quum caeteri ex aequo ac Iudaei subjiciantur Principibus, eorumque mandatis, parit te rationis infertur, Principes etiam caeteros usurarios posse , ac debere compellere ad restitutionem usurarum.
132쪽
Cous ID. I. ARTI c. III. 93nicationem positam in cap. Ex gravi in Clementinis de Um
ris , teneantur ad restitutionem usurarum
Respondeo , quod sic , & quidem in solidum, nisi usu
rarii ipsi restituant : quia isti . damno proximi dant causam efficacem . Et sunt primo , illi ossiciales omnes , qui faciunt statuta , vel dictant , vel scribere faciunt , vel scribunt, quod usurae possint exigi , vel quod solutae, cum repetuntur, non restituantur . Secundo, illi qui ad solvendas usuras debitores compellunt, nisi hi jurassent solvere: quia tunc tenentur ad solutionem , tametsi eas postmodum possint repetere cap. Debitores Extra de iure jurando . Tertio , illi Om-ciales , qui judicant , quod solvantur usurie . Quarto , illi, qui operam dant cum ei semi,ut usurae solutae non repetantur. Quinto, illi,qui post uni delere de libris Communitatum Statuta edita in favorem tisurarum.& infra tres menses ea non dClent. Sexto, illi, qui observant consuetudines effectum usurarum habentes .
gQ En cap. EQ ρυοι editum a Clemente V. in Concilio Vienne si - Ex gravi ad nor infinustione pervenit , quod quoruwdam Communitates Iocorum ιη essensum Dei , o priae mi , se contra jura divina pariter o Bin mons , usurariam approfantes quc dammodo pravitatem , per statuta os tur mento quandoque firmata, usuras exigi , o solvi xedum concedunt, sed ad sobveηdas eas debitores forenser eo eliust, ac juxta ipsorum continentiam flatti- tertim xravia imponendo Heruisque Uuras reperentifur onera , aliisque urendo super his diversis eeIcribus , ct fraudibus exquisi is , repetitionem impediunte artim dem . Alas IIItur peraiciosi his austibus σὴviare volentes , sacro arar hanie Concilio stialuimus . ut quicumque Communitatum i arum Potestater, Cupit acet, Reycres , cinfuler, Iudices, cinfitiarii , aut alii quivis isti tis , sturtita 8Musmodi de caetero facere, scribere, vel dictore ς aut quod ID vantur psurae, veI qued solutae, cum reperuntiar , non restituantur plane ac libere , Icienter judicare prasumpserint , sententiam excommunicationis incumrunt. Eandem etium sententiam incursuri , ni F statuta hujusmcdi iactentis an δο , de Iuris Coisistiniιatum Usuram si super hoc potestatem habuerint im ro iras inenses deleverint, aut si 'sa statuta, sive cosuetudines es esum emrum hiabentes qtioquo modo praesumserint obferure e - . Eia caput Debitostes itidem ab Authore laudatum - Debitores ad so vendo Waras, in quigus se OhIstaverant, cogi non debent . M vero de iis rum suuι ς e juraverint, cogendi sunt Domino reddere iuramenIum. Et cam ura
133쪽
Uurae silutae fuerint , ereditores ad ear restituendas fiant Ecclesiastica sereritate si neceste fuerit compellendi - .
Quod hi omnes ad restitutionein teneantur In solidum, nemo unulla ut puto, id in controversiam vocare potest, quum nimis aperta sit eorum participatio in crimine usurarum , puros si demas , putosque scribentes impia statuta In earum lavorem . Sed quum sermo hic sit de iis, qui ejusino di statuta scribunt in Libris publicis, seu Communitatum , quae sic scripta induunt naturam legis, quisque videt eos participare in crimine criminoso;& iccirco iisdem poenis , & oneribus esse obnoxios , quibus subjiciuntur illi, qui eadem statuta conficiunt, vel diciant.
DECIMUM Duelu M. Utrum Pnulati, qui se subscribunt, atque sigillo muniunt cedulas usurariorum, teneantur ad restitutionem ZRespondeo, quod aut in ipsis cedulis patet usura, aut non . Si patet, vel etiamsi non pateat , Praelatus tamen scit contractum in iis contentum esse usurarium , tunc particeps est usurar: quia instrumenta fiunt authentica per talem subscriptionem. Si autem usura non patet , nec Praelatus credit in iis contineri usiaram, tunc non tenetur . Concordant
Hostiensis, Goffredus , ct Directorium tit. de usuris .
4o Casum hunc expendunt Astensis lib. I. art. s. , ubi ευid de Pr.
Iulis, S. Antoninus iam laudatus g. ., S. Bernardinus serm. supra memora to art. s. cap.3., Rosulla Restitutio sexto num. f., & omnes respondent Hostiensis verba proferentes . Et ipse igitur eadem proteram de Uuris M. In aliis autem easthus in fine - Suid de Prisarit offeribentibtis , di sigillantibus .
Si Praelatus non legit tenorem, vel legit, sed usura velata est, quia torte apponitur major quantitas , quam in veritate mutuata sit , nec diligenter scrutatur, & inquirit, de ideo non intelligit, fatue agit , sed in veritate non consentit C. Hiar valere ριοd agitur L. finali, ff. de pigneratiLio syι ne L. Guyus. Si vero legit, & veritatem invenit , particeps est usurarum , etsi non commodi, nam subscriptio in multis iuris articulis consensum, &approbationem inducit : supra de sententia, ct re itidicata cap. Cuis ineo vos , C. Si cerIum petatur L. Muttium , C. de rebus alienis non alienandis L. a. Et cum sigilla Praelatorum reddant instrumenta authentica , supra ἀeside instrumentorum, cap. Scripta , Laici per hoc credentes contracilis hujusmocii per Ecclesiam approbari securius peccant . Et ideo de Praelatis talibus dici potest - loquetis juvenum ompos τοι ' a. q. 7. cap. Paulus. Qii amis
134쪽
uis autem quoad laicos usuras recipere divini dignum anImadversione judiacii habeatur, majorem tamen incurrunt sormidinem, & somitem sui erroris in Pragatis inveniunt, dum eos Iu devia mortis impellunt , qui praedicati ne corum ad viam vitae luerunt revocandi, sicut alias dicitur in casu consimili , supra de decimis cap. diuamvis - Haec ille .
UNDECIMuM Dualu M. Virum Socii, tutores . factores , vel matres viduae, & hususmodi apud quos residet quasi principalis auctoritas , qui ad usuram dant , & usuras exigunt in personis usurariorum, aut pupillorum, teneantur ad Testitutionem PRespondeo secundiam Rodonensem , quod sic , & in solidum , si illi, pro quibus dederunt ad usuram , vel nolunt. .
vel non poIIunt restituere e quia auctores fuerunt talium con
trae tuum , S sic damni dederunt causam e cacem . Coim cordant Alexander Lombardus , Gosfredus , & Doctores.
4r Egregie more suo S. Antoninus supra laudatus l. SIcut prohλhetur aliquis accipere usuras nomine suo, ira st alieno dist. 46. cap. Sicut non suo . Et si accipit aIieno nomine, tenetur ad restitutionem, si ille , cujus nomine accepit, non est folvendo , vel non vult restituere ; nam faciens, ct comρηriens puri prena puniuntur 1. q. r. cv. NO M in fine . Sed fecundumqued Adit Hostiens : ille, in cujus utilitatem versuis est , priwο is principaliter tenetur , alitis in sui fidium . Et haec indubitanter vera sunt de tutore . curatore, o procuratore , pro eo quod prisant auctoritatem tolibus. Secur de eo , qui nudum Araebet ministeriam , ut dicetur in sequenti paragrapιό - . Accipe nunc caput Sicut non stio hic indicatum- Sicut non suo, ita nee rit no nomine aliquis ciericoruis exfreere sancis attenter Ratio in promptu est. Usura in se illicita est , & vetita jure naturae , divino, & canonico. Sive igitur proprio, sive alieno nomine exerceatur, naturam nota immutat, sed semper remanet prohibita ; & iccirco secum ferens otius restitutionis eidem indispensabiliter adnexum . Pallium pupillorum non est suffciens ad purgandas usuras ; immo &sub hoc pallio expressim interdiete fuerunt, & improbatae Ia Coae. Medi Lm. I. cap. de usiris in haec verba - Ex mutuo, τeI depcsitis eHow apud Imdσum favis nihil praeter fortem a quovis Boisine percipi ex convento , via prioripolirer sperari posit ; tuwe si pecuniae ipsae sint pupillortiis , aut vidua rum , aut Iocoram piorum , vel etium dotales , nisi quateotis jure nomiaatisperavittatur - . Item in Concilio Mechliuiensi tit. de Uuri. - Συolom us
135쪽
terdicitur , aeque facienda funt mala , ut eveniunt Bona e Sancta Synodus p iuit, di ordinat , ne quis tutor , aut curator sub praetextu augendi patrimonii pupillarum , aut sus eorum elustria evisentrum , pecunias ilio is suseerro lucro singulis amis ultra fortem recipiendo , mutuo det, retenta facti tale repetendae sortis : declarando hujusmodi omner ecntrastis Uurarios, is contra , ut praemittitur, mutuantes tawquam usurarios ad paenais turro procodendum- . Iinnao & ab ipsis saecularibus Principibus id fuit vetitum. En quod ad rem scribit Colletus in suis I.istit. de eontractibus pari. z. cap. 1.art. s. Conclus. q. - Usura per se mala est , & Illicita. Ergo non magis iapupillorum, quam in aliorum gratiam exerceri potest , praesertim hi hoc Regno , in quo divinae legi accedit Principis aue oritas . Sic generaliter He ricus III. ia Comitiis Blesensibus - Difexdοηs a uules personner de queque qualis e st condit Ion , qti' ester Dient d exercer usure - . Buochel in Bibliin theca sua sic habet - . Cette prohibition d' aftire portee par ιa Ioi de Fraxcees rem erat , D ne recois limisation pour is faveur des pupilies, ου gurrerpeio es - . Reteri etiam auctor Collatio tum Dice celis Luci ensis roin. 1. Collat. 3 s. q. g. decisionem a celebribus octa Parisiensis Curiae Advocatia emissam , quae sic habet- Le ParIemenr de Paris n' auctorise polat Ira preste, qui se fovi par Ier tuteum des demers de Ieari pupillas a interest . . . . dit)lo η' est permit que quand 1I I a alienution dia In principes par ua contrat de constitutio, ou eontrat equipolient - . Et latra - Si te tuteur raporrois des presuve, comme si n' a pu troti ver a colioquer Ies denieri du pupille , ilpourroit eu connoi foce de is cause obe de charge dest interest - . Haec ille. Utiles igitur tutores reddant pecunias pupillares eme do praedia frugifera , vel census legitimos, aut honestam cuin mercatoribus laeundo societatem , aut alia via Evanielis co i lentanea ; complures ea im se se offeru .it modi utiliter agendi negotia pupillorum, quin hoc fiat mediis usuris, & depresio laiquitatis . Quod si quaadoque contingat , vel hujulinodi media ad lucrandum licita noti esse in promptu, vel & ipsa no. i vacare periculis: iaprimo casu eos liberat a solvendo quod i. iterest L. Si pecunia ae C. de Wuris pupillaribui in Si pecuniam pupuliare is n-que idonei; hominiui credere, neque is eruptioneis Iummouis convertere potu Ili , non ignorabit Iadex Uurai duo a te ex gi ποη oportere - . Et i i secundo eos itidem linerat L. Tutoribus C. de periculo rusoruω - tortatis , oia Curatoriseus formitor casus, Odversutquos caveri non potuit , ivtitari u n oportere , saepe rescriptum est dia praesertim si nihil ex his agant, nisi Iudice probante , coia firmante, dc d
Duo DECIMuM Dugiu M. Utrum famuli destinati ad solam manualem traditionem usurarum , qui nec taxant pretium iu
136쪽
CONsI D. I. ARTI C. III. 9η in contrarebus usurariis , nec contrahunt pactum de usura cum accipientibus mutuum , sed unice pecuniam tradunt ,& pignus accipiunt, teneantur sicut illi, de quibus dimimest in praecedenti dubio λRespondeo secundum Gerardum obdonum , & Doctinres , quod non , quamvis mortaliter peccent : quod credo verum , nisi per vim usuras eXigant, quia tunc tenerentur .
41 In hanc eandem doctrinam mirifice convenIunt S. Antoninus su
pra memoratus β. 4., S. Bernardinus Tom. I. sc . 3 s. art. I. cap.r aliique ἔ
immo di ipse Gabriel Antorie loco iam indicato scribens mi autem ita
remote concurrunt , ut non censeantur causa damni mutuatario Elati, πο tenentur restimere et quales fiant fecundum multos famesi , qtii reci uηt ρμ' nora , eaque cUcdiunt, qui numerant pecuniam , qui r ferunt omnia in si brum rarionum. mia non censentur causa damni , cum indepeηdeater ob
illorum Oprra illatum sit; o quia circo illorum operam non est in vitus mu ruatarius, nec de ilia rationabiliter eonqueri yors - . Daniel Concilia lib. I. .e justitis θ iure Dissert. I. cap. 13. q. q. vult L non vult eos esse restitu tioni obnoxios . En ipsius verba - Lipis uunt Atiliores ministros, qui ostcia exercent minus prcrima ad usuras , ut scribere , numerare pectinios , cu stodire illas: o hos non teneri ud restitutionem docent ; Immo nee peccare ἔquemadmodum inquiunt famulae, quις vertunt portam , quae sernunt Iesum ad fornicandum, ne fuam perdanι commoditatem , seu mercedem. Haec opi Nio, ad peccatum quod attinet, mibi fulsu est, ἐν Iaxa . Hie Ο ηune alii ves istae influunt in peccatum , ut stibi demonstravimus e st Diles epinisne ccntinentis in propositione damnato de eo, qui scrinia tenet hexo ascendenti ad D=Heandiam. Atam postea praefoti miηistri ab Oxere restitutionis excusen-rtir eb honam fideis , ct irηoranti m , fateor me prorsus ignorare. Si pro iam Deses, communiter si sunt imparet ad resti tiend- . unum mihi ter ιtim est, vIdelices euendor 6 wodi ministros esse, ut a Diti ministerio re cedans ; quidquid diciant juniores plurer in oppositum . Seruere , numerare pecunias, sicut is tenere scolam praefato hero , funt actiones adi horae ab DIure spectatae ; at in his circvisantiis funt vitio . Cooperantur hujusmodi ministri peccato iniustitiae . Suare , admisso cooperatione hae , suapte natura conseqtii videtur restitiationis onus. Sed, ut dixi, an bona fides, an ignoro rio exciast, profeho ignoro . Ministris istis numquari auctor essem, ut 'ne ratfri ut infersirent ; sic numquam essent restitutioni obnoxii . Si commihi occurreret, primum omnium ecfdeis , ut a ministerio se isdicarent, . co gerem , nisi gravis necestas pro olet quo tempore congruam suadereι diuti nem . Ob ei sum misiperium praestivom xonsiljicereis resi ursonis oneri, ν
137쪽
d-- . Placet summopere , quod post Mo ialduin docet Astestiuis noster lib. I. tit. Ir. art. 7. ubi Sed M-quid illi fervienter Aliqui vero, ut mobdus, d livuunt dicentes, qaed j rviens aut mutuat pecuviam Domini sit ad Uuram de generali ωanda. O Dcmini dicentis Ibi , quod muIuet eficum evo uerit pecuniam ad Uurum δεδ nowine ipsius Domini, di tune fervient teneIur ad restitutionem, si Dcwinus non restiἰuat: quia est in boc principulis, cy in eptione ejus est mutuare , Θ acn mutuare . Aut hoc facit de specialim daro Domini sic inundantis sibi e mutua de pecunia mea decem listas nomine meo : O runc , Iicet peccet hoc faciendo, tawen non . oetur ad re'
Dum Interim a Conc Ina audisti , quod Auctores indefinIte in docent
hos non peccare a ne credas hanc tu isse , vel esse doctrinam a caeteris Auctoribus traditam, uno dempto Concina e quoniam & Austor tum ii Ic, tum in Angelica ver. Restitatio primo ubi de Usurario num . io. , & S. Bernardinus , & S. Anto.tinus , & ΜOualdus , & Gerardiis Obdonus , & Asteianus, de Rosella, & Nicolaus de Auximo , & caeteri, quos vidi, omnes illinore ingenue talentur, quod hi lamuli, seu ministri peccant, & mortaliter peccant . Forte id docuit unus vel alter nescio quis, quos merito improbat Concina, quum ejusmodi iamuli re ipsa manites, cooperentur iniquitati . Excipit Author casum , in quo per vim uturas exigunt, & extorquent: quia hoc excedit nudum, & simplicem famulatum : quia ita se gerentes imduunt naturam principalium relate ad talein exactio rem usurarum et quia demum praebent causam efficacem damiii , immo violentam . dure igitur vult eos in hoc casu esse restitutioni obnoxios .
TERTIuM DECIMUM DUBIuM . Utrum tutores, curatores ,
de quicumque alii, qui, etsi non fecerint contractus illicitos , exigunt tamen pro pupillis usuras vi cotractuum , qui prius facti sunt, teneantur ad restitutionem pRespondeo secundum Alexandrum Lombardum , quod sic , si illi, pro quibus exegerunt , non pollunt , aut nGIunt restituere : quia usurae , & damno dederunt causamem cacem . Concordant Raynerius , ct Bartholomaeus Bri-
xiensis in cap. Sistit non Do 45. dist. Et addit Hostiensis ,
in cujus utilitatem versum est lucrum , tenetur principali-
ra es, alter vero in subsidium L. Ex hoc edicto is de eo per quem factum erit, ct L. Et eleganter S. Penultimo is de
138쪽
Cous ID. I. ARTI C. III. 99 auo . Concordant Directorium tit. de usuris, & Panormitanus in cap. Michael de usuris.
43 Hi sunt illi , de quibus subdidit Concina modo laudatus - Ministri sero illi propinquius ani tisararia operam dant, qui usuras colligunt, qui mutuatarios ad faenera solvenda urgent e θ -ot communior Iuniorum θη-rentia adfirmat peccare contra justitiais , is ad restitutionem teneri : quis si vere in injustitiam iefluxum praebent - . Addam ego non solum juniores, sed & veteres communiter, aut commualus id edocuisse , ut Author ipse hic ottendit , & videri etiam potest apud S. Antoninum loco pluries Iad cato *. I. Ad maiorem hujusce rei notitiam non pigeat audire S. Bemardinum TO. I. serm. I s. art. E. cap. I. - Primo fung tutores, di curatores , qui
ιicet non fecerint in contractus Uurarios pro pu Iis . toea pro eis accipitin , vel exigunt usuras . Gies inquam , quia huic impio Iucro praestiterunt similem ea am e tacem , fecundum AIexandrum Lombardum resti uere obligantur et si ille, euius nomine acceperunt, nou est scisendo , vel mon Diat s
tu facere . Hoe enuis fra it mrthouinaeus SVisiensis in cap. SICPT NON SPO 46. dip., ubi ostenditur , quod fictu probibetur 6owo usuras accipere nomine suo, Ita di nomine alieno . Hujus etiam ratio est: quia facienιem, i consencieηtem par poena constringit a. q. r. cap. M in sine . Immo, quod gravius est, si tutor nomine pupiui exest praedictas usuras etiam post depos' rum o ciuis , potest agi contra ipsum 46. . s. cap. 5ICUT NON SPO intextu , o in Glossa : Sed quid faciet tutor, qui a communitate arctatur m-teiam fuscipere etij dam pupilli, qui multa habet fuscipere de Utiris λ Dicendum , qutd coram Episcopo Civitatis, di Potestate protestari deber , quod a debitoristis non exiret nisi capitale, o de usura se non introwittet et di de
εος faciai fieri publicum Instrumentum - . Audiamus nunc leges ab Authore productas , eo tendentes , quod , si in hoc casu pupilli non possunt, aut nolunt restituere, ad reItitutionem te neantur ipsi tutores . Lege Ex hoc edicto I. I. scriptum eli- Plane st is, qui dolo fecerit, quominus in judicio Blatur , I endo non fuerit ἔ AEquum erit adversus ipsum reum restitutoriam allionem competere et ne propor dias alienum reus lucrum faciat , Ο ΑΗor damno arificiatur , Sancitum tuit L. Et Hegantur ἔ. penultii-- Si dola malo procurator passus M pincere σέ versurium meum, ut Mysiseretur: an de deso mihi alio adversus eum, P ivicit , competat , potest quaeri 3 Et puto non comperere, F paratur fit re
'oviferre iudicium sub exceptione hac, si euhsum est : alioquin de dore simo eri danda , scilicet si cum procuratore agi non pol' , quia non e IN IV
139쪽
Ioo Cousin. I. ARTI c. IlI. tutor fecit multos contractus usurarios , teneatur restituere 3 Respondeo, quod si pupillus tutori pro testetur dicens: tu habuisti tanto tempore pecuniam meam , pro qua mihi debetur lucrum . Ob hoc ego ista retineo , non pro usura, quam nolo: non tenetur tunc restituere , sed tutor ipse tenetur ad restitutionem , nisi v sura excederet moderatum lucrum , ct interesse : quia tunc restituere debet excessum tu
tori , qui sibi ipsi imputare debet imprudentiam suam . Si
autem pupillus sic non protestatur, & scienter recipit us ras , tunc tenetur ipse restituere, & dein agere contra tutorem , & ab hoc petere intere sse suum .
Huic quaesito respondet Colletus in su la Inmtui. de Contramytir
pari. h. cap. 1. art. s. post Concl. 4. - Si res usuraria exter in specie apud pinpilium , tenetur esim mutustario restituere ; σι semper recursum habet in lin
torem , ac proinde quomodocumque res se habeat, totum, quod He esse potest, damnum In tutorem cadis. Si tamen rutor pecunias papilli sui bona fide mari tuo dedisset, v. g. secundum Provinciar cossuetudinem , cus neminem repugna re audiisset, non teneretur σd restituendas u ros , quas eodem bona fide in pupilli coismodum convertisset, etiamsi postes moneretur contractum hune Qu- rarium esse, prout docet Haberi I sed non video , cur pupilius irae, si εος ditiar satis ser , a restituendo liberaretur - . Respondet Ioannes Poritas ver. Restitutio casu 1 8. scribens tori praefato ex debito toxf ientiae imcumbit de proprio suo σrgento, non autem de aer e pupilii sui Antoηii 3 oo. ID bros restituere . Debuit namque in Ieritiinos Uui impendere res pupilIare , quas me ma ibus babebat, sive in eisendo praedia , sive in asserendas licitas uras suo pupillo, ea de re primum pronunciato a Iudice judicis ex βηIentia consanguineorum, aut amicorum eiusdem pupilii . Suod cum infectum reliquerit , renetur ei praestare legitiisas artenti ipsius usurus; adeoque remanet Istorus ad Uurar, quas de eodem argento percepit , iis, qui easdeis ci δεμ verunt, resti nendas - . optime Colletus - optime & Pontasius. Sed, meo quidem iudicio , responsum Authoris , quod & S.Ilarnardini es h sermone
modo laudato art. I. cap. a. , rem hanc magis explicat , ean que magis facit esse perspicuam. Non prohatur tamen a S. Antonino,. qui, loco multoties
jam indicato f. o. , postquam illud ingenue exposuit , ita subdidit - Ista pinio videtur mi/i , quod muDipliciter deficiat. Et stu tuin ad primuis, νον fusam usurais a tutore, nisi esset staturo in Civi ute , quod tutor debeat pis papilli, erutro de pecuniis situsim pulcs cma vcι tradere aetoli
140쪽
lIonI; a Iim per modum paenae debeat rejροηdere sibi es rationem quinque proeentenario ; vel nisi ipse et si rupillar, rowen eapax ratioηIs, tuιονι protest tus est, qucd non exerceat pecunium us in licitis , seu negotiis ; aIIar ηοσeredo, quod post petere aliquod interesse , sed lacruis W ιrarum per tutorem fassim pupilius tenetur restituere, o imputetur hoc patri pupilli, qui talem iugiitiis tutorem, o non protidit in hujuswodi, sicut potuit . Suantum ad
secundum, quod post agere contra tutorem, credo verum esse, si tutor exemc verit pecuniam pupilli ad Di Ipsius utilitatem : ve I ex negligentia omisit exemcere in licuis mereantiis , peI negotiis , tum posset - . Sed hona Sancti Scriptoris pace . Hoc statutum , vel saltem aequivalens habetur in Galliis : n vimus enim in Edicto Aurelianensi promulgato anno x 16o. niense Ianuarii ita fuisse sancitum- . Tutores , is oratores Minortim tenebuntur , flarimotque res pupiliares deferipto Indice recognitae fuerunt, diligentiam adhibere
vendendis, auturitate Iudicum accedente , rebus molitibus , quc natura sua detrimento funt obnoxiae . di pectiniae inde provenienti simul cum es , quam invenerint praesentem , atque numeratum , in faenore , aut in praediis eo, randis ecllocandae ex sententis consortiineorum , di amicorum , τπa iisleis
imposita, si praesenti Edicto non pareant, Wurorum dira pecuniae proprio stioncmine rependarum μ. Et quoad alias Regiones , si & Ipt e suas non habent peculiares leges idem praestituentes , iisdem favet jus commune textu expresso In L. et titer ἔ. x. ff. de adminipratione σ pericula tutoruw- Si tutor cessaverit in distractione earum rerum , quae te ore depereunt , suum perisse
post depositionem pecuniae eo arare prAEdia tutorer neglexerunt , ine tent in
suras conveniri. Suamqtiam enim a Praetore cogi eos oportet sta comparam
um , tamen, si csent, etiam usurii Mesiendi D't tarditatis gratia , nisi si
per eos factuis non est, qtiominus compararent - . Fateor quidem jus canon, cum correxisse, quod per jus civile sancitum erat de usuris pupillaribus , nempe quod pro pecunia pupil Iorum exigi possent usurae . Sed quod tutor teneatur solvere usuras pupillo lato modo acceptas , interesse scilicet, si comgruci tempore pecunias pupillares non tradit licitis fructibus, hactenus non fuit per jus canonicum emendatum, nec emendabitur unquam. Adhuc Is
tur in suo robore est . Quod speciat indIcatam pupilli protestationem , si hic eam non edidIt, edita ipsa est semel & iterum tum a Christo Domino in Evangelio , tum a Summis Pontificibus in suis Constitutionibus , quod pecunia videlicet lucro tradatur honesto , & non usurario. Negligentiam tandem quod respicit , illa Ipsa est, ob quam Austor, & qui cum eo sentiunt, constituunt pupillum posse a tutore exigere lucrum, quod poterat , & debebat fieri vel emendo praedia frugifera , censusve permissos , vel pe cuniam pupillarem honestae societati, & negotiationi tradendo. Animadver sones igitur a S. Antonino factae super optatone Ruthoris eam non infimmant . In tuto iccirco est , & in praxi se auenda .sei scia