장음표시 사용
191쪽
remextihus - fraus , o dcIar nemini debeat patrociniuis impertIH-. Et tamen recie concludit S. Bemardinus - Tutitis mihi videtur, quod iste , qui dedit Uuras, nihil recipiat vitra pecuniam suam : praecipue quando ille , qui dedit usurum, ex hoc non esses damnificatus. Si aute, notabiliter damnificarus es et ex carentia talis pecuniae, quam alius sibi restituit ἴ non video qain usurarius ille teneatur ad interesse - .
filiae usurarii possint vivere de rebus ipsius ZRespondeo , quod aut usurarius est shlvendo , habens scilicet majora bona, quam quae restituere debeat; & tunc dico secundum Alexandrum Lombardum , quod sic : dummodo non vivant de impie acquisitis in specie , vel numero , puta de ove , aliisve datis pro usuris . Si autem haec data pro usuris ita essent permiXta , ut non poliunt discedini, & iis possent uti ; sed habere debent in mente semper vivere de juste acquisitis . Concordat Rodonensis . Aut usurarius non est solvendo , ct omnia , quae Iaabet, tanta solum sunt , quanta debet restituere; & tunc dico , quod dunta Xat in quatuor casibus possunt vivere depraedictis. Primus casus est : quando agunt negotium spoliator uin . inducendo scilicet eum ad restitututionem . Arguitur I t. q. I. cap. suoniam multos, & cap. Inter alia Extra de fementis excommunicationis . Rodonensis tamen hoc limitat, quando continue instant opportunis horis, non vero si instarentduntaxat semel in anno , vel bis : & cum eo concordant
Hostiensis, S Monaldus rit. Restitutissexto . Item licet praedicat oribus vivere de praedictis , si ve eos induca ili generali . praedicatione, sive persuasione speciali. Arguitur cap. Cuin via tute S. I. Extra de jententia excommunicationis , sive utilitas sequatur , sive non L. 2. et L. Pomponius , et L. Sed an ultro T. de negotiis gestis . Et haec omnia vera intelligo secundum Magistruin Petrum Casuel in Dirediorio tit. de re- 'tutionibus , si habeatur spes correctionis , ei omnia fiant
192쪽
C o M s I D. I. A R T I c. III. I sacum tali moderamine , quod propter hoc usurarius non reddatur in totum , vel in magna parte impotens ad restituendum ; alias non liceret. Arguitur a. q. 6. cap. Anteriorum . Secundus casus cst : quando nec per eleemosynam . nec alio honesto modo et licito possunt invenire necessaria ad vivendum ; necessitas enim non habet legem cap. Si cui dist. I. de conscrutione, et dist. eod. titulo cap. DA
scipulos , et de Regulis juris cap. 4 d non es . Debent ta
men sumere cibum cum magna parcitate , et dolere in mente , et proponere restitutioncm , si possbilitas adveniat. Tertius casus est: quando utiliter laborant , et hona ipsius augent , sive conservant , bene conservando , curando , et hujusmodi, ita ut hoc cedat in utilitatem creditoris . Hoc tamen intellige, si tanta sit utilitas , quantus est sumptus ', aliter non: et quod non vivant de in)uste acquisitis in specie, ut dixi supra . Quartus casus est : quando usurarius restituere debet multa incerta , et Episcopus dispensavit cum ipsis, ut de illis incertis tamquam pauperes vivant . Nota tamen , quod uxor , quae habet dotem de juste acquisitis, quamvis usurarius non sit solvendo, poterit vivere de ipsa dote , si aliqua sint , quae non sint habita in specie de usuris: i in imo. potest accipere totam dotem suam , etiamsi tales res essent emptae de pecunia usuraria : quia hypothecata sibi sunt, et praeponitur omnibus habentibus tacitas hypothecas etiam anteriores L. Adsiduis C. qui potiores . in pignore habeantur. Si vero vir e iis non habet nisi a Cepta in specie pro usuris, tunc non potest ex ipsis dorem suam accipere , nec ex iisdem vivere, nisi in casibus supra
Nec obstat dictum Petri de Ancharano, qui ait in Regula Peccati veni. q. I 8. , quod , si constaret, quod de mea pecunia, quam usurario solvi pro usuris, ipse emit praedium, ZMπ.I. V vel
193쪽
I 4 Cossio. I. ARTI c. III. vel hujusmodi, conceditur mihi privilegium hypothecae , et temporis ; et iccirco prius solvetur mihi, qui prior sum in Iempore , et postmodum habentibus personales actiones , ut L. Si eum d te,n S. Si mulier T. fumo matrimonio , cum quo concordat Petrus Casuel tit. de usuris in fine , ct Magister Bernardus, & Hostiensis in cap. Cum tu de usuris , & Archidiaconus, de Ioannes Andreae in cap. uuanquam eo i, tuto lib. o. quia , ut dixi , mulier quoad Uotem praesertur omn bus habentibus tacitas hypothecas, ut fusius in secumda Consideratione art. 2. Dubio 3.
De hac re agunt S. Antoninus pari. a. tit. I. cap. D. I. I 8. I sto S. Bemaestius To. h. serm. 3 s. a t. g. cap. I., Asteianus lib. I. tit. H. art. 7.
ubi Riid de ukore ἐν furuitia, Rosella Restituito octavo num. 1. & Nicolatis de Auximo in Supplemento Restitutio quinto , aliique . Et licet alii
plures , alii minores casus exhibeant, in quibus licite vipere possunt uxor, di filii; omnes tamen in essentialibus conven unt . Pro filiis speciale est, quod cum caeteris adnotavit S. Bemardinus ibidem - mimo propter neces ratem, tuta quantum ad hoc, quia filioli , atque filiolae in tali aetate sunt, quod aliter commode vivere non possunt . Ucre postmodum scripsit Rosellade uxore loquet Is Inter ista quinque remedia valde praecipuum est , quod dictum est supra, scilicet quod instet circa ejus conversionem Iemporibus oppor runis. D licet aliquando videatur despersitis ; nihilominus nimqtιam est deferandum de homine in hae vita . quia accidit in puncto , quod non provenirIn anno - . Apposite etiam Hostiensis de paenitentiis ἐν remisonisti, , ubi
quid de rapina , cujus doctrinam Scriptores omnes obsignant , atque com
de illis: si non sunt, quaerant victum ab awicis suis, veι consanguineii, vel aliti personis Θonestis e seI qtiaerant victum propriis manibus , seu ostiatiin . di nullo modo comedant de rupius . Sed quid si marritis crudelis non permitrii , quod uxor sua de alio comedat : numquid morietur fame mulier ista 3 Non immo habet triplex remedium fecundum Ra munduis . Primum est , ut ωνσι de dote sua, set sponsalitio . Secundum est , ut dentinuet Me ratifur, qui marituis compescant , vel e tum Episcopo x. q. r. cap. SI PECCAUDAIT, et a. q. i. eap. HOC VIPE R . Sed haec duo remedia inania fuisti
cap. I. Tertium est, quod, ubi oliud facere non potest , ex quo ita arriata est , poterit inde comedere : ηcc Lenetur restituere , quia tempore necessivaris ruata etiam a furto excussrGur io ἔοι πω et Iicet , si periculum mortis nos
194쪽
C o M s I D. I. ARTI C. III. I
m neat, aliquod peccatum eo Irreretur, is ideo aliqua paenitentia trium geretur - . Hoc intellige ad cautelam , sicuti docet S. Anton Inus ibidemq. t 8. scribens - Et si non immineat extrema necessitas , videtur aIiquantinlum peccare ; di ideo ad cautelam triti renda est ei aIiqua polientia Extra
DE RUS ea'. SI SPIS PROPTER NECESSITATEM PAVIS .
Placet summopere quod adjicit Sanctus Archiepiscopus - ΣuDquid autem fit, expedit dolear animo , o proponar quam titissime potuerit restituere , stutatur parcius, Icilicet ad sciam neces lutem - . De privilegio dotis perspicua est L. Alsiduis ab Authore laudata , In cujus q. r. haec leguntur- Haee ownia in unum eoIIuens , fouimus, ex stipulatu actionem , quam mulierihus jam pro dote instituenda dedimus, cuique eriuru tacitam donaviistis ines e Dpothecam , ροIiora iura contra omnes habe re muriti ereditores, licet anterioris sim temporis privilegio valiati - . Sed de hoc plenius cum Auctore Consideratione secunda.
TRICESIMUM TERTIuM DuBIuM . Utruin filius usurarii tempore studii habuit centum a Plire , ut Doctor em ceretur, teneatur illa centum restituere
Respondeo , quod si Pater, quando ci dedit pecuniam , non erat solvendo, & filius hoc sciebat, tunc in soro conscientiae tenetur restituere . Si vero id ignorabat , immo credebat , quod sibi provideret de licitis , ratione bonae fidei uon tenetur tunc de consumptis , sed solum de extantibus .
Notandum hic est pro Regula , quod possiessor bonae fidei numquam tenetur nisi de extantibus Institui. de incis Imricis g. Et si in reis versus finem , ct L. Certum es C. de rei vindicatione: vel nisi in quantum famis est locupletior L. Utrum S de haereditatis petitione . De hoc plene Gloseia in L. Ex dipers in principio T. de rei vindicatione . Aut
pater tunc erat solvendo , & tunc non tenetur , nisi recepisset rem in specie habitam pro usuris.
1 Eodem modo respondet S. Bemardinus Το. I. serm. I s. art. g. Cap. r. scribens se Potest quaeris si dum viveret Titii pater expendit trecentas libros iu sttidio pro filio suo, tit Dosy r inceretur , cum nihil nis de Uuris haberet: cumque de usuris habuisset mille, post mortem non dimisit filio nisi quinquaginta libras . Suaeritur : utram de illis trecentis Titius ad μoituri ηem sit obligartii λ Ad quod dicendum , quod si pater Titii non erat solve V , do,
195쪽
. CoNs ID. I. ARTI C. III. do, quando filium in studio nutriebat, tune distinguessim est: nam si mitisseredehar, quod pater sum sibi de honit Iicitis provideret , ratisne bonae fidei
de rebus jam toxoviis fatisfacere non tenetur, sed fium .de extantistis. Mautem novit Duis patrem de ι furii mnia pssidere, propter conmentiam L fam , quam fabetur in urendo alieηis restis , delet ilias trecentas IIbras μμ
stituere secuedum ApDuis jur; sic de consimilibus idem judicitiis fieri ρο-
res' - . Eadem lego penes Rosellam Restitutio octavo mi in. q. Secus tamen opinatus est S. Antoninus , qui pari. a. th. I. cap. 12. g. P., postquam opi
nionem Aut horis declaravit inquiens - Ad quod dicendum fecundum quo sedilis , quod si pater ηοη erat follendo, eum sitim nutriebat in studio , si filas mebs patrem suum omnia habere obligata restistitioni , quia male a Iata friebat esse, tenetur . M tero patrem creeebar de licite atquisitis se providere, non tenetur de consumptis, sed tantum de einantibus, puta Ioris de tuis emptis , o hujusmodi - , subdidit mentem suam aperiens- Ego ere do reneri eriam de consumptis, o necessariis visus, cum aliter sibi non posset providere : ut de Hi, grue extendit pro Uinoratu, re τυ isti ηοη necessurio , o aliis di υDii De neιesorte . bona enim fides sua exinjor etim a peccato pro tunc I sed non ab obligatione restitutionis - . Ut caudide aperiam quod sentio , id libenter darem Sancto Archiepiscopo , si sermo esset de puro putoque consilio, & ad melius esse, ut ajunt . Ast si sermo fiat de debito, de onere, de obligatione restitutionis, id non obsigno et quum Sanctus Archipraesul id quidem adseruerit, sed non probaverit : quum insuper, semel posita hujusmodi doctrina , ruat in totum quod communiter sancitur de possessoribus bonae fidei ad discrimen possessorum malae fidei. Nec assertionem hanc infirmat , quod filius factus est Doctor , & Docior remanet et hoc enim non est per se tructiis pecuniae a Patre acceptae, scuti essent possessiones, si eas pecunia illa sibi ccimparasset , sed fructus est studiorum suorum, & proprii intellectus : fruetus , ut ita dicam industrialis , pro quo nihil tenetur restituere.
TRICESIMUM QORTUM DugiuM . Utrum consanguinei, ami
ci , & quicumque alii , qui comedunt de bonis usurarii,
bibunt, accipiunt, vel in alienos u1us con Crtiant, tenean'
tur ad restitutioi rein λRespondeo, quod , aut cum talia accipiunt, usurarius est solvendo , aut non . Si non , tunc tenentur restituere , quia dant causam emcacem damni. Quod si de hoc dubitent , S res adhuc extet , tenentur eam restituere , ne prore temporali animam in discrimine ponant , secundum Ale
196쪽
CONs Io. I. ARTI C. III. Is xandrum de Alexandria in 4. Si autem est solvendo , aut accipiunt rem in specie habitam pro iisuris , & eam restituere tenentur: aut rem emptam ex pecunia usuraria , de tunc solum tenentur , si usurarius et sciatur impotens ad restituendum : quia creditor , qui usuram solvit, potest illam petere a posses re saltem per ossicium Judicis , S hic tenetur eam dare , vel pretium ejus per cap. Cum tu Extrade usuris : nam in tali casu res cedit loco pretii , sicuti ejus Pretium cedit loco rei , L. Si ct rem fis. de haereditatis petitione . Quod verum credo secundum Doctores, si ex causa lucrativa eam habuit, ut ex dubio praesupponitur: secus enim esset dicendum , si eam habuisset ex titulo Oneroso. Et cum hoc concordant Hostiensis , A GOTredus, qui addunt , quod , si talis res ex causa lucrativa ad illum per-Veniat , qui solvit usuras, ille , cui prius data fuerat , liberatur , ita ut contra eum agi amplius non possit L. Ow
nes debitores T de tabligationibus actionibus ; immo &
ipse liberatur usurarius . Nota tamen , quod, si ille primus eam habuisset ex titulo oneroso , quamvis postmodum ex causa lucrativa perveniat ad eum , qui solvit usuras , tunc
usurarius non liberatur L. Inter sipulantem T de verborum obbligationibus , & concordat Directorium lib. 3. tit. 44. S. s7. usque ad 62. Quod si usurarius & tunc est solvendo , & non dat rem in specie habitam pro usuris, neque emptam de pecunia usuraria , sed habitam iusto titulo, tunc
non tenentur restituere, etiamsi usurarius postea essiciatur non solvendo , dummodo' ex tali donatione , & acceptione 'surarius factus non sit non solvendo . Hisce Omnibus coi cordat Petrus Casuel ubi supra .
197쪽
o . quia tametsi agere non possit D0M RV S es usurarius te
198쪽
rum , qui serviunt in licitis , possint accipere mercedem de
rebus usurarii rRespondeo secundum Doctores , quod aut tales sunt utiles usurario tantum , Vel plus quam merces , quae ipsis traditur , sicuti sunt coloni , qui agros colunt , ct alii, &tunc eam recipere possunt , quia non reddunt u1urarios pamperior S . Aut tales non compensant propriis operibus quod
accipiunt , sicuti sunt qui alsociant per plateas , qui nutriunt accipitres , canes, & hujusmodi , & hi mercedem
non possunt accipere , si usurarius non est solvendo , nisi tale 1alarium sibi deberetur priusquam fierent usurae: quia in hoc ultimo casu , si usurarius habet aliqua non habita in specie de usuris , vel non empta specialiter de pecunia usuraria , credo quod famuli, de quibus sermo , possint accipere propriam mercedem , quae iisdem debebatur antequam essent usurae . Pro Regula ergo tene , quod ab usin rario , sive sit solvendo, sive non , numquam licet accipere rem in specie habitam pro usuris , ct quicumque eam
accipit , quocumque titulo muniatur, eandem tenetur restituere . Similiter nec rem , quam scit emptam ex pecunia
specialiter data pro usuris; Sc quicumque eam sumit titulo lucrativo , tenetur ad eJusdem restitutionem , si usurarius vel sit, vel e Sciatur non solvendo.
νε Super hac re consulere potes s. Antoninum pari. 2. tIt. I. cap. 9. I. I., S. Bernardinum T . I. serm. I s. art. s. cap. 1. , Rosellam Restit uio Bavo num. 7. , Astesanum lib. 3. tit. D. art. 7. ubi quid de fermetituus si rariorem . Joannem Pontas ver. Psura Casu 36. , aliosque . Ruthor noster certe hujusmodi rem adeo dilucide exposuit, ut non esset opus aliud adjicere. Pro clariori tamen Intelligentia audiamus S. Bemardinum - Ditendum
est , quod si Vararius quaecu que habet oristata funt pro usuris , seu nous Diveηδε , itine distinguendum est e quia aut ilii fervitiuι in rebus licitis, o honestis : iune si prcpter diminutionem substantiae Uurarius nou fiat magis i oleas ad AIsendum , licue possunt oscipere eondi nam mercedem :
199쪽
po'ptrior minime dici potest inm isto Mercedis Biseat commodum operum . Dcw qucque dicenduis est de his, qui vendunt tisti rario suas mercet: quia strecipiunt denarios de Uururio Iticro , ipsi quoque ejusdem vuIOris rependunt merces ; tinde, nisi ulla causa fu it, non factans eum ad fatissae endum magis impotentew . Aut tales servitores feres t Uuraris in illis, in qui-ὼtis enω ad satisfacienduis, duin recipiunt mercedem, faciuηt impotentem . Orti e licet, si feroiant ei in re s litius o honestis, non peccent, immo quoη-dcque apud Deuis plurimum wereantur , tamen mercedem , seu pretium suscia pere mini e possunt, eum ex hoc eum ad satisfacienduis faciant impotenteis, atque ad hoc praestent causam scacem . Hujusmodi sunt Medici , Barbiro fores, o varii consimiles. Et licet trier ab Uurario mercedem acceptare non possint, Iamen in extrewa necesitate illi subvenire tenentur amore Dei ex ipsis lege naturae , is ex ipso Dei praecepto Luca Io. , tibi ait - DILIGES PRO-
Fed quid de illis , qui usurario laservirent , nihil eidem inriserentes , sed unice custodientes ipsius vestes, animalia, vel alia hujusmodi: possentne hi mercedem accipere , vel acceptam tenerentur eam restituere λ Huic quaesito respondet Rosella ibidem in Et forte dicendum idem de Huc se, diu piktis, qui habereης curam vestiuis , aliarum rerum ipsius usurarii: ut, ecipere valeant eve si, silarium usque ad tantam summais , ad quώπ- σω Ueendii ista utilitas, sed plui recipere nequeunt. Deis dic de uxore ut pra dictois es, quondo buberet curo praedictariam rerum , qtiod psset recipere expensus usque od dicto' quotitotem , ad quam fe confera ditia sua
Quum jam constitutum sit, eos, qui utiles sunt usurario , & qui optaribus suis permanentibus compensant mercedem acceptam, non teneri ad rq-stitutionem : quod perspicue etia in docuit de Uuris cap. 17. Author Opu scuti r. inter opera Divi Τ homae connumerati inquiens- Artifices, o laborantes , er sermiente4 po tint iuste aliquando percipere de bonis usurari rum , qus acquirunt ab Uurariis: quia quantum accipiunt ab usu 'ariis, ta madem reddunt ipsis per recompensationem operis, pel Iaboris, veι artificii τι a quod per hoc non sunt tis roris impotenter secti ad restitutionem facie
dam - οῦ inquiri adhuc potes : an peccent nec ne locando operas suas usurario, dum probe sciuiit eundem non habere nisi de alieno. nisi de usuris ΤRespondet Pontas post Authorem opusculi nunc indicati- Si necessi-Νtas iis i impullat praedictos artificcs , ad veram suam usurario praelato locandam ; atqtie aliunde locus ipsis detur , ex eadem opera sua personis aliis locata vietum suum sibi commode quaerendi ; non possunt sine peccato suam operam eidem locare , ab eodem accipiendo debitam operi suo mercedem ; cum certo certius noverunx , pecuniam , quae sbi repunditur, de iniquis, quas exercet . exactionibus provenire , ut in proposita specie ponitur, eosdem is ius xci esse nullatenu Liscios : quoa iam in eo casu recta
200쪽
cta conssent Ia non potest debitum, seu merces recIpi, quae scItur ex al e na re ratrinibus iniquis parta persolvi - Nil Icmintra tamen hujus nodi ar isees addit citatus Auctor si credant norarici nibit halere de , o, di e deis facilitate possura ab aliis lucrari , peccant frienter usurariis commvnicaη- do opera sua pro lucro , quod sciunt esse rem Hienam , o maxime propter scandalum - . Haec ille .
TRICESIMuusEx TUM Dua Iuri . Utrum accipiens filiam usurarii in uxorem teneatur restituere dotem Respondeo . Gerardus Obdonus , ct alii solemnes Doctores dicunt, quod , si pater pater erat solvendo tempure , quo dedit dotem, aut gener ignorabat Socerum suum esse usurarium , aut , si sciebat , credebat tamen eum et se solvendo, tunc potest gener recipere dotem in solidum , et retinere , etiamsi postea cognoscat eum esse non solvendo. Hoc vero in ego credo , si pater habet alia bona praeter ea ,
quae in specie data sint pro usuris , de quibus dictum est in praecedenti Regula . Si autem pater non erat solvendo , et hoc gener sciebat: aut id ignorabat ignorantia crassa , aut Pater non habebat alia bona praeter ea , de quibus dictum est in Regula praecedenti, tunc gener dotem non potest reci-Pere , nec retinere . CuIpa igitur in hoc casu erit illius, qui est in caiisa ne restituatur , sive iuerit vir, sive uxor , cum unus sine alio non possit durante matrimonio restituere ; alius enim , per quem non stat, excusabitur , dummodo nihil recipiat de tructibus illius, nisi eo modo, quo licet accipere de bonis usurarii . Remedium in hoc casu foret, quod, si pater est solvendo pro certis, et insuper restituere debet aliqua incerta , adeat Episcopum , et ab ipso obtineat , ut haec incerta applicentur genero, et filiae , id enim facere potest Ep scopus , si indigeant.
77ὶ Fortassis erravit Amanuensis tribuens Gerardo obdono opinio nem asserentem, quod, si gener ignorabat Socerum suu in esse usurarium, aut si id quidem sciebat , sed arbitrabatur nihilominus eum esse sol pendo, potest gener eo in casu di dotem recipere, & eam retinere, tametsi pomτω I. X haec