장음표시 사용
341쪽
An autem pus, iam effusum in ea vum thoracis , a pulmone adhue integrω resorberi possit , & tunc per sputa educi. merito dubitare licet: Pus. acrius mora redditum, per comelum pulmonem rejici posse, g. iis 8. dictum fuit; sed & simul notabatur, parum de sanitate restituenda tunc spirari posse. β. Antea ad s. 4o6. notatum suit, pus in abscessu elavio diu relictum . venis rei orberi, cum reliquo singuine per vasa fluere, & non tanti m per metastasin ad varia corporis Ioca deponi, sed tiam quandoque feliciter per
alvum, aut &urinae vias, evacuari de corpore . Simul tu ne quaedam obis servationes fuerunt allegatae, quae docent manifeste hujus asserti veritatem. Certum est , veteres Medicos sere omnes agnovisse, possibilem esse per has vias puris, in cavo thoracis contenti, evacuationem: Galenus, Aretaeus, Aegineta, Aetius, Caelιus Aurelianus, diserte hoc monuerunt: sed videntur inprimis laudasse illam puris evacuationem, quae fit per urinas, tanquam tutiorem illa, quae per alvum fit , uti antea g. 394. dictum fuit . Die merυroeccbιus kυὶ tractavit mercatorem Noviomagensem, in quo fluctu aistio puris , intra thoracem contenti, dum corpus antrorsum & retrorsummoveretur, manifeste audiebatur , qui puris albi, bene cocti , mediocriter crassi, duas matulas plenas per urinarias vias bidui spatio, eum aliquo inureteribus dolore, excrevit , sine ullo sanguine , & se feliciter ab Emis pyemate liberatus suit . Binas adhuc alias obtervationes ibi habet, quae idem docent. Verum & alia observatio habetur , quae magis mirabilis est ;uba ne spe Empyema, largo satis soramine, inter septimam & octavam
costam , viam invenerat, tumoremque secerat durum, cuti concolorem , &magnitudine caput infantis aequantem: eum gravida esset iam per quatuor
mentes uegra, rospirarer . ut arrhoea continua cum tenesmo
adesset, di ludores colli quativi, libris hectica corpus depasceretur, pro deis Uerata habebatur: peritus Chirurgus scalpellum ad aliquot pollicum pro.
sunditatem per medium tumoris centrum adegit , antequam pus prodiret,
quod tune magno impetu & copia exivit. Sequenti die invenit pus honum in saecibus alvinis, ejusdem coloris & eonsistentiae ac illud, quod ex aperto tumore fluxerat; & simile pus in urina emissa subsidere vidit . Evasit autem haec mulier ex tanto periculo , licet abortum passa suerit
sexta die post operationem institutam ; & postea adhuc tres peperit proles cx . Illud inprimis notari meretur in noe casu, quod, licet magna copia puris per vulnus factum effluxerit, δέ quotidie perrexerit exire ta. men pars notabilis puris per alvum & urinam exi veric , adeoque videatur non adeo difficulter pus hos exitus invenire. Quaenam autem conducant, tam in victu, quam remediis, in tali casu, dictum suit ad 83 i. 833. , ubi de materia morbosa, in Peripneumonia per has vias exitum moliente, dicebatur. Patet ergo, quod, postquam constiterit, vomicam ruptam esse, per quatuor vel quinque dies attendere debeat Medicus, an signa quaedam puris evacuandi per has vias appareant: sin minus, tune cogitandum est de thorae is paracentesi, quae non debet differri nimis diu, ut cum felici successu fiat. ,
342쪽
γ. Quo in Ioeo thoracis apertura fieri debeat, & quaenam cautelae in hac operatione requirantur, antea ad 3o3. 3. pluribus dictum fuit, ubi de educendo sanguine ex thoracis cavo agebatur: quae Omnia pariter ob servanda sunt , ubi pus evacuari debet. Verum se nouis extra vasatus solet simul & semel emitti, quia plerumque non diu ibi haesit; adeoque non dum corruptus est , & pulmo satis integer ac firmus. Ubi autem pulmo diu maceratus suit pure illum alluente, tunc saepe , educta tota quantiis late puris, sanguis subito implens vasa pulmonis, fere tabefacta, illa rumpere possiet, Sc subita mors quandoque sequeretur; quod Hippocrates F optime monuit, uti tune ad illam paragraphum dictum fuit . Hoe monitum Hippocratis omnes periti Chirurgi observant, nec simul & semel, sed pervices, emittunt pus per aperturam thoracis. Necesse est ergo , ut tu runda immissa obturetur apertura, cum caeteroquin in pectoris vulneribus damno.
sum tu rundarum usum invenerint Chirurgi, uti ad g. 3o4. dictum fuit. Simulti abstergens sed lene liquidum, postquam maxima copia puris jam educta suit, solet per aperturam injici; decoctum hordei, v. g. , in cujus libra uncia mellis soluta suit ; vel & insulam scordii , marrubii , veronteae , &similium, addito pariter melle: tandem ubi nἰhil puris amplius exit, de hei consolidari vulnus inflictum, de qua re videantur illa, quae de e
ratione vuInerum iboraris antea dicta fuerunt. Quamvis autem prudentia dictet, per repetitas vices pus educendum esse, quibusdam tamen & se inliciter cessit totalis puris extractio. Sie apud Plinimm legitus, quod
PMlereus , tum deploratus a Meditas vomicae mincto, cum mortem in acie quaeareret, et Miseriato pinore medicinam iηυenerit ex hosse. Procul dubio in hoe casu tota puris copia undatim emunit se vulnere In nicto. Pulchre autem cautelas requisitas in educendo pure ex cavo thorae is
xeeensuit Hippocrates a dicens: Posea emisso pure, quantum tibi visum fuerit, vulnus ιinamento ex Iino crudo, cai filum alligaris, obducito , quotidie mero pus semel emittito. Postquam autem decimus Aes acciderit , isto pure emisso, penicillum ex Iluteo indita, deinde υιπum m Meum, tepida, per Mu- Iam infui ira, ne pulmo, pure madeferre consuetus, subιto res eiur. I, Humautem matutinum sub vesperam , edi vespertinum mane . educito. At ubi pus tenue velut aqua fuerit, ad digiti contactum glutinosum, ae paucum , sau. .emis penicilium eavum inditor ubi vero prorsus cavitas resccata μοιι, pamιatim resecto pentellis , donec ipsum eximas, vulnus coalescere Milo. Nisi enim certo constet, depuratam rite, & dein consolidatam , esse superficiem ulucerosam thoracis interni, nunquam debet eon solidari vulnus, quia novum fieret Empyema, quod similem denuo operationem posceret. Verum ad s. xi 83. notatum fuit, in ipso mediastino & peri cardio vo. micas nasci, quae quidem sic rumpi possunt , ut in cavum thoracis pus delabatur; interim tamen & quandoque pus talium vomicarum non in thois raeem , sed in cava mediastini aut pericardii venit ; tuneque modo de. scripta thoracis apertura educi non posset . Μonitum tunc suit, si pus colligatur inter duplicaturam mediastini , quae vertebras respicit, quod
343쪽
tune quandoque miras sibi vias per panniculum adiposum quaerati sed simul patet, quod tunc per paracentesin thoracis eduei nequeat. Ubi pus 4n peri cardio haeret, vel inter duplicaturam mediastini sub sterno colli gitur, pariter per operationem modo descriptam educi non potest; tuncque et suo salo relinqstendus est aeger, vel debet sterni perterebratio fieri, ut ita puri eo ne iliari possit. Certe Aretaeus ibi notavit, quibusdam Empyema in osse sterni nasci: non quidem meminit perterebrationis sterni; sed antea ad memorabilem calum descripsi, ubi, post pleurit idem suppuratam, decimo mense in medio sterno tuber apparuit molle , in cujus . ambitu exes ossis sterni margines distincte tangi poterant: rupto tumore, , ingens eopia laudabilis puris eiu uxit: ibi natura exitum puri per medium os sterni paraverat. Ad paragraphum χρ8. patuit, Galenum exscidiss e steris ni partem corruptam ; &, licet peri cardium, suppostum sterno, compu.
truisset, nudumque cor appareret, tamen brevi tempore successit curatio.
Videtur ergo concludi posse , talem stemi aperturam tentandam esse , si signa certa docuerint sun hoc osse latere Empyema. Sterni trepanationem 'se vidisse institutam in homine vulnerato, testatur Dionis o, licet absque sueeelsu ; moriebatur enim : sed inde tamen non liquet, mortem adlcribendam suisse huic operationi , sed potius vulneri , eum modo dicta domonstrent, super vixisse homines, licet sternum per ratum fuerit. r. De his remediis dictum fuit in cura Peripneumoniae 838. Dan. tur autem larga copia , ut ' pars puris resorpta ex sanguine eluatur per Epee deeocta, & per urinae, alvi, aut sudoris, vias eliminetur de corpore.
S. I I9χ. pus album, laeve, aequale, foetoris expers, spe- . o cillum non colorans, exit, si aeger sine febri, si1-ti , alvi fluore, bene appetit, digerit, caetera sanus est, aeri ingressus in thoracem, quantum possibile prohibetur, spes est,
aegrum convaliturum 3o4. 3OI. .
omnia sisna hactenus reeensita tantum docuerunt puris praesentiam ineavo thoracis. Sed nondum habebatur plenaria certitudo, quale foret pus ibi collectum, & quomodo assecta essent thoracis viscera, quae hoc pure alluebantur. Ubi autem , apertura thoracis facta, pus erumpens examinari potest, tunc multa discere possumus, quae indicant, quid sperandum sit, quid metuendum. . Antequam para centelis instituatur, semper monenisdus est aeger de dubio iaceessu operationis , quae tamen absolute necessaria est , si natura nullam aliam viam inditaverit; eum aliter certa &misera mors sequatur, uti g. ii 88. dictum fuit. Si autem pus ex pectore eductum bonas dotes habuerit, id est album laeve, aequale, suerit, spissitudine sere reserens lactis cremorem , attactu pingue, nullo modo laetens, tunc certi sumus, illud p us nullam noxam conciliasse partibus, quas alluerat , humores corporis blandos esse , cum caeteroquin in acri humorum cacochymia bonum pus nunquam, vel sal.
344쪽
εga EΜPYEΜΑ. s. II 'I.tem rarissime, fiat; de his videantur illa, quae ad g. 38 . habentur, ubi
de inflammationis in suppurationem exitu agitur. Μaxima vulnera conis solidantur feliciter, dum tale pus adest, & perdita eorporis substantia sub tali pure restauratur, & recrescit. Si ergo optimum tale pus mollissimati pulposa vasculorum extrema in vulnere non destruat , sed e contra a foveat & conservet, uti in vulneris generali historia explicatum fuit . facile patet, viscera, thorace contenta , a tali pure non potuisse laedi vel erodi; adeoque certi sumus de in refritate harum partium , quod magni momenti est ad sanationem. Solus ille locus unde pus delapsum est, utieerosus est ; verum probatum suit g. 2o . ao 8. 1o9. per blandum tale pus separari omnia, quae consolidationem impediebant; adeoque, optima spes, quod locus ille ulcerosus brevi ad conditionem puri vulneris reduiscetur, sicque consolidabitur. Hippocrates , qui adeo accuratus fuit in si. gnorum doctrina, ex solis puris conditionibus salutem praedixit vel in. tertium , uti alia occasione ad g. 89 s. notavi. Sic autem habet s. J: Q- suppurati uruntur aut secantur, s pus purum or album effluat, emadunt. Si subcruentum, o coenosum, σ graveolent, pereunt. Quid designet specilli
mutatus a pure color, sequenti dicetur paragrapho. Quamvis autem bonum pus blandus Iit humor, tamen nunquam potest
amplius sanis assimilari humoribus , sed educi debet de corpore , ut fiat sanitas: ubi ergo quid de pure resorptum fuerit, & sanguini mistum per vasa corporis fluxerit, illud atrius reddetur, peregrino itimulo febrim excitabit svide s 86. ac sitim sui de g. 636. I, saneuinem tandem
corrumpet, omnes functiones eorporis turbabit, & putrida diarrhoea s luti humores exibunt de corpore, lethali sere semper cum eventu, uti ad F. 1188. dictum suit. Si ergo omnia haee mala signa absuerint. novi. mus, cacochymiam sensuinis purulentam nondum adesse , & si levis se. brieula atque aliqua sitis adsuerint, evacuato autem pure haec statim mi. nuantur, ac brevi cessent, oitima spes est san tionis. Tunc enim quidem
aliquid purulenti resorptum fuit, sed poterit iacile elui de sanguine per decocta illa vulneraria abstergentia , praecedenti par. grapho laudata , &educto semite purulento non m plius communieabitur sal guini similis labes. optime hoe notavit Caelius Aurelianus e dicens: Communiter auatem, sis universm dicendo, quia graeci catholicon vocant , omnium vomis
rum, vel eorum qui tis asciuntur, salutarem iniriligimus ductum fore. s posseruptionem factam febres cessaserim , O magis extemplo veὶ eadem dis r Hi
quoque recedente, atque 'rfecto appetim cibi: ventris quoque oscio parva atque tangsa reddente; ipsus etiam puris albedo, atque eodem colare apparente. Si vero febris, eduso pure, maneat eadem , nee redeat functionunia corporis integritas, tune novimus degenerasse jam totum sanguinem intaeacothymiam non emendabilem, & periturum esse aegeum. Interim ta
men, vel nunquam , vel rarissime saltem, illud contingit, ubi pus optumae notae eductum suerit:. Aeris dὶ Aphor. 44. sed . VII. Charier. Tom. n. pag. 31s. ce Noctor. cur nivor. Lib. V. cap. R. P g. Icto.
345쪽
rrga. Ir93. ' EM PYEMA. 68 Aeris autem in gregias praecavetur, quantum fieri potest: quamdiu enim
tota puris quantitas nondum evacuata est, impossibile est omnem aerem arcere inter deligandum vulnus; sed tunc curandum est, ut aer satis calidus sit, ne inlothum frigus thoracis viscera sentiant. Quomodo autem, post evacuationem puris integram , excludendus sit aer ex thorace , &quaenam requirantur tune cautelae, ut denuo ingredi pectus nequeat, di- tum fuit in Curatione Vulumnis Noracis ad numeros hie citatos.
g. ii 93. I pus fuscum, ichorosum, fibrillis mistum, foetidum, I specillum instar ignis colorans, subcruentum, uno i in
petu totum eiu uens, prodit, summum periculum,& mors,vel phthisis.
Reeensemur hie sani puris, degenerantis in saniem vel ichorem, signareum autem pus tune semper simul acrius fiat, partes, quas alluit, eminduntur, & ipsa solida, fibrillarum instar, in pure e M satant , dantisque signum eertum, viscerum integritatem laetam esse, adeoque parum. spei saperesse , cum ab aeris aecessu putredo iam incepta augeatur euisissime. Foetor atem pessimum signum dat , eum pus bonum omnino ino.
dorum sit. & magnae jam putredinis indicium est. Observatur autem , quod specilla, argentea inerimis, tingantur iridis variegato colore, qu Iem & ab' igne aequirere solent , si humoribus putrescentibus 4 vel iam putridis. immergantur. Vidi aliquoties, in ischuria diu retentam urinam, de jam sere putrefactam, catheterem argenteum, per quem emittebatur, tali eolore infecisse. omnia haec notaverat Hippomat f dicens: Θ
bus dum emaeut fur pus groeoti coenosum prodit , ut plurimum visa riuatur. Quibus a pure speciliam coloratur vetuo ab igne, plerumque peretim.
Subcruentum si fuerit pus, pariter pro malo omine habetur; quia imde eo luditur, vasa erosa sanguinem exstillasse, & puri miscuisse. Interim tamen notandum hoc est, quod sanguis cum pure prodiens tunc tantum malum det signum, quando ipsi aequaliter permistus est , non vero ubi striae quaedam sanguineae in pure conspiciuntur. Dum enim pus per
aperturam thoracis exit, recentis vulneris eruenta labia praeterlabitur, &facile quid sanguinolenti secum defert. Hoc toties apparet, quando a seegiis, in externis partibus corporis haerentes, lanceola aperiuntur ἔ c
tis enim vasa discissa sanguinem miscent puri erumpenti, sed non aequabiliter, esim sanguis ex vass elapsus statim in concretionem tendat; itinentiatim per pus dispergitur. Unde intelligitur ratio, quare Hippocrates dixerit, ubi de Empyemate agit : Signum vero , an sit evasurus il se pusinum ac purum fuerit, fibraeque sanguinis linus, ut plurimum coaevalescit. Antea autem iam monitum. fuit, periculosam in puris. subitam & t talem eductionem . Si ergo pus in thorace contentum malas omnino do tes habuerit, cita mors, ob subito auctam admissa aere putredinem, exin spem n Coacar. Praenor. M'. 4ro. Charier. Tom. VIu. pag. 376. la De Morbis Lib. II. Cap. m. P s. sis.
346쪽
tius quidem, sed certo tamen, mortem inducens. In priori paragrapho omnia signa bona enumerata suerunt, quae si ad sint cuncta, magna spes, aegrum superstitem fore. E contra, si omnia sis gna, hac paragrapho enumerata, appareant. Verum quandoque oecurrit, quaedam ligna bona adeste, & quaedam mala, tune anceps eventus erit; ne que certa latus praedicenda tunc, neque tamen desperandum. Casus legitur apud Brunnerum s bJ, qui ex thorace Empylei libras duodecim materiae subruissae intra triduum emist; adeoque pus iam degeneraverat a bona sua indole; sed tamen nondum arroserat thoracis viscera, quae videntur integra man.
sisset hine nullum symptoma supervenit,& quinto jam ab operatione die incepit esurire , pulsum, & respirationem inprimis, liberiorem habuit, noctu dormivit, urinam sanorum similem reddidix, & ad miraculum usque convaluit. Prudenter hine Hippμraus i , postquam & bona & mala signas appuratorum enumeraverat , addit: At quibus ahquo ex praedictis ace Graiis , aliqua mis, borum aliqui pereinit, aliqui multo tempore servantur.
S. ias . exesum fuerit mediastinum, aperto Thorace, saepeo subitanea suffocatio. i
. Pus in tali casu vel tam copiosum fuit in pectore, ut premendo dilaee4raverit m diastinum, vel adeo aere, ut erodendo sibi viam Acciit ad aluterum thoracis cavum; hinc uterque pulmo comprimitur, , de suffoeationis perieulum instat, Dum autem in tali casu paraeentelis instituitur, metus est, ne aer, paris asqua copia effusa, libere irruat in utrumque thoracis cavum, sicque inspirationem impediat. Conserantur illa, quae g. x o. habentur ad numerum quartum de vulneribus latis utramque cavitatem thoracis, cum admissu aeris, perforantibus. Satis autem patet illud vix contingere posse, nisi Empyema iam vetus fuerit, & pus magnam acquisiverit acrimoniam.
s. 119s. Empyema Vetus, vires collapsae, cap tivi arti cadant, , alvi fluor colli quativus adsit , corpus Contabescat, paracentesis facta mortem accelerare solet. .
Certo enim ex his signis nouimus , pus jam aere redditum esse, si guinem putrida cacochymia corruptum, atrophiam consummatam: adeo que tune suo lato relinquendus talis aeger, & sola cura palliativa locum habet. Si enim perforetur thorax, tabefactus pulmo, qui a. pure collecto adhue sustinebatur, dis fluit illeo, & subito moriuntur aesri. Si e & utilis haec operatio vituperium patitur, & Medici famae turpis nota inuritur. dura creditur , occidisse aegrum , qui luvari non poteratia ' i