Physiologia medicinalis

161쪽

Fabrica Pan creati S. Ad organorum apparatum , quo chy IUS Para- ur, glandula quoque spectat inter Conglomeratas post hepar maxima , oblonga , Ventriculi longitudinem fere aequanS , Post ventriculum inter mesocoli transversi Iaminas transverso situ ita posita, Ut fine sinistro graciliore a liene e Xcurrat, dextro vero crassiore, qui caput dicitur , duodenum attingat Respicit panin creas facie antica Ventriculum, qui ei, dum Plenus est, arcum minorem obvertit, facie Ρω- Stica, per tranSUersum Parum Cavata, Vertebrarum spinae ob Uersa. Est id ViScus coloris potissimum subnavo-rubicundi, duplo graVius quam aqua, ab unciis duabus usque SeX Ponderans. o.

Eandem habet cum glandulis salivalibus csi. et 3o fabricam. Destituitur ' involucro Proprio, mesocoli laminis Per telam cellulosam leviter

162쪽

144 LIB. I. CAP. II. DE ALIΜΕNT. DIGESTIONE.

tantum supertensis. Utii Vasa vi anguifera massα colorata, et ductus e XCretortu S mercurio replentur, Ve Siculae Parvae ctPParent, reli vaso rum S unguiferorum cinctae, OPe textus cellulosi in acinos conne Xae; hi Vero acini invicem co-tinerent efformantque Iob Ulos, quibus tota pancreatis Componitur Sub Stantia. E collulis iis primariis radiculae emergunt e X cretorii ductus, quae venarum more in majores Confluunt ramos, principali demum ductui insertos. Ductus autem pancreaticu S, dudum forte notus, a I. Georgio WΙRSUNS anno 1642. in homine primum Oh servatus et deSCristus, tenuiore termino a sinistro PancreatiS e Xtremo oritur; procurrit intra glanduIae SubStantiam , anteriori faciei propior, iuxta Visceris longitudinem, serpentinas noxuras describendo , inque dextrum properat .elandulae finem. In Crescit Sub hoc suo docursu

pancreaticus ductUS VO Iumine, Siquidem surculio modia sub Stantia emergente S, sub angulo aculo ei inseruntur αθ. Deserit modo , adsumto

plurimum Pan creatis parvi Wins Io wiani utpote appendicis , inferiori capitis parti ad- haerentis) ductu, adcedit intestinum duo donum quatuor fere Pollices a Pyloro, Penetrat ejus tunicas oblique, ut chole doctius suevit ductus 291.) , cum quo PotiSSimum unitur, suumque fundit humorem. ConStat Pancreati Cus ductus , ab into stino tenui Pariter Productus, extima collulosa, et intima mucosa tunica; est albi coloris, et habet eo si1 ne, quo duodenum subit, calami scriptorii fere amplitudinem.

Arteriae copiosae, tenueS tamen, a ga Stro duodentali, a Splenica et me Senterica superiore oriuntur, quibuS Panere IS cum hepate, liene,

dumque intestinali tubo jungitur. Vena jUsdem nominis sanguinem recipiunt. Vasa lymphatica i

163쪽

SFcΤ. II. DE c HYLI FORΜAT. 1II. PANcREAS. 14sphalica o facie posteriore Panerentis egrediuntur, et junguntur eum SP leni Cis. Νervi eius glandulae, pauci et tenues, ad PleXUS tendunt vicinos, Unde sensibilitas animalis nulla hic viget. - LODER Τab. LXI.

.Constituit Pan creas in mammatibus, avibus et piscibus glandulam quoque conglomeratam , humano Pancreati Similem. Occurrunt tamen aliquae in colore, consistentia, figura, magnitudine et Ioborum divisione Varietates. In mam- malifus plurimis PIures exhibet Iobos; potior tamen ejus Pars tranSVer Sum habet pone ventriculum, et inter lienem et duodenum positum. Apud aves Iongum est id Viscus et angustum, inter primam intestini ne Xuram, ab anteriori versus Po Steriora situm, juxta Iongitudinem sulco profundiore distinctum, aut saepe in duos Iob os seΡaratum. In reptilibus Pancreas multas oxhibot in situ et figura disserentias. In piscium classe Raiae solum et Squali organo instruuntur, quod fabrica Sua cum Pan erecti e congruit. Ceteri autem piscium ordines appendices gerunt pyloricas et caeca intestina, quorum tunica interior, nimium saepe glandulosa, copiosum secernit humorem, succi pancreatici vices gerent Em. Ductus pancreaticus in mamma libUs nonnullis plures habet principales ramos, qui tamen rarius Separati intestinum accedunt; uni-

164쪽

146 LIB. I. CAP. II. DE ALIMENT. DIGEsTIONE. tur in quibusdam cum chole docho ductu, in aliis separato loco duodenum perforat. In avibus plerisque plures adsunt pancreatici ductus, qui separati plurimum , et distincto loco a Biliario ductu intestino inseruntur. Reptilia simplicem habent aut duplicem Pan creati cum ductum 9.

Apparet ex ista dispositione, ut superius g.

292. J commemoratum iam fuit, Succum pancreaticum eam habere destinationem, ut chymum diluat, bilem attenuet, et acorem ejus minuat. Indo etiam crocodilo Niliaco, cui bilis acerrima osse dicitur , maXimum est Pan creas; inde etiamrs poti debet, quod canes, ut BPUnneri experimentis conStat , mregis esuriant , ablato

arterioso humor, qui cum saliva 273. fere

congruit; est nempe aquae instar limpidus, viscosus , in OdoruS , Sub Sal Si Saporis. Chomicas autem succi Pancreatici Proprietates, licet seculo XVII. ad firmandam vel refutandam SyI-vii theoriam f. 3o. n. 5.) coΡiosa instituta fuerint pericula 'b , necdum noscimus. Didicimus

tamen his experimentis, Succum eum nec acidae, nec alculinae , in normαli Sultem statu, osse indolis, nec adeo cum bile effervescere,chylum separare, aut Plane, ut idem Franc. SYLV1US voluit, in corde dextro confligere, et

vitalem alere focum ); didicimus Porro, ut

165쪽

BRusNERUS manifeste ostendit, vitae momen. tum a Pancreatico humore minime pendere , siquidem canes exstirPata majore 'Pancreatis portio no , vel ligato aut resecto ductu , bene digesserint , imo aucta cibi appetentia , optime nutriti fuerint a). Cum collectus e Pan Creatico caianis ductu humor inspissatur, crystallos deponis salis culinaris et mucosam materiem , a qUα Ρα- tum solubilem. Videtur itaque minus de albuia mine et plus de gelatina Continere quam saliva.

Μanifeste acidam indolem licet non prodat istium or , o Xygenii abundantiam per id tam onostendit, quod teste Autenriethio irritatum pancreas liquorem Secernαt acidulum, etiam Iac nonnunquam coagulantem bθ.

Copia ejus laticis determinari difficulter pol est collegit GRA AF drachmas Sex intra octo

horas in cane, relii vero Plus. Si Vero ea experimonia ad hominem transferas, idque consideres, quod Pancre res Omnes SaliVales glandulas molo Bis et amplius superet , inSignem es Se hanc se a cretionem , noVem fere uncia S 24 horarum spatio officientem, intelliges c). Continuo etiam vigere eam Secretionem dubitari nequit; qui λvoro mucosa intestini tunica in Pan creatis substantiam per ductum eX cernentem Producitur . 12O. n. 5. , Cumque VaSa et nervi id organon cum tubo alimentario in organicum ponant et dynamicum nexum fg. 298. , Secretio succi pancroatici eo tempore, quo duodenum per chymum et hilem Stimulatur , concitari debot. Quia

praeterea secretio eadem, ut omnes Vitales functiones , per biodynamicam regitur energiam humoris ejus quantitas et qualitas per caUSas varias, in gangliorum Systema peculiari modo agentes, mutari debent. Inde etiam repeti potest irae et terroris effectus, quo diarrhoea, ali-

166쪽

148 LIB. I. CΑΡ. II. DE ALIΜENT. DIGESTIONE.aque tubi intestinatis morbosa Symplomata Suhito saepe ponuntur.

Quod usum facit pancroatici humoris, iste,

luendis omnino destinatur. Ut in quilinus autem humor altiorem Praestare adhuc videtur utilitatem : alimentorum nempe adsimilationem , Persalivam et ventriculi humores coeptam c*. 282.), ultra perficit. Inde ergo est, quod animalia, quibus pancreas quaqua ratione destruitur, magis esuriant, Si quidem copiosae partos indigestae tum secedant; inde etiam est, qUod pan- create destructo RIVUs Saepe reddatur dura do. In casibus aliis , ubi tales molestiae a similibus periculis non ori Untur, facile credas, glandularum salivalium actionem Vicario modo intoodi, quod quidem insecta fere evincunt: etenim ea, quas ductibus salivalibus gaudent , appendici-Bus pyloricis pene omnia clestituuntur, et providentur his, quae Ventriculum hahent cartilagineum , vasis Vero Salivalibus Carent e). Denique nec improbabilis Bianchii est sontentia: humorem Pan creaticum cum salivali id efficere, ne Vasa lactea inania otientur et co

. . .

167쪽

I e BOE de chyli a fac cibus alvinis secretione atque in Iacteas venas protritisione , in intestinis persecta. Lugd. Bat. 1659. 4. - Begner de GRAAF : de succo pancroatico. Lugd. B. 1664. 12. - do. Maiar. IIOFΜΛΛΛ t do Pancreate. Alidors. 1706. 4. - OBVILLE : fabrica Panereati S. Lugd. Bat. i 45. 4. - G. Cp. Maur. ΗOFMANS: de Pancreate ejusque morbis etc. Norimb. 18ο7. 8.

IV. LIEN. Fabrica lienis. Est Iion viscus mollissimum, Spongiosum, extus sublividi coloris, intus vero cruentum , in hypochondrio sinistro intra costas Spurias et ventriculum reconditum, figurae , Situs et mo- Iis inconstantis. Refert id organon in plurimis hominibus segmentiam triquetrum e Corpore quodam elliploide excisum, cujus longitudo Iatitudinum excedat, cujusque latitudo cras Sitiem superet. Habet itaque faciem e Xtimam, conve-Nam et maximi ambitus, diaphragmatis, atque

1 O. et II. COStae Sinistrae CaVationem respicientem; faciem internam concavam, lateribus duo-hus, majore antico, et minore posteriore, dorso obtuso et hilo lienati intercedentibus , constantem, fundoque Ventriculi adcommodatam; marginem anteriorem, inferiore Parte acutiorem, Sulcis nonnunquam I,rofundior ibias distinctum, atque marginem posteriorem, superne ObtUsissimum; denique finem superiorem, tumidum et crassiusculum, et 1inem interiorem , obtuso apice rotundatum. In aliis autom individuis lienem

videas linguae figuram imitantem , teretem , triangularem, serratum aut in iobos plures divisum sunt etiam exempla, ubi plures ad-

168쪽

15o LIB. I. CAP. II. DE ALIΜENT. DIGESTIONE. fuerunt in hominibus et brutis , separat i, Omen

to majori vasorum sanguiferorum Ope cohaerentes, Succenturiati lienes. Dubia tamen

sunt testimonia do congonito lienis defectu ). Cum lien valde sit mohilis , et soli ventri- Culo arctius cohaereat, istius sequitur positum ut adeo stomacho pleno transversum fere , illoque inanito perpendicularem paene haheat Situm. Alterno dein diaphragmatis motu, Una

Cum ventriculo antrorsum et deorsum, atqUQSursum et retrorsum pellitur. Rela Xatis Prcte ter .

ea ligamentis Itonalibus saepe fit , ut ViscusCujus pondus morbo se auctum fuerit , nativam deserat sedem , Suntque alii , qui post Aristotelem et Plinium observarunt, lienem in dextro latere fuisse, reliquis simuΙ visceribus inversis a . Inconstans quoque lienis est magni

ludo: etenim vontriculo Pleno minor, eo VICUO maior conspicitur, quod a sanguinis uti oriore et minore quantitate, in ventriculum adfluente repetendum est. Minor roperitur Iton in homi nibus et brutis morte subitanea peremti S, major in iis, in quibus diuturnus praecessit languor. Denique nullum in animali corpore est viscus, quod tantis obnoxium bit relate ad mo-1em et consistentiam morbosis Varietatibus , ut ipse lien estque ingens saepe organi volumen insanis quoque hominibus b). Homini fero maximus est inter manam alia splen; multo minor in foetu quam in adulto , in quo a SeX USque sedecim uncias , si normale intelligas Pondus , ap- Pendere, atque hepatis Partem circiter efficere solet c . Involucrum extimum lienis sorosa est tunica, a peritonaeo Producta: mittit nompo tunica eadem duplicaturam unam a diaphragmate

169쪽

tum sus Pen Sorium S. Phreni coli enale licitur , atque alteram . Cum Priore Cohaerentem, quae ab Omento maiore et sinistra magni arcus Vontriculi parte Venit, eumque Priore, ut gastroliena Ie ligamentum, Viscus laxo

suspendit. Constant hae plicae duplici pagina,

tela cellulosa brevi conne Xa ; recedunt eae Paginae, ubi ipsum attingunt lienem, a se in Vicem, investiunt totum viscus , relicto tamen in hilolienis spatio , quo Vasa intrant et e Xeunt. Jungitur involucrum hoc sero sum ope Cellulosi textus d) cum membrana Propria lienis , quae mombranis fibrosis adnumeratUr 13a . . Est haec simplex perinde, albi, gris escenti S coloris, denStor , crassior et magis elastica quam tunica extima; cingit parent hyma lienis undiquaque, ambit Vasa majora, cum quibus Vi SC eris senetrat substantiam , formatque si lamenta cellu-

Iaria, quae Varia se mutuo decussant directione, et reticulatum in eluto Ilene exhibent textum. In bovino liene haec sita 1set pollicem sae-

Si fabricam subtiliorem lienis pervestigamus , Par enchyma sim Pli CiSSimo VaSorum sanguiferorum contextu, et tela cellulosa mollissima conflatum comperimus. Cum igitur vasa sanguifera felici successu replentur, Ut RUYSCHIUS , ALBINUS , HALLE RUS , SoΜΜERRING , P Roc HASEA etc. testantur e), praeter vasa et cellulosam fa-hricam nihil deprehenditur. Ubi id viscus sanguine probe eluitur, aer in venas et arterias in- natur, atque caute Siccatur, Spongiosam referemas Sam. Apparent praeeterea noduli quidam al-hicantes in lienis substantia, qui ut HALLE RUS testatur , Post iniectionem perfectiorem VISO-rum quoque exhibent fasciculos , micros copio

170쪽

I52 LIB. I. CAP. II. DE ALI ΜΕΝΤ. DIGESTIONE. discernendos f). E curiosa pervestigatione, quam coli. Dii ΡuYΤREN et ΜEcKEL nuper instituerunt , a P Preret, hos nodulos in junioribus individuis

fere Semper occurrere, frequentioreS ES Se et majores in alii sim animalibus quam in homine, optime apparere tum, ubi lien frigore Coti gelatur, atque tunc corpuscula referre griSeSCentia, ab usque lineam' magna, cum reliqua Suh- Stantia cohaerere, cavitatem habere nullam, et

Paucis instrui subtilibus vasis. Cetorum habent hi noduli mollem consistentiam , Ut adeo cultri apice evulsi diffluant , et ostendunt , congruis mediis tractati, gelatinoso - album inosam indo

Hos autem nodulos ΜALPIGHIUS olim et PIu-xes Post eum Scriptores pro acinis caVi S , glandulosis declararunt ti) , erantque ulli , qui du-Ctum excretorium, a liene in duodenum abeuntem, statuerunt i 9. Dudum vero haec Per celi. anulo micorum industriam e Xplo Sa Sunt, ne quo admitti poterant, cum nullas fiat in hoc Vi Scere manifesta Secretio. Copiosus spleni adducitur per arteriam Iienalem, hepaticae arteriae amplitudinem in adulto homine fero aequantem, Sanguis. ESthaec coeliacae arteriae ramus , cujus tunicae CraSSae sunt et molles , majUs habentes robur quam ipsa 'a orta E trunco Suo eXorta Serpentino cursu sinistrorsum et Parum Superiora Ver-Sus Post Panoreas ad lienem procedit; mittit sub hoc itinere ramos parvos ad Pan Creas et duodenum , arterias breves in caecum ventri Uli

stram , ad oment Um mcti Us euntem. Cum arteria

Iienalis ipsi jam proxima est lieni , in ramos finditur duos aut tres, qui sulcum oblongum