장음표시 사용
521쪽
periei servent constantiam. Contingit. enim sub Ea materiae organicae metamorphosi g. 402. Perpetua formarum et qualitatum mutatio; abeunt substantiae aeriformes in liquidas et solida S partes, et colliquescunt hae, iterumque in Vapores et aerem revertuntur ; contingit hic Oxydatio, et proli iuntur alibi inflammabilia: unde fieri necessurio debest, ut temperies Corsoris,
naturae Suae respondens , constans Ser Uetur.
Ut autem caloris animalis genes in intelligamus, adminicula ad id phaenomenon concur-Υentia singillatim disquirere debemus: Horum Praecipua ad Sequentia reduci possunt capita. I Praecipuus caloris animalis fons in aeris almosphaerici o Xygenio, quod corpus nostrum Per Pulmones g. 3.37.) , Perque cutem universam 362. et mucosam Subit SV perficiem, qUae
Pendus certo est. VidemUs enim , tanto intensio-rom in animalibUS es Se calorem , qUanto perfectioribus gaudent organis spiritum ducentibus , sique corporis nostri temperies in certa cum puritate atmosphaerici aeris relatione. Νon tamen Statuendum est, caloris vitalis officinam in pulmonibUs et in cut an eo systemate existere; quin imo tanta contingit in iis organis vaporis
us caIoris capacitas augeri , et deprimi sensibilis calor debeat; unde partes hae minus calent quam eae, quae ab aeris externi influxu remota
sunt 3. 407. b. Accedit Praeterea, quod corpora
phaen erobiota a communi naturae lege nequaquam exemta sint, debeant participare de tem- Peratura Corporum ea rembientium 406.) ; in-do igitur contingit, quod aer calidus Corpus nostrum ad certos gradus calefaciat, frigidus refrigeret, quodque utrumque in bomine et aliis ani-
522쪽
364 CAP. VIII. DE cALORIS ORGANI cImalium speciebUS Promoveatur Vel restringatUr, prout culis Vestimentis, pilis, plumis, Supersici e mucosa et c., quae facilius aut difficilius calorem conducunt, munita fuerit. In ipsa igitur cute inque pulmoniti Us calor
haud generatur, Verum in Corpore UniverSΟ Ο -
Nydatu S humor 336. D. I.) suo modo Confert ad augendam sen Sibilem temperiem. Suscitatnsem De indole sua disserente in partibus quibus Vis hiochemicum processum, et minuit simul viribus contractivis , quibus gaudet g. 7. , substantiae organicae e X Pan Sionem , Perque modUm Ierilae combustionis calorem Continuo prolicit.
Inde ergo est, quod OXydationis Pro CesSu vel in cute, vel in mucosa superficie , Vel vero in pulmonibus impedito, frigus oriatur corporis , quodque miseri, morbo caeruleo laborantes perpetuus rigeant
' cum autem sanguis arteriosus vehiculum sit, quo O Xygenium in partes corporis deducitur, ipsae cordis et arteriarum functiones 394-395.)ad genes in caloris animalis praecinue conferunt. Etsi igitur organicae temperiet grudus cum Ce
Ieritato pulsuum haud semper Congruat, ne C Ca- Ioris ortus e particularum ad frictu exponi possit W4o8.); generatim tamen Verum est, Sctnguinis copiae et motus celeritati caloris respondere gradum. Videmus hinc tanto intensiorem in partibus calorem, quo majores aut plures in iis Existunt arteriae , ipsaque membra frigida rod di, ubi arteriae ligantur , comprimuntur aut
roscinduntur ). EX eo etiam est, quod causae, motus sanguinis celeritatem imminuentes, calorem animalem deprimant, frigeant homines post largas haemorrhagias, a terrore et metui Seniculi.
523쪽
FT RELIQUOR . ΙΜ PONDERABI L. GENESI. 5os 3 inter adminicula, quibus calor animalis augetur, vel Saltem in certo moderamine conservatur, digestio, chyli1icatio, hae mutosis et Uaevis secretiones numerari certo debent. Ac cidunt enim in his vitae functionibus perpetu cie formarum et mistionum permutationeS, un de capacitas caloris jam augetur jam deprimitur; ita tamen munera haec sibi respondent, ut, donec Valetudo adest secunda, sub Vario e Xter' ni caloris influxu, eadem Persi Stat temperies.
4 Materiae organicae vicissitudo g. 4ο2. et nutritionis ille processus fg. 4o4 b insignem conreferunt ad thermogenes in sγmbolam. Quemadmodum in substantiis naturae e Xternae Calorem au-gori aut deprimi adVertimus,ubi vis expansiva per causas varias minuitUr vel augetur g. Qui ita in organicis qUoqUe accidere debet corporis Us, ut oucta cohaesione substantiarum calor liber Pro- Iiciatur, et cohaesione imminuta sensibilis de-Primatur calor. Quia vero perpetua contingit in partibus singulis materiae et formae mu-' latio , Oxydatio et des o Xydatio , appositio et ablatio, calor etiam organic Us jam prolici, jam vocondi debet. Advertimus hinc maiorem in iΙ- Iis partihus caloris gradum, in quibus rapidior
ost maloriae permutatio : calent magis partes molles et pluribus systematibus compositae, vis Cera , musculi, quam durae et simplicio- Te S, cartilagine. , o SSa, membranae simplices. Ubi dein destructionis augetur Processus, ut adeo i Oxygenii Vis tanta sit, cui Prostrata Vitalitas resistere amplius non possit , calor liber nimium
intenditur , id, quod in typho putrido inque gani graena Partium Saepe ob SerVamus. s) Musculorum motus, qui cum Oxydatione: fibrarum et transitu lymphae coagulabilis in
524쪽
566 LIB. I. CAP. VIII. DE cALORIA ORGANI cI formam solidam, Ut alibi dicemus, jungit Iar,
calorem animalem plurimum auget. Docet id ex-Perientia communis, estque notissima Ob Servatio , quod nihil magis corpus tueatur contra frigoris eXterni injuriam, quam validum motuum exercitium. Advertit praeterea P EART, aquam, probalneo adhibitam, 8 gr. R. magis caluisse, dum pedes Iabri parietibus cum vi majore opponeret, quam tum erat, ubi eos in relaxato permisit Statu ab . Per conflictum, qui inter nervos et fibrasmUSculares obtinet, calorem suscitari, cel. BUNT ZEN e XPerimento ostendit. Armavit enim in
BOVe recenter mactato nervos femoris Zinco, et
muSculos argento , advertitque tunc , ubi meta IIa ea conjunxit, calorem pluribUs gradibus auctum, et decrevit temperies ea Pro Portione, qua
6J Quia vero omnes hactenUS enumerata ovitae functiones per energiam Vitalem , Per nervorum Praecipu' Vim gubernantur, ipsa quoque Caloris animalis genesis a nervor Um solestate Plurimum pendere debet, quod seqUente O Sten dere volumus Paragrapho.') BLUMENBΛCΗΙΙ Inst. physiol. Ed. 3. p. 146, ).
Corruptioni incipienti, perque naturae opus iterum cohibitae, adscribi debet, quod deligatis arteriis membra nonnunquam magis caleant vid. ROOSE'S V. ii. d. Lebensurast. P. 35ῖ.).
systematis nervosi efficacia in pro-d u c en d o C a Ι o P e. ' Vidimus paulo ante, varia esse in animalieorpore adminicula, quae concurrunt ad id, ut
525쪽
Calor Orga uicus, tanquam e fonte perenni in infinitum producatur ; aliam tamen existere, iis causis Superiorem efficientiam, vel ea ostendit, toties jam repetita observatio , quod omnes organica B1 Unctiones nervorum potestati sint subjectae; et inducimur eo praecipue per id , quod magnum caloris nativi advertamus inter frigida et ca- Iida animantia discrimen g. 4o6-407. , licet adminiculorum memoratorum haud tanta Vigeat disserentia. Quantum enim observatur inter amphibia et pisces et minus perfectas avium et mammatium familias, sine omni intermedia gradatione, caloris discrimen' BRO Usso NEae do piscibus dicit, quod et tantum gradu magiS ca-Ιeant quam aqua in qua natant; DELAROcHEOmnem Plane nativum calorem marinis denegat Amphibiis ot adseruit olim S TUEBES , SoObservasse, quod testudines frigidio rom habeant Sanguinem quam aqua, in qua degunt . Et si igitur iis animalibus et aliis minus perfecti Aorganismis calorem Proprium denegare hau a possimus cf. 4o6. , tantam tamen advertimus inter ea et perfectiora animalia caloris difforentiam , ut peculiarem aliquam a deSSe cauSamagnoscere debeam Us.
Ad antiquam igitur doctrinam de calore in genito g. 4o8d utique sensu sum tam , redire satagunt naturae scrutatores, jure merito do Centes et Vitam et calor m ab ea domin terna procedor causa a). Plurimas autem docent observationes, nervorum energiae et
cerebri peculiari reactioni caloris animalis genes in subjectam esse. Etenim arteriarum et Vasorum capillarium munus gangliorum gubernatur nervis g. 396 96. , et mutatur animalis tem series Per omnia, quae nervosum Systema utriusque Vitae quaqua ratione alienant. Quantum
526쪽
5o8 LIB. I. CAP. VIII. DE cALORIS ORGANI crgangliosum systema ha boat influxum , febres Ostendunt, a digestivo apparatu Originem Sumentes, adfectio hysterica et malum hypotichon-driacum, in quibus calor vel positive auget Ur
et minuitur, Vel vero morbosa saltem Oh Oritur caloris aut frigoris sensatio. ΡIurimis autem Oh sorvationibus compertum habemus, cerebrate systema cum thermogenesi
in insigni existere relatione. Organismi enim inferioris ordinis, plantae et Zoophyta Ag. 40.4i.),
Omnibus plane nerviA destituta, exiguum producunt calorem , et habent maximam temperio ilatitudinem , ab externo Calore dePendentem. In Secta, vermes, PiSceS et amphibia, quae exiguo gaudent cerebro, calorem gignunt tam exi- Iem, ut temperiem medii, in quo degUnt, Par Umtantum superet. In avibus autem et mamma Ii-Bus, ubi cerebrum ad Corpus reliquum maximum habot volumen b), nativus calor maXimus
est, et minima ejus latitudo g. 4o7. . Si igitur
animalia frigida cum calidis com Parentur, Cerebri influxus in thermogones in Q Uidenter asPa-Tet, adeo, ut ratio fere sit con Stans inter ence
Phali molem et temperiei gradum, id, quod
cel. BLUΜEN BACH dudum divinavit c) , Roos Euherius declaravit d), ERO DIE experimentis evicit e), et cel. NASSE suis illustravit ratiociniis f). Per experimenta, quae cel. BRO DIE in variis calidi sanguinis animalibus instituit, didicimus, quod medulla spinali proxime ad Suum e Cavo
Cranii egressum resecta, et respiratione Per innatum aerem in tracti am Sustentata, cordis motUs continuet, sanguinis mutatio in pulmonibus debito procedat cons. 338. , ipse Vero
calor animalis pluribus gradibus deprimatur, et secretiones simul cohibeantur. Comperit Prae-
527쪽
Menorum es rectu ea Proportione deprimi , quα haec en cophali laedunt functiones, ipsamque Prosternunt sensibilitatem g). Quaeri autem pote St , an omnis cerebri massa ad proliciendum Calorem animalem faciat, an Vero Pars aliquaeias, et quaenam thermogenesi in serviat Z Cena et Col. NASSE, cerebellum et arborem Vitae ad id opus Praecis Ue nefors conferre, siquidem en-dom arbor vitae in animalibus, quae aVibus inferiora sunt, desideretur tio. Aliae praeterea Sunt Ob SerVationes , nervet susto malis influxum in generandum Calorom animal om evincentes. Homo, qui inter cuncta anina alia externae tem Periei resistero plurimum potest, cutem habet maXime nudam , ut ex torni caloris impressio in nerveum systomatanto fiat uberior, hujus qUe vitalis reactio eo intonsior reddatur. Quo mctior Praeterea systo malis nervosi est energia, tanto intensior goneiaratim observatur caloris gradus. Inde igitur os quod homines irritabiles et Sensiles magis caleant, phlegmatici, torpidi et me Iancholici frigo-ant; caleant juvenes, et frigeant Senes. Intendi tur calor ex eadem ratione Sub majoro mentis et corporis exercitio, et deprimitUr in Ianguonatibus, estque minor in Somno temperiei gradus, ubi systema cerebrale quiescit, nisi insomnia adsint, quibuS calor Saese clugetur, et Iargus pro 1icitur sudor. EX eo Porro ecti, quod cibus, potus oh pharmaca, quae inflammabilibus abundant , ipsumque Systema nerVeum Polenti Us concitant, calorem a 'ageant, deprimunt acida, n pr- vis inimica. Solatium , s Pes, animi Oxultatio nervosum Sy Stema e XCilant , et augent simultomperiem corporis; metias, tristitia, So lli ritu do, terror sensibile ProsternUnt Systema, et mi
528쪽
ue, o LIB. I. CAP. VIII. DE cALORIS ORGANI cInuunt calorem nativum i . His deniquo addi
possunt morbosa caloris animalis Phaenomena, quae manifeSte Ostendunt, tum genes in tem Periei, tum etiam peculiarem caloris aut frigoris Sensum, a ne rvorum Vitali reactione plurimum
reliquum corpus se habet ut i : 25-5o; in ranis ut i; I a; in testudine ut 1: 5388. - Monet BOOS 1, hic non eam esse Considerandam , a S Ummer ringio inventam hominis praerogativam : maximam nempe encephali ad nervos molem, Verum cerebri et nervorum massam ad Corpus universum; inde igitur esse, quod a Ves, eanes ,1 oles etc. majorem habeant calorem , quam homo V. d. Lehensurast. P. b61. Sq-)-
529쪽
Si adminicula consideramus, qUae ad gene-ain caloris animalis concurrunt g. 409-4 Io.), temperiei constantiam aliqua minimUm rations intelligore possumus. Vidimus enim diversas in corpore animali contingere operationes chemi-Cas, nerVorum PoteStati subjectas, qVae calorem proliciunt aut figunt, temperiem augent aut minuunt. Quemadmodum igitur in natura externa sub certis circumstantiis calor producitur in corporibus aut frigUS , quaecunque demum fuerit corporum Contiguorum temperies , ita perinde in animali organismo, ubi causae adsunt utrique Phaenomen O resPondentes , temperies servari debet, suis res Pondens essicientiis.l Constat enim observationibus Rum fordianis ot Davyanis, tritum metallum caJorem in infinitum producere, nUIIo ad cedente calore externo ;l liquores fermentantes calorem Pro liciunt, nec facile coepta substantiarum fermentatio per frigusi externum , nisi admodum fuerit intensum, interi rumpitur ἔ acida Joncentrata , calX usta et aliasi substantiae, aquam Potenter udtrahentes , ad ceri tum incalescunt gradum, quaecunque fuerit tonii Pories externa; notum denique est, columnam Vollanam calorem Pro licere partim liberum,l partim latentem , qui ct quam in ct eriformes ex l pandit substantias. Contra autem cernimus, fri-l gus Produci, ubi substantiae solidae in liquidas,
530쪽
tuscunque fuerit atmosphaerae aeStuS. Dum autem haec et alia consideramus naturae UniverSae Phaenomena, SimulqUe ea respicimus, quae in cor Pore Vi Vente accidunt, aequabilis temperiei Porspicimus causam. Etenim Perpetuae contingUnt operationes chemicae , mistionum et formarum mutationes et virium contentio, quibus electrica efficientia, Calor , Celeraque cognita et incognita proliciuntur imΡonderabilia cn 67. 233. . His ad Edit s siemalis nervosi e Illic acta, quae temperiem animalem 6ua moderatur ratione. Etsi igitur complicatum thermogenesis Pro cossum penitus nobis cognitum non habeamus,
nec Sciamus, quanam ratione nervos V m systemavit cor ebrUm ad calorem Producendum Cooperentur, nec igitur Veram omnique rata mero ah soIu- tam caloris animalis construere possimus theoxiam; sequentia tamen de vitali hoc phaseno mono Pronunciare licebit. Producitur calor in omni Organici corporis mole cula AUI, ea metamorpho est substantiarum, qua missio et Vires partium Conservantur g. 4οO- 4Da.) , omnPSqUe secretiones perficiuntur g. 348. Vero subviadem metamorphosi vires polares ita recedunt, ut producta emergant duplicia : augeant Ir in aliis contractivae , atque oXpansivae in aliis vires , calor Per illa augetur, Dor haec minuitiar, et
Conservant simul convenient m organismo tem Periem. Ipsiam autem systema nerVeum Praeva
I sente sua officacia, ut in homine, inque animalibus porfectioribus est i g. 41oo, e si Cerct Videtur, ut positiva Praevaleat polaritas cons.s3. et g. 232. n. 3.), et major proliciatur caloris