De Paracelso eiusque opinionibus : dissertatio medico-historica

61쪽

esse sitam demonstraret. Sententiae eius de naturam urbi et qu0modo causa morbi in elementis sit quaerenda, iam Supra, cum diximus de palliol0gia, allatae

sunt. Pro sententiis path ilogicis Sensit de arte therapeutica. ui cum vim Salutarem naturae rem gravissimam in arte therapeutica esse atque Sanum contra insanum impetum sacere dicat, recta Via atque ratione utitur morb0rum curandorum, natui ae studiis iuvantibus. Itaque Les singius totam Paracelsi therapiam nisam esSe doctrina morbqrum et natura et arte curandorum dicit. Cura si pr0greditur vita ipsa vel Archaeo illam vitam secundariam vel morbum Su- petante et ex c0rp0re eXpellente, haec eurn, cum persidiatur vi salutari naturae, persaepe omnes morbOSPi0i Sus cui Ante, naturaliS est; si autem haec naturae vis medendi aut non sufficit ad morbus Superand0Scurand0sque, aut ipSa a m0rbo prorSuS Superatur, necesse eSt, medicus naturam adiuvanS eiusque vim acuens et c0nfirmanA morbum eX c0rpore emovent, quae

curandi ratio artificialis est. Duoad illa naturae reactio bonam restituere valetudinem studet et conatur, medicus n0nnisi minister habendus est naturae Sive Eanitatis, Sanam c0rporiS in morbum reacti0nem au ernans Vel moderans; si vero naturae iam nulla sere inest vis medendi, medicuS magister est naturae SiVemorborum, Suamque nunc artem adhibeat necesse est, ut arte morbi sanentur. Attamen ni te tantum conetur op0rtet medicus b0nam aegroto valetudinem tali m0doreStituere, ut, quod in c0rp0re reStat San0 uSu S, ta

em semper efficiat Staium Sanitatis progredientis, qualem natura ipSa Si quidem satis valida eSSet, essecisset. Et recte LesSingius Paracelsi medendi methodum nominat: eme mittet bare, d. h. cine durcii liuiast her-

seq.

62쪽

Jedem kranken organismus nocti vorti unde ne Ges und- heit. Dua in re etiam summus inter antiqui0rum et Paraeelsi medicinam dissen Sus quaerendus, cum Veteres contra morbos ipso S curam directum medicamini' bus statuerint. Hanc naturae vim medendi etiam in morbis, qui ad chirurgiam spectant, maximi m0 menti esse ducebat In corpore humano balsamum inest humanum, qui omnia curat vulnera, ita, ut balsamum, qui OSSibus ineSt, si actura S, qui carni Vulnera carnis etc. Sanet. Itaque cum haec curatio bal Samo perficiatur, chirurgi est, vim huius balsami conserVare et CaVere, ne externa momenta aliquid detrimenti asserant. duodad efficiendum necesse est vulnera obliget. Si 1ero naturae hoc balsamum non satis emcax et Validum e St, ei nutrimenta, quae vel per 0S, Vel per Iulnus necipiat aegr0tuS, praebenda sunt quibus naturae Vis medendi augeatur. Docet etiam Paracelsus chirurgiam eSSe medicinae coniungendam, ut chirurgi medicinae n0n Sint imperiti, cum saepius morbi interni his externis coniuncti sint. Vi naturae salubri consilens, chirurgiam incisoriam non necessariam habet, nisi ad

calculos vesicae exsecandos clithotomiam , et persaepe cultro et ipsis cauteriis abstinendum esse ducet. Maxime eo medicina progrediebatur, ut ille primus

omnium sine ulla eXcepti0ne Sanabiles omnes morbos duceret, qu0 Vigor recens atque integra ad medicinam artem accedebat ac Studia inaudita inter medicos eXcitabantur. Iniuste Paraeelso convicium secerunt, Sese Sibi repugnasse et modo morbus omnes SanabileS ul) Clii rurg. mngna P. I. Cap. 2.

63쪽

xisse, m0d0 aliis locis de insanabilibus morbis dixisse Ji quicum, ut iam LeSSingius recte dicit, sub morbis insanabilibus e0S intellect0S, quos, quamquam iis ipsis

medelam exi Stere neceSSe eSt, tamen nondum Sanarescimus, velit. Η0c enim tempore iam nemo negabit, morbos per se insanabiles n0n existere, tam quidem diu quam reactio naturae in morbum adest. Reactione hac prorsus desciente morbus ipse levissimus in Ie thalem exitum desinere p0test, cuius iam sententiae Paracelsus particeps fuisse videtur. Non iniuste Paracelso convicium secere adversarii, qu0d diaetam in morbis curandis tam Saepe neglexerit. Uuamquam enim n0n dissileri possumus, eum interdum diaetae mentionem sacere necessariae ad homines restituendos, tamen plerum que viribus facultatibusque remediorum suorum conssus diaetam prorsus nihili habet,

racelsum ipsum suis Se empiricum rudem et empiriam perniciosissimam in medicinam attulisse δ', hoc non aeque atque illud priuS commem0ratum iustum recteque comp0stium videtur, n0straque e Si opinio, eum pr0I SUS non eSSe Vituperandum, cum eius potius fuerit ossicium in illis maxime desperatis morbis, in quibus maximam partem conSultatus est, et qu0s medicaminibus illius

que Species. D0ul hos curare vult morbos, ne quaerni in

64쪽

temporis usitatis tam levibus et invalidis non sanari pus se galenici ipsi medici consessi sunt. medicaminache mica sorti 0ra a Se invenia et . quod ad qualitates, disquisita et expl0rata adhibere e0rumque Vim probare. N0stris ipsis temporibus, quibus iam tanta validorum et efficacium medicaminum copia adhibita et explorata est, medici, ipsi maxime cauti providique, ne dicamus timidi, si m0rbus pertinacissimus cillis medicaminibus

satis cognitis n0n cedere velit, alia n0ndum probata Iubentissimo accipiunt animo remedia ; qu0s medic0S nullo modo vituperare conamur. Usque dum enim ars medica n0n pr0rsus persectum et absolutam se n0bi Spraebeat, e0uSque empiria quaedam ssoreat neceSse est ad excolendam artem. Nullius autem putamus magi Ssuisse quum Paracelsi empiriam adhibere et novas, ut

ita dicamus, ingredi vias, qui tam plane et perspicue

habuit naturam cognitam. Fuit enim, si verum illud, quod saepissime affirmat, medicum nasci Τ), prosect0 talis medicus natus et a natura designatus. Et pro eo non tam rudem et impium eum empiriam adhibuisSe, ut inimici eius voluere, iam probitatem illam S. Virtutem, quam quartam p0suit medicinae basin et sine qua medicum exi Stere n0n p0sse putnbat, habemus testem certiorem. Alii nobis sunt testes loci ex seriptis eius, in quibus medicum ex praxi nasci et illa quae praxis pr0baia reddit accipere oportere d0cet. Recenti0ris temporis medici Paracelsi opera perscrutati et hoc c0ntenderunt, principia illa hom00 pathiae,n Ηshnemanno saeculi praeteriti docto medico in sy- Stema qu0ddam reducta et c0mp0Sita, iam apud Para

65쪽

eelsum esse invenienda; cuius quoque rei veritatem nonnulli ex eius scriptis loci affirmant, c. g. : WasGeelsuchi machi lielit nuch die Geelsuchi, aliique. 0ua de se Selmigius in su0 libro: die hom60biotis che Medicin des Theophrastus Paracelsus in threm Gegensaig

Ent victi et ung der neueren medicinis chen System e undals lueti der Η0m60pathie, accuratius disseruit. Cis. etiam Bremeri dissertatio, qui tamen vituperandus,

cum illas tantum relutiones intra Halinemannum et Paracelsum asserat, qua Si l000S apt0S, ad utrumque virum invectionibus accumulandum.

Ad ea omnia Si respicimus, quae Paracelsi prae cepta opinionesque et sententias in hoc libello explicavimus, admirutione Summa assicimur in hunc virum ingenius una, qui temp0ribus tam obscuris omnibusque Superstiti0nibus impletis, in quibus omnes litterarum disciplinas in formulis vanis et obsoletis involutas videmia S, tam magna et praeclara sensit et docuit, posterisque largi em reliquit Segetem ad fructus perducendos et c0lligendos, quam plerique qui ante eum Vixerunt medici et phil0sophi. Et talem in virum aequales et posteri maledicta c0ngeSSere, eumque, virtutes in vitia convertentes, hominem perditissimum habuere et deScripsere, ut quasi m0nstrum hominis patriae sit dedecori. Cui patriae suit summo honori l

67쪽

l. Nullus morbus est insanabilis. l. Naturae reactionem ad morbum quemque Superandum susscere recte ParacelsuS censuit. a. Curam radicalem Semper causalem esse sp 0rtet. 4. Paraeelsus, cum remediis usus Sit magicis, non est vi tuperandi S. 5. Κali hydriodicum omnium, quae restenti0ri tempore in syphilidem in usum vocata sunt, remediorum praeStantissimum eSt. 6. Errant, qui syphilidem ex America ad nos translatameSSe putant.

7. Medicamina prophylactica non reiicienda sunt. 8. Halinem annus et ab iis, qui eius systematis non EuntaSsectae, tamen est honorandus propter merita, quibus arti medicae prosuit.

69쪽

Natus sum Fredericus, Μichaelis, Rud0Iphus Chrgescitistii fidei addictus evangelicae anno h. S. undeVigesimo Lyccis, oppido in Borussia orientali Sito, patre Michaele, matre Augusta e gente Wolliter, quos ut mihi Deus Opt. Μax. vigentes adhuc florentesque per longam annorum Seriem con- Servet, opto precorque. Primis litterarum elementis in schola quadam privata imbutus, gymnasium petii Lyccense, quod tum sub auspiciis directoris illustrissimi Dr. Ros enheyn so- ruit. Testimonio maturitatis instructus nec non ordine quo dam pro puero undis erepto donatus h. s. anno trigintesimo nono almam. litterarum universitatem adii Regi0montanam et ab IlI. Drumann t. t. fasces academicas tenente inter cives academicos receptus apud Ill. Seerig t. t. ordinis gratiosi medicorim decanum maxime speciabilem nomen dedi. Hisque interfui lecti0nibus per tria Semestra: is Phy i0logia corp0ris humani: Cel. . et neurologia: cuius etiam interfui repetitorio de anatomin. Exp. Burow de osteologia et Syndesmologia, nec non de medicina forensi. Ill. Dul Le Chemia. Exp. Grube de Zoologia, Ill. Μeyer de ho-tanice generali et speciali. Dux mihi etiam exstitit in excursionibus botanicis. Ill. Ruth Le de κoologia, Splanchnol0gia et angiologia. Id. Rosen kran Z de encyclon aediu

numerum cIVium academicorum receptus apud Ill. IIenscii el

70쪽

t. t. gratiosi medicorum ordinis decanum Inlixi me reeinbilem nomen rite professus Sum. llis per Septem - emeStruunt sui scholis: Ill. Benedici de chirurgia generali no spe tuli. de ophthalmiatrice, de fasciis rite applicandis, de in trumenties chirurgicis, nec n0n examini huS de gravi uribus chirurgiae capitibus. Eudem duee operationes chirurgi eas in cadaveribus institui. Ill. Bet Suhler de gynaecologia, ni te 0bstetricia et de operationibus obstetriciis. Cel. Bur Chardide operationibus obstetriciis. Ill. de Glocker de mineralogia. Ill. Goepperi de materia medica. Ill. Hens chelde path0logia generali. III. Κlose de politia medi est. Ill. Otto de anatomia comparativa et de hist0ria metus. Ill. Polit de physice experimentali. Ill. Rem er de me thodo formulas medicas concinuandi et de therapia spe tuli.

Cel. Remer de syphili fide. Ill. Thilo de logiee Ill. Wendi de thera pia speciali, de thermis ac de morbis in tantum. Duces mihi suere in theatro anatomico III. Rath Le et Cel. Burdach; in clinicis Ill B eus di ct, Ill. Bet sch l er et Ill. Remer. Adiuvaverunt autem Exp. Di res. Benedici, Κ0ehIer, Menfichi g, Negu, Reymann, Wondi. Duibus omnibus viris Illustrissimis, Clarissimis, Celeberrimis, Experientissimis gratias ago quam maximas et debitas.