장음표시 사용
171쪽
I32 Cous ID. I. ARTI c. IlI. TRICESIMuM DuiliuM . Utrum in rebus habitis pro iis ris usurarius acquirat dominium Respondco, quod aut sitiat res usu consumptibiles, quae consistunt in numero, pondere , S. mensura , puta Pecunia , frumentum , & hujusinodi . Quum haec recipiant funetionem in genere suo L. 2. S. I. T. Si certum petatur , & sc consumantur , & pereant, absque dubio in istis transferturdom nium , quum etiam fur tradendo alteri pecuniam surtivam transferat dominium , quando permixta est , vel consumpta L. Si alieni nummi T. de stationibus , & ff. Si ce t/ m petatur L. Num fur. Idem ergo dicendum in
vino , & frumento consumptis L. Si frumentum T. de rei zindicatione .
Si autem sunt res mobiles, quae servando servari pose sunt, aut immobiles, super his fuere opiniones hinc atque illinc. Glolsa , Sc innocentius in cap. Michael Exira de u ris tenent , quod transferatur dominium , & quod usurarius teneatur ad restitutionem ex quasi contractu per conditionem indebiti , ct consequenter dominium si translatum: cum nemo condicat rem suam praeterquam a fure L. finali
in fine T. fructuarius quemadisodum caveat, & Institui. de actionibus g. Sis itaque . Idem tenet Glolla in cap. Si quis usurum 24. q. 4. , ct in cap. Si Episcopum I s. q. s. ,& in cap. Ex trauem a Extra de decimis, & in cap. D hilares Extra de jure jurando . Potest pro hac opinione adduci ratio: quia , quando traditio habet consensum Domi ni tradentis, tunc transfertiar dominium L. Contractus, &ibi per Glollam C. De me Infrumentorum , & in L. Mu tum C. s quis alteri vel sibi, de sicuti notatur in L. Traditionibus C. de pactis . Immo et lain si tradat voluntate coacta, quia voluntas haec adhuc susscit ad transferendum d minium, quamvis ei competat repetitio L. Si mulier is. quod metru cs se , & 1 s. q. I. cap. Merito.
172쪽
CONs ID. I. ARTI C. III. 133 Sed contrarium verius esse puto , quod sic probo . Ex nuda traditione non transfertur dominium L. Iunquam nudo & ibi per Gloisam E. de aequirendo rerum dominio , &L. graditionibus C. de pactis . Sed datum pro usura nude traditur , quod patet: quia nullo vestitur titulo , nam non traditur pro soluto , nec pro empto, nec pro transacto , nec Pro haerede , nec pro derelicto , nec pro legato , nec pro dote , nec pro suo , nec pro donat O , nec pro usucapto , DCL pro Prascripto , nec pro mutuo , nec pro commissio , nec pro judicato, nec pro socio, nec pro poena , nec pro
quocumque alio titulo juris , quum petae Omnes, ut Cuedo , rei eramur ad praedictos . Ergo per Consequens non trans se tur dominium per talem iraditionem , cum sit nuda .
Si dicis , quod traditur pro soluto, dico quod non: quia nihil debet solvi nisi sors. Si dicis , quod debetur ratione pacti, dico quod non rquia tale pactum ipso jure non valet, ut intra patebit .
Si dicis , quod vestitur pro donato , non est hoc ve-Tum : quia dantes non proserunt tale verbum , nec ipsum intendunt.
Si dicis , quod vestitur pro poena, vel pro commissio. Patet casus, in quo id licet sine usura, ct in quo non licet. Concludendum ergo , quod non transseratur dominium: quum alii tituli applicari non possint ad hoc, ut non sit
Hoc ipsum confirmo sic . Ex contractu nullo , & cui lex resistit, non transfertur dominium Ι.. Non dubium . C. de legibus, & tenet Bartolus, ct Doctores communiter in L. I. S. Si vir uxori S de acquirenda ou amittenda possis
sone. Quum ergo contractus usurar iis sit nullus, recte imisertur , quod non oritur Obligatio nec civilis , nec natura
lis , ut in cap. Debitores in principio Extra de jurejurando, in quo sancitur , quod debitores non sunt cogendi ad sol-
173쪽
I34 CONsio. I. ARTI c. III. vendas usuras . Si enim oriretur obligatio etiam naturalis tantum , cogerentur ad solvendum : arguitur cap. I. Extra de pactis: quamvis daretur repetitio, sicuti contingit quam do interponitur juramentum . Patet insuper quod non oritur obligatio: quia , cum lex resistit, non potest oriri obligatio ne quidem naturalis, tametsi lex resistat tantum uni
ex contrahentibus is de me,syribus L. Cum lex, & ibi
Bariolus. Sed lex resistit usurario, ne recipiat usuras , quod patet cap. 2. & 3. & cap , Con Iuli Extra de usuris. Concludendum est igitur , quod, ex quo contractus usurarius est nullus, & reprobatus omni jure : ex quo lex ipsi resistit , quia continet in se notorium peccatum : nulla Oritur obligatio , sicuti tenent Panormitanus in dicto cap. Debitores , & prima Glolsa ibi in principio: dc Joannes de Imola
ibi in prima Glossa , quum usura utriusque Testamenti pagina prohibeatur, & sit contra naturam, ut probat Aristo. te Ies primo Politicorum: nec per ipsam transfertur domi
Probatur insuper alio modo. Ille , qui tenetur ex delicto de aliqua re , non est ipsius Dominus , sicuti patet in fure , & latrone L. In furtipa re & L. Sipe manifesus T. de conditione furtiva. Sed usurarius tenetur ex delicto damnato , & reprobato pagina utriusque Testamenti cap. 3. Σή. & cap. na nos Extra de Muris: tenetur , inquam, ex delicto ad restitutionem , sicuti docent communiter Doctores . in cap. In literis Extra de raptoribus , & Joannes Andreae,& Butrius ibidem , & idem Joannes Andreae, & Geminianus in cap. Euanquam de usuris lib. s. , & Federicus in suo Consilio χI., & Dominus Angelus de Perusio in sua Disputatione , quae incipit ta Asenisis miles circa finem . Ergo
usurarius non est Dominus , S per consequens nec transfert dominium .
Addi potest pro hac opinione , quod non transfertur
174쪽
Co Ns ID. I. ARTI C. III. 13s dominium in usurarium , istud alterum argumentum . Illicite acquisitum est alienum , dicit L. Cum duobus S. s I. SPro socio . Sed qui injuste acquirit , illicite acquirit I 4. q. 4. cap. uuid dicam ta me enim certe alienum non est, quod jure psilidetur . Ergo injuste acquisitum est alienum. Cum ergo omne alienum non sit proprium , recte insertur , quod usurarius non est ejusdem Dominus. Patet in L. Falseus f. sui alienum ff. de furtis , & in L. fin. C. Unde Pi, & L. I. C. de fundo dotali. Ergo usurarius , cum injuste acquirat,
non erit Dominus . Hoc idem tenet Glossa in Clement. cap. unico de Usuris , ubi in textu prohibetur , ne fiant statuta , quod usurae &c. Quaerit ibi Gloli a : an valeant statuta , quae tollunt dominia rerum . Ergo praesupponit , quod de jure communi non est translatum. Cum hac opinione concordant communiter Theologi. Ergo est sequenda: quum fundent se super vetus & novum Testamentum , & super textus Decretalium . Et quamvis Legistae , & Canonistae communiter teneant contrarium , tamen Theologi in hoc sunt praeponendi. Praeterea etsi de subtilitate juris civilis , non attenta intentione , sed spectatis solis verbis, dominium transferatur ; nihilominus in conscientia non est declinandum ab opinione Theologorum quoadelsectum : quod sic probo . Si res extat , semper usurarius tenetur eam restituere cum fructibus , ut dicetur dubio sequenti: nec potest usurarius dare tantumdem juxta aestimationem , cum jura obstringant eum ad restituendum quod accepit cap. Cum tu Extra de usuris ibi et: donee reddunt, quod tum prave receperant π, & id eruatur ex L. a. in principio T. Si certum petatur, S textus est clarus, in cap. SireI aliena I 4. q. 6. Si vero eam alienavit, tunc de aequitate canonica tertius possidens potest conveniri, & dicta res ab eo advocari ossicio Judicis, ut notabiliter tenet Baldus
in L. Rem quam in fine C. de jure dotium: nulla habita di
175쪽
II 6 Cousin. I. ARTI c. III. stinctione , an rem possideat titulo oneroso, vel Iucrativo: quoniam talis distinctio fieri quidem debet in re empta de Pecunia usuraria , ut per Glossam in cap. Cum tu in fine de Muris; non autem in re ipsa formaliter data pro usura , quae potest repeti a quocumque, etiamsi eam possideat titulo oneroso , quia transiit ad ipsum affecta eo vitio. F,
cit L. Si eum exceptione g. Aliquando , & L. Metum S. Julianus ff. quod Metus causa, juncta aequiparatione , quam adhibet Achidiaconus in cap. Si quis usurum in fine I 4. q. 4. Tum quia mala fides usurarii nocet cuilibet stagulo successori, ut in Authentica Maiae fidei C. de praescriptione lovgi temporis. Hanc opinionem credo veriorem , salva semper meliori determinatione juxta illud L. Gaudius Felix in fine Tqui potiores in pignore vel Opotheca habeantur . Nec obstat dictum G tollae: quoniam potest dici, quod ibi non figit pedes , sed potius loquitur , ut communiter opinantes tenent: vel dici potest, quod locuta est de rebus constunptibilibus. Et quod re ipsa non figat pedes in hoc , patet , si attendatur , quod eadem Glo illa in cap. cim tu Extra de usuris docuit, quod in re empta ex pecunia usurari a jus non acquiratur , sed ea debeatur creditoribus . Ergo a fortiori id dicendum est de re in specie habita pro usura, & per consequens quod non transferatur dominium . Ad rationem in contrarium ad luetam dico , quod in translatione dominii non solum requiritur traditio, & consensus tradentis, sed insuper titulus verus , aut putative talis , qni in casu nostro Don habetur , ut patet.
61 Quum Ruthor hac de re nedum opIasonem aperuerit tuam, sed insuper eam ipertissimis lenibus , valid .smisque rationibus sommuni verit e supervacaneum duco Ieges alias, aliasque ratIoues in medium proterre . Unice istitur adjiciam . pro hae sententia stetisse Ale andrum Alensem ; parte enim 3. q. 36. membro 4. art. a. in responsio te ad quartum aἰt- χε ιυ re vero Uurum est contrestare rem alie sim m cn Lem uisenum, o facere tit
176쪽
dem q. 66. membro I ad quartum Duplex est voluntas , scilicet v tantas abfitata, vcIuniar reis cytoa , seu comparma . De voluntate affutita non ou It Dominus huius pecuniae, quod usurarius haheat eais . Libentius enim ea ne sibi retine et . Sed de voluntate eomparata vult , quo/ ώabeat eam, ex quo scilicet usurarius non vuIt dure ruti tuum gratis. Psurarius ergo con tresut remaiienam invito Domino - . Idem docuit S. Bonaventura in . dist. Iart. v.
q. r. Ad illud inquiens - Iuaedam sunt male ac cista , in qui'aue transse tur dominium, o non competit repetito: talia non est necesse restitui , θρ gunt licite retineri, ut pretiuis prostibuli, o lucrum histrionis, trita possunt dari in eleemet nam , sed tamen non debent recipi in oblurionem . ADt publica, propter reverentisis aitaris , o confusionem peccati . tir resipis scant. Et hoc est quod dicitur Deuter. et g. v. t S. NON OFFERES ME CEDEM PROSTIEDLI-. 'aedam autem Itint, in quibuἰ non transferturdoiniuium, IDd comperit repetiιο, ut in furto, rapina et θ de ratistis non debet fieri nec obliatio , nec Meemcona , sed debet fleri restitutio . Ad hujuρως di autem geηtis reducuntur omnia , quae injusto titulo , ct waIa me pos-deatur, quis injustus titulus pro nullo est habendus. Malae ctitem Adei φορβssor dicitur, qui eontra legum interdicta mercatur et talia sunt quae habes rur per Doniam, ἐπ Uurais; st ideo de talibus aulio wodo nee potest, nec
debet fieri eleeme va - . Non secus opinatus est Aste sanus, qui lib. . tit. x x. art. I., probans usuratri non tantum de se, sed etiam secundum se esse peccatum , haec scripsit - Tertio , quia est contrectatio rei Hienae manentis ali vae , O hoe invito Domino , o privatur voluntas a soluta, non comparata. Debitor emis simpliciter nollet dare aliquid ultra fortem ; magis ramen Italiquid titora Ariem dare , quum pecu πιa carere I sicut enim scienter cognoscere uxorem alienam maventeis alienaru es maluis in se, di fecundum I e ;sic ex mutuo recipere rem aIienum maηentem alienum, eam contreflare ut suam , est contra jus naturale: b haec tertia ratio est Alexandri de .Ales I ..tit. q. c. de praecepto mutui art. g. circa Φ. , o Ricardi 4. dist. I s. q. s. art.ε. qui volunt quod ulud , quod accipitur ultra fortem ex vi mutui , non transirin dominium creditoris recipientis - . Idem demum firmiter tenuere Rayaerius in tit. de decimis, Hugo super cap. Si quis I . q. . , Mastrius in sua Morali Theologia Disput. s. q. a. art. s. , Daniel Concina lib. l. de justitiadi jure Dissert. I. cap. 23. num. I. , aliique plures tum Veteres, tum Recei tiores . Placet exscribere rationem , quam Concilia ad id probandum addu- it - contractus fetneraritius Dre tum naturali, tum divino nullus est . Em go impar ad dominium Iransferenduis . Mutuatarius enim eo modo faenerators pecunia, Divit, quo. traderet eas Iutroni , ut sibi eaveret: nee plus dare finneratori re ipsa iniendit quain quod debet. Huras autem nullo inodo debet. ΔΜ id quod, si etiam vellet, nequit muruaturius fus Ithertate incere vesidum contruitum , qui owni jώre culitis est λ Potest utique Iibere Iua donare 3 atritu.I. S non
177쪽
ποη potest cum faeneraIore concurrere ad celebrandum contrasum iure suo stu, tam . Lisertar, quae is mutuataris asseritur, rei is mc. itia est : nam omnes vellent sibi traris mutuum Iradi - . Non desunt tamen Authores gravissimi secus opinantes , quorum semientiam probavit S. Antoninus pari. a. tit. I. cap. g. g. 37. scribens Sed alia opinis est , quod in usura ιν offeraἱur dominium , licet competat repetitio . Cujus epinicvis sunt Nomas 1. q. 78. in summa, videriems, Golfredus, Nere
RAM. Ei haec est communior Uiηiο , O mibi maris piscet - . Bona tanti Praesulis pace id dicam . S. Thom .is co loci immo docuit oppositum . P tronus mihi est ipse Concina, qui loco nunc indicato ita asseruit Sed SamBus Thomas, cui communiter Neolui fulseribunt, ne at Iole dcmisium rariis 1. 2. ρ' 78. urt. I. - . Id equidem adseruit , sed non probavit Conc, na. Probatum tamen id video a Card. Cajetano Commentar. super hoc a ticulo Angelici Doctoris in haec verba - D are. I. eis eis q. 78. OccurriI adii iρ ω illud Dufium . An in Utira transferatur dominium. Et quoηiam de Φοe ordinatam quaestionem in aquoliseio nostro fori i , O , ut Iuto, ostendi partem nexativum verum , quam hic Atil/or pro ind&bitata praesupponit, dum reddens ratiovem restitutionis frnη-- at s per Uuram extorsi dicit quia fuat fructus reruw , quarum citus est Dcwixus - , nec occurrit nova r
ito dubitandi: ad illam te remitis Dis editoω , impressam . O quamvis forte propter persectionew operis e set repetenda , nnnc iter facturus propter
calores me is Iulii, ud otia propero - . Accipe nihilominus integra S. Tironiae verba , seu integram periodum In corpore ejusdem articuli Suaedam .ero sunt res, qu rum fisus non est earum eo umptio , o taIta haίent σιω-
alterius, vel o rum per usuram extorsisset, non sc ι- roeIur restituere δε-mtiis, vel agruw, sed etiam fructur inde perceptos'. quia funt frutius rerum, quorum' alius est Dominus , is ideo ei debentιν - . Certissimum est igitur, quod Anguli cus Doctor adeo firmam habuit sententiain hanc de dominio
in usurarium nora translato , ut eam posuerit tamquam indubitatam . Eta hercle , quum Theologis omnibus uno ore , unoque consilio id constituentibus usura jure naturali, divino, & Ecclesiastico sit vetita et quum usurarius ad rustitutionem teneatur auctarii accepti, & absolvi non possit nisi vel restitutione sectita, vel praestita idonea cautione d quum onus restitutionis probet usurarium esse injustum rei alienae detentorem 2 vix inte ligo , quod nonnulli, emunctae licet naris Theologi, de hac apertissima veritate dubitaverint.
Et ut quisque sciat , cui opinioni si adhaerendum , dum
Doctores non conveniunt , nota hanc distinctionem . Aut
178쪽
uC o M s I D. I. ARTI C. III. I 39 una opinio habet pro se legem , vel antiquam consuetudinem approbatam , & alia non . Tunc illa est praeserenda : quia minime mutanda sun r, quae Certam sententiam semper habuerunt L. Minime T. de legibus, dc consuetudo e 1t optima legum interpres L. Si de interpretatione eod. titulo , dccap. Cum dilectus Extra de consuetudine , & cap. Licet E. tra de foro corietenti . Aut non est lex , nec consuetudo pro aliqua ex opinionibus invicem oppositis: Sc tunc debent concordari, ut dicatur in uno casu unam Obtinere , ct aliam in alio , si fieri potest , ut in cap. Literσs Extra de restitutione nodulo is , & q. a. cap. Posteaquam S. his ita respondetur, de de eognatione Birituati cap. I. Arguitur C. de Infinianaeo Codice conis Mando i conveniens enim est jura luribus concordare , dicit textus cap. Cum expediat de Eleetiolae lib. s. , de L. i. C. de in eis is dotibus , dc L. Praecipimus in fine C. de appellationibus , ct cap. Ecclesia 2. S. Denique Extra de Henione . Contrarietas aliquando solvitur per aliud , 8c simpliciter, ut Iz. q. 2. Cap. Sine einceptione , & cap. Cum Apogulus Extra de his , quae fiunt a Praelato sine consensu Cupituit. Aut per aliter cap. uuod sicut, & cap. Publicato Extra de electione . Aut per se, ut cap. Cumana , dc cap. Cum in Peteri Extra de electione . Si vero non possunt jura concordari , tunc communis opinio Doctorum est sequenda , ut Gloisa in L. Omnis desinitis T.
de dioersis regulis juris antiqui, dc Bartolus in I . Precibus vers. Sed quid I ex praecedentibus C: de impuberum , ct aliis
Db tutionibus , dc Clementina cap. unico in fine de Samma Trinitate ; in dubiis enim, Sc decisi vis adhaerendum est consortio Doctorum: quod intellige nisi per rationem, cui responderi non possit , contrarium appareat , ut notatur cap. I. de Consitationibtis lib. s. , Se facit L. I. in principio C. de Peteri Iure enucleundo S. 6. ibi z: Cum possit unius
179쪽
24o CONI ID. . I. ARTI C. III.
us parte superare μ . Et pro hoc facit Glolsa in cap. Si ha
6, Quod, dum una opinis pro se habet legem apertam , praeferri l . haec debeat, probari etiam potest per L. Contra H de Ieribus - Cc Ira Iserem Dest, qui id facit , qucd lex presibet : in framlem vero , qui , Iulvis verbis letis, sententisis eius circumvenit - . Quod in deiectu legis standum sis consuetudinI, ostendit L. Distumaeod tit. - Dititurna ecnsuetudo pro iure lege in his, qua non ex scripto descendunt, et servari flet- : & L. Sed Ο ea ibidem - Sed es , quae Io a ccxfuetudine ccmprofata sunt, oc per annos plurimoi offer ra, Nut tacita civium conetentio uca minus quam ea , quae scripta ρηι , jura, sedi
Quod, dum leges, quae ab invscem oppositis opinionibus producuntur, In spec em pugnare videntur , tunc expediat ob reverentiam legibus d b, tam eas, quantum fieri sotest, componere e aequissima Regula haec est utroque jure probata- Cuis expediat concordare Dra juri s- ait Boaiiacius VIII. cap. Cum expediat in Sexto de electione-. Leges legibus concordare pro,tum est - ait L. r. C. de lac tuis dotistit. iod in eo casu , in quo jura concordari nequeunt , audirI debeant Doctores tamquam legis interpretes , & cum ipsis sit coastituendum, id exemplo sici nos docuit Clemens U. In Con. Ulamiensi ab Authore laudatus Ita disserendo M. I. - Ωuibusdam ex ipsis dicentibus , per virItitem B ptifisi parvulis quidem culpam remitti, sed gratiaω non ecaferri e ritis eco rra asserentibur . quod di culpa eisdem in Baptimo reisittitur , o virtuter, ae informans ira is refunduntur quoad lasitum , eis non pro tuo tempore quoad nsum . Nos autem attendenter tenerialem incaciam mortis Christi qua per Bapti a Vplicatur pariter omnibus baptizatis opinionem fecundum qua dicit tam parvulis quam adaltis conferri in Baptiymo informantem gratiam, re virtutes t-quam probabilioreis , ct ditiis Sanctorum , ae Γιsoruis is
dernorum Nectigiae magis consonam, τ concordem, sacro approbore Conci-Πο duximur eligendam Quod demum ex muli Itud ne Authorunt non semper judicari debeat,& haberi veritas , aurea sunt Ius imani Imperatoris verba ab Auctore ex parte recitata, quae hic integra praebere non erit abs re - Sed neque eis
munitudise Austarum , quod inelitis , di aequius est judic oco , cum positaretur forsitan di dete=laris sententia is multor , o majores in aliqua pamre superare .... nam qui non subtiliter fallum emendat , laudabilior est eo , sui primus invenit - .
180쪽
Cous I D. I. ARTI c. III. I 4r praeponenda est , quae validioribus rationibus innititur. Ar
guitur I astitui. de emptione ct penditione g. Item pretistis,& L. ELAIO C. de Edicto Dipi Adriani tollendo . Facit cap. Domino sancto I. Ecce in quantum so. dist. Et maxime si talis opinio sit subtilior , ut dicit textus in cap. Caneuanus Extra de Feriis.
633 Praeclara fimi quae liguntur in euato cap. Domino sono - In f estutem Auitis Et ciae hoe adsectendum putast, ut quotiescumque in gestis ci ciliorem discors sentenIlia invenittir , illius Concilii magis teneatur sententia , Qui gut auriquior, aut potior extar auctoritas - . Quod hic adjicit Author de opinione suhtillari, depromptum est nedum ex indicato cap. mpestiantis, in quo legitur - posterior sen entia meliori , o subtiliori nititur ratione - , sed et lairi ex Glossa , quae ibidem sub initio habet - Nota , quod illa sentenisa semper debet o servari , quae meliori rarione , ct subtiliori iuvatur - . Ing nue tamen lateor, doctrinam hanc , subtiliorem rationem quod respicit, suis esse exceptionibus obnoxiam: quoniam Glossa ipsa ibidem ver. Λ btiliori ita animadvertit - Stibtilitas hie commendatur, sed alibi non exitisat erranter in fide et . q. r. cap. SCH SMA. Alibi etiam subtilitas pernicissa est C. AD
opinio, quae est subtil or, est insimul melior, validioribu 1 nempe rationibus innixa a tune dubio procul alteri praeponenda est tamquam veritati magis coiissentanea Ast, si aliam duntaxat subtilitate superat, non potest seueratim constitui eam esse adversanti opinationi ante terendam .
Licet opinio Doctorum non arctet necessario s. dist. cap. Noli, & cap. Ego , dc cap. Neque, etiamsi esset Papa , dummodo loquatur tamquam Doctor privatus, Glosi sans , ut dicit Hostiensis cap. Pastoralis Extra de decimis: tamen si eorum opinio est probabilis , non est ab ea recedendum . Facit die tam cap. Neque , & cap. r. Extra de Decimis , & L. Si aedibus ε. de damno infecto.
6 Utinam prima tria capita hie ab Authore laudata, quae Omnia Augustini sent . in sapientum omatum Mimis altius imprimerentur. Non adeo exardescererent, eum quis in eorum scriptis aliquid dicit esse veritati non coalbuum. Ea igitur accipe - Ii meis Ateria quasi canonicii Aripturis deseris