Observationes quaedam de pulsu arteriarum, valetudinis signo

11쪽

demonstratum est: neque dilatationem et confractionem , neque comotionem , quippe tantummodo in Vasis admodum relaxatis conspicuam, solam Sussicere ad mlεcitioneε arteriarum siciendas pinio Potius imAesum Hanguinis , qui quasi continuam in arteriis columnam constituat, Cerδu6 illud arteriarum spatium quod digitorurn Pressione augustiuS redditiar '), causam illarum esse habendam; atque inde fieri, ut neque in minoribus vasis, quorum lamina comprimi nequeant, neque in iis, quae molli substan tia cingantur VIa pulsatio animadvertatur. Quae quamvis sub

uliter disputata suut, talitera IUUω1aOtiouem aliquam ad pulsationes, eas praesertim quas Oculis cernimus , tum Cum arteriae relaxatae

sunt nec dura substantia circumdatae 'β) aliquid conserre, nullo modo negari postest. Similia dissidia etiam de causa pulsus remotiore, sive de Viexpansiones atque contractiones illas, quas statuerunt, ocitante, obtinuerunt. Nam eam alii in corde, alii in arteriis ipsis, alii iueorde et arteriis coniunctim agentibus alii in aliis sitam esse putarunt. Fuerunt etiam, qui eam in tarditate antecedentium Sa

s) Quod vulgo spatium pulsans Vocant.1Q Sp allanetani de , senometii della circolatione observate net giro unia Versale dei vasis Moderia, 1 775. p. I 84. Autenrieth. I. c. II Naim tum compressionem nullam admittunt sed totae recedunt. au) Paxxy l. L p. 2 8. Seq. .. 13) Hecker L c. p. 5o3. comparat arterias cum utriculo, in quo, si cum impetu fluidum aliquod iniicitur, similis serpentina Iocomotio observari

12쪽

gutia is undarum, et vi resistentia in Vusis minoribus obtinente, quae rendam iudicarent, quippe qua utraque fiat, ut Sanguinis unda se 1ius emisSa , et quo minus aequali celeritate progredi Mur impedita, pressionem aliquam Versus arteriae latera efficiat. Verum enimvero Cum eXperimentis comprobatum sit eandem, ne dicam maj rem, sanguinis Celeritatem esse in vasis minoribus ac maioribus Jhaec quidem sententia minime Omnium mihi probatur , videnturque ii proxime ad Verum accessisse, qui Coi dis arteriarumque viam puta

Sus CauSam 3SUOVeliniat quamquam fersi eos omnes artesis iusto plus hac in re tribuisse censeo, Cum sine Cordis vi motrice, pulsum Verum iuvemamus Dulliam, neqUe eum pulsationis sensum

qui vi arteriarum Vitali stolaicity Parry, TOD, Ebden, Hecher) autolastica quas rite distingui oportet) excitatum, pulsum nominari posse

existimem. Quocirca equidem pulsus omnem propemodum Causam in cordis Contentione quaerendam arbitror. Hac enim se, i ut sanguis iterata Systole cum impetu in arterias propellatur, latera a digitis compressa in pristimam locum resut uat atque interdum δῖ) Ioco motionem aliquam serpentinam efficiat. Pendet autem plietat depulsus natura notio, maxime a recto de Circulatione sanguinis tu dicio, quod quis nescit quam Dei Versum saepe fuerit

13쪽

9. u.

Sed lites illas pliysiologicas cum componere nobis non pro- Iosuet imis , attigisSe modo Suniciat recentissime institutas ab Ill ID o et linger q de hac re disquisitiones. Is eni in a. 182Ο de san guinis motu diligentissime egit experimenta, et item, quatenus fieri potuit figuris illustraxi curavit quae ad pulsus Phaenomenaxite indicanda, et praecipue ad sententiam eorum qui solam fere Sordi si vim ad excitandum hulsum sussicere arbitrantur, stabiliendam atque confirmandam plurimum valent. Contigit enim ei esse Iam, felici, ut in spiraculis ΜJae ovula piscis cuiusd0m, inveniret, quorum nonnulla iam eo usque eVoluta erant, ut embryonum ea pitula et caudae distingui possent. Nonnulli pullorum, a - 51inoas longi, et ob pelluciditatein Optime ad microscopicas ob servationes sanguinis in eorum Corporibus circulationis comiporati erant , praesertim cum plures horas Vi Vi et sani manerent. Quod tanto magis animadvertendum est, quod ne in avium quidem embryonibus, ut quae ovo fracto mOX Calorem animalem ammit tant et Tmoriantur , Similia experimenta instituere licet. Vidit autem Doei lingerus ope leutis Vitreae CompOSitae, masSam qualidam

granulosam, nihil . ZOogenio Schleimstosr, Thierstosr alio rum animalium diversam, in qua veluti in arena rivuli e sanguinis globulis formati movebantur, etiamsi plurimi eorum parietibus

18 In tractatu modo laudato, cui accidit ut in actis societatis cuiusdam lateat, quibus, pro dolor, communis sors est a paucis tantum legi. 19 Quod telam male sic dictam cellulosam constituit.

14쪽

nondum inclusi erant Quae res ne cui inaudita videatur, iam ante Doel lingerum sanguinem sine parietibus suis motum Observaverant Μ alpighi '') Leeumen hoe k Cheseiden Reiche I , Spal Janetani alii, quos vir doctus ipse Iaud

viti Patet vero inde, vasa non esse primariam motus Sanguinis causam. Cujus rei aliud etiam argumentum in eo cernitur, quod sanguis aut Iympha, quae ejus locum explet, prius adesse debet, quam Vasa, quae ab eo, quaemadmodum omneS corporis partes, gignuntur et nutriuntur. Idem iam dudum de avium embryoniabus conpertum habemus, in quibuΘ ΟαDguis extra Vasa formatus 1 1vulos constituit, et sensim tantummodo Suis parietibus includitur. Simili modo intra fines arteriarum et principia Venarum apud omnia animalia haud parvam sanguiniε partem Vasis carere et libere in Zoogenio vagari animadVertere licet; quam quidem rem Leeuis enho ekii ' ), Gruit huiae ni i , Doel lingeri.

aliorum experimenta comprobant

Io Maximi tantum parietibus suis inclusi erant, quod reguIaris eorum decursus docebat, minores TeVera iis destituti ; quam rem uberius e positam et argumentis Probatam, Vide in ipso Doeli ingeri tractatu

P. u I. media.

15쪽

Non minoiis momenti est illa II. Doel lingeri observatio, qua sententiam Igalyighi Leeuroen ho Baheris a II er i Sy allanetani confirmavit, sanguinem aequali impetu cum cordis systole per totum corpus moveri existimantium, ita quidem, ut systoles tempore estius, diastoles tardius at, atque adeo in embryonibus plane quiescat. Idem illud et Ipse iam antea in embryone gallinaceo observaverat et Leeu-reenhoe k δ'), et Sya IIanet ani in cauda anguillae et alis v spertilionum viderant. Μemorabile vero, quod nunquam neque

expansionem Deque dilatationem Vasorum aut rivulorum Sanguianeorum parietibus carentium, ne-corde quidem Validissimo, an madvertit. Namque hac re admodum verisimile redditur, in m ioribus quoque vasis nullam ab sanguinis unda essectam dilatatio um, aut porexiguam tantum , ad Zisensum pulsationis excitandum haud susscientent, edesse a ). His igitur experimentis a viro, praeiudicatis opinionibus munime occupato, diligenter institutis, cor pulsationum arteriarum sontem quasi et Prunariam causam habendam esse docemur.

35 Doeb. I. o. p. 5a. Remus i. c. P. 47.

16쪽

Quae cum ita sint, in semiotico quoque pulsus iudicio, magis quam adhuc factum est, ad 'cor ipsum Vel idiopathice vel sympa thice assectum resPiciendum esse iacile intelligitur.

His de natura atque causis pulsus praemissis, ad varias illius .sormas Considerandas progrediamur , et Videamus quaenam QO- Poris mutationes inde cognosci queant. Nam gravissimis ille proslaeto signis status functionum vitalium vel turbati Vel non turbati accenseri debet )7 cum ad rectum de corporis irritabilitate , sensibilitate et reproductione iudicium seren dum plurimum conserat. Unde etiam factum est , ut ism anti quissimis' temporibus ars sphyginita plurimi aestimaretur et eo usque Coleretur, ut ob nimias in pulsuum rationibus significandis nugas et argutias in contemtum abiret, atque ita omnia propemo- dam commoda ex ea utique percipienda pessumdarentur. Quod quidem noti s6lum de Si Saruin, qui seius sexum a.) ex pulsu et mortem quadriennio post eventuram 3') declarabant, arte sphlaginica Α') valet, sed ut videtur, etiam de Orgauica illa Franc. SO-

ho CL Andr. Cleyer, Specim. medio. Sinicae, Frankos. 1682. Mich. B ormii Clavis medica ad Si sarum doctr. de pulsibus, ex recens.

17쪽

lani, B or die ui, Fouqueti, II et schii aliorum qui crises

post tres aut quatuor dies eventuras praesagire posse Opinabantur. Scilicet etiamsi variorum organorum assectiones variam etiam ac certam quandam vim in cor exercere negari non possit, tamen

haec res utpote cognitu dissicillima aut plane fictilia , multam requirit cautionem, uo, dum coniecturis indulgeas, in gravissimos

errores te abstrahi Patiaris. s. 4. Sed mittamus uberiorem harum rerum explicationem, quippe iam saepe expositarum et parum' ad semioticam facientium Α'), a que statim ad considerandas illas pulsus mutationes, quae ad Valetudinem iudicandam adhiber1 recte possunt, progediamur. O diendum autem videtur ab illa pulsus conditione,' quae sano Statui propria est. Nam non nisi rite Perspecta phy6iologia a M PR thologia divelli nequis semiotice vera existere potest, quippe M 'inversa quodammodo via physiologiae obviam eat. Quemadmodum enim illa intereas vitae rationes indagare, atque inde phae' nomena Vitalia explicare studet; ita semiotice phaenomena arripit, et inde ad interuas vires et rationes concludit. Quam quidem rem apud IVolfartum hoc mode expressam inveni:

18쪽

Sed ad rem veniamus. Spectandae autem sunt iu Omui pulsus observatione primo frequentia pulsationum b. e. numerus, qui certo quodam temporis spatio ObserVatur; deinde celeritas lib. e. tomporis momentum quo unius pulsationis sensum percipimus; tum impetus quo digiti tangentes seriuntur et vires sanguinis iis obiiciuntur; deni liae raequalitas, quae cernitur tu aequali ratione temporis et roboris , quamque si ad singuIas pulsationes respici mus aequalitatem Proprie Sic dictam , si vera ad regularem plu-

19쪽

rium pulsationum vel aequalium vel inaequalium decursum ordinem Vocamus. Quae omnia, quando iusto modo, l1. e. eo quam natura nos maXime Salutarem esSe docuit, procedunt, pulsum Sa num sive naturalem dicimus, ut is adeo satis frequens, Celer, Validus et omni modo aequalis ac ordinatus esse debeat. Alii vero naturales pulsus nullis omnino nominibus in igniverunt, sed medios inter duos status morbosos, invicem sibi oppositos, eεse Voluerunt, veluti Lommius 'q), qui ita eum describit: ,, timuε

PMINUS ceriseturis , qui medius est inter magnum et Parυum, inter celerem et tardum, inter crebrum et rarum, inter Nehemeritem et lariguidum, inter mollem et duriam, inter Plenum et Tacuum, qui que bonam inter Se ictuum Proportionem, aequalitatem, ordiriem que retinet Secuti hunc sunt Grunerus, alii Quando pulsus omnibus his rationibus bonus est, species quaedam et norma illius existit, ad quam omnes eius formae iudi Calidae sunt. . Sed ab hac norma in hominibus, etiam ceter quin sanis, fere semper hoc aut alio modo deflectit, et pro maiore minoreve huius aberrationis gradu variarum organismi perturbationum testis est , quemadmodum contra e pulSu aegrotorum, SenSim ad normam rursus accedente, aequilibrium illi diversis organismi pastibus

44) Pulsus aequalis ab orGnato quam maxime distinguendus, cum pulsus quamVis admodum inaequalis tamen ordinatus esse possit; quanto eX. Sr. tertia quaeque aut septima pulsatio minox est. cf. sch I. l. P. 4O- 45 Vide infra f. 7..sq. ubi de putau sano, paeo aetate, setati, Teliq. diVer sis uberius agitur.

20쪽

restitutum, crises rite peraCtos, atque Sanitatem redituram esseeoui1cere lIcet. eΜonuimus iam supra, relati Vana aliquam sanitatem, Cum multis haudque exiguis pulsus abnormiatibus coniunctam adeSSe posse. Cuius rei contrarium in morbis reperimus, quibus interdum puliasus sere normalis est '). Quare in utroque statu et sano et aegroto ad reliqua quoque symptomata respiciendum est; neque soli pulsui

fides habenda. Nam saepe is PulSMS SaHuS, uriria Saria, aeger mOritur. Accedit quod pro varia rerum naturalium et uota naturalium, quas vocant, in corpus Vt, diversissimas pulsus formas invenimus. Pertinent huc imprimis aetaS, SeaeuS, temPeramentum et cOHStitutio, animi Patheruata, GeriS coelique temPeries , anni dierum que τicisSitudines, 4itus cor oris, et vitae ratio Sensu latis

observantur. Insantibus enim et pueris pulsus est multo celerior,

quam adultis, in quibus illa celeritas febrem indicaret, cum in his pulsatioues 65 - 7 5 iustus in minuta numerus sit in pueris

Grun. I. I. p. IO6. g. I I. 47 Fundamenta Semiot. medicae, partim ex Fr. IIo anni medic. rat., pa tim ex propria observatione deprompt . Halae, I 749. P. 25. 24. 483 Spr enget Sem. p. ao9. Autenriet A l. c. I. P. 2O9. numerum ad 65-7O restringit, tempore vero vespertino 75 - 8o observavit.