Observationes quaedam de pulsu arteriarum, valetudinis signo

41쪽

Pertinent huc pulsus altus et latus quem utrumque Gru-nerus celeri associat, itemque a PluS et mari e6tus. f. 24.

Ei oppositus est pulsus Parυusi der Lleine), in quo arteria

non ad iustum diametrum expanditur, quod a parva sanguinis copia , et infirmato cordis robore essicitur. Quae quidem causae si rite iudicantur, hanc pulsus speciem peioribus accensendam esse quivis sacile intelliget. Vulgare signum est vel e haustarum totius Organismi virium, quod reperitur post evacuationes nimias quascunque, digestionis et nutritionis stinctiones diu laesas, et morbos pertinaces ubi plerumque cum debili et Vacuo copulatus est, quin etiam certissimum mortis appro Pinquantis, praesertim si celeritas, contractio et languiditas accedit; vel congestionum Iocalium, ubi plerumque in contracti et durit sculi societatem incidit. Ρertinent hue prae caeteris congestiones ad cerebrum directae et inde orta cephalalgia, ubi deliria haud raro eum Sequuntur; dolores omnis generis Vehementes λδ.), imprimis a calculis urinariis effecti. Huic causae si debet originem, plerumque non admodum timendus est ' 'Α), quod tamen, GOrtero mouente, Ionge aliter se habet in pulmonum morbis, et Zimmer-

manno ) iudice, in enteritide ubi gangraenam iudicat.

42쪽

Pulsus Profundus et angustus, quos Grunerus ad tardum suum trahit, hic meliorem locum habere videntur; nec ab eo ditiseri exilis, gradu tantum diversus, humiliS, Obscurus, lateris et

concisus

3. 25. Plenus der volt e) pulsus praesertim a sanguinis arteriam plentis copia dicitur 3 7) , cordis atque arteriarum Viribus imminutis, quo efficitur, ut systole atque diastole neque iusto robore, neque satis distincte perficiatur, atque idcirco pulsationes arteriarum a que intervalla minus bene percipi possint; qua quidem re dissert a

magno quocum Ceteroquin convenit et a multis medicis coniungiatur λ . . Quod tamen male faciunt; nam non quivis plenus pulsus magnus quoque est, nec parVuS VaCuus, imo Contrarium Saepius animadvertitur.

Indicat reproductionem abnormen supra irrhabilitatem emitanentem, ubi Venis similis fiunt arteriae, venae vero ipsae morbose assectae sunt; quare in hypochondrico malo, scorbulo, sebribus malignis etc. haud raro obSerVatur. Iudicium de eo serendum pondet ab iis quae modo Commemorata Sunt. Timendus praesertim videtur quando cum magna

43쪽

debilitate coniunctus est, utpote syncopen nuntians Πρ); itemque in lethargicis ubi e parvo aut vacuo prodiit. Pulsus amplus auci. huc pertinere videtur. f. 26. Pulsus der Ieere) est, cum nobis digitis ad arteriam applicantibus vacuitatis sensus impertitur, qui ab sanguinis inopia et arteriis non ad gradum illi congruam contractis oritur. Cor et imprimis vasa admodum relaxata et debilitata esse videntur, unde fit ut non pro sanguinis exiguitate contrahantur atque parvum purusum efficiant. Summam Vacuitatem Vocant inanitatem , de qua magis adhuc quae de pulsu Vacuo dicta sunt Valent. Ρeior etiam iudicandus est quam parVus quocum communes sere causas habet 'Mali praesertim augurii est sub febrium acutarum nitio , ubi secundum Syrengelium spasmos suturos indicat ; et

in morbis diuturnis, quando Cum celere Coniungitur, quo in connubio -υermiculantis aut vermicuIaris lex Murinformige) n mine venit. Vermiculantis maior g radus formicans der Amessen

f. 27 Ρuistis durus der harte) essicitur, si arteriae parietes maiorem digi sis vim opponunt, nec se comprimi εinunt; quod Paro a sola vi cordis celeres et validas contractiones facientis derivare

44쪽

conatur. Quae quidem explicandi ratio, etiamsi aliis de causis non esset reiicienda, ideo tamen probari nequit, quod pulsum durum plerumque parVuin et saepe debilem , licet celerem reperi

mus. Ιmo potius ad tunicam arteriarum muscularem respiciendum est, quae Vel nimis Contracta vel etiam indurata est, et ad san

guinis per min imas vias transitum impeditum veluti in senibus quoi uiti pulsus Viribus cordis saepe admodum debilitatis, tamen

duritiem resert In morbis observatus aequilibrium, inter cordis et vasorum vim sublatum Cum nerVorum magna affectione iudicare Videtur. Pro

prius quasi est membranarum inflammatiouibus earumque partium quae multis ligamentis et tendinibus instructae Sunt, nec non indu ratarum partium et SCirrhorum; quare in meningitide, pleuritide, enter itide, oculorum et hepatis inflammatione etc., sciri his pulmonum, hepatis, Ventri Cilli etc. saepissime occurrit, in quibus posterioribus frequens plerumque est et celer Mirum quod fere nunquam in inflammatione Paronchymatis pulmonum obser vatur, quae eo facile a pleurae inflammatione distingui potest; quod iam monuerat Galenus et ad lauiae usque diem probatum eSt. His recte iudicatis vix necesse esses videtur aliquid adiicere

adhuc de eius iudicio praeter Loneti , cum febribus superveni

45쪽

entem crises turbatas, convulsiones, deliria, ipsam mortem nuntiare; 5ed transeo ad alias pulsus formas, quae haud multum ab eo recedere videntur: intelligas tensum silen gespalanteu, qui maiorem cordis vim, maiorem vero etiam ripi Orum perturbationem iudicat, et plerumque durus et plenus est; contractum Z IS9mmengeZOgenen), qui a summa arteriarum continetione et nervorum assectione: i gignitur et e parvo quasi et duro conflatus est; quando autem Cum magno cordis robore coniunCtus est, Chordae Vibratae Sensum Cum diotis communicans Dibratus der salienartige), quando vero ita inaequalitatissaut aliorum spasmos indicantium si gnorum, urinae pallidae , convulsionum etc. Societatem Venit,

εticias der krampsige) vocatrix; citemque Nereatum e duro, Celere et sol in t eo inpositum , sciet ictuum quasi acumine insignem, qui . iudicanduso est ad 'coniuncti Ohem illorem pulsuum , atque ideo ut signum status insanimatorio nervosi semper admodum re

Pulsum dent mei cheu)' vocant eum qui facile digit

hum daressi oui cedit, et arteriarum tunicas neque induratas nequem iustum modua proiitrarias .et Omnes sanguinis vias liberas indicat. D flexumque pro bono signo habendus est , nisi mollities modum excedit, aut reliquis morbi .signis repugnat, si lingua sicca manet , uritia flammea mingitur reliq. Qi cum debili, quocum Ceter quin non confundendus est convenit, Vires vitales si actas at- 27 Wolfara. p. 131. g. 35 I. a 3) Gruuer I. I. p. 76. g. 116. Schol.

46쪽

que vasorum irritabilitatem et nervorum imperium imminutum in dicat, eamque ob causam mali plerumque ominis est, quema modum in anginis malignis, chronica intestinorum inflammatione etc. Μemorabilis eius cum pneumonia coniunctio nondum explicata, de qua iam antecedente paragrapho mentionem inieci Ilic pulsus Solutus der geloste) commemorandus, quo nomine mollem tum insignimus, quando e duro ΡrOVenit.

Sunt adhuc quaedam pulsuum aequalium species quae Saepe medicorum Ore Celebrantur: undosum dico, resibiSceritem, Semen tinum, decrePitariterra et deStructorium. Undosus dex MelleusOrmige) tum Vocatur, quando pulsus magnus, plenus, mollis Cum maxima aequalitate et ordine coniuncti repetiuntur, qua Coniunctione in morbis, praesertim in febribus , obvia, criseε bonas plerumque per Sudorem aut urinam suturas certo Sperare licet. De qua quidem re assentientem habeo Grunerum qui eum magno eum haud male coniunxit, fartum et plures alios graves auctores. Excludendus autem

undosus Regae et aliorum, qui cum tremulo eum confudisse via dentur et inaequalis pulsus speciem esse voluerunt ideoque a guria ex eo capta pro malis habent 'i' .au 9 Wolfart. I. I. p. 13Ο.15o) l. l. p. 76. g. II 5 Schol. 150 I. I. p. 155. f. 365. a Zab Rega l. l. p. 16O. aph. 465.

47쪽

BeNisNiscens S. exardens der sicli Iiebende, meder aussielbonde pulsus dicitur , qui cum antea parvus, contractus, debilis etc. fuerit, maior iterum, mollior, sortior fit, eamque ob causam, nisi reliqua id prohibent morbi symptomata, salutis recuperandae Spem faCit. Sementinus pulsus fer schlangens Ormige) e debili, vacuo et celere oriens, Cognoscitur diastole et systoIe cordis ob magnam debilitatem vix destinguenda, unde sanguis in arteriis uno quodammodo flumine sed debili et parvo movetur. Pessimi augurii est. Reviviscenti oppositus est pulsus decre itanε S. Praeferlaberis der er Oschende , qui tum observatur, Cum pulsus iamiam tardus, debilis, parvus etc., magis magisque decrescit. Destructorius pulsus der Zerstoxende) is Vocatur, qui ulti

mam quasi vitae contentionem declarat, et quo manifestior est, eo citius ad letalem finem perducit; frequentissimus nimirum eSt, Ce Ierrimus , maxime Contractus et durus.

Venimus ad , pulsum inaequalem den unglei elaen) eiusque uassas sormas; in quibus cp1idem iudicandis ratio habenda est spa tiorum temporis diversorum, quibus singuli ictus percipiuntur, eo

rum varii impetus et motus arteriarum cum corde siue conga uisive non congrui; quas quidem res Vel Separatas vel inter Se con iunctas, pulsus inaequalis formas emcere notum est. Camae re motioreS Sunt Vasorum Obstructiones, nimis auhia totius corporis irritabilitas et sensibilitas unde spasmi oriuntur, Vitia denique organica, quae tamen Causa rariSSima eSSe Videtur.

Quemadmodum aequalis pulsus plurimas species, ita etiam inaequalis nonnullas in bominibus relativa aliqua sanitate si uenti

48쪽

hus observare licet Qua re docemur in pulsus aequalitate iudicanda ad reliqua quoque morbi symptomata quam diligentis

Sime esse respiciendum , ne in sententia ferenda fallamur. Pulsus ratione temporis aut impetus inaequales, h. e. , quorUmictus modo frequentioreS modo rariores, Vel nunC maioreS nunC minores percipiuntur, Communes CausaS habere Videntur eas, quaS

fpho hac ineunte recensui. Observantur idcirco in spasmodicis Cordis assectionibus R. ), valvulis eius vel trabeculis induratis, Va Sorum maiorum dilatatione, scabritie y. ), in polypis cordis et ar teriarum ; in inflammatoriis atque nervosis assectionibus Vehementioribus fere omnibuS. Quaecun que harum causarum adsint, sere semper pro malo signo habendus est, quippe cum vel dissicillime vel omnino non

tollantur omnemque artem eludant.

Quod ad tertiam inaequalitatis speciem attinet, illam scilicet, ubi cordis pulsationes aliae inveniuntur cluam arteriarum, ea Vela magna debilitate, vel spasmo, vel denique organicis vitiis pro

sciscitur; aut enim cordis MontractioneS ita debiles sunt et celeres ut duae, tres, pluresVe ad unum arteriarum, praesertim a Corde remotiorum, ictum efficiendum requirantur; aut ob annuli ve Dosi Τ3β) vel aortae Contractionem Sive SpaSmodicam Si Ve EX Orga nicis vitiis natam, duplicis pulsationis Sensus procreatur, Cuius alterutra tantum Sanguinem e Corde propellit. Rarius arteriarum pulsationes numerum in corde ObServatum superant, quod ubi sit,

e peculiari quadam motione longitudinali retrograda oriri vide tur 'β7) , quam rem probant ictus alterni debiliores et minores.

49쪽

9. 5 Ialaterdum inaequales pulsus ordinem quendam servant, ideoque peculiaribus Dominibus insigniuntur. In his numerandi sunt :Ρulsus dicrotus s. bis feriens siler a ischlagige) et ca rieta=is der hia plande, In priori magnum ictum cito excipit parvus, quem dein intervallum subsequitur. Disserunt hae pulsus species etiam eo, quod in posteriori plures saepe ictus recte succedunt, et tum de

mum inaequalitas animadvertitur. Sigri scant spasmos vehementes quibus cor vel idiopathicρ as sectum est , vel ob Vasa contracta ad inordinatas ContraCtiones Coui pellitur , Cui accedit, Bellinio auctore, repercussio quaedem sanguinis e vasis obstriaCHS ProCreata. Uterque imprimis vero caprinans pessimis signis adnumerandus videtur ββ , quod tamen aliter Visum est Lommio ' β'), qui cum alio eum C sudisse videtur. Mercrombie . utrumque subsultorii nomino Coniungens fallacissimam eam pulsus sormam cenSet, cum eum se observasse dicat non solunt post refrigeria magna, et epulas Iau tas , Verum etiam in morbis per se non lethalitius veluti latero, hypochondria etc. Pul SUS myuruS, S. decurtatuS, S. mutiluS, S. SeriSim gracilaSCen' intercurrens Spr. der inauseschmangahuliche, at,glei tende) is vocatur cuius singuli ictus minores sensim deinceps et celeriores sunt; quo rum minimum si maior iterum et fortior ictus sequitur, noVam quasi Seriem aperiens, recurrens s. reciProcus' sder Medei Lehrende) appellatur; sin vero non sequitur, a quibusdam , rectius Vero a Grunero deficiens nominatur. 7Proficiscitur utraque huius pulsus funesti varietas a vi cordissere iam penitus fracta, et minimam tantum, ne dicam nullam, vitae servandi spem facit.

50쪽

429. 52. Restat adhuc commemorare illam pulsus speciei aut singulorum aut plurium ictuum defectu insignem, quam intermittentem denatassetZenden) vocamus. A pluribus medicis pro summo inaequalitata tis quoad frequentiam gradu habetur, cum tamen interdum, prae sertim si Ordinem quendam in intermissionibus servat, eodem vel maiore etiam iure pro summo pulsus rari gradu habendus videatur. Certo non inaequalium pulsuum periculosissimus iudicandus est, Cum Salvasere Sanitate multorum hominum pulsus per totam vitam iam Ga inittat. Causas habet quascunque pulsuum inaequalium esse in uni VerSum diximus, intelligas vervorum assectiones vel primarias Vel Secunda ria S, Cordi S Va Sorumque maiorum motum impeditum etc: quare in inflammatioDibus vehementibus, veneficiis, convulsionibus; hydrope pectoris inprimis Cardiae, tumoribus pulmonum, Vomi CiS etc

tibus, in farctibus etc. Ab his causis ortus magnuS plerumque, rarus et sortis est singulis tantummodo ictibus deficientibus; exceptis fortasse nonnullis cordis assectionibus, praecipue iis quae anginae peCtoris no mine veniunt, ubi debilis et per integras horas intermittens, tamen interdum redit, at Summum vitae periculum minatur. Cui rei docia mentum est historia morbi magni illius Io. Hiariteri, a II Omio ΠΟ-bis Servata Quando vero summam Cordis totiusque organismi debit italem significat, ubi debilis, celer, vacuus, inordinatuS etC. Ob-SerVatur, plures plerumque ictus eliduntur. Commemorandum adhuc est, interdum pulsum, cum Cor et re Ii quae arteriae iustas pulsationes exiliberent, uno aut altero IOCO In termittentem aut plane descien tem repertum esse; Cuius . rei causa plerumque Sati S ObSCura, nisi arteriam compressatin aut Vulneribus laesamno imus, in eo fortasse quaerenda videtur, quod adeo contracta est,

ut pro mortua haberi possit, de qua re conseras Parryururio pium 'si') vehementer Cupio.